ORIGINAL_ARTICLE
آمایش ژئومورفولوژیکی جنوب استان خراسان رضوی جهت توسعه مناطق مسکونی بر اساس تلفیق مدل فازی و ANP
مطالعه و شناخت عوامل ژئومورفولوژیک محدودکننده در شکلگیری سکونتگاههای جدید و همچنین مدیریت سوانح طبیعی امری ضروری و لازم است. بر این اساس در تحقیق حاضر به آمایش ژئومورفولوژیکی مناطق مسکونی جنوب استان خراسان جنوبی جهت توسعه مناطق مسکونی پرداخته شده است. در این تحقیق بهمنظور بررسی و پهنهبندی مناطق مساعد برای توسعه شهری، 10 پارامتر شیب، جهت شیب، ارتفاع، زمینشناسی، خاک، کاربری اراضی، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، فاصله از راه ارتباطی، فاصله از سکونتگاه و ژئومورفولوژی بهعنوان عوامل مؤثر در مسئله تحقیق استفاده شده است. روش کار به گونهای است که ابتدا لایههای اطلاعاتی پردازش، فازی سازی و قابلمقایسه شدن، سپس با استفاده از مدل ANP ارزش هر کدام از لایهها محاسبه گردید. در نهایت هر کدام از لایهها در نرمافزار ARC GIS با استفاده از دستور Raster calculator در وزن به دست آمده از طریق مدل ANP ضرب شده و با استفاده از منطق فازی این لایههای اطلاعاتی در محدوده مورد مطالعه با هم تلفیق شدند. در نهایت پس از همپوشانی، نقشه مناطق مساعد برای توسعه شهری در محدوده مورد مطالعه براساس تلفیق دو مدل فازی و ANP بدست آمده است. نتایج تحقیق بیانگر این است که حدود 59 درصد مساحت منطقه مورد مطالعه، با مساحتی حدود 17545 کیلومترمربع، در طبقات بسیار نامناسب و نامناسب واقع شده که نشان از محدود بودن مکانهای مناسب با توجه به شرایط ژئومورفولوژیکی منطقه جهت فعالیتهای ساختوساز و ساخت مناطق سکونتگاهی جدید است.
https://gps.gu.ac.ir/article_91912_54fa801b9d4276a0af3ba75c07221755.pdf
2020-02-20
67
84
10.30488/gps.2020.91912
ژئومورفولوژی
توسعه مسکونی
مدل فازی
مدل ANP
خراسان رضوی
انور
مرادی
anvar.moradi@ut.ac.ir
1
دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
عباس
علی پور
aivan31@yahoo.com
2
عضو هیاتعلمی دانشگاه جامع امام حسین (ع)
AUTHOR
حمید
گنجاییان
h.ganjaeain@ut.ac.ir
3
دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
AUTHOR
اسفندیاری، مهدیه. 1392. نقش عوامل ژئومورفولوژیک بر توسعه فیزیکی شهر اراک به منظور تدوین مدل داده مفهومی. پایاننامه کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی. استاد راهنما: دکتر منیژه قهرودی. دانشگاه شهید بهشتی. دانشکده علوم زمین. گروه جغرافیای طبیعی.
1
اصغری مقدم، محمدرضا. 1378. جغرافیای طبیعی شهر (ژئومورفولوژی). چاپ اول، تهران، نشر مسعی.
2
بهرامی، رحمتالله. 1390. محدودیتها و تنگناهای محیطی و تأثیر آن بر ناپایداری سکونتگاههای روستایی (مطالعه موردی: شهرستان سنندج). فصلنامه پژوهشهای روستایی، شماره 3، ص 173-150.
3
پوراحمد، احمد. کیومرث حبیبی و سجاد محمد زهرایی و سعید نظری عدلی.1386. اسـتفاده از الگوریتمهای فازی و GIS برای مکانیابی تجهیـزات شـهری (مطالعـه موردی: محل دفن زباله شهر بابلسر). مجله محیطشناسی، شماره 31، ص 42-33.
4
حاتمینژاد، حسین. رامین قربانی و ابراهیم فرهادی. 1398. بررسی روند توسعه فیزیکی کلانشهر کرمانشاه و ارائه الگوی بهینه جهات رشد. مجله آمایش جغرافیایی فضا، شماره 31، ص 112-91.
5
حسینی، سید علی. رضا ویسی و مریم محمدی. 1391. پهنهبندی جغرافیایی محدودیتهای توسعه کالبدی رشت با استفاده از GIS. چهارمین کنفرانس مدیریت و برنامهریزی شهری، مشهد.
6
رجایی، عبدالحمید. 1373. کاربرد ژئومورفولوژی در آمایش سرزمین و مدیریت محیط. چاپ اول، تهران، نشر قومس.
7
رضایی مقدم، محمدحسین. آروق منصور خیریزاده. 1393. شیبهسازی فضایی مخاطرات و محدودیتهای ژئومورفولوژیکی توسعه فیزیکی شهر ملکان. مدیریت مخاطرات محیطی، شماره 1، ص 24-5.
8
زبردست، اسفندیار. 1380. کاربرد فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در برنامهریزی شهری و منطقهای. مجله هنرهای زیبا، شماره 10، ص 21-12.
9
زمردیان، محمدجعفر. 1378. کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامهریزی شهری و روستایی. چاپ اول، تهران، انتشارات پیام نور.
10
سعیدی، سپیده. سیدحامد میرکریمی و مرجان محمدزاده و عبدالرسول سلمان ماهینی. 1397. بررسی آثار ناشی از توسعه شهر بر تناسب پهنههای دارای ارزش زیبایی شناختی (مطالعه موردی: شهر گرگان). مجله آمایش جغرافیایی فضا، شماره 30، ص 148-135.
11
شکوهی، محمد اجزا، لیا شاددل. 1397. مدلسازی توسعه ی شهری بجنورد با استفاده از رگرسیون لجستیک. مجله آمایش جغرافیایی فضا، شماره 28، ص 236-223.
12
شیعه، اسماعیل. 1381. مقدمهای بر مبانی برنامهریزی شهری. چاپ هفتم، تهران، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران.
13
عزیری، محمدمهدی. 1388. جایگاه شاخصهای مسکن در فرآیند برنامهریزی مسکن. مجله هنرهای زیبا، شماره 17، ص 42-31.
14
قدیری معصوم، مجتبی.، منصور جعفربگلو، سیدمحمد موسوی روزان، زهرا بخشی. 1392. نقش عوامل طبیعی در پراکنش فضایی سکونتگاههای روستایی شهرستان تربتجام. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، شماره 2، ص 54-33.
15
مخدوم، مجید. 1385. شالوده آمایش سرزمین. چاپ ششم، انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران.
16
مرادی پور، فاطمه. 1398. تحلیل قابلیت ژئومورفوسایتهای شهر خرم آباد و پیرامون آن و ارائه مدل بومی ژئوتوریسم شهری، رساله دکتری ژئومورفولوژی، استاد راهنما: دکتر ابراهیم مقیمی، دانشگاه تهران، دانشکده جغرافیا، گروه جغرافیای طبیعی.
17
مقیمی، ابراهیم. منصور جعفربیگلو و مجتبی یمانی و فاطمه مرادی پور. 1397. ارزیابی میراث ژئومورفولوژیک شهر خرمآباد بهمنظور توسعۀ ژئوتوریسم شهری و حفاظت در برابر مخاطرات انسانی. مدیریت مخاطرات محیطی، شماره 4، ص 415-401.
18
نادر صفت، محمدحسین. 1385. ژئومورفولوژی مناطق شهری. چاپ سوم، تهران، انتشارات سمت.
19
نظم فر، حسین. سعیده علوی و علی عشقی چهار برج. 1397. سطح بندی سکونتگاههای شهری استان گلستان از لحاظ شاخصهای شهرسالم. مجله آمایش جغرافیایی فضا، شماره 30، ص 228-213.
20
نگارش، حسین. 1382. کاربرد ژئومورفولوژی در مکانگزینی شهرها و پیامدهای آن. مجله جغرافیا و توسعه، شماره 1، ص 150-133.
21
یمانی، مجتبی. فاطمه یوسفی و انور مرادی و موسی عباسی و محسن برزکار. 1396. پهنه بندی آمایشی با استفاده از مدلهای ANP و AHP جهت توسعه گردشگری مطالعه موردی: شهرستان اشنویه. فصلنامه اطلاعات جغرافیایی سپهر، شماره 102، ص 39-19.
22
Baz, I., Geymen, A., and Nogay, E.S. 2010. Development and application of GIS-based analysis synthesis modeling techniques for urban planning of Istanbul Metropolitan area. Advances in Engineering Software, 40(2): 128-140.
23
Bonham-Carter, G.F. 1991. Geographic Information System for Geoscientists: Modeling with GIS. Pergamon, Ontario.
24
Cooke, R.U., and Doornkamp, J.C. 1990. Geomorphology in Environmental Management. 2nd Edition, Oxford University Press, England.
25
FAO. 1993. Guidelines for land use planning. Development Series 1, FAO, Rome.
26
Huggett, R.J. 2007. Fundamentals of Geomorphology. Routledge, England.
27
Lin, H., Kao, J., Li, K., and et al. 1996. Fuzzy GIS assisted landfill siting analysis. Proceeding of international conference on Solid Waste Technology and Management.
28
29. Marynouni Gresswell, R.E. 2013. Spatoal and temporal patterns of debrise-flow deposition in the Oregoncoast ange, U.S.A, Geomorphology, 57: 59-70.
29
30.Mentes, G., Theilenwilige, B., Papp, G., Sikhegyi, F., and Ujvari, G. 2007. Investigation of the relationship between subsurface structures and mass movements of the high loess bank. Journal of Geodynamics 47(2-3):130-141
30
-Scheidegger, A.E. 1994. Hazards: Singularities in Geomorphic System. Geomorphology, 10: 19-25.
31
Schick A.P. et al. 1977. Hydrologic presses and geomorphic constraints on urbanization of alluvial fan slope. Elsevier science, 251-31.
32
Soyoung, P., Seongwoo, J., Shinyup, K., and Chuluong, C. 2011. Prediction and comparison of urban growth by land suitability index mapping using GIS and RS in South Korea, Journal of Landscape and Urban Planning. 99: 104-114.
33
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل مؤلفههای اثرگذار بر مشارکت شهروندان در ادارۀ امور شهرها نمونۀ موردی: مناطق هشتگانۀ شهر اهواز
مشارکت از مصادیق کُنش اجتماعی است و تمامی احکام و عوارض آن را نیز داراست. کنش اجتماعی عبارت از همۀ حالات فکری، احساسی و رفتاری که جهتگیری آنها بر اساس الگوی جمعی ساختیابی شدهاند. هدف از انجام این پژوهش، تحلیل مؤلفههای اثرگذار بر مشارکت شهروندان در ادارۀ امور شهری کلانشهر اهواز است. جامعۀ آماری پژوهش را کلیه مناطق هشتگانۀ شهر اهواز تشکیل میدهد که با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر به عنوان حجم نمونه برای تکمیل پرسشنامه انتخاب شدند. برای تحلیل دادهها از نرمافزار SPSS استفاده شد. نمونهگیری نیز متناسب با حجم در مناطق هشتگانۀ شهر اهواز تعیین گردید. یافتهها حاکی از آن است که بیشترین و کمترین میزان مشارکت بین مناطق 3 و 1 بهترتیب با میانگین 72/15 و 71/9 در 9 مؤلفه بوده است. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین سن پاسخگویان و میزان مشارکت آنان با سطح همبستگی (211/0) اختلاف معنیداری وجود دارد، اما با آزمون من وتنی رابطۀ بین جنسیت و میزان مشارکت رد شد. آزمون رگرسیون خطی ساده نیز نشان داد که پایگاه اقتصادی- اجتماعی بهعنوان متغیر مستقل تأثیر زیادی بر متغیر وابسته (مشارکت) دارد؛ همچنین این آزمون با سطح اطمینان 95 درصد فرض اینکه هر چه رضایت اجتماعی شهروندان بیشتر باشد، مشارکت آنان افزایش مییابد، تأیید کرد. تحلیل واریانس یک طرفه نیز گویای آن است که افزایش آگاهی شهروندان، مشارکت بیشتر آنان را بهدنبال دارد؛ همچنین آزمون همبستگی کندال نشان داد که بین اعتماد اجتماعی و مشارکت رابطۀ معنیداری وجود دارد و در پایان مدل تحلیل مسیر، حاصل نرمافزار AMOS معنیداری تمام مؤلفهها را به جز مؤلفۀ جنسیت تأیید میکند.
https://gps.gu.ac.ir/article_91917_56d53292bb9fcad7ac8d387795ec25e3.pdf
2020-02-20
37
52
10.30488/gps.2020.91917
مشارکت شهروندان
مدیریت شهری
مناطق هشتگانه
شهر اهواز
خدیجه
بوذر جمهری
azar1334@gmail.com
1
دانشیار گروه جغرافیای دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
LEAD_AUTHOR
سید رضا
حسینی کهنوجی
hossinireza21@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی روستایی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
AUTHOR
نبی اله
حسینی
nabi.hosseini12@gmail.com
3
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی روستایی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
AUTHOR
احمدی، اصغر، محمود تولی. 1385. بررسی میزان مشارکت اجتماعی شهروندان در اداره بهینه امور شهری، جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران (تحقیقات علوم اجتماعی ایران)، سال اول، شماره 2، صص 90-73.
1
پوراحمد، احمد. صابر محمدپور و محمدحسین بوچانی. 1389. بررسی مفهوم مشارکت شهروندان در امور شهر الکترونیک، فصلنامۀ علمی-پژوهشی جغرافیای انسانی، سال دوم، شماره 4، صص 117-106.
2
تقوایی، مسعود. رسول بابانسب و چمران موسوی. 1389. تحلیلی بر سنجش عوامل مؤثر بر مشارکت شهروندان در مدیریت شهری (مطالعۀ موردی: منطقه 4 شهر تبریز)، مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، سال اول، شماره دوم، صص 36-19.
3
جوکار، سجاد.1390. بررسی الگوهای مراکز خرید و مجتمعهای تجاری در شهر اهواز، پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز.
4
حکمت نیا، حسن، میرنجف موسوی. 1385. تحلیل تاریخی از مشارکت شهروندان در اداره امور شهرهای ایران، نشریه تحقیقات جغرافیایی، دوره21، شماره 1 (پیاپی 80)، صص 136-121.
5
حیدری، زهرا، محمدرضا رضوانی و سیدعلی بدری. 1395. تحلیل عوامل مؤثر بر مشارکت اجتماع محلی در برنامهریزی توسعه گردشگری کشاورزی (مطالعه موردی: نواحی روستایی بخش مرکزی شهرستان تنکابن)، مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال 6، شماره 21، صص 26-13.
6
رامنژاد، الهمراد. 1393. بررسی نقش عوامل مؤثر بر مدیریت مشارکتی شهر اهواز(نمونۀ موردی: منطقۀ چهار شهری اهواز)، پایاننامه کارشناسیارشد، گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه علوم زمین و GIS، دانشگاه شهید چمران اهواز، استاد راهنما: سعید امانپور.
7
سیف، حمیدرضا. 1379. جامعه مدنی و راههای رسیدن به آن، سال اول، تهران، نشر جوانان موفق.
8
شریف زاده، فتاح، جواد صدقی. 1387. عوامل مؤثر بر افزایش مشارکت شهروندان در اداره امور شهر، مطالعات مدیریت، دوره16، شماره 59، صص 53-71.
9
شریفیان ثانی، مریم. 1388. مشارکت و همگرایی شهری، فصلنامه مدیریت شهری، سال 4، شماره 28.
10
شفیعی، شفیع. 1395. بررسی جامعه شناسی عوامل موثر بر مشارکت اجتماعی شهروندان شهر اردبیل، پایان نامه ارشناسی ارشد رشته علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد رودهن.
11
شیعه، اسماعیل. 1382. لزوم تحول مدیریت شهری در ایران، مجله جغرافیا و توسعه، دوره 1، شماره 1، صص 10-1.
12
صالحی فرد، محمد، سیددانا علیزاده.1390. بررسی اثرات مشارکتهای شهروندی در بهبود خدمات شهری با تأکید بر بازارهای روز (مطالعه موردی: کلانشهر مشهد)، فصلنامۀ علمی- پژوهشی فضای جغرافیایی، سال یازدهم، شماره 34، صص 26-1.
13
عباسزاده، محمد. 1387. بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت شهروندان در امور شـهر (مطالعـه مـوردی: شهر اصفهان)، استادان راهنما: دکتر رسـول ربـانی و دکتر وحید قاسمی، پایان نامه دکتری جامعه شناسی، دانشگاه اصفهان.
14
عبداله پور، جمال، حسن مختارپور و رجبعلی مختارپور. 1391. مشارکت پذیری شهروندان تهرانی در حوزه وظایف شهرداری (مطالعه موردی: شهروندان منطقه 4 شهرداری تهران)، نشریه مدیریت شهری، دوره 11، شماره 31، 157-163؛
15
علیزادهاقدم، محمدباقر. محمد عباس زاده و کمال کوهی و داود مختاری. 1392. نهادهای شهری و مشارکت شهروندان در ادارۀ امور شهری (مطالعۀ موردی: شهر اصفهان)، پژوهشهای جغرافیای انسانی، دورۀ 45، شماره 2، صص 214-195.
16
غفاری، غلامرضا، ابراهیم جمشیدزاده.1390. مشارکتهای مردمی و امور شهری (بررسی موانع، مشکلات و راهکارهای توسعۀ مشارکتهای مردمی)، تهران: جامعه و فرهنگ.
17
غلامی، یونس، مهدی ثقفی و مریم حیدری. 1397. تأثیر عوامل اجتماعی اقتصادی در مشارکت شهروندان با تأکید بر مدیریت پسماند خانگی(نمونه موردی: شهر گرگان)، مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال 8، شماره 30، صص 158-149.
18
کوهی، کمال، نعمتالله تقوی. 1382. سنجش میزان مشارکت روستاییان در پروژههای توسعۀروستایی، نشریه دانشکدۀ علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تبریز، شماره 4.
19
محسنی، رضاعلی. 1383. جنبههای اجتماعی مدیریت کلانشهرها با تأکید بر مشارکت شهروندان، فصلنامۀ اطلاعرسانی آموزشی و پژوهشی، پاییز و زمستان، سال 2، شماره 7 و 8، صص83-89.
20
موسایی، میثم، ملیحه شیانی. 1389. مشارکت در امور شهری و الزامات آن در شهر تهران، فصلنامۀ علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال دهم، شماره38، صص 245-268.
21
میرموسوی، سیدعلی. 1375. مبانی دینی و فرهنگ سیاسی و مشارکتی، نقد و نظر، شماره سوم و چهارم، قم.
22
Baum, H. 2001. Citizen Participation, International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, PP. 1840-1846, (http://www.sciencedirect.com/science).
23
Brown, R., and Glenn, H. 2005. Co management of Wildlife Corridors: the Case for
24
Citizen Participation in the Algonquin to Adirondack Proposal, Journal of Environmental Management. 74(2): 97-106.
25
Davis, F.D., Bagozzi, R.P., and Warshaw, P.R. 1989. User acceptance of computer technology: a comparison of two theoretical models.
26
Karami, E., and Shiva, M. 2006. Decision-Directed Recursive Least Squares MIMO Channels Tracking, EURASIP Journal on Wireless Communications and Networking, 2006
27
Edwards, J.N., and Booth, A., 1973. Social Participation in Urban Society, Schekman Publishing Company, Cambridge, Massachusetts.
28
LO Niemeyer. 1991. Social labeling, stereotyping, and observer bias in workers' compensation. Journal of Occupational Rehabilitation.
29
Marshal, M. 2004. Citizen Participation and the neighborhood Contexet: A New at the Corporoduction of Local Public Goods, Political Research Quarterly, 57(2): 231-244.
30
Lee, C.E., Gim, G., and Yoo, B. 2009. The Effect of Rrelationship Quality on Citizen Satisfaction with Electronic Government Services. The Marketing Management Journal. 19(2).
31
Van Ryzin, G. 2006. Pieces of a puzzle: Linking government performance, citizen satisfaction, and trust, USA.
32
ORIGINAL_ARTICLE
سنجش نابرابری فضایی شاخصهای سلامت محیطزیست شهری . نمونۀ موردی : نواحی کلانشهر تهران
زیستن در یک محیطزیست سالم و دسترسی عادلانه به فضاهای سالم شهری ازجمله مؤلفههای اصلی عدالت فضایی و عدالت محیطزیستی در شهر بهحساب میآید. امروزه همراه با افزایش دگرگونی در فضاهای شهری و رشد ناهماهنگ و ضد محیطزیستی کلانشهر تهران، فرصتهای نابرابر جهت زندگی در فضاهای سالم شهری نیز به وجود آمده است و بهنوعی عدالت در شهر را از این منظر با چالش روبهرو ساخته است. هدف این پژوهش بررسی نابرابری فضایی شاخصهای سلامت محیطزیست شهری در بین نواحی شهری کلانشهر تهران است. پژوهش بر این فرض استوار است که در سطح نواحی شهر تهران از منظر شاخصهای سلامت محیط زیستی، نابرابری فضایی وجود دارد. جهت بررسی این موضوع از مدل UHI که سازمان بهداشت جهانی برای سنجش سلامت در نواحی شهری معرفی کرده بهره گرفتهشده و همچنین از نرمافزار پیشرفته CommunityVIZ که در محیط ArcGIS عمل میکند استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که بین نواحی شهری کلانشهر تهران ازنظر شاخصهای سلامت محیطزیست شهری نابرابری وجود دارد و این نابرابری از الگوی خوشهای پیروی میکند بهطوریکه نواحی شمال و شمالغربی از نظر شاخصهای سلامت دارای وضعیت بهتری نسبت به نواحی مرکزی و جنوبغربی کلانشهر تهران است؛ همچنین نتایج نشان میدهد که بین شاخصهای اقتصادی، اجتماعی، محیطی – فضایی و شاخص سلامت محیط زیست شهری همبستگی قوی وجود دارد و این نشان میدهد که هر گونه اقدام جهت ارتقاء سلامت شهری بدون توجه به شاخصهای مربوطه امکانپذیر نیست و نیازمند یک برنامهریزی یکپارچۀ توسعۀ شهری است.
https://gps.gu.ac.ir/article_91919_807b4a35b6f83dca015a1e3898256d71.pdf
2020-02-20
99
116
10.30488/gps.2020.91919
نابرابری فضایی
سلامت محیطزیستی
نواحی شهری
کلانشهر تهران
ایوب
معروفی
aiub.maroofi@gmail.com
1
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی
AUTHOR
ژیلا
سجادی
j-sajadi@sbu.ac.ir
2
دانشیار دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی
LEAD_AUTHOR
محمدتقی
رضویان
m-razavian@sbu.ac.ir
3
استاد دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی
AUTHOR
پورنجف عبدالحسین، علی عمارلویی، راضی ناصریفر، ابراهیم محمدی کلهری و حسین محمدی. 1386. بررسی وضعیت عوامل زیست محیطی در ارتباط با سلامت جامعه شهری ایلام در سال 84-83. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام. دوره 15. شماره3.
1
تقوایی، مسعود و حسین کیومرثی.1390. سطحبندی محلات شهری بر اساس میزان بهرهمندی از امکانات و خدمات شهری با بهرهگیری از تکنیک TOPSIS (مطالعه موردی: محلات شهر آباده). مجله پژوهش و برنامهریزی شهری سال دوم شماره پنجم.
2
حکمتنیا، حسن، سعید گیوه چی، نیر حیدری نوشهر و مهری حیدری نوشهر.1390. تحلیل توزیع فضایی خدمات عمومی شهری با استفاده از روش استانداردسازی دادهها،تاکسونومی عددی و مدل ضریب ویژگی (مطالعه موردی: شهر اردکان). پژوهشهای جغرافیای انسانی. شماره 77.
3
حمدی، کریم و شهرام انتخابی .1389. کلانشهر تهران بزرگ و چالشهای مدیریت شهری. فصلنامه جغرافیایی سرزمین، شماره 26. 1-13.
4
داداش پور، هاشم.1390. سنجش عدالت فضایی یکپارچه خدمات عمومی شهری بر اساس توزیع جمعیت، قابلیت دسترسی و کارایی در شهر یاسوج. مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای. سال سوم، شماره دهم.
5
داداش پور، هاشم، بهرام علیزاده و فرامرز رستمی. 1394. گفتمان عدالت فضایی در شهر. مفاهیم و انگارههای نظری در حوزه عدالت فضایی در شهر. انتشارات آذرخش.
6
رهنما، محمدرحیم و جواد ذبیحی. 1390. تحلیل توزیع تسهیلات عمومی شهری در راستای عدالت فضایی با مدل یکپارچه دسترسی در مشهد. فصلنامه جغرافیا و توسعه. 26-5.
7
روستایی، شهریور، الی ناز بابایی، زهرا کاملی فر .1392. ارزیابی عدالت فضایی در پراکنش خدمات شهری. مطالعۀ موردی کلانشهر تبریز. آمایش جغرافیایی فضا. سال سوم/ شماره مسلسل دهم. 83-100.
8
سرور، هوشنگ.1396. تحلیل و رتبهبندی پایداری کلانشهر تهران در بین شهرهای جهانی. فصلنامه جغرافیا و توسعه شماره 47. 51-68.
9
محمد یاری، فاطمه، مرتضی توکلی و حسین اقدر .1395. ارزیابی و پهنهبندی کیفیت آب زیرزمینی مناطق مهران و دهلران ازلحاظ کشاورزی با روشهای زمینآمار. فصلنامه علوم و مهندسی آبیاری. شماره 4. 71-83.
10
11. Anguelovski, Isabelle,2013. New Directions in Urban Environmental Justice: Rebuilding Community, Addressing Trauma, and Remaking Place, Journal of Planning Education and Research, 33: 160–175.
11
12. Chee Wong, Tai, and Belinda Yuen, 2011. Eco-city Planning Policies, Practice and Design. Springer Dordrecht Heidelberg London New York.
12
13. Corburn, Jason, 2017. Concepts for Studying Urban Environmental Justice, Curr Envir Health Rpt. 4:61–67.
13
14. Dahlgren, G., and Whitehead M. 1991. Policies and Strategies to Promote Social Equity in Health. Stockholm, Sweden: Institute for Futures Studies.
14
15. Danladi M., Haruna, 2015. Delphi method of developing environmental well-being indicators for the evaluation of urban sustainability in Malaysia, Procedia Environmental Sciences, 244-249.
15
16. Freudenberg, N., Susan Klitzman, and Susan Saegert, 2009. Urban health and society: interdisciplinary approaches to research and practice, John Wiley & Sons.
16
17. Friel. Sharon, Trevor Hancock, Tord Kjellstrom, Gordon McGranahan, Patricia Monge, and Joyashree Roy. 2011. Urban Health Inequities and the Added Pressure of Climate Change: An Action-Oriented Research Agenda, Journal of Urban Health: Bulletin of the New York Academy of Medicine, 88(5): 886-895.
17
18. Frumkin، H. 2005. environmental health:From Global to Local, Wiley & Sons.
18
19. Galea, S., and David Vlahov, 2005. Handbook of urban health: populations, methods, and practice, Springer Science+ Business Media, Inc.
19
20. Hancock, Trevor, Ron Labonte, Rick Edwards. 1990. Indicators that Count! Measuring Population Health, Canadian journal of public health. 90: 22-26.
20
21. Hancock, T. 2002. Indicators of Environmental Health in the Urban Setting, Canadian Journal of Public Health. Vol. 93
21
22. Harpham, Trudy and Edmond Werna. 1996. Sustainable Urban Health in Developing Countries. Habitat Intl. 20(3): 421-429.
22
23. Haruna, D., Mohd Rusli Yacob, Ahmad Makmom Abdullah, Mohd Yusoff Ishak, 2015. “Delphi Method of Developing Environmental Well being Indicators for the Evaluation of Urban Sustainability in Malaysia”. Procedia Environmental Sciences, 30: 244-249.
23
24. Hossain Khan, Mobarak. 2012. Urban health in megacities of developing countries. Public Health Forum 20 Heft 75.
24
25. Hossain, M., M Moniruzzaman, and Islam, M.A. 2010. “Urban Environmental Health in Bangladesh Slum: A Comparative Study of Two Metropolitan Cities." J. Sci. Foundation. pp.67-76.
25
26. Kitchin, Rob and et al. 2009. International Encycolcopedia of Human Geography. Elsevier Ltd.
26
27. Kjellstrom, Tord et al. 2007. Urban Environmental Health Hazards and Health Equity. Journal of Urban Health: Bulletin of the New York Academy of Medicine, Vol. 84: 86-97.
27
28. L. Bell, M., and et al., 2011. "Environmental health indicators and a case study of air pollution in Latin American cities." Environmental Research، 57-66.
28
29. Lawanson, Taibat O. and Samson Fadare, Neighborhood differentials and environmental health interface in Lagos metropolis, Nigeria. Habitat International 39: 240-245.
29
30. Lawrence, Roderick, J. 2012. Urban Health Challenges in Europe. Journal of Urban Health: Bulletin of the New York Academy of Medicine,. 90: 23-36.
30
31. Lawrence, R. 2008. Urban Environmental Health Indicators: Appraisal and Policy Directives, Reviews on Environmental Health. pp. 299-325.
31
32. London Health Commission, 2008. Health inequalities and equality impact assessment of Healthcare for London: consulting the capital’. Scientific Annex 2: rapid evidence review and appraisal. London: London Health Commission.
32
33. Mahdi, A. 2016. Analysis of effective environmental factors an urban health, a case study of Qom, Iran, Habitat International, 55: 89-99.
33
34. Mckee, Kathryn, 2016. The Catfish Industry and Spatial Justice in the Mississippi Delta: Steve Yarbrough’s The Oxygen Man. Journal of American Studies,50: 853-871.
34
35. Michael, B., Steeve Ebener, Patricia Najera Aguilar, Manuel Vidaurre & Zine El Morjani,2004. Using GIS to Measure Physical Accessibility to Health Care. World Health Organization.
35
36. Ministry of Health, 2009. Environmental Health Indicators for New Zealand 2008. Wellington: Ministry of Health.
36
37. Philippopoulos-Mihalopoulos, Andreas . 2010. Spatial justice: law and the geography of withdrawal. International Journal of Law in Context, 6(3): 201–216
37
38. Rothenberg, Richard, Scott R. Weaver, Dajun Dai, Christine Stauber, Amit Prasad, and Megumi Kano , 2014. A Flexible Urban Health Index for Small Area Disparities. Journal of Urban Health: Bulletin of the New York Academy of Medicine, 91(5): 823-835.
38
39. Song, W., Li, Y., Hao, Z., Li, H., and Wang, W. 2016. Public health in China: An environmental and socio-economic perspective”. Atmospheric Environment, 129: 9-17.
39
40. WHO, 1999. Environmental health indicators: framework and methodologies, Nene Centre for Research, University College Northampton.
40
41. Wickliffe, D. 2006. Evaluation of Community Viz Software As a tool for Planning Boards. report\Evaluating CommunityVizReport.doc, 2006.
41
42. Wickliffe, David, 2006. Evaluation of Community Viz Software As a tool for Planning Boards. S:\d-grenld\d-projects\d-DevPropApp\dreport\EvaluatingCommunityVizReport.doc.
42
43. World Health Organization, 2014. The Urban Health Index: A Handbook for its Calculation and Use. WHO Library Cataloguing-in-Publication Data.
43
ORIGINAL_ARTICLE
تبیین سناریوهای دستیابی به شهر سبز در کلانشهر مشهد، با رویکرد آیندهپژوهی
شهر سبز به عنوان یک رویکرد سازگار با محیطزیست در پی مشخص شدن پیامدهای مخرب الگوها و رویکردهای سنتی و متفاوت توسعه بدون توجه به مباحث زیستمحیطی در سالهای اخیر مورد توجه جدی محققان و صاحبنظران قرار گرفته است. برایناساس، در این پژوهش سعی شده با رویکرد آیندهپژوهی از طریق شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر دستیابی شهر سبز در کلانشهر مشهد، سناریوهای پیش روی شهر در افق 1405 مشخص گردد تا از این طریق بتوان زمینۀ دستیابی به شهر سبز را در کلانشهر مشهد فراهم ساخت. در این پژوهش ابتدا با استفاده از مطالعات کتابخانهای و بهرهگیری از منابع خارجی 7 مؤلفه اصلی و 25 شاخص به عنوان پارامترهای اولیه برای شهر سبز شناسایی شد. سپس با استفاده از نظرات کارشناسان و نرمافزار Micmac شاخصهای کلیدی و پیشرانهای مؤثر بر دستیابی به شهر سبز شناسایی شد، در مرحلۀ بعد مجدد با ادغام روش ماتریس اثرات متقابل و نرمافزار Scenario wizard به شناسایی سناریوهای پیش روی شهر مشهد در زمینۀ شهر سبز در افق 1405 پرداخته شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که 6561 سناریو پیش روی شهر مشهد در افق 1405 است و در این بین تنها دو سناریو دارای سازگاری بالا و احتمال وقوع بیشتری هستند. سناریوی اول که سناریویی با جهت مثبت است، دارای مجموع امتیاز اثر متقابل 108 و ارزش سازگاری 10 و سناریوی دوم که گویای شرایط نامناسب برای آیندۀ کلانشهر مشهد در زمینۀ شهر سبز است، دارای مجموع امتیاز اثر متقابل 84 و ارزش سازگاری 2 است.
https://gps.gu.ac.ir/article_100310_40beba73f93ff965a338233874a13792.pdf
2020-02-20
17
36
10.30488/gps.2019.100310
آیندهپژوهی
سناریو نگاری
شهر سبز
محیطزیست
مشهد
سید مصطفی
حسینی
s.mhosseini65@yahoo.com
1
دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه فردوسی مشهد،
LEAD_AUTHOR
محمد رحیم
رهنما
s.mhosseini@um.ac.ir
2
استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
محمد اجزا
شکوهی
s.mhosseini@mail.um.ac.ir
3
دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
امید علی
خوارزمی
s.m.hosseini@stu.yazd.ac.ir
4
استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه فردوسی شهری
AUTHOR
افشار، یاسمن. 1390. ارزیابی زیستمحیطی با رویکرد شهر سبز، نمونه موری: شهر تهران. پایاننامه کارشناسی شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران.
1
بدری، سیدعلی. صدراله طیبی. 1391. بررسی عوامل مؤثر بر هزینههای گردشگری مذهبی، مطالعه موردی: شهر مشهد مقدس. مجلة برنامهریزی و توسعه گردشگری، 1(1): 153-177.
2
بصیری مژدهی، رضا. حمیده فرهمندیان. 1392. اکوسیتی، تبیین اصل پایداری در طراحی شهری. مؤلفان: گَفرون، ف.، هویسمنز، گ.، و اسکالا، ف، تهران، نشر شهر.
3
بهتاش، محمدرضا. محمد علی کینژاد. محمد تقی پیربابایی. علی عسگری. 1392. ارزیابی و تحلیل ابعاد و مؤلفههای تابآوری کلانشهر تبریز. نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، 18(3)، 33-42.
4
پناهی، محمد امیر. غلامرضا غفاری. 1388. چگونگی شکلگیری شهر شهروند مدار؛ بررسی نقش مشارکت در نهادهای آموزشی و تأثیر آن بر تکوین مشارکت مدنی در بزرگسالی. دوفصلنامه مدیریت شهری، شماره 24، صص 17-26
5
حیاتی، سلمان. 1391. تحلیل شاخصهای رشد هوشمند شهری در مشهد. پایان نامة کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد.
6
رهنما، محمدرحیم. سید مصطفی حسینی. 1395. کاربرد نرمافزارهای آیندهپژوهی در مطالعات شهری. مشهد، مرکز پژوهشهای شورای اسلامی شهر مشهد.
7
رهنما، محمد رحیم. غلامرضا عباسزاده. 1387. اصول، مبانی و مدلهای سنجش فرم کالبدی شهر. مشهد، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
8
رهنما، محمد رحیم. ایوب معروفی. 1394. سناریونگاری در مطالعات شهری و منطقهای (مفاهیم، روشها و تکنیک ها). مشهد، مرکز پژوهشهای شورای اسلامی شهر مشهد.
9
سالنامه آماری مشهد. 1391. معاونت برنامهریزی و توسعه شهرداری مشهد با نظارت مدیریت آمار و تحلیل اطلاعات.
10
سپهوند، رضا. محسن عارف نژاد، محسن. 1392. اولویتبندی شاخصهای توسعه پایدار شهری با رویکرد تجزیه و تحلیل سلسلهمراتب گروهی. فصلنامه مطالعات و برنامهریزی شهری، 1 (1).
11
شیخ کاظم برزگری، محمدرضا. احمد معظم. 1393. مطالعه آسیبپذیری محیطهای شهری در مقابل حریق مبتنی بر رویکرد شهر تابآور. پنجمین کنفرانس بینالمللی مدیریت جامع بحرانهای طبیعی، 825-837.
12
صالحی، اسماعیل. محمد تقی آقا بابایی. هاجر سرمدی. و محمد رضا بهتاش 1390. بررسی میزان تابآوری محیطی با استفاده از مدل شبکه علیت. فصلنامه محیطشناسی، 37(59): 99-112.
13
طبیبیان، منوچهر. یاسمین افشار. مجتبی شهابی شهمیری. 1394. ارزیابی تطبیقی جایگاه زیست محیطی شهر تهران با 22 شهر آسیایی بر مبنای شاخصهای رویکرد شهر سبز. فصلنامه معماری و شهرسازی آرمانشهر، شماره 15.
14
عبدالهی، محمد. 1383. زنان و نهادهای مدنی؛ مسائل، موانع و راهبردهای مشارکت مدنی زنان در ایران. مجله جامعهشناسی ایران، 5(2): 63-99.
15
علیزاده، عزیز. وحید وحیدی مطلق و امیر ناظمی. 1387. سناریونگاری یا برنامه ریزی بر پایه سناریوها. تهران، مرکز مطالعات بین المللی انرژی.
16
فنی، زهره. لیلا معصومی. 1395. بررسی و سنجش راهبردهای تابآوری در سبک زندگی، مورد پژوهی: محله شکوفه شمالی منطقه 19 شهر تهران. فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، 5(20): 83-96.
17
قادرزاده، امید. حجت اله یوسفوند. 1391. سنجش عوامل جامعهشناختی مؤثر در مشارکت مدنی زنان. فصلنامه زن در توسعه و سیاست، 10(4): 101- 126.
18
گودرزوند چگینی، مهرداد. 1394. توسعه پایدار؛ شاخصها و سیاست. فصلنامه سیاست جهانی، 4(2)، صص 215 -238.
19
محمدی، کاوه. انور عزیز دوست، میثم خدام و مریم میربهایی. 1393. ارزیابی پیامدهای محیط زیستی اسکان غیررسمی محلات بجنورد و ارائه طرح کاهش پیامدهای آن، همایش ملی ارزیابی محیط زیست ایران.
20
محمدی، جمال. محمد رضا کنعانی. 1395. تحلیل وضعیت محیط زیست کلانشهر اصفهان در چارچوب رویکرد شهر سبز. فصلنامه آمایش جغرافیایی فضا، 6(19): 183-198.
21
ملکی، سعید. 1390. درآمدی بر توسعه پایدار شهری، چاپ اول، اهواز، دانشگاه شهید چمران اهواز.
22
مدیریت بحران شهرداری مشهد. 1391. چگونه میتوان شهرها را تابآور نمود- دستنامهای برای مدیران دولتهای محلی. مشهد: شهردای مشهد.
23
مهدیزاد، وفا. 1395. میزان تابآوری شهر سنندج در بعد زیستمحیطی. اولین همایش بینالمللی اقتصاد شهری (با رویکرد اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل)، اردیبهشت 1395.
24
نوانبخش، مهرداد. محمد بذرافشان. 1393. بررسی میزان سنجش توسعه پایدار شهری در شهر شیراز در 10 سال اخیر. مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 6(3): 49-69.
25
یزدان نیاز، امیر حسن. زینب سادات مطهری. 1391. سیر تکاملی رویکردهای مدیریت بحران (از کاهش آسیبپذیری به افزایش تابآوری). دومین کنفرانس ملی مدیریت بحران، نقش فناوریهای نوین در کاهش آسیبپذیری ناشی از حوادث غیرمترقبه، تهران، 1391.
26
Abdul Latif, S., Bidin, Y., and Awang, Z. 2013. Towards the Realization of Green Cities: The Moderating Role of the Residents’ Education Level. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 85: 646-652.
27
Bell, W. 2003. Foundations of Futures Studies. New Jersey: Transaction Publishers.
28
Beatley, T. 2000. Green Urbanism Learning from Europian Cities. Washington DC: Island Press.
29
Beatley, T., and Newman, P. 2009. Green Urbanism Down Under: Learning from Sustainable Communities in Australia, Washington DC: Island Press.
30
Berg, P. 1987. Watershed- scaled governments and green city, land use policy, January.
31
Bonfiglio, A. 2011. A neural network for evaluating environmental impact of decoupling in rural systems, Computers, Environment and Urban Systems 35: 65–76.
32
Department of Environment. 1999. Green City Conference. September-October. Tehran
33
Kahn, E.M. 2006. Green cities; Urban Growth and the Environment, Maryland: Potomac.
34
EIU and Siemens. 2009. European Green City Index, London: Siemens AG.
35
EIU and Siemens. 2010. Latin American Green City Index, London: Siemens AG.
36
EIU and Siemens. 2011a. African Green City Index, London: Siemens AG.
37
EIU and Siemens. 2011b. Asian Green City Index, London: Siemens AG.
38
EIU and Siemens. 2011c. US and Canada Green City Index, London: Siemens AG.
39
EIU and Siemens. 2012. The Green City Index; A summary of the Green City Index research series, London: Siemens AG.
40
Ghorab, H.K., and Shalahy, H.A. 2016. Eco and Green cities as new approaches for planning and developing cities in Egypt. Alexandria Engineering Journal, Vol. 55, 495-503.
41
Grant, W. 2009. Agricultural policy and protectionism. In C. Rumford (Ed.), The SAGE handbook of European studies (pp. 260–276). London: SAGE Publications Ltd.
42
Gunderson, L.H. 2000. Ecological resilience – in theory and application. Annual Reviews, 31: 425-439.
43
Hall, P. 1993. Policy Paradigms, Social Learning, and the State: The Case of Economic Policymaking in Britain. Comparative Politics, 25(3): 275-296.
44
Haughton, G., and Hunter, C. 1999 Sustainable cities, London: Regional studies Associattion. http://fa.wikipedia.org/wiki
45
Johnston, S.A., Nicholas, S., and Parzen, J. 2013. The Guide to Greening Cities, Island Press.
46
Koontz, T.M., and Thomas, C.W. 2006. What do we know and need to know about the environmental outcomes of collaborative management? Public Adm. Rev. 66: 111-121.
47
Kościelniak, H., and Górka, A. 2016. Green Cities PPP as a Method of Financing Sustainable Urban Development. 2nd International Conference "Green Cities - Green Logistics for Greener Cities", 2-3 March 2016, Szczecin, Poland.
48
Liang, S., Xu, M., Suh, S., and Tan, R.R. 2013. Unintended environmental consequences and co-benefits of economic restructuring. Environ. Sci. Technol. 47 (22): 12894–12902.
49
Lemos, M., and Agrawal, A. 2006. Environmental Governance. Annual Review of Environment and Resources, 31(2006), DOI:10.1146/annurev. energy.31.042605.135621.
50
Li, Y., Li, Y., Kappas, M., and Pavao- Zuckerman, M. 2018. Identifying the key catastrophic variables of urban social-environmental resilience and early warning signal. Environment International, 113: 184–190.
51
Mell, C. 2010 Green infrastructure: concepts, perceptions and its use in spatial planning. Thesis submitted for the Degree of Doctor of Philosophy School of Architecture, Planning and Landscape Newcastle University.
52
Mercer, C. 2010. The Regional outsourcing of pollution: Investigation urban and rural discrepancies in industrialization and environmental degradation in China. A Thesis Presented to The Honors Tutorial College Ohio University.
53
54. Newman, P. 2010 Green Urbanism and its Application to Singapore, Environment and Urbanization ASIA, 2010, 1(2): 149–170.
54
55. Moghim, S., and Gana, R.K. 2019. Countries' classification by environmental resilience. Journal of Environmental Management, 230: 345–354.
55
56. Osmont, A., Godblum, C., Langumier, J.-F., LeBris, E., De Miras, C., and Musil, C. 2008. Urban Governance: Questioning a Multiform Paradigm. Analyses and Proposals of the Working Group on Urban Governance. Ministère des Affaires Etrangères Européennes, Paris.
56
57. Parnell, J. 2006. Reassessing the “think global, act local” mandate: evaluation and synthesis, Serbian Journal of Management 1(1): 21–28.
57
58. Public Technologies, Inc., 1996. Cities and Counties: Thinking Globally, Acting Locally, Washington, D.C.
58
59. Puppim de Oliveira et al. 2013. Green economy and governance in cities: assessing good governance in key urban economic processes, Journal of Cleaner Production, 58 (2013) 138e152
59
60. Puppim de Oliveira, J.A. 2009. The implementation of climate change related policies at the subnational level: an analysis of three countries. Habitat International 33(3): 253-259.
60
61. Puppim de Oliveira, J.A., Balaban, O., Doll, C.N.H., Moreno-Penaranda, R., Gasparatos, A., Iossifova, D., and Suwa, A. 2011. Cities, biodiversity and governance: perspectives and governance challenges for the convention on biological diversity at the city level. Biological Conservation 144 (5): 1302-1313.
61
62. Sternlieb, F., Bixler, P., Huber-Stearns, H., and Huayhuaca, C. 2013. A question of fit: reflections on boundaries, organizations and social-ecological systems. Journal of Environmental Management, 130: 117–125
62
63. Thapa, R. B., and Murayama, Y. 2011. Urban growth modeling of Kathmandu metropolitan region, Nepal, 35: 25-34.
63
64. Timothy, B. 2012. Green Cities of Europe; Global Lessons on Green Urbanism, United States: Island Press.
64
65. United Nations. 1997. World Resources—A Guide to the Global Environment, New York.
65
66. United Nations Human Settlements Programme (UN-HABITAT). 2015. International Guidelines on Urban and Territorial Planning, UN-Habitat press.
66
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی تغییرات پیوستگی و الگوی کاربری اراضی با استفاده از سنجههای سیمای سرزمین در حوزه آبخیز زولاچای، سلماس
امروزه یکی از اثرات فعالیتهای انسانی در قالب تغییر کاربری اراضی، عدم توجه به محدودیتهای محیطزیستی است که بر سیمای محیط تأثیرگذار بوده و اثرات زیستمحیطی شدیدی بر اکوسیستمهای طبیعی دارد. این مسئله وسعت عرصههای طبیعی را کاهش و پراکندگی و انقطاع آن را افزایش میدهد. شناسایی تغییرات عوارض سطح زمین برای درک ارتباط متقابل انسان و محیط، امری ضروری است. هدف از این پژوهش ارزیابی تغییرات الگوی مکانی اراضی زولاچای به کمک سنجش از دور و استفاده از سنجههای سیمای سرزمین در بازه زمانی 24 ساله است که آگاهی از آن باعث برنامهریزی صحیح در جهت توسعه پایدار میگردد. برای تهیه نقشه کاربری اراضی از تصاویر ماهوارهای Landsat4 سال 1992 و Landsat8 سال 2016 استفاده گردید و با روش Maximum Likelihood که از معروفترین روشهای طبقهبندی است، طبقهبندی انجام شد. به منظور بررسی تغییرات پوشش اراضی در این بازه زمانی از سنجههای تعداد لکّه (NP)، تراکم لکّه (PD)، تراکم حاشیه (ED)، درصد پوشش سیمای سرزمین (PLAND)، سنجه بزرگترین لکّه (LPI) و سنجه شکل سیمای سرزمین (LSI) در سطح کلاس و از سنجههای تعداد لکّهها، تراکم لکّه، سنجه بزرگترین لکّه، سنجه شکل سیمای سرزمین، تنوع شانون (SHDI) و پیوستگی (CONTAG) در سطح سیمای سرزمین در نرمافزار Fragstats 4.2 استفاده شد. مقادیر صحت کلی طبقهبندی در دو دوره مورد مطالعه، بهترتیب 92 و 93 درصد، برآورد شد. بر اساس نتایج، افزایش سنجه تعداد لکّه (NP) بیانگر تفکیک کاربریهای طبیعی است. همچنین تراکم لکّه (PD) در دوره مطالعاتی از 41 به 62 واحد افزایش پیدا کرده است که نشاندهنده افزایش ناهمگنی در کاربری اراضی شده است. میزان یکپارچگی عناصر ساختاری نیز از 1/43 به 89/41 درصد کاهش یافته است که ناپیوستگی را در منطقه مورد مطالعه افزایش داده است.
https://gps.gu.ac.ir/article_106003_b190ae4c6d2ccf0d5bafef7a844d475c.pdf
2020-02-20
53
66
10.30488/gps.2020.95381.2570
تفکیک سیمای سرزمین
کاربری اراضی
نرمافزار Fragstats 4.2
زولاچای
حبیب
نظرنژاد
h.nazarnejad@urmia.ac.ir
1
استادیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه ارومیه
LEAD_AUTHOR
مرتضی
حسینی
mo.ho1051@gmail.com
2
کارشناس ارشد مهندسی آبخیزداری، دانشگاه ارومیه
AUTHOR
رئوف
مصطفی زاده
raoofmostafazadeh@uma.ac.ir
3
استادیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه محقق اردبیلی
AUTHOR
اکبری، الهه و علی شکاریبادی. 1393. پردازش و استخراج اطلاعات از دادههای ماهوارهای با استفاده از نرمافزار ENVI، جلد اول، چاپ اول، دانشگاه حکیم سبزواری، نشر دانشگاهی فرهمند، 224 صفحه.
1
اکبری، الهه. محمدعلی زنگنهاسدی و ابراهیم تقویمقدم. 1395. پایش تغییرات کاربری اراضی با استفاده از روش های مختلف تئوری آموزش آماری منطقه نیشابور، آمایش جغرافیایی فضا، دوره 6، شماره 20، صفحات 50-35.
2
براتی، بهزاد. علی جهانی، لعبت زبردست و بهزاد رایگانی. 1396. ارزیابی یکپارچگی مناطق حفاظت شده با به کارگیری رهیافت اکولوژی سیمای سرزمین (منطقه مورد مطالعه: پارک ملی و پناهگاه حیات وحش کلاه قاضی)، آمایش سرزمین، دوره 9، شماره 1، صفحات 168-153.
3
بیهمتای طوسی، ندا. علیرضا سفیانیان و سیما فاخران. 1395. آشکارسازی تغییرات پوشش اراضی بـا استفاده از سنجههای سیمای سرزمین (مطالعه موردی: شهرستان خمینی شهر)، دومین کنفرانس بینالمللی اکولوژی سیمای سرزمین، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، 6 و 5 آبان 1395.
4
جعفری، انیس. فرشاد کیوان بهجو و رئوف مصطفیزاده. 1396. مقایسه مؤلفههای مختلف وضعیت سلامت زیستبوم در حوزه آبخیز ایریل، استان اردبیل. مهندسی اکوسیستم بیابان، دوره 6، شماره 16، صفحات 92-81.
5
دژکام، سید صادق. بهمن جباریان امیری و علی اصغـر درویش صفت. 1394. پایش تغییرات سیمای سرزمین با استفاده از تحلیل سینوپتیک و تصاویر ماهوارهای (مطالعه موردی: شهرستان رشت). محیطزیست طبیعی، دوره 68، شماره 2، صفحات 238-225.
6
رضایی، فاطمه. سامره فلاحتکار و هاشم داداشپور. 1396. تغییرات فضایی-زمانی شکل شهرهای ساحلی و غیرساحلی استان مازندران با به کارگیری سنجههای سیمای سرزمین، آمایش سرزمین، دوره 9، شماره 1، صفحات 79-57.
7
زاهدیفرد، ندا. سیدجمالالدین خواجهالدین و احمـد جلالیان. 1383. کاربرد دادههای رقومی سنجنده TM در تهیه نقشه کاربری اراضی حوضه آبخیز رودخانه بازفت، علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، دوره 8، شماره 2، صفحات 105-91.
8
شعبانی، نگین. مهرو ابرکار، پرستو پریور و محسن کوچکزاده. 1389. معرفی و کاربرد رویکرد بومشناسی سیمای سرزمین در مقیاس شهر، نمونه موردی شهر تهران، علوم و تکنولوژی محیطزیست، دوره 12، شماره 4، صفحات 197-185.
9
شهپریان، مینا. نیلوفر مهدیپور، محمد شفیعیزاده و سیما فاخران. 1394. ارزیابی تغییرات الگوهای مکانی سیمای سرزمین در حاشیه رودخانه زایندهرود در دهه گذشته. دومین همایش ملی تغییرات اقلیم و مهندسی توسعه پایدار کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، 26 شهریور 1394.
10
طالبیامیری، شیما. فرود آذری دهکردی، سیدحمیدرضا صادقی و سیدرضا صوف باف. 1388. تحلیل تخریب سیمای سرزمین حوزه آبخیز نکاء با استفاده از سنجههای اکولوژی سیمای سرزمین. علوم محیطی، دوره 6، شماره 3، صفحات 144-133.
11
عطا، بهنام. محمدرحیم رهنما و صالح آرخی. 1396. ارزیابی و پیشبینی تغییرات و پراکنش افقی شهرها با استفاده از تصاویر چند زمانه و مدل CA.Markov (مطالعه موردی: شهر گنبدکاووس)، آمایش جغرافیایی فضا، دوره 7، شماره 23، صفحات 40-25.
12
فتحیزاد، حسن. احمد نوحهگر، مرزبان فرامرزی و مهدی تازه. 1392. بررسی تغییرات کاربری اراضی بر اساس تجزیه و تحلیل متریکهای سیمای سرزمین با استفاده از سنجش از دور و GIS در منطقه خشک و نیمهخشک دهلران، آمایش سرزمین، دوره 5، شماره 1، صفحات 99-79.
13
کرمی، آرش و جهانگیر فقهی. 1390. بررسی کمّی کردن سنجههای سیمای سرزمین در حفاظت از الگوی کاربری اراضی پایدار مطالعه موردی: کهگیلویه و بویراحمد. محیط شناسی، دوره 37، شماره60، صفحات 88-79.
14
مظاهری، محمودرضا. مهرداد اسفندیاری، محمدحسن مسیح آبادی و اردوان کمالی. 1392. پایش تغیـیرات زمانی کاربری اراضی با استفاده از تکنیکهای سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: جیرفت، استان کرمان)، کاربرد سنجش از دور و GIS در علوم منابع طبیعی، دوره 4، شماره 2، صفحات 39-25.
15
مکرونی، سرور. غلامرضا سبزقبایی، شهرام یوسفی خانقاه و ستار سلطانیان. 1395. آشکارسازی روند تغییرات کاربری اراضی تالاب هورالعظیم با استفاده از تکنیک سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی، دوره 7، شماره 3، صفحات 99-89 .
16
موسوی، سیدحجت. ابوالفضل رنجبر و مهدی حاصلی. 1395. پایش و روندیابی تغییرات کاربری اراضی حوضه ابرکوه با استفاده از تصاویر ماهوارهای، اطلاعات جغرافیایی، دوره 25، شماره 97، صفحات 146-129.
17
میرزایی، شهناز. اباذر اسمعلیعوری، رئوف مصطفیزاده، اردوان قربانی و سجاد میرزایی. 1397. شبیهسازی هیدروگراف سیل و تحلیل ارتباط آن با سنجههای سیمای سرزمین در حوزه آبخیز عموقین، استان اردبیل. اکوهیدرولوژی، دوره 5، شماره 2، صفحات 372-357.
18
نوحهگر، احمد. بهمن جباریان امیری و روشنک افراخته. 1394. تحلیل کاربری سرزمین در بخش مرکزی گیلان با رویکرد اکولوژی سیمای سرزمین، جغرافیا و آمایش شهری، دوره 5، شماره 15، صفحات 214-197.
19
Abdolalizadeh, Z., Ebrahimi, A., and Mostafazadeh, R. 2019. Landscape pattern change in Marakan protected area, Iran. Regional Environmental Change, 19(6): 1683-1699.
20
Apan, A., Raine, S., and Paterson, M. 2002. Mapping and analysis of changes in the riparian landscape structure of the Lockyer valley catchment, Queensland, Australia. Journal of Landscape and Urban Planning, 59(1): 43-57.
21
Bolliger, J., and Kienast, F. 2010. Landscape functions in a changing environment. Landscape Science. 25(1), 1-5.
22
Bolliger, J., Wagner, H., and Turner, M. 2007. Identifying and quantifying landscape patterns in space and time. Landscape Science. 8(1): 177-194.
23
Brown, G., and Reed, P. 2012. Social landscape metrices measures for understanding place values from public participation Geographic information system (PPGIS), Landscape Research, 37(1): 73-90.
24
Castillo, E.M., García-Martin, A., Aladrén, L.A.L. and de Luis, M. 2015. Evaluation of forest cover change using remote sensing techniques and landscape metrics in Moncayo Natural Park (Spain), Applied Geography, 62(1): 247-255.
25
Crow, T. 2002. Putting multiple use and sustained yield into a landscape context. Scientific Journal, UK, 349-365
26
Debarros, F., Vettorazzi, C., Theobald, D. and Ballester, M. 2005. Landscape dynamics of amazonian deforestation between 1984 and 2002 in central Rondonia Brazil, Assessment and Future Scenarios. Forest Ecology and Management, 204(1): 69-85.
27
Deng, J., Wang, K., Hong, Y., and Qi, J. 2009. Spatio-temporal dynamics and evaluation of landuse change and landscape pattern in reasons to rapid urbanization. Landscape and Urban Planning, 92(3-4): 187-198.
28
Duck Uy, P., and Nakagoshi, N. 2008. Application of land suitability analysis and landscape ecology to urban green space planning in Hanoi, Vietnam, Urban Forestry and Urban Greening, 7(1): 25-40.
29
Fiener, P., Auerswald, K., and Van Oost, K. 2011. Spatio-temporal patterns in land use and management affecting surface runoff response of agricultural catchments-A review. Earth-Science Reviews, 106(1): 92-104.
30
Forman, R.T.T., and Godron, M. 1986. Landscape Ecology. Springer, 640p.
31
Herold, M., Couclelis, H., and Clarke, K. 2005. The role of spatial metrics in the analysis and modeling of urban landuse change. Journal of Computers, Environment and Urban Systems, 29(4): 369-399.
32
Hung, J., Zhenshum, T., and Jie, L. 2010. Detecting spatio-temporal change of landuse and landscape pattern in a coastal gulf region, southeast of China. Environment, Development and Sustainability, 12(1): 35-48.
33
Inkoom, J., Frank, S., Greve, K., Walz, U., and Furst, Ch. 2018. Suitability of different landscape metrics for the assessments of patchy landscapes in West Africa, Ecological Indicators, 85(1): 117-127.
34
Leitao, A., Miller, J., Ahern, J., and McGarigal, K. 2006. Measuring Landscape, A Planners Handbook, 272p.
35
Lillesand, T.M., Kiefer, R.W., and Chipman, J.W. 2004. Remote Sensing and Image Interpretation. Fifth edition, Wiley and Sons. New York, 812p.
36
Luck, M., and Wu, J. 2002. A gradient analysis of urban landscape pattern: a case study from the Phoenix metropolitan region, Arizona, USA. Landscape Ecology, 17(4): 327-339.
37
Matsushita, B., Xu, M., and Fukushima, T. 2006. Characterizing the changes in Landscape structure in the lake Kasumigaura basin, Japan using a high-quality GIS dataset. Landscape and Urban Planning, 78(3): 241-250.
38
McGarigal, K. 2015. Fragstats User Manual, Version 4.2. University of Massachusetts Amherst, 182p.
39
McGarigal, K., and Cushman, S.A. 2002. The gradient concept of landscape structure: or why are there so many patches, University of Massachusetts Amherst, 44p.
40
Niesterowicz, J., and Stepinski, T. 2016. On using landscape metrics for landscape similarity search, Ecological Indicators, 64(1): 20-30.
41
Richards, J. A. 2013. Remote Sensing Digital Image Analysis: An Introduction, 5nd Edition, Springer, 494p.
42
Shi, Y., and Xiao, J. 2008. Evaluating landscape changing due to urbanization using remote sensing data: international workshop on geoscience and remote sensing, computer society Washington, DC, USA, 21-22 December, 508-511.
43
Simova, P., and Gdulova, K. 2012. Landscape indices behavior: A review of scale effects. Applied Geography, 34(1): 385-394.
44
Su, Sh., Ma, X., and Xiao, R. 2014. Agricultural landscape pattern changes in response to urbanization atecoregional scale. Ecological Indicators, 40(1): 10-18.
45
Tang, Junmei., Wang, Le., and Yao, Zhijun. 2008. Analyses of urban landscape dynamics using multi-temporal satellite images: A comparison of two petroleum-oriented cities. Landscape and Urban Planning, 87(4): 269-278.
46
Tong, l., Hu, Sh., Frazier, A., and Liu, Y. 2017. Multi-order urban development model and sprawl patterns: An analysis in China, 2000–2010, Landscape and Urban Planning, 167(1): 386-398.
47
Weng, Q. 2002. Landuse change analysis in the zhujiang delta of china using satellite Remote Sensing, GIS and Stochastic Modeling. Environmental Management, 64(3): 274-284.
48
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل فضایی نابرابریهای اجتماعی در منطقه مغان
هدف این پژوهش تحلیل نابرابریهای اجتماعی، بهمنظور دستیابی به الگوی مناسب توسعه و عدالت اجتماعی در سطح 19 دهستان منطقۀ مغان است. شاخصهای مورد مطالعه شامل 13 شاخص موثر در نابرابری اجتماعی در این منطقه از ایران است. رویکرد حاکم بر این پژوهش رویکرد عدالت فضایی است. روش پژوهش، توصیفی تحلیلی و مقایسهای با بهرهگیری از نرمافزار Arc GIS و مدل تحلیلی Capland (ترکیب روش های Topsis، Vikor و Saw) است. جامعۀ آماری منطقۀ مغان شامل سه شهرستان پارسآباد، بیله سوار و گرمی مغان که جمعاً 19 دهستان است. روش گردآوری دادهها و اطلاعات به دو شیوۀ اسنادی و میدانی است و روشهای تجزیه و تحلیل از آنتروپی شانون شاخص-سازی شده، مدلهای تصمیمگیری چند معیاره، نرمافزار Excel و از تکنیک ادغامی (POSET) از نوع Capland استفاده شده است. یافتهها و نتایج حاصله مشخص میسازد که نابرابری در بهرهمندی از منابع و تسهیلات، یکی از مهمترین عوامل نابرابری اجتماعی در این منطقه است. بهطورکلی عدم تعادل در شاخصهای اجتماعی در سطح دهستانهای منطقۀ مغان به وضوح قابل مشاهده است. الگوی تفاوتهای فضایی توسعۀ اجتماعی در دهستانهای منطقۀ مغان؛ الگوی مرکز پیرامون است. به گونهای که مرکزیت هر کدام از دهستانها برخوردارتر و پیرامون با برخورداری کمتری مواجه است. در بین 19 دهستان منطقه؛ دهستانهای، آنی، تازه کند، آجارود شمالی و قشلاق شمالی از لحاظ شاخصهای اجتماعی برخوردار و بهترتیب با رتبههای یک تا چهار و دهستانهای انگوت شرقی، محمودآباد، اصلاندوز، ساوالان، اجارود شرقی، قشلاق غربی، قشلاق جنوبی، اجارود مرکزی، پایین برزند، قشلاق شرقی و اجارود غربی در رتبههای پنجم تا پانزدهم و از لحاظ وضعیت توسعه، نیمه برخوردار و در نهایت دهستانهای گوگ تپه، انگوت غربی، انجیرلو و آزادلو به لحاظ وضعیت توسعه در شرایط محروم جای دارند.
https://gps.gu.ac.ir/article_100312_00bddbaea68755d8a3169e79d19e4ed0.pdf
2020-02-20
225
244
10.30488/gps.2019.78922.2407
تحلیل فضایی
نابرابریهای اجتماعی
دهستانهای منطقۀ مغان
عدالت فضایی
علی
شماعی
shamaiali@yahoo.com
1
دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه خوارزمی
LEAD_AUTHOR
واحد
آقائی
aghaei.vahed@gmail.com
2
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
مهدی
موذنی
m.moazzeni1392@gmail.com
3
کارشناسارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه تبریز
AUTHOR
احد
بدلی
badali.ahad@gmail.com
4
کارشناسارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه تبریز
AUTHOR
اختیاری، مصطفی. 1391. معرفی یک روش ویکور توسعهیافته برای رتبهبندی اعتباری مشتریان بانکها، فصلنامۀ مطالعات مدیریت صنعتی، سال نهم، شماره 25.
1
اصغرپور، محمدجواد. 1388. تصمیمگیری چندمعیاره. چاپ ششم، انتشارات دانشگاه تهران.
2
اصغریزاده، عزتالله. رحیم حسانی و ولی پور، فرج الله. 1390. ارزیابی عملکرد مدیران با بهکارگیری روش 360 درجه و تکنیک تصمیم گیری ویکور. مطالعات مدیریت صنعتی، سال نهم، شماره 23.
3
امیری، مقصود. 1386. تصمیمگیری گروهی برای انتخاب ابزار ماشین با استفاده از روش ویکور فازی. فصلنامه مطالعات مدیریت صنعتی، سال ششم، شماره 16، تهران.
4
پناهی، عبدالله. 1393. بررسی و سطحبندی وضعیت توسعۀ شهرستانهای کلان منطقۀ آذربایجان (استانهای اردبیل، آذربایجان شرقی و غربی). پایاننامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: دکتر محمدحسن یزدانی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل.
5
پورطاهری، مهدی. قدرت ا... سجاسی قیداری و طاهره صادقلو. 1388. سنجش و اولویتبندی پایداری اجتماعی در مناطق روستایی، با استفاده از تکنیک رتبهبندی بر اساس تشابه به حد ایدهآل فازی. مجله پژوهشهای روستایی، شماره 1، صص 1-31.
6
تقوایی، مسعود. صفر قائد رحمتی. 1385. تحلیل شاخصهای توسعه فرهنگی استانهای کشور. جغرافیا و توسعۀ ناحیهای 7، پاییز و زمستان 1385 118:
7
تقوایی، مسعود. اصغر نوروزی آورگانی. 1386. تحلیلی بر چگونگی توزیع فضایی امکانات، خدمات و سطحبندی دهستانهای استان چهارمحال و بختیاری. مجله پژوهشی علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، ش 24.
8
تودارو، مایکل.1990. توسعه اقتصادی در جهان سوم. ترجمه: غلامعلی فرجادی، نشر موسسه عالی پژوهش در برنامهریزی و توسعه، تهران.
9
حافظنیا، محمدرضا. مصطفی قادری حاجت. زهرا احمدی پور. عبدالرضا رکن الدین افتخاری و محمد گوهری.1393. طراحی الگوی سنجش عدالت فضایی(مطالعه موردی: ایران). مجلۀ برنامهریزی و آمایش فضا، دورۀ نوزدهم، شماره1.
10
حسینزاده دلیر، کریم. 1380. برنامهریزی ناحیهای.تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها.
11
داداشپور، هاشم. بهرام علیزاده و بهاره مدنی.1390. بررسی و تحلیل روند توسعهیافتگی و نابرابریهای فضایی در شهرستانهای استان آذربایجان غربی. فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 53.
12
داداش پور، هاشم، بهرام علیزاده و فرامرز رستمی.1394. تبیین چارچوب مفهومی عدالت فضایی در برنامهریزی شهری با محویت مفهوم عدالت در مکتب اسلام. فصلنامۀ علمی و پژوهشی نقش جهان، شماره 1-5.
13
14. زیاری، کرامتاله. 1387. مکتبها نظریهها و مدلهای برنامهریزی منطقهای. چاپ سوم، انتشارات دانشگاه یزد.
14
15. زیاری، کرامت اله. 1390. اصول و روشهای برنامهریزی منطقهای. چاپ چهارم، انتشارات دانشگاه یزد.
15
زیاری، کرامتاله و همکاران. 1389. بررسی و رتبهبندی درجه توسعهیافتگی شهرستانهای استان خراسان رضوی با استفاده از تکنیک تاپسیس. پژوهشهای جغرافیای انسانی، شماره ٧٢.
16
ساسان پور، فرزانه. سوران مصطفوی و مظهر احمدی. 1394. تحلیل نابرابری فضایی در برخورداری از کاربریهای خدمات شهری،(مطالعۀموردی: نواحی 22 گانه شهر سنندج). شال ششم، شماره بیست و سوم، صص 114-95.
17
شکویی، حسین. 1387. دیدگاههای نو در جغرافیای شهری. جلد اول، انتشارات سمت، چاپ یازدهم، تهران.
18
شماعی، علی. افسانه فخری پورمحمدی. 1395. تحلیل فضایی کیفیت محیطی بافتهای فرسودۀ شهری. نشریه مطالعات نواحی شهری دانشگاه شهید باهنر کرمان، سال سوم، شماره 1.
19
شیخبیگلو، رعنا. مسعود تقوایی و حمیدرضا وارثی. 1391. تحلیل فضایی محرومیت و نابرابریهای توسعه در شهرستان های ایران. فصلنامۀ علمی و پژوهشی رفاه اجتماعی، سال دوازدهم، شماره 46.
20
صادقیآرانی، زهرا. سید حبیبالله میرغفوری. 1388. تجزیهوتحلیل وضعیت توسعهیافتگی ورزشی استانهای ایران طی سالهای 1385- 1384. مجله پژوهش در علوم ورزشی، شماره 24، تهران، صص 120- 103.
21
صرافیمظفر. 1377. مبانی برنامهریزی توسعۀ منطقهای تهران. سازمان برنامه و بودجه.
22
23. ضرابی، اصغر. نازنین تبریزی. 1390. تعیین سطح توسعهیافتگی شهرستانهای استان مازندران با رویکرد تحلیلعاملی. فصلنامۀ آمایش محیط، دورۀ 4، شماره 12.
23
عطایی، محمد. 1389. تصمیمگیری چندمعیاره. چاپ اول، شاهرود، دانشگاه صنعتی شاهرود.
24
گونج، آ.ال.ماب. میسرا، آر.پی. 1368. توسعۀ منطقهای؛ روشهای نو. مترجم: عباس مخبر، انتشارات وزارت برنامه و بودجه- مرکز مدارک اقتصادی، چاپ اول، تهران.
25
لطفی، غلامرضا. 1388. نیمنگاهی به برنامهریزی منطقهای در ایران و جهان. کتاب ماه علوم اجتماعی، شماره 20.
26
مردانه، حسین. 1394. برآورد نیاز آبی گندم و چغندر قند در دشت مغان. پایاننامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا گرایش اقلیمشناسی، استاد راهنما: دکتر بهروز سبحانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل.
27
مرزی، حامد و همکاران. 1392. تحلیل نابرابری فضایی شاخصهای مسکن در مناطق روستایی استان کرمانشاه. فصلنامۀ اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی، سال دوم، شمارۀ 1، صص 113-93.
28
معصومی اشکوری، حسن( 1385). اصول و مبانی برنامهریزی منطقهای. انتشارات پیام، چاپ سوم، تهران.
29
ملکی، سعید. سلطانی، زهرا. نعیم اکرامی و احمد راشدی. 1398. سنجش میزان برخورداری شهرستان های استان کهکیلویه و بویراحمد از شاخص های توسعه. مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال نهم، شماره 33، صص 16-1.
30
منصوری ثالث، محمد. 1375. ارزیابی توسعهیافتگی شهر تهران. پایاننامه کارشناسی ارشد اقتصاد، استاد راهنما: حسین پور کاظمی، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
31
منصوری دانشور، محمدرضا و لیلا رحمتی. 1390. کاربرد تحلیلعاملی در سطحبندی شاخصهای توسعهیافتگی برای شهرستانهای استان خراسان رضوی. مجله طاق، سازمان نظاممهندسی ساختمان خراسان رضوی، شمارۀ 55 و 54 مشهد، صص 57-50.
32
موحد، علی. 1376. برنامهریزی توسعۀ فضایی بخش زواره. پایاننامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، استاد راهنما: عبدالرضا رکن الدین افتخاری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
33
موحد، علی. محمد علی فیروزی و حبیبه روزبه.1390. تحلیل درجه توسعهیافتگی شهرستانهای استان خوزستان با استفاده از روش تحلیل عاملی و تحلیل خوشه ای. مجله پژوهش و برنامهریزی شهری، سال دوم، شماره 5، صص 56- 43.
34
مولدان، بدریج. سوزان بیلهارز. 1381. شاخصهای توسعه پایدار. ترجمه و تدوین: نشاط حداد تهرانی و ناصر محرم نژاد، تهران: انتشارات سازمان حفاظت محیطزیست.
35
مؤمنی، مهدی و غلامرضا قهاری.1392. تحلیلی بر وضعیت توسعهیافتگی شهرستانهای استان فارس. فصلنامه برنامهریزی منطقهای، سال سوم، شماره 9، مرودشت، ص 66- 53.
36
نسترن، مهین. فرحناز ابولحسنی و نرجس بختیاری. 1394. پراکنش فضایی شاخصهای توسعه در شهرستانهای ایران با استفاده از رتبهبندی ترکیبی. فصلنامه برنامهریزی منطقهای، سال پنجم، شمارۀ 17، صص 14-1.
37
نظمفر، حسین آمنه علی بخشی و سهیلا باختر. 1394. تحلیل فضایی توسعه منطقهای استان کرمانشاه با استفاده از مدلهای تصمیمگیری چندمعیاره. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال پانزدهم، شماره 36، صص 251-229.
38
نظمفر، حسین. آمنه علی بخشی. 1393. سنجش نابرابری فضایی توسعهیافتگی ناحیهای (مطالعه موردی: استان خوزستان). مجله علمی – پژوهشی برنامهریزی فضایی، سال چهارم، شماره سوم، صص 114-99.
39
یاسوری، مجید. 1384. سیاستگذاری منطقهای و چگونگی نابرابریها در کشور. اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره 211-212.
40
Adefilla, J.O., and Bulus, J.S. 2014. Spatial inequalities in Infrastructural development in plateau state, Nigeria, American International journal of contemporary Research,4(7): 89-97.
41
Chu M.T., Shyu J., Tzeng, G.H., and Khosla R, 2007, Comparison among three analytical methods for knowledge communities group-decision analysis, Expert Systems with Applications, 33 (4).
42
Hadder, R. 2003. Development Geography, Routledge, London, New York.
43
Kerbo, H.R. 2003. Social stratification and inequality: class conflict in historical comparative and global perspective, London: Mc Graw_hill.
44
Kim, Sukkoo, 2008. spatial inequalities and Economic Development: Theory, Facts and Policies, the World Bank on behalf of the commission on Growth and development.
45
Matric, M., and Savic, G. 2001. An application og DEA for comparative analysis and ranking of regions in serbia with regarde to social-economic development, European Journal of Operational Research, 132: 343-356.
46
Opricovic, S., and tzeng, Gh. 2007. Extended vikor method in comparison with outranking methods, European journal of operational research, 178(2): 514-29.
47
Rondinelli, D.A. 1985. Applied method of regional analysis, boulder and London west view press.
48
Sharbatoghile, A. 1991. Urbanization and Regional Disparities in Post- Revolutionary Iran, Boulder: Westview Press.
49
ORIGINAL_ARTICLE
اولویتبندی راهبردهای باززندهسازی بافت تاریخی شهر گرگان با رویکرد توسعۀ پایدار گردشگری
شهر گرگان دارای 150 هکتار بافت تاریخی است که فرصتهای مطلوبی برای جذب گردشگر و سودآوری اقتصادی فراروی مدیریت شهری قرار داده است. با وجود این، به علت بیتوجهی مدیریت شهری، نقاط قوت و فرصتهای بافت تاریخی شهر گرگان تحت تأثیر نقاط ضعف و تهدیدها قرار گرفتهاند. از این رو، هدف پژوهش حاضر اولویتبندی راهبردهای باززندهسازی بافت تاریخی شهر گرگان با رویکرد توسعۀ پایدار گردشگری جهت بهرهبرداری مدیریت شهری از فرصتها و ظرفیتهای آن است. پژوهش حاضر از نوع توسعهای و روش آن مبتنی بر برنامهریزی راهبردی است. جامعۀ آماری پژوهش شامل خبرگان (اساتید، فارغالتحصیلان دکتری، کارشناسی ارشد و کارشناسان ارشد دستگاههای اجرایی مرتبط) حوزۀ گردشگری، آمایش سرزمین، برنامهریزی راهبردی، جغرافیا و ... از دانشگاه های تهران، گلستان، سازمانهای مرتبط نظیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است که 20 نفر از آنها بر اساس روش گلوله برفی انتخاب است. از روش SWOT و ماتریس کمی QSPM برای تجزیه و تحلیل دادهها استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد بافت تاریخی شهر گرگان دارای 12 قوت، 13 ضعف، هشت فرصت و 12 تهدید است. بر اساس ماتریس QSPM، راهبرد « آسیبشناسی مناطق مستعد خطر و وضع ضوابط برای ساخت و سازهای جدید به منظور هماهنگی با ساختار کالبدی ارزشمند تاریخی جهت جذب گردشگران» و «احیای استخوانبندی اصلی تاریخی و ارزش نهفته در تک بناها، بدنۀ فضاهای عمومی، مجموعهها و بافت شهری» به ترتیب با امتیاز 333/5 و 755/4 به عنوان بهترین راهبردها برای باززندهسازی بافت تاریخی شهر گرگان با تأکید بر توسعۀ پایدار گردشگری انتخاب شده است. در نتیجه، باززندهسازی بافت تاریخی با رویکرد توسعۀ پایدار گردشگری در شهر گرگان باید بر راهبردهای تنوع تمرکز گردد.
https://gps.gu.ac.ir/article_100313_a143a0db6c862572ca147d0d3ec5ca6c.pdf
2020-02-20
261
276
10.30488/gps.2019.100313
بازندهسازی
گردشگری پایدار
بافت تاریخی
شهر گرگان
فاطمه
رضایی تالارپشتی
adadbood@gmail.com
1
گروه جغرافیا و برنامهریزی، دانشکده علوم جغرافیای و برنامهریزی، دانشگاه اصفهان
AUTHOR
علی
زنگی آبادی
zeinabtajik22@gmail.com
2
گروه جغرافیا و برنامهریزی، دانشکده علوم جغرافیای و برنامهریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
LEAD_AUTHOR
مهین
نسترن
dr_nastaran1@yahoo.com
3
گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران
AUTHOR
پورزرگر، محمدرضا، 1394. باززندهسازی و احیا بافت فرسوده با رویکرد حفظ هویت مسکن (نمونه موردی: محله جویباره اصفهان)، فصلنامه باغ نظر، 37(1394): 52-41.
1
زنگیآبادی، علی. مویدفر، سعیده. غفورزاده، مجتبی ، 1394. ارزیابی باززندهسازی بافتهای قدیم شهری در راستای توسعۀ پایدار(شهر یزد)، فصلنامۀ مطالعات برنامهریزی شهری، 3(9): 131-159.
2
سقایی، مهدی. جوانبخت قهفرخی. اسلامی، علیرضا، 1397. واکاوی شبکه مقاصد متن فضایی گردشگری در استان گلستان، خوانشی پساساختاری، مجله آمایش جغرافیایی فضا، 8(29): 225-201.
3
شمسالدینی، علی. امینی، زهرا. پیروزی، الناز. رضائی، مریم، 1395. برنامهریزی راهبردی توسعه گردشگری در شهرستان کازرون(با استفاده از روشهای سوات و باتلر)، مجله آمایش جغرافیایی فضا، 6(22): 41-25.
4
صفاییانپور، علی. سجاد، ریحانه السادات، 1396. باززندهسازی بافتهای تاریخی با رویکرد بازآفرینی گردشگری(نمونۀ موردی: محور بازار از میدان عتیق تا میدان نقش جهان اصفهان)، هفتمین کنفرانس بینالمللی توسعۀ پایدار و عمران شهری، 1396.
5
عباسی، مصیب. شاکرمی، نعمت. ملک، رحمتاله، 1397. برنامهریزی راهبردی توسعه گردشگری شهری، نمونه موردی: شهر خرمآباد، مجله آمایش جغرافیایی فضا، 8(28): 168-155.
6
عظیمی، شراره. پرتوی، پروین. شهابیان، پویان، 1391. مدل مفهومی و چارچوب تحلیلی ساختار فضایی-عملکردی باززندهسازی بافت تاریخی، با تکیه بر گردشگری شهری(مورد مطالعه: محدوده مرکزی تهران)، نامه معماری-شهرسازی، 8(1391): 93-75.
7
قنبری، ابوالفضل. آدمی، معصومه، 1397. نقش گردشگری در تغییرات زندگی ساکنان مقصد، مورد مطالعه: شهر تبریز، مجله آمایش جغرافیایی فضا، 8(28): 154-143.
8
قنبری، سیروس. فتاحی، احداله. نصیری، خدیجه، 1398. سنجش رضایتمندی گردشگران از کیفیت خدمات گردشگری با استفاده از مدل کانو-سروکوال، مطالعه موردی: روستاهای دهستان سپیددشت، شهرستان خرمآباد، استان لرستان، مجله آمایش جغرافیایی فضا، 9(33):130-115.
9
کردوانی، پرویز. غفاری، ونوس، 1390. توریسم و رویکرد نوسازی در طراحی بافتهای تاریخی شهری(نمونه موردی: شهر اصفهان)، فصلنامه جغرافیای سرزمین، 30(1390): 31-19.
10
موسوی، میرنجف. آفتاب، احمد. مجنونی، علی. نیرومند شیشوان، صغری ،1398. توسعه گردشگری مناطق روستایی با تأکید بر اولویتهای سرمایهگذاری در زیرساختها، مطالعه موردی: استان آذربایجان شرقی، مجله آمایش جغرافیایی فضا، 9(31): 39-54.
11
مهندسان مشاور شهرسازی و معماری پارت، 1390. طرح جامع شهر گرگان، وزارت راه و شهرسازی، اداره کل راه و شهرسازی استان گلستان، گرگان.
12
مهندسان مشاور خودآوند، 1388. طرح بهسازی و نوسازی بافت قدیم شهر گرگان، سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان گلستان، گلستان.
13
نجفیکانی، علی اکبر، 1397. بررسی چالشها و فرصتها فراروی توسعۀ توریسم در روستاهای ساحلی، نمونه موردی: روستاهای شهرستان بابلسر، مجله آمایش جغرافیایی فضا، 8(27): 190-169.
14
Ahmed, Shakli, 2016. Sustainable Tourism Development in Bangladesh A Case Study of Cox’s Bazar, Bangladesh, Bachelor’s Thesis Centria University of Applied Sciences Degree Programme in Tourism April 2016.
15
Andari, Rini. Setiyorini, Heri Puspito Diyah, 2016. Green Tourism Role in Creating Sustainable Urban Tourism, South East Asian Journal of Contemporary Business, Economics and Law (SEAJBEL), Vol 11, Issue 2(Dec).
16
Borges, Maria Ana. Carbone,Giulia. Bushell, Robyn. Jaeger, Tilman, 2011. Sustainable tourism and natural World Heritage-Priorities for action, International Union for Conservation of Nature and Natural Resources, IUCN, Gland, Switzerland.
17
Briones-Juárez, Abraham. Tejeida-Padilla, Ricardo. Badillo-Piña, Isaias, 2014. Towards A Sustainable Tourism Definition from Systems Science Perspective, Universidad de Quintana Roo campus Cozumel.
18
Ericson, Emma. Rönning, Anette, 2008. Sustainable Tourism Development in Cambodia- A report about positive and negative effects of international tourism, Tourism Science, C-level thesis, Karlstads universitet 651 88 Karlstad.
19
Estelaji, Alireza. Sadeghian, Hadi. Beyhaghi, Zahra, 2012. The Role of Urban tourism to achieveUrban sustainable development, International Journal of Geology, Issue 1, Volume 6, 2012.
20
Feng, Huihui. Chen, Xingpeng. Heck, Peter. Miao, Hong, 2014. An Entropy-Perspective Study on the Sustainable Development Potential of Tourism Destination Ecosystem in Dunhuang, China, Sustainability 2014, 6, 8980-9006; doi:10.3390/su6128980.
21
Golchinfar, Sahba. Khosravi, Mohammad Javad, Karimi, Ali Reza Shir Mohammad, 2016. Evaluate the impact of tourism on economic stability and sustainable income in cities,
22
with an emphasis on the Tehran municipality, Bulletin de la Société Royale de Liège, 85(2016): 1653-1664.
23
Grevsjö, Sara. Noorzaei, Mehran, 2014. Sustainable Tourism Development in Gjirokastra - A current situation analysis, Bachelor thesis 2014 Programme for Sustainable Development of Tourism Supervisor: Hugo Palmsköld 2014-06-02.
24
Hull, John S, Sassenberg, Ulrike, 2012. Creating new cultural visitor experiences on islands: challenges and opportunities. Journal of Tourism Consumption and Practice. 4(2): 91-110.
25
Lazarenko, Veronika, 2014. UK Tourism Operators and their response to sustainability: rhetoric or reality?, Master Thesis, Cardiff 2014.
26
Muhanna, Emaad, 2006. Sustainable Tourism Development and Environmental Management for Developing Countries, Problems and Perspectives in Management, 4(2):14-28.
27
Niedziółka, Iwona, 2012. Sustainable Tourism Development, Alcide De Gasperi University of Euroregional Economy in Józefów (Poland).
28
Nilsson-Andersen, Petra., and Andersen, Jørn B. 2012. Green business model innovation in the tourism and experience economy Cases from Austria, Portugal, Denmark, Finland, Mexico, Norway, Sweden, Iceland, Russia and South Korea, Nordic Innovation and Publication.
29
Raderbauer, Marita, 2011. The Importance of Sustainable Business- Practices in the Viennese Accommodation Industry , University of Exeter as a thesis for the degree of Master of Sciences, September 2011.
30
Saarinen, Jarkko, 2014. Critical Sustainability: Setting the Limits to Growth and Responsibility in Tourism, Sustainability 6: 1-17, DOI:10.3390/su6010001.
31
Scott, Noel; Cooper, Chris, 2010. Innovation for sustainable urban tourism: Some thoughts on best practice, rap - rio de Janeiro 44(5): 1171-190, Set./out. 2010.
32
Sharpley, Richard, 2009. Tourism Development and the Environment: Beyond Sustainability? Tourism, Environment and Development Series, Earth scan in the UK and USA.
33
Steck, Birgit, 1999. Sustainable Tourism as a Development Option- Practical Guide for Local Planners, Developers and Decision Makers, Federal Ministry for Economic Co-operation and Developmen, Eschborn, 1999.
34
Thapa, Mek Bahadur, 2012. Tourism and Sustainable Community Development in Nepal, Central Ostrobothnia University of Applied Sciences-Unit for Technology and Business, Kokkola-Pietasaari, April 2012.
35
United Nations Environment Programme (UNEP), 2009. Sustainable Tourism Development in UNESCO Designated Sites in South-Eastern Europe, UNESCO Office in Venice UNESCO Regional Bureau for Science and Culture in Europe (BRESCE).
36
United Nations Environment Programme (UNEP), 2013. Tourism, Green Economy and Trends, United Nations Environment Programme.
37
United Nations Environment Programme (UNEP), 2005. Making Tourism More sustainable- A Guide for Policy Makers, World Tourism Organization Capitán Haya 42 · 28020 Madrid, Spain.
38
Valenghi, Jean-Pierre, 2004. Sustainable Tourism Development in the Seychelles: Economic effects of possible tourism development scenarios for the Seychelles, October 2004.
39
Volpp, Katharina, 2012. Creative City Cologne: An Exploratory Case Study of the Tourism Opportunities of the Creative Quarter Cologne- Ehrenfeld, Master of Arts in European Tourism Management, School of Tourism, Bournemouth University ,University of Savoy ,NHTV Breda.
40
Wu ,Chih-Wen, 2009. Sustainable Development Conceptual Framework in Tourism Industry Context in Taiwan: Resource Based View, Conference of the International Journal of Arts and Sciences, 2(1): 1-11.
41
Zamfir, Andreea. Corbos, Razvan-Andrei, 2015. Towards Sustainable Tourism Development in Urban Areas: Case Study on Bucharest as Tourist Destination, Sustainability 7(2015): 12709-12722,DOI:10.3390/su70912709.
42
ORIGINAL_ARTICLE
شناسایی و اولویت بندی عوامل طراحی موثر بر تعاملات اجتماعی شهروندان در میدان های عمومی شهری
میدان شهری از مهمترین فضاهای شهری است که از دیرباز بستر شکلگیری زندگی اجتماعی بوده و در رشد اجتماعی شهروندان نقش مهمی ایفا میکند. افزایش زندگی مدرن شهری و گسترش فرهنگ شهرنشینی باعث غفلت از اهمیت فضای عمومی بسترساز برای این تعاملات اجتماعی شده است؛ بنابراین ضرورت دارد که میدانهای عمومی شهری به نیازهای کاربران از گروههای مختلف سنی و نژادی پاسخ دهند و باید طبق آن نیازها طراحی و اجرا شوند. ازاینرو، هدف از این پژوهش شناسایی و اولویتبندی عوامل طراحی مؤثر بر تعاملات اجتماعی در میدانهای عمومی شهری می باشد. روش تحقیق توصیفی تحلیلی از نوع پیمایشی میباشد. جامعۀ آماری این پژوهش کلیه مراجعهکنندگان به سبزهمیدان شهر بجنورد می باشند که بر اساس فرمول کوکران 410 نمونه برای پرسشگری به صورت کاملا تصادفی انتخاب شده اند. ابزار پژوهش پرسش نامه که حاوی 42 پرسش از 22 عامل طراحی در قالب طیف 5 گزینهای لیکرت می باشد. برای تجزیهوتحلیل دادههای آماری از تکنیک تحلیل عاملی تأییدی از نرمافزار LISREL استفادهشده است. نتایج تحلیل عاملی روی 22 عاملهای طراحی میدان عمومی شهری، 4 دسته جنبههای فیزیکی، جنبههای رفتاری و روانشناختی، جنبههای مدیریتی و جنبههای جغرافیایی را در مدل ارائهشده تبیین میکند. نتایج حاصل نشان میدهد که "جنبههای مدیریتی" با بار عاملی 0.96 اولویت اول و "جنبههای رفتاری و روانشناختی" با بار عاملی 0.67 اولویت آخر تأثیرگذار بر میزان تعاملات اجتماعی در سبزهمیدان شهر بجنورد می باشند. برایناساس با توجه و برنامهریزی بهتر بر طراحی میدانهای عمومی شهری، میتوان به بهرهوری بیشتر این فضاها در راستای افزایش تعاملات اجتماعی شهروندان دستیافت.
https://gps.gu.ac.ir/article_100314_4a8274e3954c38c7bf15dede7f1cb8a2.pdf
2020-02-20
117
132
10.30488/gps.2019.100314
میدان شهری
فعالیت اجتماعی
فضاهای عمومی شهری
عوامل طراحی
پریسا
اعتصامیان
parisaetesamian@gmail.com
1
کارشناسارشد معماری، دانشکده فنی و مهندسی گرگان، دانشگاه گلستان، ایران
AUTHOR
مهدیه
پژوهان فر
m.pazhouhanfar@gmail.com
2
استادیار گروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی گرگان، دانشگاه گلستان ، ایران
LEAD_AUTHOR
عبدالمجید
نورتقانی
a.nourtaghani@gu.ac.ir
3
استادیار گروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی گرگان، دانشگاه گلستان ، ایران
AUTHOR
ابراهیمی، محمدحسن. 1388. میدان؛ فضاهای تعریفنشده شهرهای ایرانی». نشریۀ هویت شهر، سال سوم، شماره 4، بهار و تابستان.
1
بختیاری، زهرا. عبدالله جبل عاملی و سیده مرضیه طبائیان. 1393. نقش میدان، فضای باز شهری تاثیر گذار بر حیات جمعی شهروندان از گذشته تا به امروز. همایش ملی معماری، عمران و محیطزیست شهری.
2
پاکزاد، جهانشاه. 1384. راهنمای طراحی فضاهای شهری در ایران. چاپ اول، تهران، انتشارات شهیدی.
3
پیرنیا، محمد کریم. 1387. آشنایی با معماری اسلامی ایران، تألیف دکتر غلامحسین معماریان. چاپ چهارم، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران.
4
ترابی، محمد. 1391. طراحی محله بر اساس تأثیر ویژگیهای کالبدی فضای باز عمومی در افزایش تعاملات و رفتار اجتماعی، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، دانشکده مهندسی معماری و کارشناسی.
5
تیبالدز، ف. 1383. شهرسازی شهروندگرا، ترجمه محمد احمدی نژاد، نشر خاک.
6
دانشپور، عبدالهادی. چرخچیان، مریم. 1386. فضاهای عمومی و عوامل مؤثر بر حیات جمعی. فصلنامۀ باغ نظر، شماره 7، ص 28-19.
7
راستبین، ساجد. یاسر جعفری و یاسمن دارم و امیرمحمد معززی. 1391. رابطه همبستگی بین کیفیتهای محیطی و تداوم حیات شهری در عرصههای عمومی. فصلنامه باغ نظر، شماره 21، ص 35-46.
8
رفیعیان، مجتبی. سید علی حسین پور. 1391. نظریه، شهر، فضا مدیریت شهری. انتشارات طحان، 76-75.
9
عباسزادگان، مصطفی. 1384. ابعاد اجتماعی-روانشناختی فضاهای شهری. نشریه بین المللی مهندسی صنایع و مدیریت تولید، دوره 16، شماره 1، صص 69-84.
10
فلاحت، محمدصادق و کلامی، مریم. 1387. تأثیر فضاهای باز شهری بر کیفیت گذران اوقات فراغت شهروندان. دو فصلنامه مدیریت شهری، ش 22، صص 98-85.
11
کریر، راب. 1383. فضاهای شهری، ترجمه: خسرو هاشمی نژاد، نشر خاک.
12
محمودینژاد، هادی. علیرضا صادقی. 1389. طراحی شهری: از روانشناسی محیطی تا رفاه اجتماعی. چاپ اول، انتشارات طحال/ هله.
13
مدنیپور، علی. 1379. طراحی فضای شهری. ت: فرهاد مرتضایی. شرکت پردازش و برنامهریزی شهری.
14
مستوفیان، علی. 1392. باززنده سازی میدانها شهری نمونه موردی: سبزه میدان بجنورد.
15
مویدی، محمد. منوچهر علینژاد و حسین نوایی. 1392. بررسی نقش مؤلفههای منظر شهری در ارتقای سطح احساس امنیت در فضاهای عمومی شهری (نمونۀ مورد مطالعه، محله اوین تهران)، فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی، شماره 35، پائیز.
16
Austin, E.K. 2003. The social bond and place: A study of how the bureau of land management contributes to civil society. Administrative Theory & Praxis, 24: 355-362.
17
Carr, S., Francis, M., Rivlin, L.G., and Stone, A.M. 1992, Public Space, Cambridge University Press, Cambridge.
18
Carmona, M., Heath, T., Tiesdell, S., and Oc, T. 2010. Public places-urban spaces: the dimensions of urban design: Architectural Press.
19
Cattell, V., Dines, Nick, Gesler, Wil, Curtis, Sarah, 2008. Mingling, Observing, And Lingering: Everyday Public Spaces And Their Implications For Well-Being And Social Relations. Health & Place, 14: 544–561.
20
Ercan, Z.M.A. 2007. Public spaces of post-industrial cities and their changing roles. metu jfa, 24(1): 115-137.
21
Faizi, M., and Asadpour, A. 2013, Regeneration of Tehran's city Squares for improving Social interaction. Urban studies, 7: 3-14.
22
Gehl, J, 1987, Life between Buildings. Translated by Koch, J. New York: Van Nostr and Reinhold.
23
Gehl, J. 2002, Public spaces and public life, city of Adelaide. (A.A.COM,Ed).
24
Gehl, Jan, 2004. "Public spaces, public life". Copenhagen: Danish architectural press.
25
Holland, C., Clark, A., Katz, J., and Peace, SH. 2007. Social Interactions in Urban Public Spaces. Great Britain: Joseph Rowntree Foundation.
