اولویت‌بندی مکانی توسعه کارآفرینی با تاکید بر صنایع تبدیلی کشاورزی در مناطق روستایی با بهره‌گیری از مدل ویکور مطالعه موردی: دهستان حسین آباد شهرستان انار

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیای انسانی (برنامه ریزی روستایی)دانشکده جغرافیا وبرنامه ریزی محیطی دانشگاه سیستان وبلوچستان

2 استادیار آمار، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان

3 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان

چکیده

چکیده
در اقتصاد رقابتی و مبتنی بر بازار امروزی از کارآفرینی به عنوان موتور توسعه اقتصادی یاد می‌شود که می‌تواند در رشد اقتصادی کشورها، ایجاد اشتغال و رفاه اجتماعی نقش مهمی را بر عهده داشته باشد. از آن جهت که اقتصاد و معیشت اغلب روستاییان در کشورمان وابسته به کشاورزی می‌باشد، ایجاد و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی در بخش کشاورزی می‌تواند به عنوان راه‌گشایی در این امر مورد توجه قرار گیرد. محدوده‌ی مورد مطالعه دهستان حسین آباد شهرستان انار می‌باشد. عمده فعالیت ساکنان روستاهای این شهرستان مبتنی بر فعالیت‌های بخش کشاورزی و باغی , در راس آن‌ها محصول صادراتی و استراتژیک پسته، و زیر بخشهای آن است. این شهرستان با وجود امکانات بالقوه فراوان به دلیل کمبود صنایع تبدیلی بخش کشاورزی و همچنین موارد تاثیرگذلر در تولید،باعث گردیده است تا رقبا یخارجی سود ومنفعت زیادی از این محصول ببرند. هدف این پژوهش اولویت بندی مکانی- فضایی استقرار طرح‌های کارآفرینی با تاکید بر صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی در دهستان حسین آباد از توابع شهرستان انار می‌باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است؛ که جهت رتبه بندی 8 روستای بالای 60 خانوار، از مدل تصمیم‌گیری چندمعیاره‌ی ویکور(VIKOR) و شیوه‌های تحلیلی استفاده شده است. بر پایه‌ی یافته‌های پژوهش، شاخص‌های هفتگانه‌ی(جمعیت، سطح زیرکشت، متوسط تولیدات، راه ارتباطی، منابع آب، خدمات زیربنایی و توپوگرافی) صنایع تبدیلی و تکمیلی در چارچوب مدل ویکور نشان می‌دهد که؛ روستای گلشن به واسطه‌ی قرارگیری در مسیر راه ارتباطی و همچنین تمرکز امکانات و تاسیسات زیربنایی و با مقدار Q، صفر و بر اساس شاخص‌های SوR بهترین رتبه را دارا بوده است. در مقابل روستای احمدآباد با مقدار Q، یک و به‌خاطر جمعیت فعال کم، بعد مسافت و دسترسی دشوار پایین‌ترین مقدار مطلوبیت را برای استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی را در بین روستاهای نمونه را به خود اختصاص داده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Prioritizing local agricultural processing industry with an emphasis on entrepreneurship development in rural areas by using the model (VIKOR) Case Study: Hossein Abad district of Anar Township

نویسندگان [English]

  • sirus ghanbari 1
  • Mohammad Hossein Dehghan 2
  • Hossein Miraki Anari 3
1 Assistant Professor in Human Geography (Rural Planning)Faculty of Geography &Environmental Planning.University of Sistan&Baluchestan
2 Assistant Professor of Statistics, University of Sistan and Baluchestan
3 MS Student Geography and Rural Planning University of Sistan and Baluchestan.
چکیده [English]

Abstract
In today's competitive economy and a market-based entrepreneurship as an engine of economic development, which can be referred to economic growth, job creation and social welfare will have an important role to play. Since our economy and livelihood of most of the villagers are dependent on agriculture, the development of additional industries and the agricultural sector can be considered as the way in this matter.Hossein Abad area of the district is the city of Anar. The main activities of the inhabitants of the villages of the city is based on agriculture and horticultural activities, led by exports and strategic product pistachios, and the parts of it. revenue and profit for our competitors in this area is. So acute is the problem of the lack of industries and productive option that should be considered for it.The purpose of this study was to prioritize entrepreneurship projects with an emphasis on processing and further Space-Place of agriculture in the Hossein Abad district Anar Township. This descriptive-analytic method is used to rank the top 60 eight village families, the multiple criteria decision making (VIKOR) and analytical methods used. Based on the research findings, the seven indicators (population, acreage, average output, the communication, water resources, infrastructure services and the topography) and complementary industries VIKOR model suggests that villages Gulshan, Deh Raiys and Safaieh highest villages of Ahmad Abad, Traub Abad, Ghoarban Abad low for the working population, distance and difficult access to the lowest utility industries and are complementary to the rural sample.In this context, it is proposed that industries such as packaging and processing of pistachios in the defined area and prioritized according to the place of residence

کلیدواژه‌ها [English]

  • Entrepreneurship"
  • processing and finishing"
  • locating"
  • VIKOR model"
  • Hossein Abad district"

