نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی
نویسندگان
1 هیات علمی گروه مهندسی شهرسازی، دانشکده هنر، دانشگاه بجنورد، خراسان شمالی، بجنورد.
2 دانشجوی کارشناسیارشد برنامهریزی شهری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
3 هیات علمی گروه مهندسی عمران-نقشه برداری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه بجنورد، خراسان شمالی، بجنورد
چکیده
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
Creating the Iranian-Islamic city is based on the principles. These principles are mainly considered in planning and designing Muslim’s living environment and have been influenced on the human relationship with the environment and other fellowmen. In this regard, the city must follow the principles and rules that satisfy human needs. Iran’s cities having affluent Islamic culture should be adapted to the Iranian-Islamic principles; in this way, paying attention to architectural and urban designing principles signifies and become imperative in designing the Iranian-Islamic city. In recent years, the development the Iranian-Islamic cities concept caused to provide a new literature in Iran’s urban planning and designing. However, what is missed in this scope is the lack of quantitative indicators for evaluating the qualitative factors of the Iranian-Islamic city. In this respect, GIS because of having a high analytical ability in solving complex and geospatial problem can help to comprehend and develop this conception. So, a geospatial framework has been suggested in this research to modeling and quantitative assessment of urban pattern compatibility with qualitative indices and elements of the Iranian-Islamic city Using GIS. Investigated indicators in this research are spatial justice, social justice, paying attention to human scale and accessibility. The proposed framework was evaluated for four districts of Bojnord city. The obtained results approved the ability of the proposed model for suggesting measurable and manageable indicators and also distinguishing the limitations and capacities of each district in relevance to each presented indicator. This model is a step forward in order to better implementation of concept of the Iranian-Islamic city and can be used as an appropriate tool for decision makers, planners and designers.
کلیدواژهها [English]
منابع
10.حسینی، سیدهادی. 1393. مبانی اندیشه اسلامی در شکلگیری فضای کالبدی آرمانشهر. ششمین کنفرانس ملی مدیریت و برنامهریزی شهری با تاکید بر مولفههای شهر اسلامی. مشهد مقدس.
11.خدایی، زهرا. علیاکبر تقوایی. 1390. شخصیتشناسی شهر اسلامی با تاکید بر ابعاد کالبدی شهر اسلامی. فصلنامه مطالعات شهر ایرانی- اسلامی. شماره چهارم. تهران.
12.رحیمی، لیلا. محمد. نقیزاده. 1395. تجلی عدالت اجتماعی در ساختار شهر اسلامی(محله). هویت شهر. شماره 26، سال دهم.
13.زیاری، کرامتاله. 1392. برنامهریزی کاربری اراضی شهری، چاپ دهم. تهران. انتشارات دانشگاه تهران.
14.سلطانی، لیلا. علی. زنگیآبادی. مهین. نسترن. 1390. برنامهریزی شهری در جهت ارتقای هویت ایرانی- اسلامی زنان با تأکید بر نقش محلههای شهری. فصلنامه علمی- پژوهشی شهر ایرانی اسلامی. شماره 4. تهران.
15.شیعه، اسماعیل. 1391. مقدمهای بر مبانی برنامهریزی شهری. چاپ سیویکم. تهران. انتشارات دانشگاه علم و صنعت.
16.شهابینژاد، علی. رضا. ابویی. محمود قلعهنوعی. فرهنگ. مظفر. 1393. مقیاس انسانی در میدان نقش جهان. دوفصلنامه علمی-پژوهشی مرمت و معماری ایران. سال چهارم، شماره هشتم. تهران.
17.طبیبیان، منوچهر. نصیبه چربگو. انسیه عبداللهی مهر. 1390. بازتاب اصل سلسله مراتب در شهرهای ایرانی-اسلامی. نشریه آرمانشهر. شماره7. تهران.
18.کلانتری، عبدالحسین. آرش نصر اصفهانی. هاشم آرام. 1392. عدالت در شهر، توزیع فضایی امکانات و خدمات و تناسب آن با جمعیت ساکن در مناطق شهر تهران. مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران. http://rpc.tehran.ir.