26
Huang, S.-C.L. 2006. “A Study of Outdoor Interactional Spaces In High-Rise Housing. Landscape and Urban Planning”, 78: 193–204.
27
Lennard & Lennard, 1984, " Public life in urban places: Godlier, Southampton.
28
Lennard, S.G., and Lennard, H. 1993. Urban Space Design and Social Life, companion to contemporary architectural, Rutledge, London.
29
Lofland, L. 1998. The public realm. Exploring the City’s quintessential Social Territory. New York.
30
Marcus, C.C., and Francis, C. 1998. People places: Design guidelines for urban open space: Wiley.
31
Nathiwutthikun, K. 2006. The logic of multi-use Of public open spaces In chiang mai city. Chulalongkorn University.
32
Project for Public Spaces, and (PPS), 2006. what makes a successful place? Place making tools. Project for Public Space organization.
33
Whyte, W.H. 1980. The Social Life of Small Urban Spaces: Project for Public Spaces Inc.
34
Peters, K., Elands, Birgit, and Buijs, Arjen, 2010. “Social Interactions In Urban Parks: Stimulating Social Cohesion?”, Urban Forestry & Urban Greening, 9: 93–100.
35
Seeland, K. 2009. "Making friends in Zurich's urban forests and parks: The role of public green space for social inclusion of youths from different cultures",Forest Policy and Economics, 11(10) 17,1.
36
Shaftoe, H. 2008. Convivial urban spaces: creating effective public places, Earthscan /James & James.
37
Wekerle, G.R., and Whitzman, C. 1995. Safe cities: Guidelines for planning, design, and management: Van Nostrand Reinhold New York.
38
Whyte, W.H., and Underhill, P. 2009. City: Rediscovering the center: University of Pennsylvania Pr.
39
Zeka, B. 2011. The Humanistic Meaning of Urban Squares: The Case of Çayyolu Urban Square Project. Middle East Technical University, Ankara.
40
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی کارایی مدل آنتروپی در پهنهبندی میزان فرسایش با رویکرد ژئومورفولوژیکی. مطالعه موردی: حوضۀ آبخیز کند در بالادست سد لتیان
وقوع فرسایش در نواحی مختلف موجب از دست رفتن خاکهای حاصلخیز و تخریب اکوسیستمهای طبیعی میشود که لزوم شناسایی، اولویتبندی و تدوین برنامههای مدون جهت کاهش فرسایش در نواحی مستعد را میطلبد. با توجه به پتانسیل بالای حوضۀ کند از زیر حوضههای آبخیز لتیان در تولید رسوب (46/20413 تن در سال) و قرارگیری این حوضه در بالادست سد لتیان، هدف این پژوهش مشخص نمودن مناطق در معرض خطر فرسایش و آزمون کارایی مدل آنتروپی در این زمینه میباشد. در روش مورد استفاده بر اساس رخسارههای ژئومورفولوژیکی، عوامل مؤثر در فرسایش با استفاده از مدل آنتروپی بررسی و نسبت به تهیه ماتریس آنتروپی و در نهایت نقشۀ پهنهبندی فرسایش اقدام شد. یافتهها نشان میدهند که شیب 81/27 درصد، سنگشناسی 51/16 درصد، درصد پوشش گیاهی 74/15 درصد، بارندگی متوسط سالیانه 52/15 درصد، نوع کاربری 41/14 درصد و بافت خاک 01/10 درصد در ایجاد رخسارههای فرسایشی منطقه تأثیرگذار بودهاند. همچنین در نقشۀ پهنهبندی 5/64 درصد از منطقه در محدودۀ فرسایش متوسط و شدید قرارگرفته است. از آنجا که رخسارههای آبراههای و تا حدودی شیاری در تمام پهنههای فرسایش کم، متوسط و شدید حضور دارند، بایستی با حفاظت از پوشش گیاهی و اعمال کاربریهای مناسب در شیبهای بالا از گسترش رخسارههای شیاری و آبراههای و تبدیل آنها به رخسارههای با پتانسیل فرسایشی بالا، جلوگیری کرد.
https://gps.gu.ac.ir/article_100315_2c07afa7f8f46f22d799d7818ecbe532.pdf
2020-02-20
85
98
10.30488/gps.2019.100315
آنتروپی
فرسایش
ژئومورفولوژی
پهنهبندی
حوضه کند
شیرین
محمدخان
mohamadkh@ut.ac.ir
1
استادیار ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
AUTHOR
پریسا
پیرانی
p.pirani@ut.ac.ir
2
دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
AUTHOR
سمانه
ریاهی
riahi.samaneh@gmail.com
3
دانشجوی ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا ، دانشگاه خوارزمی
LEAD_AUTHOR
فاطمه
گراوند
f-geravand@ut.ac.ir
4
دانشآموخته ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
AUTHOR
احمدی، حسن. 1378. ژئومورفولوژی کاربردی. جلد 1، فرسایش آبی، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
1
2. ارکات، جمال. مسعود باباخانی و سید بابک ابراهیمی. 1388. به کارگیری باز پخت شبیهسازیشده در مدل آنتروپی توزیع سفر. نشریه بینالمللی مهندسی صنایع و مدیریت تولید، جلد 20، شماره اول، ص 21-16، دانشگاه علم و صنعت.
2
3. اصغرپور، محمدجواد. 1392. تصمیمگیریهای چند معیاره. چاپ 11، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
3
4. رفاهی، حسینقلی. 1379. فرسایش آبی و کنترل آن. چاپ سوم، ،تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
4
5. سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی، نقشه زمینشناسی 1.100000، برگه شرق تهران.
5
6. سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، نقشه توپوگرافی 1.50000، برگه لشگرک.
6
7. شکوهی، علیرضا، سحر بهشتی. 1393. استفاده از یک مدل ژئومورفولوژیکی مبتنی بر توان جریان برای پهنه بندی فرسایش و رسوب خیزی حوضههای آبریز. تحقیقات آب و خاک ایران، دوره 45، شماره 4، ص 518-509.
7
8. صدوق، حسن، محمد مهدی حسینزاده و فهیمه آزادی. 1394. پهنهبندی فرسایش در حوضه آبخیز کهمان با استفاده از سه مدل EPM، BLM، Fargas. فصلنامه هیدروژئومورفولوژی، سال اول، شماره 2، ص 154-137.
8
9. عبدی، پرویز. 1382. پهنهبندی اولویت و پتانسیل شدت فرسایش در اراضی حوضه آبخیز زنجان رود با استفاده ازGIS . مجموعه مقالات همایش ملی ژئوماتیک، سازمان نقشهبرداری کشور، تهران.
9
10. محمدخان، شیرین. 1388. برآورد کمّی فرسایش و رسوب به روش ژئومورفولوژی (مطالعۀ موردی حوضۀ آبخیز لتیان). رساله دکتری. استاد راهنما: دکتر حسن احمدی و محمد جعفری. دانشگاه تهران، دانشکده منابع طبیعی، گروه احیاء منطق خشک و کوهستانی.
10
11. محمودآبادی، مجید. امیر حسین چرخابی و حسینقلی رفاهی و منوچهر گرجی. 1384. پهنهبندی خطر فرسایش در حوزه آبخیز گلآباد اصفهان با استفاده از مدل MPSIAC و GIS. مجله علوم کشاورزی ایران، جلد 36، شماره 2، صص 520-511.
11
12. مقیمی، ابراهیم. سجاد باقریسیدشکری و طاهر صفرراد. 1391. پهنهبندی خطر زمینلغزش با استفاده از مدل آنتروپی (مطالعه موردی: تاقدیس نسار زاگرس شمال غربی). مجله پژوهشهای جغرافیای طبیعی، شماره 79، ص 90-77، تهران.
12
13. مقیمی، ابراهیم. سعید نگهبان. 1391. بررسی فرسایش در حوضه آبخیز رودخانه شور فدامی (استان فارس) با استفاده از مدل آنتروپی. مجله پژوهشهای جغرافیای طبیعی، سال 44، شماره 3، ص 16-1، تهران.
13
14. موسوی، سید حجت. 1396. برآورد میزان فرسایش خاک در حوضه آبخیز شاهرود - میامی با استفاده از مدل SLEMSA و تکنیک GIS. مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال هفتم، شماره 24، دانشگاه گلستان، گرگان.
14
15.Barthes, B., Anastase Azontond, B.Z. Boil, Christian Part, and Eric Rosse, 2000. Field-scale runoff and erosion in relation to topsoil aggregate stability in three tropical regions (Benin, Cameroon, Mexic). Europ. Journal of Soil Science, 51: 3, United Kingdom.
15
16.Bayramin, Ilhami, Orhan Dengiz, Oguz Baskan and Mehmet Parlak, 2003. Soil erosion assessment with ICONA model: Case study Beypazari area. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 27(2), Turkish.
16
17.De Roo, A.P.J. 1998. Modelling runoff and sediment transport in catchment using Gis, Hydrological Processes, John Wiley and sons, Ltd, Vol 12, No 905-922, New Jersey.
17
18.Fournier, Frederic, 1960. Climat et erosion: la relation entre la erosion du sol par la eau et les precipitations atmospheriques. presses Universities de France, Paris.
18
19.Ganasri, B.P., Ramesh, Honnasiddaiah, 2016. Assessment of soil erosion by RUSLE model using remote sensing and GIS: A case study of Nethravathi Basin, Geoscience Frontiers. 7(6), China.
19
20.Kerr, John. Kwanghun Chung, 2006. Environment and Production Technology Division International Food Policy, Research Institute Washington, D.C., Washington.
20
21.Le Bissonnais, Yves. Cécile Montier, Marcel Jamagne, Joël Daroussin, Dominique King, 2002. Mapping erosion risk for cultivated soil in France. Catena, 46 (2-3), Germany.
21
22.Paulov, Jan, 1991. The Zone-Size-Dependent Entropy Formula and Spatial Interaction Modeling: A Note on Some Implications. Environment and Planning, Vol 23, No 4, London.
22
23.Rogers Robert D., and Stanley A. Schumm, 1991. The effect of sparse vegetative cover on erosion and sediment yield. Journal of Hydrology, 123 (1-2), Netherlands
23
24.Sikka, Alok Kumar, Sarma, J.S., Sharda, V.N., Samraj, P., and Lakshmanam, V. 2003. Low flow and high flow responses to converting natural grassland into bluegum (Eucalyptus globulus) in Nilgiris watersheds of South India, Journal of Hydrology, 32(2), Netherlands.
24
25.Victora, Carlos, Aaron Kacevas, and Hector Fiori, 1998. soil erodibility assessments with simulated rainfall and with the USLE nomograph in soil from Uruguay. Proceeding of 16th World Congress of Soil Science, Symposium n 31, Montpellier, France.
25
26.Wischmeier, W.H., and Mannering, J.V. 1969. Soil and Water Management and Conservation. Relation of Soil Properties to Its Erodibility, Soil Science Society of America, Proceedings, 33, United States.
26
27.Zongji, Yang. Jianping Qiao and Xiaogang Zhang, 2010. Regional Landslide Zonation Based on Entropy Method in Three Gorges Area, China, Fuzzy Systems and Knowledge Discovery (FSKD), Seventh International Conference on Fuzzy Systems and Knowledge Discovery, 10-12 August, China.
27
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل خشکسالی و ترسالی اقلیمی در حوضه آبریز دره رود اردبیل با استفاده از آماره خودهمبستگی فضایی
خشکسـالی بهدلیل گسـتردگی و تبعـات کوتـاهمـدت و بلندمدت همه جانبهی آن، از مهمترین بلایای طبیعی محسوب میشود. در تحقیق حاضر جهت تشخیص و تحلیل خشکسالی و ترسالی در حوضه آبریز دره رود واقع در شمال غرب ایران، از دادههای بارندگی سالانه 38 ایستگاه بارانسنجی و سینوپتیک در یک دوره زمانی 25 ساله (91-1990 تا 15-2014) استفاده شد. ابتدا با استفاده از شاخص SPI با توزیع مناسب گاما و شاخص خشکسالی Deciles، دورههای خشکسالی و ترسالی منطقه موردمطالعه شناسایی شدند. ایستگاههای موردمطالعه ازلحاظ همگنی با استفاده از روش تحلیل خوشهای سلسله مراتبی در سه کلاس همگن از نظر خشکسالی قرار گرفتند. در ادامه نتایج خشکسالی با روش کریجینگ ساده، مدل نیم پراشنگار کروی و با کمترین خطای RMS، در محیط نرمافزار ArcGis پهنهبندی گردید. واریوگرام تهیهشده، جهت انجام تحلیل فضایی خشکسالی، به یاختههایی به ابعاد 1×1 کیلومتر تعمیم داده شد. بهمنظور تبیین الگوی حاکم بر خشکسالی در منطقه از آمارههای سراسری و موضعی موران در حکم رویکردهای تحلیل اکتشافی دادههای فضایی استفاده شد. نتایج حاصل از بررسی شاخص موران نشان داد که توزیع فضایی حاکم بر خشکسالی در منطقه از یک الگوی خوشهای با تمرکز بالا پیروی میکند بهطوریکه در طول دوره آماری مقدار بهدستآمده از شاخص موران مثبت و نزدیک به یک (Moran's I>0/95) میباشد. همچنین با توجه به مقادیر بالای امتیاز استاندارد Z و صفر بودن مقدار P-Value، معنیدار بودن توزیع خوشهای خشکسالی اثبات میگردد. درنهایت از آماره عمومی G جهت شناسایی الگوهای فضایی حاکم بر خشکسالی استفاده شد. نتایج نشان داد که شرق و شمال شرق منطقه دارای الگوی خشکسالی بسیار شدید میباشد که سطح معنیداری آن برابر با 99/0 میباشد.
https://gps.gu.ac.ir/article_100317_b9eb170e8a4b6bef9d22f24da2de9055.pdf
2020-02-20
133
152
10.30488/gps.2019.100317
شاخص SPI
شاخص Deciles
زمینآمار
خودهمبستگی فضایی
آماره عمومی موران
مجتبی
فریدپور
faridpor@gmail.com
1
دانشجوی دکتری مخاطرات آب و هوایی، دانشگاه محقق اردبیلی
AUTHOR
بتول
زینالی
alamto.mf66@yahoo.com
2
استادیار اقلیم شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی،
LEAD_AUTHOR
صیاد
اصغری
s.asghari@urmia.ac.ir
3
دانشیار ژئومورفولوژی، دانشگاه محقق اردبیلی
AUTHOR
اردوان
قربانی
a_ghorbani@uma.ac.ir
4
دانشیار گروه منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
AUTHOR
آسیایی، مهدی. 1385. شاخصهای خشکسالی. ، جلد اول. چاپ اول، مشهد، انتشارات سخنگستر.
1
بلیانی، یدالله و سید یاسر حکیم دوست. 1393. اصول و مبانی پردازش دادههای مکانی (فضایی) با استفاده از روشهای تحلیل فضایی، ، چاپ اول، تهران، انتشارات آزادپیما.
2
پورزیدی، علیمحمد. کیا بزرگمهر و سید یاسر حکیم دوست. 1393. بررسی فضایی خشکسالی اقلیمی بر اساس بارش استاندارد SPI. مطالعه موردی: استان مازندران. آمایش جغرافیایی فضا، دوره چهارم، شماره چهاردهم، گلستان.
3
حکیم دوست، سید یاسر.، محسن رستگار، علی محمدپورزیدی و حسین حاتمی. 1393. تحلیل فضایی خشکسالی اقلیمی و اثرات آن بر الگوی فضایی مکان گزینی سکونتگاههای روستایی مطالعه موردی روستاهای استان مازندران. جغرافیا و مخاطرات محیطی، سال سوم، شماره 11، مشهد.
4
خدایی، مهسا. روزبه شاد، یاسر مقصودی مهرانی و مرجان قائمی. 1395. تعیین یک شاخص بهینه چند سنسورِ سنجش از دوری بهمنظور ارتقای فرایند پایش زمان واقعی خشکسالی در مناطقی با پوشش اراضی ناهمگن. اکو هیدرولوژی، دوره سوم، شماره سوم، تهران.
5
خسروی، یونس. حسن لشکری، علیاکبر متکان و حسین عساکره. 1394. تحلیل فضایی فشار بخارآب در جنوب و جنوب غرب ایران با استفاده از تکنیکهای خودهمبستگی فضایی با تأکید بر مراکز و کانونهای جمعیتی. مدیریت شهری، دوره 14، شماره 39، تهران.
6
خشوعی اصفهانی، مهرداد. حمیدرضا صفوی و احمدرضا زمانی. 1395. طراحی سیستم پایش خشکسالی بر اساس شاخص یکپارچه در حوضه آبریز زایندهرود. علوم آبوخاک، دوره بیستم، شماره هفتاد و پنجم، اصفهان.
7
درویشی بایگی، نادر. 1381. پایش خشکسالی در استان خراسان با استفاده از نمایههای خشکسالی، پایاننامه کارشناسی ارشد در رشته جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه تبریز.
8
رحیمی، داریوش و زهرا محمدی. 1396. بررسی خشکسالی هیدرولوژیکی حوضه آبخیز سد زایندهرود. آمایش جغرافیایی فضا، دوره هفتم، شماره بیست و پنجم، گلستان
9
شوریانی، مهدی. محمدحسین رضوی، مرضیه هادی پور، ربابه لاسمی پور و سلمان حیاتی. 1395. تحلیل توزیع فضایی پارکهای شهر نیشابور با استفاده از GIS. کنفرانس بینالمللی عمران، معماری و زیرساختهای شهری، تبریز.
10
صداقت، مهدی و حمید نظری پور. 1394. تغییرات زمانی-مکانی بارش دوره سرد سال در ایران (2009-1950). پژوهشهای جغرافیای طبیعی، دوره چهل و هفتم، شماره سوم، تهران.
11
عساکره، حسین و حسین شادمان. 1394. شناسایی روابط فضایی روزهای گرم فراگیر در ایرانزمین. تحقیقات جغرافیایی، پیاپی 116، شماره یکم، تهران.
12
عساکره، حسین. 1387. کاربرد روش کریجینگ در میانیابی بارش مطالعه موردی: میان یابی بارش 26/12/1376 ایرانزمین. جغرافیا و توسعه، دوره ششم، شماره دوازدهم، زاهدان.
13
عسگری، علی. 1390. تحلیل آمار فضایی با ArcGIS. چاپ اول، تهران، انتشارات سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری.
14
علیجانی، بهلول. 1394. تحلیل فضایی در مطالعات جغرافیایی. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، دوره دوم، شماره سوم، تهران.
15
علیجانی، بهلول. مهدی دوستکامگان، سعیده اشرفی و فهیمه شاکری. 1394. بررسی تغییرات الگوهای خودهمبستگی فضایی درون دههای بارش ایران طی نیمقرن اخیر. جغرافیا و آمایش شهری، دوره پنجم، شماره چهاردهم، سیستان و بلوچستان.
16
فلاح قالهری، غلامعباس. مهدی اسدی و عباسعلی داداشی رودباری. 1394. تحلیل فضایی پراکنش رطوبت در ایران. پژوهشهای جغرافیای طبیعی، دوره چهل و هفتم، شماره چهارم، تهران.
17
کیانی، اکبر و علیاکبر کاظمی. 1394. تحلیل توزیع خدمات عمومی شهر شیراز با مدلهای خودهمبستگی فضایی در نرمافزار ArcGIS و Geoda. پژوهش و برنامهریزی شهری، دوره ششم، شماره بیست و دوم، مرودشت.