مراجع

  1. ایزددوست، آزاده. 1392. امکان سنجی استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی در دهستان‌های بخش مرکزی شهرستان بندرگز. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی. استادراهنما: دکتر سیروس قنبری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، دانشکده جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، گروه جغرافیای انسانی.
  2. پاپلی یزدی، محمد حسین و دیگران. 1382. نظریه‌های توسعه روستایی، چاپ دوم، انتشارات سمت، تهران.
  3. سازمان برنامه و بودجه. 1385. سند تلفیقی اسناد توسعه‌ای برنامه اول تا چهارم توسعه اقتصادی-اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران. تهران: سازمان مدیریت وبرنامه‌ریزی کشور.
  4. سالنامه آماری استان کرمان. 1390. نتایج تفصیلی سرشماری نفوس و مسکن کشور.
  5. خدادادی، علی. 1390. امکان سنجی توسعه اشتغال با تأکید بر استقرار صنایع تبدیلی (کشاورزی) روستایی مورد : دهستان میربگ، شهرستان دلفان. پایان نامه کارشناسی ارشدجغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی. استاد راهنما: دکتر سیروس قنبری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، گروه جغرافیای انسانی.
  6. رضایی، جعفر. 1386. امکان سنجی استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی فرآورده‌های دامی در استان ایلام. پژوهش‌های جغرافیایی، شماره شصت و یکم، تهران. 
  7. رضوانی، محمدرضا و محمد نجارزاده. 1387. بررسی و تحلیل زمینه‌های کارآفرینی روستاییان در فرایند توسعه ی نواحی روستایی مطالعه موردی: دهستان براآن جنوبی (شهرستان اصفهان). فصلنامه توسعه کارآفرینی، سال اول، شماره دوم، تهران.
  8. رکن الدین افتخاری، عبدالرضا و حمداله سجاسی قیداری. 1387. راهبردهای توسعه کار آفرینی در مناطق روستایی منطقه مورد مطالعه شهرستان خدابنده. فصلنامه روستا و توسعه، دوره سیزده، شماره سه، تهران.
  9. شریف النسبی، مرتضی. 1364. جایگاه صنعت در برنامه ریزی رشد و توسعه مناطق روستایی کشور. چاپ اول، مرکز تحقیقات و بررسی مسائل روستایی، تهران.
  10. طبرسا، غلامعلی و دیگران. 1380. تبیین شاخص‌های فرهنگی، جلد نخست، انتشارات پرواز، تهران.

11. طاهرخانی، مهدی. 1386. کاربرد تکنیک Topsis در اولویت بندی مکانی استقرار صنایع تبدیلی کشاورزی در مناطق روستایی. پژوهش‌های اقتصادی، شماره سوم، تهران. 

  1. کلانتری، خلیل. 1380. برنامه‌ریزی و توسعه منطقه‌ای در تئوری‌ها و تکنیک‌ها. چاپ دوم، انتشارات خوش بین، تهران. 
  2. مایر، ریموند. 1370. برنامه‌ریزی تولید و عملیات. ترجمه حسین ابوالحسینی، چاپ اول، نشر دی،  تهران.

14. مرادی کوچی، شکراله. 1390. امکان سنجی استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی نمونه موردی:دهستان جلفا شهرستان جهرم. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی.استاد راهنما: دکتر فرامرز بریمانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان دانشکده جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، گروه جغرافیای انسانی.

  1. معاونت توسعه و صنایع روستایی. 1383. تعاریف و دستورالعمل‌های ارائه شده از معاونت صنایع و توسعه روستایی.وزارت جهاد کشاورزی، تهران.
  2. نسب عبداللهی، محمدرضا. 1393. تاریخ انار. چاپ اول، انتشارات نوید، شیراز.

17. نوری، سید هدایت‌اله و شهره نیلی‌پور. 1389. اولویت بندی توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی با استفاده از روش دلفی،شهرستان اردستان استان اصفهان. پژوهش‌های جغرافیایی، شماره شصت ویکم، تهران.

  1. Bryden, J. 2002. Rural Development Indictors and Diversity in the European Union, Aberdeen: University of Aberdeen, Centre for Rural Development Research of Human Geography.Belgiom.
  2. Chandra, R. 2001. Industrialization and Development in the Third world, Routlege, DC: Island Press Volume Introduction. USA.
  3. Harris, J. and Neva, R. 2001. In A Survey of Sustainable Development: Social and Economic Dimensions, DC: Island Press Volume Introduction. USA.
  4. Kayne, J. 2002. Discussion Starter: Decoding the Entrepreneurship Genome in Rural America; National Center for Rural Entrepreneurship Advisory Committee Meeting; Washington, DC, December 13, USA.
  5. Lee, S. 2007. Diversification of the Rural Economy: A Case Study on Rural Industrialization in the Republic of Korea, Pyongyang: INSES, Repablic of Korea.
  6. Opricovic, S. 1998. Multi criteria optimization of civil engineering systems, Belgrade: Faculty of Civil Engineering, Serbestan.
  7. Opricovic, S. and Tzeng, G.H. 2007. Extended VIKOR method in comparison with outranking methods, European Journal of Operational Research 178 (2), Portland.
  8. Reagan, B. 2002. Are High-Growth Entrepreneurs Building the Rural Economy? Federal Reserve Bank of Kansas City, Kansas City, Mo.: Center for the study of Rural America, USA.
  9. Sanayei, A., Mousavi, F. and Yazdankhah, A. 2010. Group decision making process for supplier selection with vikor under fuzzy environment, European Journal of Operational Research. EU.
  10. Scott, K. Park, J. and Cocklin, C. 2000. From sustainable rural community’s social sustainability: giving voice to diversity in Mangakahi valley, New Zealand, journal of rural studies 16, New Zealand.
  11. Verheul, I. et al. 200    1. An Eclectic Theory of Entrepreneurship, Tinbergen Institute Discussion Paper Institute for Development Strategies, Indiana University, USA.



مجله آمایش جغرافیایی فضا
دوره 7، شماره 26
اسفند 1396
صفحه 211-223

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار