تحلیل استراتژی های توسعه اکوتوریسم پایداردر تفرجگاه های پیرامون شهری با استفاده از رهیافت تلفیقی SWOT-ANP(مطالعه موردی: تفرجگاه دره کنگ)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه یزد

چکیده

سرعت نوآوری‌های فنّاورانه سبب شکل‌گیری تحولات اجتماعی و پدیدار شدن اوقات فراغت به عنوان یکی از نیازمندی‌های اساسی شده است. این امر توسعه صنعت گردشگری و تفرجگاه‌های پیراشهری به عنوان مقصد گردشگری در مقیاس خرد را در پی داشته است. در این میان، دره کنگ با توجه به تنوع و غنای طبیعی و فرهنگی آن در شهرستان بینالود می‌تواند مورد توجه و جذب گردشگران قرار گیرد. هدف این پژوهش تعیین مناسب‌ترین استراتژی برای توسعه اکوتوریسم در دره کنگ است. پژوهش حاضر، از لحاظ هدف به روش کاربردی و از حیث شیوه مطالعه به روش توصیفی- تحلیلی شکل گرفته است. شیوه جمع‌آوری داده‌ها به صورت کتابخانه‌ای و مطالعات میدانی از نوع پیمایشی (مصاحبه و پرسشنامه) که تعداد 55 پرسشنامه بین صاحب‌نظران دانشگاهی و اجرایی توزیع گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از رهیافت تلفیقی SWOT و ANP استفاده شده است. از آنجایی که مدل سوآت عوامل تحلیل را به صورت درونی (نقاط قوت و نقاط ضعف) و بیرونی (فرصت‌ها و تهدیدها) طبقه‌بندی می‌کند و نتایج آن اغلب فقط لیست ناقصی از عوامل درونی و بیرونی است، به همین دلیل نمی‌تواند به طور جامع فرآیند تصمیم‌گیری استراتژیک را ارزیابی کند. از این رو در این پژوهش، جهت رفع نواقص مدل SWOT از تکنیک ANP استفاده شده است که در واقع، فرآیند تحلیل شبکه بین نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها وابستگی برقرار می‌کند. بر اساس نتایج تحقیق، مناسب‌ترین استراتژی برای توسعه اکوتوریسم در تفرجگاه دره کنگ، استراتژی SO (ایجاد هماهنگی در بین ادارات و نهادها و بخش‌های مختلف مرتبط با امر اکوتوریسم و توسعه منابع و جاذبه‌های فرهنگی و طبیعی گردشگری و اشتغال‌زایی در تفرجگاه دره کنگ) با وزن 746/0 می‌باشد. ضمن اینکه استراتژی WO با وزن 494/0 به عنوان استراتژی جایگزین مطرح است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of development strategies for ecotourism promenade around the city using a combined approach of SWOT-ANP (Case study: Valley of Kong)

چکیده [English]

Analysis of development strategies for ecotourism promenade around the city using a combined approach of SWOT-ANP
(Case study: Valley of Kong)

Introduction:
New data of the technological speed causes the formation of social developments and emerging from the leisure as one of the fundamental requirements. This applies to the development of the tourism industry and tourism destination of around urban as a promenade in the following scale is used; therefore, the Valley of the Kong with respect to the diversity and the richness of its natural and cultural city of Mashhad can attract attention and tourists.
Methodology:
In this study of compilation approach, the most appropriate strategy for the SWOT-ANP to determine the development of ecotourism in the Valley of the Kong. Since the analysis model of inner factors of SWOT (strengths and weaknesses) and external (opportunities and threats) and classified its results often list only listing of the inner and outer factors, and therefore cannot fully assess comprehensive strategic decision making process.
Discussion:
Hence this research, SWOT model to fix shortcomings of the technique of ANP. In fact, the process of analysis of the network between the strengths, weaknesses, opportunities and threats can establish dependency. The present article, in terms of the objective applied methods and terms of their analytical descriptive study-style. Method of data collection for field studies, library and type of work (interviews and questionnaire) and a theoretical framework as well as with the use of the documents is done. Conclusion:
Based on the results of the research, the most appropriate strategy for the development of ecotourism in the promenade of the Valley Kong, strategy SO (coordination between the various departments and institutions and the development of ecotourism and resources associated with it and the natural and cultural attractions of tourism and job creation in the Valley of the Kong promenade) with a weight of 0.746. While the strategy WO weighing alternative strategy as 0.494.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Permanent Ecotourism
  • Promenade
  • SWOT Model
  • ANP models
  • The Valley of Kong
1.ابراهیم­بای سلامی، غلام­حیدر. منا غلامی. 1390. سیاست‌گذاری اکوتوریسم پایدار کویری در ایران و امارات متحده عربی. گردشگری و توسعه، دوره اول، شماره اول، اصفهان.
2.بدری، سیدعلی. خلیل رحمانی و مجید سجاسی قیداری و امید حسن‌پور. 1390. راهبردهای توسعة اکوتوریسم در شهرستان مریوان. پژوهش‌های روستایی، دوره دوم، شماره دوم، تهران.
3.جوزی، سیدعلی. سحر رضایان و مهدی ایرانخواهی و مرجان شاکری. 1389. ارزشگذاری اقتصادی منابع تفرجگاهی بخش شهداد کرمان به‌منظور ارائه برنامه راهبردی توسعه اکوتوریسم. محیط زیست طبیعی، دوره شست و سوم، شماره چهارم، تهران.
4.جوزی، سیدعلی. سحر رضایان و مهدی ایرانخواهی. 1390. ارزش‌گذاری اقتصادی محدوده دریاچه سد کارون 3 به منظور ارائه برنامه راهبردی توسعة اکوتوریسم به روش SWOT. محیط زیست طبیعی، دوره شست و چهارم، شماره دوم، تهران.
5.خالدی، شهریار. رحمت‌اله منشی‌زاده و ریکا جهانبخش و شاهین خالدی و شبنم خالدی. 1390. امکان سنجی جاذبه‌های توریستی- اگرواکوتوریستی در توسعة روستایی با تاکید بر باغات گیلاس و استفاده از مدل SWOT مورد: دهستان لواسانات کوچک. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دوره بیستم، شماره بیست و سوم، تهران.
6.رخشانی نسب، حمیدرضا. اصغر ضرابی. 1388. چالش­ها و فرصت­های توسعه اکوتوریسم ایران. فضای جغرافیایی، دوره نهم، شماره بیست و هشتم، آذربایجان شرقی، اهر.
7.رهنمایی، محمدتقی. احمد پوراحمد و یوسف اشرفی. 1390. ارزیابی قابلیت‌های توسعة شهری مراغه با استفاده از مدل ترکیبی SWOT-ANP. جغرافیا و توسعه، دوره نهم، شماره بیست و چهارم، سیستان و بلوچستان.
8.زاهدی، شمس‌السادات. 1382. چالش­های توسعه پایدار از منظر اکوتوریسم. مدرس علوم انسانی، دوره هفتم، شماره سوم (پیاپی سی ام)، تهران.
9.زبردست، اسفندیار. 1389. کاربرد فرآیند تحلیل شبکه‌ای (ANP) در برنامه‌ریزی شهری و منطقه­ای. هنرهای زیبا، دوره دوم، شماره چهل و یکم، تهران.
10.سراقی، عیسی. حسین ملکی و داریوش ابوالفتحی. 1387. نقش جاذبه‌های اکوتوریستی در توسعة گردشگری نهاوند با تأکید بر مدل SWOT. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دوره هشتم، شماره یازدهم، تهران.
11.صادقی، لقمان. ایوب ذوقی و جواد بنی عامریان. 1391. ارزیابی توسعة اکوتوریسم در استان کردستان با مدل استراتژیک SWOT. دومین همایش راهکارهای توسعة اقتصادی با محوریت برنامه ریزی منطقه­ای، دانشگاه آزاد اسلامی سنندج.
12.صباغ کرمانی، مجید. سعید امیریان. 1379. بررسی اثرات اقتصادی توریسم در جمهوری اسلامی ایران با استفاده از تحلیل داده- ستانده. پژوهش­نامه بازرگانی، دوره چهارم، شماره شانزدهم، تهران.
13.فرج‌زاده اصل، منوچهر. رفیق کریم پناه. 1387. تحلیل پهنه‌های مناسب توسعة اکوتوریسم در استان کردستان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی. پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، دوره چهلم، شماره شست و پنجم، تهران.
14.فنل، دیوید. 1389. مقدمه­ای بر طبیعت گردی. ترجمه: جعفراولادی قادیکلایی، چاپ دوم، بابلسر، انتشارات دانشگاه مازندران.
15.کریم پناه، رفیق. 1384. تحلیل اکوتوریسم و نقش آن در توسعة منطقه‌ای استان کردستان. رسالة کارشناسی‌ارشد جغرافیای طبیعی. استاد راهنما: دکتر منوچهر فرج‌زاده اصل. دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی، گروه جغرافیا.
16.گلکار، کوروش. 1384. مناسب سازی تکنیک تحلیلی سوآت (SWOT) برای کاربرد در طراحی شهری. صفه، دوره پانزدهم، شماره چهل و یکم، تهران.
17.موحد، علی. سالار کهزادی و فریماه عابدین‌زاده. 1393. راهبردهای توسعة اکوتوریسم استان کردستان با استفاده از مدل SWOT و QSPM. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال چهاردهم، شماره سی و دوم، تهران.
18.نجفی، اسداله. 1389. بکارگیری فرآیند تحلیل شبکه‌ای (ANP) در تحلیل چالش­های ساختاری و محیط اجرایی سازمان در مدیریت پروژه­ها. مهندسی صنایع و مدیریت تولید، دوره بیست و یکم، شماره اول، تهران.
 
19.نیازمند، مازیار. 1382. اکوتوریسم، مشارکت مردمی و فقرزدایی (مروری بر توسعة اکوتوریسم در ایران). دومین همایش گرامیداشت هفته پژوهش و تجلیل از پژوهشگران، نشر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری.
20.Hall, C.M. and Page, S.J. 1999. The geography of Tourism and recreation environment, Place and Space, London: Rout ledge.
21.Sevkli, M., Oztekin, A., Uysal, O., Torlak, G., Turkyilmaz, A. and Delen, D. 2012. Development of a fuzzy ANP based SWOT analysis for the airline industry in Turkey, Expert Systems with Applications, 39: 14–24.
22.Tisdell, D. and Allen, J. 2005. Aspects ofTourism. Shopping Tourism, Retailing and leisure, Channel View publications, Toronto.
23.Yuksel, I. and Dagdeviren, M. 2007. Using the analytic network process (ANP) in a SWOT analysis – A case study for a textile firm, Information Sciences, 177: 3364–338.