18
مخدوم، مجید. 1384. شالوده آمایش سرزمین. چاپ ششم، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
19
مرادی، مسعود . محمدحسین قلسزاده. 1393. برآورد فرا سنجهای مؤثر در دبی رودخانه با استفاده از شبکههای عصبی مصنوعی در حوضه آبی دهگلان-کردستان. آمایش جغرافیایی فضا، دوره چهارم، شماره چهاردهم، گلستان.
20
مصطفیزاده، رئوف. معصومه شهابی و محسن ذبیحی. 1394. تحلیل خشکسالی هواشناسی در استان کردستان با استفاده از مدل نمودار سه متغیره. آمایش جغرافیایی فضا، دوره پنجم، شماره هفدهم، گلستان.
21
نصرتی، کاظم .1391. تحلیل منطقهای خشکسالی هیدرولوژیک در حوضه آبخیز سفیدرود با بهرهگیری از شاخص جریان پایه. مرتع و آبخیزداری، دوره شصت و پنجم، شماره دوم، تهران.
22
نظری پور، حمید. مهدی دوستکامگان و سارا علیزاده. 1394. بررسی الگوی توزیع فضایی دما، بارش و رطوبت با استفاده از تحلیل اکتشافی زمینآمار (بررسی موردی: نواحی مرکزی ایران). مجله فیزیک زمین و فضا، دوره چهل و یکم، شماره یکم، تهران.
23
Ageena, I., Macdonald, N., and Morse, A.P. 2014. Variability of maximum and mean average temperature across Libya (1945–2009), Theoretical and Applied Climatology, 117: 549-563. DOI: 10.1007/s00704-013-1012-z.
24
Allard, D., and Soubeyrand, S. 2012. Skew-normality for climatic data and dispersal models for plant epidemiology: when application fields drive spatial statistics, Spatial Statistics, 1: 50-64.
25
Anselin, L. 2005. Exploring spatial data with GeoDaTM: A Workbook, University of Illinois, rbana-Champaign Urbana, IL 61801.
26
Bajat, B., Blagojević, D., Kilibarda, M., Luković, J., and Tošić, I. 2015. Spatial analysis of the temperature trends in Serbia during the period 1961 –2010, Theoretical and Applied Climatology, 121(1): 289–301. DOI: 10.1007/s00704-014-1243-7.
27
Behzadi, J. 2013. "An Evaluation of Two Drought Indices, Standard Distribution and Deciles in Guilan, Iran." Greener Journal of Social Sciences, 3(9): 472-478.
28
Bhuiyan C., Singh R.P., and Kkogan F.N. 2006. Monitoring Drought Dynamics in the Aravalli Region (India) using Different Indices based on Ground and Remote Sensing data, International Journal of Applied Earth observation and Geoinformation, Vol. 8: 289-302.
29
De Lucena, A.J., Rotunno Filho, O.C., de Almeida França, J.R., de Faria Peres, L., and Xavier, L.N.R. 2013. Urban climate and clues of heat island events in the metropolitan area of Rio de Janeiro. Theoretical and Applied Climatology. 111: 497-511. DOI: 10.1007/s00704-012-0668-0
30
Fu, W.J., Jiang, P.K., Zhou, G.M., and Zhao, K.L. 2014. Using Moran’s, I and GIS to study the spatial Pattern of forest litter carbon density in a subtropical region of southeastern China, Biogeo Sciences, 11: 2401-2409. DOI: 10.5194/bg-11-2401-2014.
31
32.Gibbs, W.J., and Maher, J.V. 1967. Rainfall deciles as drought indicators, Bureau of Meteorology Bulletin, No. 48, Commonwealth of Australia, Melbourne.
32
Hartmann, S.B., and King, L. 2008. Quasi - Periodicities in Chinese Precipitation Time Series, Theoretical and Applied Climatology, 92: 155-163. DOI: 10.1007/s00704-007-0317-1.
33
Heim, R.R. 2002. A review of twentieth-century drought indices used in the United States, Bulletin of the American Meteorological Society, 83: 1149-1165.
34
Kanellou, E., Domenikiotis, C., Blanta, A., Hondronikou, E., and Dalezios, N.R. 2008. "Index -based Drought Assessment in Semi-Arid Area of Greece based on Conventional Data", European Water, 23/24: 87/98.
35
Kim, S., and Singh, V.P. 2014. Modeling daily soil temperature using data-driven models and spatial distribution, Theoretical and Applied Climatology, 118 (3): 465-479.
36
Kogan, F.N. 2000. Contribution of remote sensing to drought early warning in early warning systems for drought preparedness and drought management, ed. D.A. Wilhite and D.A. Wood, 75–87. Geneva: World Meteorological Organization.
37
Manning, C.D., Raghavan, P., and Schütze, H. 2008. Text classification and naive bayes, Introduction to information retrieval, 1: 6.
38
Mckee, B.T., Doesken, N.J., and Kleist, J. 1993. The Relationship of Drought Frequency and Duration to Time Scales, 8th Conference on Applied Climatology, Anaheim CA, American Meteorological Society, 17-22 January 1993: 179-184.
39
Nemec, J., Gruber, C., Chimani, B., and Auer, I. 2013. Trends in extreme temperature indices in Austria based on a new homogenized dataset, International Journal of Climatology, 33: 1538-1550.
40
Tallaksen, L.M., and van Lanen, H.A.J. 2004. Hydrological Drought—Processes and Estimation Methods for Streamflow and Groundwater, Elsevier: Amsterdam.
41
Thomas, R.W., and Hug get, R.J. 1980. Modeling in Geography, a mathematical approach, Harper and Row, Publisher, London.
42
Tsakiris, G., Tigkas, D., Vangelis, H., and Pangalou, D. 2007. Regional Drought Identification and Assessment. Case Study in Crete. In: Rossi et al (ed.), Methods and Tools for Drought Analysis and Management. Springer, Netherlands: 169-191.
43
Wilhite, D.A., Hayes, M., Knutson, C., and Smith, K. H. 2000. Planning for drought: Moving from crisis to risk management, Journal of the American Water Resources Association, 36(4): 697-71.
44
ORIGINAL_ARTICLE
مکانیابی پناهگاههای عمومی و چند منظوره با رویکرد پدافند غیر عامل (مطالعه موردی: شهر اردبیل)
با توجه به موقعیت استراتژیک ایران در منطقۀ خاورمیانه و تهدیدات مستمر کشورهای همسایه و غیر همسایه، متأسفانه پروژهها و تأسیسات اقتصادی و زیربنایی بدون ملاحظات دفاعی و امنیتی به صورت یک هدف عریان و تهدیدی قابل دسترس دشمن و هر تهاجمی استقرار یافته است.یکی از اصول پدافند غیرعامل ساخت پناهگاه در جهت کاهش آسیبها در حوزۀ انسانی است، اما آنچه که در این بین مهم مینماید، موقعیت محدودههای مورد نظر جهت ساخت پناهگاههای عمومی است. ازاینرو، این پژوهش به روش کاربردی و توسعهای با هدف مطالعه و بررسی برای مکانیابی پناهگاه از منظر پدافند غیرعامل برای شهر اردبیل، 11 شاخص تأثیرگذار در قالب 3 مؤلفه «ویژگیهای کالبدی»، «شرایط شهر در وضعیت جنگ»، «معیارهای محیطی- طبیعی» انتخاب شدند و ضرایب اهمیت هر یک از این شاخصها با بهکارگیری فرایند تحلیل شبکهای مورد سنجش قرار گرفت. همچنین، سطح شهر بر اساس شاخصهای مذکور جهت احداث پناهگاهها با تولید لایههای اطلاعاتی و از طریق همپوشانی لایهها، توسط نرمافزار GIS، ارجحترین مکانها جهت سایتهای پناهگاهی در شهر اردبیل مشخص گردید. یافتهها حاکی از این است که بیشترین میزان ضریب اهمیت به معیار" فاصله از مراکز مورد هدف دشمن (214/0) و کمترین میزان ضریب اهمیت به معیار "فاصله از گسل (042/0) تعلق گرفت. نتایج ارزیابیهای صورت گرفته بر اساس معیارهای مختلف پهنههای مرکزی، شرقی و شمال شرقی شهر اردبیل مناسبترین نقاط برای احداث پناهگاههای چند منظوره از منظر پدافند غیرعامل هستند؛ لذا با توجه به پهنههای بهینه مشخص شده، 8 سایت پیشنهادی برای استقرار پناهگاه چندمنظوره در محدودۀ مورد مطالعه مشخص شد و با استفاده از مدل TOPSIS به اولویتبندی این مراکز اقدام شد که نتایج این رتبهبندی نشان داد که پایگاه شماره 1، 6 و 5 بالاترین قابلیت و پایگاه شماره 7 کمترین قابلیت را برای استقرار پناهگاه چندمنظوره دارا ند.
https://gps.gu.ac.ir/article_102601_cb02a07817bbe3d6b62df518f2acf853.pdf
2020-02-20
153
172
10.30488/gps.2020.102601
مکانیابی
پناهگاههای عمومی
پدافند غیرعامل
تحلیل شبکه
شهر اردبیل
محمد حسن
یزدانی
yazdani.m51@gmail.com
1
دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
LEAD_AUTHOR
مهدی
پارسای مقدم
mehdi.parsa93@gmail.com
2
کارشناسارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
AUTHOR
افشار
سیدین
afsharazarian@yahoo.com
3
کارشناسارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
AUTHOR
امیری، انوشه. 1390. ساختار فضایی معماری داخلی پناهگاههای عمومی، همایش علمی پژوهشی شهرسازی و معماری دفاعی، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران.
1
اکبری، عباس. 1384. آشنایی با اقدامات برخی کشورها، نشریه شماره 8 پدافند غیرعامل، تهران: معاونت پدافند هوایی قرارگاه خاتم انبیاء.
2
افرادی، کاظم. 1390. سازههای زیرزمینی شهری و راهکارهایی از منظر پدافند غیرعامل، نشریه مقاوم سازی و بهسازی صنعت، شماره 22.
3
امینزاده، بهرام؛ عادلی، زینب.1391. اهمیت پایگاههای اسکان موقت در مدیریت بحران و مکانیابی آنها به منظور کاهش آسیبپذیری(نمونه موردی: منطقه یک شهر قزوین، چهارمین کنفرانس برنامهریزی و مدیریت شهری، 20-21 اردیبهشت ماه، 1391، مشهد ، ایران، ص1-15.
4
بهرامپور، مهدی؛ بمایان، محمدرضا. 1391. تبیین الگوی جانمایی پایگاه های مدیریت بحران با استفاده از GIS نمونه موردی شهر تهران منطقه 3، فصلنامه مدیریت بحران، شماره 1، صص51-59.
5
پایگاه اطلاعرسانی شرکت آب منطقهای استان اردبیل، موقعیت چاههای کیفی (www.arrw.ir).
6
پیمان، صفا، 1388. استحکامات و سازههای امن، مجتمــع دانشـگاهی آمایـش و پدافندغیرعامـل، دانشگاه صنعتی مالک اشتر.
7
تاریقلیزاده، هادی؛ جعفری، فرهاد ؛ حسینی امینی، حسن. 1394. مکانیابی بهینه پناهگاههای اضطراری چند منظوره با رویکرد پدافند غیر عامل با GIS، همایش ملی بافت های فرسوده و تاریخی شهری: چالش ها و راهکارها، کاشان، دانشگاه کاشان.
8
حسینی، سید مهشید. 1389. معیارهای پدافند غیرعامل در طراحی معماری ساختمانهای جمعی شهری. تهران، انتشارات عابد.
9
خمر، غلامعلی؛ صالحگوهری، حسامالدین. 1392. برنامهریزی پدافند غیرعامل و مکانیابی پناهگاههای شهری با استفاده از منطق فازی )مطالعه موردی: منطقه یک شهری کرمان(، فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، سال دوم، شماره هفتم، صص 21-34.
10
زبردست، اسفندیار. 1389. کاربرد فرایند تحلیل شبکهای (ANP) در برنامهریزی شهری و منطقهای، نشریه هنرهای زیبا، شماره 41، صص 90-79.
11
کامران، حسن؛ حسینیامینی، حسن؛ پریزادی، طاهر. 1390. تحلیل ساختارهای شهر شهریار و راهبردهای پدافند غیرعامل. مجلۀ جغرافیا، سال نهم، شماره 41، صص 5-37.
12
سازمان حفاظت محیط زیست. 1378. ضوابط مکانگزینی صنایع، مصوبه هیئت دولت 1378. تهران.
13
سعیدپور، شراره، کاشفیدوست، دیمت. 1394. مکانگزینی پناهگاههای شهری با رویکرد پدافند غیرعامل(مطالعه موردی: شهر سقز)، فصلنامه اطلاعات جغرافیایی سپهر، شماره 104، صص 129-144.
14
سیدین، افشار. 1393. بررسی آسیبپذیری شهر از منظر پدافند غیرعامل مطالعه موردی: شهر اردبیل، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه محقق اردبیلی.
15
هاشمی فشارکی، جواد؛ شکیبامنش، امیر. 1390. طراحی شهری از منظر دفاع غیرعامل، چاپ اول، تهران: انتشارات بوستان حمید.
16
متقی، طاهره؛ مرتضوی مهرآبادی، سیدعلی. 1390. ملاحظات معماری و شهرسازی در پدافند غیرعامل . سومین کنفرانس ملی عمران شهری، 4 و 5 آبان، صص 8، 1.
17
محمدی دهچشمه، مصطفی؛ پرویزیان، علیرضا؛ علیزاده، مهدی. 1398. مکانیابی پناهگاههای شهری مبتنی بر اصول پدافند غیرعامل مورد مطالعه: شهر کوهدشت، مجله آمایش جغرافیایی فضا، شماره 32، صص149-162.
18
مرکز آمار ایران. 1391. سالنامه آماری سال 1390، قابل دسترس در سایت مرکز آمار ایران.
19
مهندسین مشاور سبز سامانه. 1393. ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی و اقدامات توانمندسازی اجتماعات آنها با تأکید بر بهسازی شهری، سبز سامانه، اداره کل مسکن و شهرسازی استان اردبیل.
20
محمدی دهچشمه، مصطفی. 1392. ایمنی و پدافند غیرعامل شهری، چاپ اول، اهواز: دانشگاه شهید چمران اهواز.
21
نخعی، جلال. 1390. مبانی طراحی فضاهای امن عمومی در کلانشهرها از منظر پدافند غیر عامل، تهران، انتشارات عمارت پارس.
22
وزارت صنایع و معادن. 1390. دستورالعمل ماده 3 ضوابط و معیارهای استقرار صنایع، تصویب نامه شماره 78946/ت 39127 ه مورخ 15/4/1390 هیات وزیران.
23
وزارت نیرو. 1394. تصویبنامۀ شماره ۱۰۰/۳۰/۱۷۸۱۴/۹۳ هیات وزیران.
24
وزارت راه و شهرسازی. 1391. آییننامه استفاده از اراضی احداث بنا و تأسیسات، شماره 31636/ت47097ه.
25
یزدانی، محمدحسن، سیدین، افشار، پارسای مقدم، مهدی. 1394. کاربرد پدافند غیرعامل در برنامهریزی شهری، اردبیل، انتشارات محقق اردبیلی.
26
یزدانی، محمدحسن، سیدین، افشار. 1394. ارزیابی آسیبپذیری مکانی زیرساختهای شهر اردبیل از منظر پدافند غیرعامل، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، شماره44، صص179-199.
27
یگانگی، کامران؛ بیات، الهام. 1390. بررسی و سیر تکوین پدافند غیرعامل در تاریخ شهرسازی ایران، چهارمین کنفرانس ملی عمران (مقاوم سازی و حفظ بناهای ماندگار)، خمین، صص1- 9.
28
29.Diego F. Rueda and Eusebi Calle 2017. Using interdependency matrices to mitigate targeted attacks on interdependent networks: A case study involving a power grid and backbone telecommunications networks, International Journal of Critical Infrastructure Protection, 16: 3-12.
29
30.FEMA, 2003. Risk management series. Reference manual to mitigate potential terrorist attacks against buildings, chapter 2, 3.
30
31.Li, A., Nozick, L., Xu, N., and Davidson, R. 2012. Shelter location and transportation planning under hurricane conditions. School of civil and environmental engineering, Cornell niversity, transportation research part, 48: 715–729.
31
32. Chu, M.-T. et al. 2006. Comparison among three analytical methods for knowledge communities group-decision analysis ,Expert Systems with Applications.
32
33. Opricovic, S., and Tzeng, G.-H. 2004. Compromise solution by MCDM methods: A comparative analysis of VIKOR and TOPSIS, European Journal of Operational Research, 156: 445–455.
33
34.Stee, B., Randal, et al.,2004. Examining the army’s Future WARRIOR., Rand Arayo center.
34
35.Richard White, Terrance Boult, Edward Chow. 2014. A computational asset vulnerability model for the strategic protection of the critical infrastructure, International Journal of Critical Infrastructure Protection, 7(3): 167-177.
35
36.Tang, A., and Wen, A. 2009. An intelligent simulation system for earthquake disaster assessment. Computers & Geosciences, 35: 871-879.
36
ORIGINAL_ARTICLE
سنجش و ارزیابی اثرات و ارتباطات بین ژئوتوریسم و توسعۀ روستایی مطالعۀ موردی: روستاهای پیرامون کال سردر در شهرستان طبس
ژئوتوریسم، یکی از گونههای حفاظتمحور، آموزشی و مسئولانۀ گردشگری به شمار میرود به دنبال ترویج ارزشهای میراث زمین و کمک به توسعۀ جوامع محلی است و مناطق روستایی یکی از مقصدهای مهم ژئوتوریسم محسوب میشود. شکلگیری ژئوتوریسم در مجاورت مناطق روستایی، میتواند موجب شکلگیری ارتباط بین ژئوتوریسم، گردشگران و فعالیتهای ژئوتوریستی با روستاها گردد و این امر در ایحاد تعاملات بین روستاها و ژئوتوریسم و اثرات مختلف ژئوتوریسم بر این روستا بسیار مؤثر است، لذا ضرورت بررسی ارتباطات و تعاملات بین روستا با ژئوتوریسم اجتنابناپذیر است. طبس یکی از مناطق مهم ژئوتوریسم کشور بوده و درۀ کال سردر در شرق طبس، یکی از مکانهای ژئوتوریستی است که ژئوسایتهای متعددی دارد. این دره در مجاورت روستاهایی مانند خرو علیا و سفلی، نیاز و مهربانی قرار گرفته است. در این پژوهش کاربردی، از طریق داده های کتابخانهای و میدانی، به ارزیابی ژئوسایتها و نگرشهای مردم پرداخته شده است. نمونه آماری شامل 384 گردشگر ورودی به منطقه و 66 نفر از جامعه روستایی و 10 نفر از کارشناسان حوزه ژئوتوریسم است. تجزیه و تحلیل بخش ارزیابی ژئوتوریسم از طریق روش ارزیابی فاسیلاس و ارزیابی ارتباطات و نگرشهای مردم و گردشگران نسبت به ژئوتوریسم از طریق آزمونها و تحلیلهای آماری، انجام شده است. نتایج نشان میدهد که کال سردر دارای توانهای ژئوتوریستی بالایی است اما میزان آگاهی مردم و گردشگران نسبت به توانهای ژئوتوریستی نسبتاً پایین است و انگیزۀ مسافرت بیشتر گردشگران نیز تفرج و تفریح در آبهای گرم معدنی کال سردر است، همچنین گردشگران برای تأمین خدمات و نیازهای خود کمتر به روستاهای پیرامون مراجعه میکنند و مشارکت مردمی در ژئوتوریسم ضعیف است. بر همین منوال اثرات اقتصادی ژئوتوریسم و میزان تأثیرپذیری روستا از ژئوتوریسم نیز اندک و محدود است. در مجموع این پژوهش، از نظر حوزه ژئوتوریسم و روابط اجزای ژئوتوریسم، گام مهمی در پیوندهای ژئوتوریسم روستای برداشته است.
https://gps.gu.ac.ir/article_102609_21c6c9d845801e5230e5bcc3df4f8ba7.pdf
2020-02-20
173
194
10.30488/gps.2020.102609
ژئوتوریسم
توسعۀ روستایی
شهرستان طبس
دره کال سردر
سید راشد
صفوی
mo.alizadeh@aut.ac.ir
1
استادیار دانشکده اقتصاد دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
حسن
اروجی
ma65035@gmail.com
2
استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه یزد، یزد، ایران
AUTHOR
محمد
علیزاده
m.365@gmail.com
3
دانشجوی دکتری گردشگری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
AUTHOR
احسان
زمانیان
m.alizadeh111@yahoo.com
4
کارشناسیارشد زمین شناسی (گرایش رسوبشناسی و سنگشناسی رسوبی) دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
اروجی، حسن. 1391. مکانیابی ژئومورفوسایتهای بهینه گردشگری با فرایند تحلیل شبکهای (ANP) و ارزیابی آنها از طریق مدل ژئومورفوتوریستی (مطالعه موردی: شهرستان طبس)، پایاننامه کارشناسیارشد، جغرافیا و برنامهریزی توریسم، دانشگاه تهران به راهنمایی دکتر محمد سلمانی.