19.قاسمی، اکرم. 1391. ارزیابی شهر جدید هشتگرد بر مبنای شاخصههای شهرسازی ایرانیاسلامی. پایاننامه کارشناسی ارشد رشته برنامهریزی شهری. دکتر ابوالفضل مشکینی. دانشگاه تربیتمدرس. دانشکده علوم انسانی. گروه جغرافیا.
20.قلندریان، ایمان. نیلوفر سنگتراش. اکرم محمدزاده. 1393. بررسی ملاحظات محیطی با رویکرد CPTED بهمنظور دستیابی به فضای شهری امن، نمونه مورد بررسی خیابان فردوسی مشهد، ششمین کنفرانس برنامهریزی و مدیریت شهری. مشهد مقدس.
21.لطیفی، غلامرضا. ندا صفری چابک. 1392. بازآفرینی مفهوم محله در شهرهای ایرانی اسلامی بر پایه اصول نوشهر گرایی. فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهری. شماره هفتم و هشتم. تهران.
22.محمدی حمیدی، سمیه. محسن احدنژاد روشتی. میرنجف موسوی. 1395. بررسی و تحلیل فضایی توزیع و دسترسی به خدمات عمومی شهری، مورد مطالعه: خدمات آموزشی مقطع راهنمایی شهر میاندوآب. مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال ششم. شماره 21. گلستان.
23.مشکات روحانی، وحیدرضا. مژگان خادمی. 1389. اصول و ارزشهای معماری و شهرسازی اسلامی. همایش ملی معماری و شهرسازی معاصر ایران.
24.مشکینی. ابوالفضل. علی رضاییمقدم. 1393. بررسی مؤلفهها و شاخصهای شهر اسلامی با تأکید بر نقش و اهمیت فرهنگسازی در تحقق الگوی شهرسازی اسلامی- ایرانی،. ششمین کنفرانس ملی برنامهریزی و مدیریت شهری با تأکید بر مؤلفههای شهر اسلامی. مشهد مقدس.
25.مشکینی. ابوافضل. مهدی حمزهنژاد. اکرم. قاسمی. 1394. تدقیق مفهومی و تشریح راهکارها و شاخصهای تحققسنجی چهار اصل مسجدمحوری، محلهمحوری، درونگرایی و طبیعتگرایی در شهر ایرانی-اسلامی، فصلنامه پژوهشهای معماری اسلامی. شماره هفت. سال سوم. تهران.
26.نقیزاده. محمد. 1389. تاملی در چیستی شهر اسلامی. فصلنامه شهر ایرانی-اسلامی. شماره اول. تهران.
27.نقیزاده. محمد. 1392. تاملاتی در مبادی شهر اسلامی. فصلنامه ماه هنر. شماره 178. تهران.
28.نصیری هنده خاله. اسماعیل. 1397. تحلیل نابرابریهای فضایی توزیع خدمات شهری با رویکرد عدالت فضایی با استفاده از مدل ویکور، مطالعه موردی: شهر قزوین. مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال هشتم. شماره 28. گلستان.
29.یزدی. فضلاله. اصغر نظریان. 1387. بافتهای قدیمی و فرسوده شهری، سیاستها و راهبردها (مورد مطالعه: شهرضا). فصلنامه علمی- پژوهشی جغرافیایی سرزمین. سال پنجم. شماره 20. تهران.
30. Chiodelli, Francesco. 2015. Religion and the city: A review on Muslim spatiality in Italian cities. Cities 44.
31. Hayaty, H., and Monikhi, F. 2015. Investigating the characteristics and principles of Islamic city based on Islamic literatures. International Journal of humanities and cultural studies.
32. Jamalinezhad, Mahdi. Seyed Mohammadreza Talakesh. Seyed Hassan Khalife Soltani. 2012. Islamic Principles and Culture Applied to Improve Life Quality in Islamic cities. Procedia-social and Behavioral Sciences 35.
33. Sattarin, Mohammad Hossein. Azita Rajabi. Bahman Jahangiri. 2014. A Study on the concept of district or neighborhood in Islamic cities. Indian J. Sci., Res. Vol. 5.
34. Shojaee, Farshid. Mehran Paeezeh. 2015. Islamic city and urbanism. An obvious example of sustainable architecture and city. Science Journal (CSJ), 36: 6.