%0 Journal Article %T ارزیابی و پهنه بندی سیل خیزی در مقیاس زمانی و مکانی مطالعه موردی: حوضۀ آبخیز گرگان رود استان گلستان %J مجله آمایش جغرافیایی فضا %I دانشگاه گلستان %Z 2538-5739 %A جلالیان, سید اسحاق %D 2022 %\ 01/21/2022 %V 11 %N 42 %P 143-162 %! ارزیابی و پهنه بندی سیل خیزی در مقیاس زمانی و مکانی مطالعه موردی: حوضۀ آبخیز گرگان رود استان گلستان %K امکان‌سنجی %K سیل %K مدل تحلیل شبکه %K حوضۀ آبخیز گرگان رود %K استان گلستان %R 10.30488/gps.2020.213834.3157 %X استفادۀ دقیق از زمین و آب گامی مؤثر در کنترل فرسایش، تخریب خاک و توسعۀ کشاورزی است. سیل یکی از پدیده­های طبیعی است که از گذشتۀ دور زندگی انسان­ها را تحت تأثیر قرار داده است. ایران به دلیل وسعت زیاد، اقلیم متفاوت و تغییر کاربری در بیشتر حوضه­های آبخیز سیل­های متعددی را تجربه کرده است. امکان­سنجی و ارزیابی مناطق حساس به وقوع سیل، گام اساسی در کنترل و مدیریت سیل و بهره­وری از آن است. حوضۀ آبخیز گرگان­رود در استان گلستان در سال­های اخیر شاهد چندین سیل بود و به دلیل عدم مدیریت صحیح این پدیده، خسارات جانی و مالی زیادی به ساکنان این منطقه وارد شده است. در این پژوهش بعد از شناسایی عوامل تأثیرگذار بر وقوع سیل در منطقه، (شیب، ارتفاع، نفوذپذیری، گروههای هیدرلوژیک خاک، پتانسیل تولید رواناب، شمارۀ منحنی، فاصله از جریان، کاربری اراضی و پوشش گیاهی) وزن­دهی و مقایسۀ دودویی بر اساس نظر کارشناسان و با استفاده از مدل تحلیل شبکه صورت گرفته است. در نهایت پتانسیل وقوع سیل بررسی شده و حوضۀ آبخیز به 5 کلاس خطرپذیری وقوع سیل تقسیم­بندی شده است. نتایج پژوهش نشان می­دهد که کلاس 1 و 2 (خطرپذیری بسیار زیاد و زیاد) در شرق، شمال شرق و جنوب شرق منطقه قرار دارد که 20% مساحت منطقه را در برمی­گیرد. نتایج این پژوهش برای شناسایی مناطق با احتمال بالای وقوع سیل در حوضۀ آبخیز گرگان­رود آماده شده و نقشه­های تهیه شده جهت استفاده در سازمان­های اجرایی (منابع­طبیعی، جهاد کشاورزی، مدیریت بحران و ...) به منظور برنامه­ریزی­ و انجام عملیات برای کنترل سیلاب کاربردی خواهد بود. %U https://gps.gu.ac.ir/article_149523_6d6ee39a560bcbf2be5193e5c7122f05.pdf