1
اصغری مقدم، محمدرضا و اصغری مقدم، نسترن. 1389. کوههای شتری (ایشتار) یک پدیده Geotope در شرق ایران مرکزی، مجله علمی- پژوهشی جغرافیا، دانشگاه آزاد تهران- مرکز، سال 4، شماره 12، صص 83-114.
2
تقیلو، علی اکبر؛ اصغری، صیاد؛ زینالی، بتول و اصغری، صالح. 1395. ارزیابی توانمندیها و قابلیتهای ژئوتوریستی روستای کندوان، نشریه جغرافیا و برنامهریزی، سال بیستم، شماره 56.
3
تقوایی، مسعود؛ احسانی، غلامحسین و صفرآبادی، اعظم. 1388. نقش و جایگاه برنامه ریزی چند بعدی در توسعه توریسم و اکوتوریسم، مجله جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، سال 20 شماره پیاپی 35، شماره 3، صص 45-62.
4
حجازی، میراسداله و فرمانی منصور، ستاره. 1396. ارزیابی توانمندی ژئوتوریسمی ژئومورفوسایتهای روستای ورکانه به روش پرییرا، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، سال بیست و یکم، شماره 59.
5
جوهری، مرتضی. 1388. گردش علمی در ایران، طبس، ماهنامه اطلاعات علمی، سال 23، شماره 7، صص 50-52.
6
رضوانی، محمدرضا و احمدی، علی. 1388. شوراهای اسلامی روستایی (مطالعه موردی: دهستان حکیم آباد، شهرستان زرندیه، استان مرکزی)، فصلنامه پژوهشهای جغرافیای انسانی، دوره 1، شماره 4، صص 49-35.
7
رنجبر، محسن. 1388. قابلیتهای ژئوتوریستی تنگ زینگان صالح آباد شهرستان مریوان، فصلنامه چشم انداز جغرافیایی؛ سال چهارم، شماره 9، صص81-100.
8
سیدی، مهسا؛ خواجه شکوهی، علیرضا؛ بزی، خدارحم. 1397. موانع و محدودیتهای توسعه پایدار گردشگری در شهر ساحلی تنکابن، مجله آمایش جغرافیایی فضا، فصلنامه علمی-پژو.هشی دانشگاه گلستان، سال هشتم، شماره مسلسل بیست و هفتم.
9
شفیعی، زاهد؛ ترابیفارسانی، ندا و عبداللهپور، مریم. 1396. پارامترهای کلیدی در ساخت و مدیریت برند در روستاهای ژئوتوریسمی استان اصفهان (مطالعۀ موردی: روستاهای مصر و گرمه)، مجلۀ پژوهش و برنامه ریزی روستایی، سال ششم، شماره 18.
10
طوافی، فهمیه. 1394. سنجش اثرات گردشگری بر جامعه روستایی (مورد مطالعه: دهستان اورامان تخت)، پایاننامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی توریسم دانشگاه تهران.
11
عنابستانی، علی اکبر، بهزادی، صدیقه، اللهانزایی. 1397. بررسی تاثیرپذیری الگوی مسکن روستایی از سبک زندگی روستاییان در شهرستان نکا، مجله آمایش جغرافیایی فضا، فصلنامه علمی-پژوهشی دانشگاه گلستان، سال هشتم، شماره مسلسل بیست و هفتم
12
فتایی، ابراهیم؛ اروجی، حسن؛ علیزاده، محمد؛ ازهری، سونیا. 1396. تبیین ظرفیت اجتماعی پذیرش گردشگری در مناطق روستایی مورد: روستای مصر در شهرستان خور و بیابانک؛ فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، جلد 6، صص 173-196.
13
ناظمی، محمد و مغزی نجف آبادی، شهلا. 1386. بررسیهای نوزمین ساختی در مسیر کال جنی – شمال طبس، مجموعه مقالات سومین همایش منطقه ای معدن و علوم وابسته، صص 559-567.
14
همتی، فریبا؛ علی شائی، عظیم. 1396. تحلیل میزان توانمندی ژئوتوریستی روستای کلم با استفاده از روش رینارد، نشریه فرهنگ ایلام ، سال هجدهم، شماره 54-55.
15
Brilha, J. 2015. Inventory and Quantitative Assessment of Geosites and Geodiversity Sites: a Review, The European Association for Conservation of the Geological Heritage, DOI 10.1007/s12371-014-0139-3.
16
Bollati, Irene, Leonelli, Giovanni, Vezzola, Laura and Pelfini, Manuela, 2014. The role of Ecological Value in Geomorphosite assessment for the Debris-Covered Miage Glacier (Western Italian Alps) based on a review of 2.5 centuries of scientific study; Geoheritage, No 14
17
Comanescu, L., Nedelea, A., and Dobre, R. 2011. Evaluation of geomorphosites in Vistea Valley (Fagaras Mountains-Carpathians, Romania), International Journal of the Physical Sciences, 6(5): 1161-1168.
18
Comanescu, L., and Dobre, R. 2009. Inventorying, evaluating and tourism valuating the geomorpho sites from the central Sector of The Ceahlau National Park, Geo Jornal of Tourism and Geosites, Vol.3,pp.86-96.
19
Coratza, P., and Giusti, C. 2005. A method for the evaluation of impacts on scientific quality of geomorphology, I1, quaternario.1 (1): 306-312.
20
De Waele, Jo, and Melis, Maria Teresa, 2009. Geomorphology and geomorphological heritage of the Ifrane–Azrou region (Middle Atlas, Morocco); Environ Geol. 58: 587–599.
21
Duraj, M., Marschalko, M., Duda, R., and Sitanyiova, D. 2015. The history of pyrope extraction and processing in the Czech republic and its significance for geotourism, Procedia Earth and Planetary Science 15: 663– 668.
22
Dunbar, P.K. 2007. increasing public awareness of natural hazards via the Internet, Natural Hazards 42(3): 529–536.
23
Fassoulas, C., Mouriki, D., Dimitriou-Nikolakis, P., and Iliopoulos, G. 2011. Quantitative Assessment of Geotopes as an Effective Tool for Geoheritage Management; geoheritage, 4(3): 177-193
24
Gray, M. 2008. Geodiversity: the origin and evolution of a paradigm. In: Burek, C.V., Prosser, C.D. (Eds.) the History of Geoconservation, vol. 300, the Geological Society, London, Special Publications, pp. 31–36.
25
Hausperz, Gareth Jan., 2011, Creative Cities in Developed Places in the Knowledge Economy, Journal of Growth in Geography Education, 25(3).
26
Hose, T.A. 2005. Geotourism and interpretation. In: Dowling, R.K., Newsome, D. (Eds.), Geotourism. Elsevier, Oxford, UK, pp. 221–241.
27
Lugeri, F., Amadio, V., Bagnaia, R., Cardillo, A., and Lugeri, N. 2011. Landscapes and Wine Production Areas: A Geomorphological Heritage, Geoheritage, 3: 221–232.
28
Lord, G.D. 1999. The Power of Cultural Tourism, keynote presentation Washington heritage conference, Washington lord cultural resources
29
Loon, A.J.V. 2008. Geological education of the future. Earth-Science Reviews 86, 247–254.
30
Mihai, B., Reynard, E., Werren, G., Ionut, S., Ionut, S., and Zenaida, C. 2009. Impacts of tourism on geomorphological processes in the Bucegi Mountains in Romania, Geographica Helvetica, Jg. 64 2009.
31
Panizza, M., and Piacente S. 2008. Geomorphosites and Geotourism, Rev.Academica, V2 n1 pp 5-9.
32
Pereira, P., Pereira, D., and Caetano, A. 2007. Geomorphosite assessment in Montesinho Natural Park (Portugal), Geographica Helvetica, 62: 159-168.
33
Pralong, J. 2005. A method for assessing tourist potential and use of geomorphological sites, Géomorphologie: relief, processus, environnement, 3: 189-196.
34
Reynard, E. 2008. Scientific research and tourist promotion of geomorphological heritage; Geogr. Fis. Dinam. Quat. 31: 225-230, 2.
35
Serrano Enrique, G., and Juan, J. 2011. Environmental education and landscape leisure. Geotourism map and geomorphosites in the picos de Europa national park, geojournal of tourism and geosites. Year IV, 2(8): 295-308.
36
Torabi farsani, N., Coelho, C., and costa, C. 2011. Geo tourism and geoparks as novel strategies for socio- economic development in rural areas, international journal of tourism research, 13: 68-81.
37
Vujicic, M., Vasiljevic, D., Markovic, S., Hose, T., Lukic, T., Hadzic, O., and Janievic, S., 2011.Preliminary geosites assessment model (GAM) and its application on Fruska gora mountain, potential geotourism detinarion of Serbia; Acta geographica Slovenica, 51(2): 361–377. 9. سلمانی، محمد؛ اروجی، حسن؛ اوسطی، امیرصادق و رحیمیهرآبادی، سعید. 1397. ارزیابی قابلیتهای ژئوتوریستی ژئومورفوسایتهای مناطق خشک (مورد شناسی: مناطق کویری و بیابانی شهرستان طبس)، فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری-منطقه ای، دوره 8، شماره 28، پاییز 1397، صفحه 235-256.
38
ORIGINAL_ARTICLE
شناسایی و تحلیل عوامل تأثیرگذار شکاف دیجیتال در توسعۀ پایدار تبریز 2018
تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات به عنوان پدیدهای جامع و فراگیر در طیف کامل فعالیتهای بشری از کاربردهای شخصی گرفته تا فعالیتهای اقتصادی و سیاسی و در نهایت امر توسعه بسیار تأثیرگذار است. با اینحال، چنین تأثیرگذاری در صورت انتشار نامتوازن تکنولوژیهای نوین اطلاعاتی و ارتباطی در بین افراد جامعه، به صورت سازنده و در راستای توسعه عمل نمیکند، که چنین توسعۀ نامتوازنی، باعث ایجاد شکاف دیجیتال در جامعه میشود. در این راستا، هدف تحقیق حاضر شناسایی مؤلفههای کلیدی تأثیرگذار شکاف دیجیتال بر توسعۀ پایدار شهر تبریز است. روش به کار گرفته شده در این پژوهش توصیفی، تحلیلی، علی و رویکرد حاکم بر آن پیمایشی است. این مقاله در صدد آن است که با دیدی سیستماتیک و ساختاری تمامی عوامل دخیل در مانع شدن شکاف دیجیتال در توسعه را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد و عوامل تأثیرگذار در این فرآیند را شناسایی کند. در این راستا، متغیرهای شکاف دیجیتال و توسعۀ پایدار در نرمافزار MiCMac با استفاده از نظرات 30 متخصص و کارشناس تحلیل گردید و عوامل تأثیرگذار و تأثیرپذیر مشخص گردید. بر اساس نتایج به دستآمده در این پژوهش، متغیر امکانات محلی بیشترین تأثیرگذاری و کمترین تأثیرپذیری را در بین دیگر متغیرها داراست و متغیرهای مهارتهای اطلاعاتی و دخالتهای مدیریتی در ردههای بعدی قرار میگیرند. متغیر مهارتهای اطلاعاتی در کنار متغیرهای وضعیت اقتصادی و محل جغرافیایی بیشترین تأثیرگذاری و همچنین بیشترین تأثیرپذیری را در بین دیگر شاخصها دارا بودند. متغیرهایی که کمترین تأثیرگذاری و بیشترین تأثیرپذیری را در بین دیگر متغیرها دارا بودند شامل ارتباطات اجتماعی، دانش زبان و ... میشوند. در نهایت متغیرهای جنسیت و نوجوانان به عنوان متغیر مستقل شناسایی شدند که دارای کمترین تأثیرگذاری و کمترین تأثیرپذیری هستند. بر این اساس، سیاستگذاری توانمندسازی همۀ اقشار جامعه از لحاظ فراگیری مهارتهای استفاده از تکنولوژیهای اطلاعاتی و ارتباطی به عنوان مهمترین پیشنهاد تحقیق حاضر شناسایی گردید.
https://gps.gu.ac.ir/article_106002_27153bf9016d9de5c741f5ff1321f12e.pdf
2020-02-20
1
16
10.30488/gps.2019.64058.2257
شکاف دیجیتال
تحلیل ساختاری
توسعۀ پایدار شهری
تبریز 2018
شهریور
روستایی
srostaei@gmail.com
1
دانشیارگروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکده برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز
AUTHOR
محمدرضا
پورمحمدی
pourmohammadi@tabrizu.ac.ir
2
استاد گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز
AUTHOR
بهزاد
رنجبرنیا
b.ranjbarnia@gmail.com
3
دکترای تخصصی جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکده برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
سنجش مطلوبیت مبلمان خیابانی شهر ارومیه با رویکرد جنسیتی
بررسی کیفیت طراحی عناصر شهری در دورههای مختلف تاریخی و همچنین تأثیرات آنها بر گروههای مختلف سنی و جنسی بهمنظور طراحی هوشمند مبلمان های شهری از اهمیت خاصی برخوردار است، هدف از این پژوهش سنجش کیفیت مبلمان خیابانی در ارومیه بر اساس قدمت خیابان و همچنین نگرش جنسیتی است. در این راستا سه خیابان امام و کاشانی و 8 شهریور که متولد دورههای زمانی پهلوی اول، دوم و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی است با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و به کمک آمار استنباطی مورد بررسی قرار گرفتند. جامعۀ آماری در این پژوهش شهروندانی هستند که تجربۀ حضور در هر سه خیابان را داشته و حجم نمونه 450 نفر بوده است.جهت تحلیل و رتبهبندی شاخصها با توجه به نوع دادهها از آزمون ناپارامتریک فریدمن استفادهشده و جهت سنجش تفاوت در ادراک محیط و انتخاب مبلمان بین زنان و مردان از آزمون من ویتنی استفاده گردیده است. در تحلیل میزان اهمیت شاخصها در کیفیت مبلمان خیابان چنین استنتاج شده است که شاخص گوناگونی در طراحی مبلمان شهری بیشترین تأثیر داشته و بررسی ارتباط بین قدمت خیابانها و کیفیت مبلمان آنها نشان داد که با نزدیکی و مجاورت به مرکز شهر و خیابانهای پهلوی اول میزان مطلوبیت کیفیت بصری در شاخصهای گوناگونی، خوانایی، رنگ تعلق و تناسبات بصری در خیابان شهری افزایشیافته است؛ همچنین نتایج تحقیق نشان داد که زنان و مردان در ادراک محیط و انتخاب مبلمان خیابانی تفاوت معنیداری دارند، لذا در تحقیقات آینده طراحی متناسب با تفاوتهای جنسی در فضاهای شهری الزامی است.
https://gps.gu.ac.ir/article_106013_8fd4bf65fdad7bb6be4d1ecff100f938.pdf
2020-02-20
195
208
10.30488/gps.2020.106013
تفاوتهای جنسیتی
طراحی شهری
مبلمان خیابانی
ارومیه
علیرضا
سلیمانی
tanri2@yahoo.com
1
استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه پیام نور
LEAD_AUTHOR
ائلناز
ضرغامی سلطان احمدی
zarghami.elnaz@yahoo.com
2
مدرس گروه شهرسازی دانشگاه پیام نور مرکز ارومیه و کارشناسیارشد طراحی شهری دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره)
AUTHOR
پروانه
دیوبند
divbandparvaneh@yahoo.com
3
مهندسی شهرسازی دانشگاه پیام نور ارومیه
AUTHOR
آزاد خانی، پاکزاد و زهرا طهماسبی کیا. ۱۳۹۵. بررسی نقش و عملکرد مبلمان شهری در ارتقا کیفیت محیط شهری و رضایتمندی شهروندان-مطالعه موردی: منطقه ۴ شهرداری کرمانشاه، نشریه پژوهش و برنامهریزی شهری، شماره ۲۷، سال هفتم، مرودشت.
1
اثنی عشری، محمد خلیل، زهرا شفیعی، شقایق کوهی و مرجان کیانی. 1392." شاخصهای کیفی در طراحی صنعتی مبلمان شهری "، همایش ملی عناصر زیباسازی شهری، شیراز.
2
بینیاز فاطمه و تکتم حنایی. 1396. بازشناسی عناصر مؤثر بر خوانایی در ادراک بزرگسالان، مطالعه موردی: بلوار امامیه-مشهد، فصلنامۀ علمی-پژوهشی مطالعات شهری، تابستان 1396 شماره بیست و سوم، سنندج.
3
بزی، خدارحم و بیت الله رضایی. 1391. بررسی ساختارهای شهری مطلوب زنان با تأکید بر امنیت در شهر زابل مجله آمایش جغرافیایی فضا، فصلنامه علمی- پژوهشی دانشگاه گلستان سال دوم/ شماره مسلسل پنجم/ پاییز 1931،گرگان.
4
تیموریان، کتایون و پروانه زی ویار. 1392. بررسی و مطالعه رضایتمندی از استانداردهای مبلمان شهری، مطالعۀ موردی: ناحیه 2 منطقه 2 شهرداری تهران. فصلنامه علمی-پژوهشی انجمن جغرافیای ایران، شماره 37، سال یازدهم، تهران.
5
حبیب، فرح. 1389."سیر تحولی زیباسازی منظر شهر "، ماهنامۀ دانش نما، سال نوزدهم، دورۀسوم، شماره پیاپی 180-179، فروردین و اردیبهشت. تهران.
6
حیدری، علی ا کبر، قاسم مطلبی و فروغ نگین تاجی. 1393. تحلیل بعد کالبدی حس تعلق به مکان در خانههای سنتی و مجتمعهای مسکونی امروزی، نشریه هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی دوره ۱۹ شماره ۳ پاییز ۱۳۹۳، تهران.
7
رضوانی، نوشین، مصطفی بهزاد فر، ؛ حبیبی، کیومرث،1396، ارزیابی بافتهای تاریخی بر پایه هنجار حس تعلق به مکان - نمونۀ مطالعاتی: محله سرچشمه گرگان، نشریه پژوهش و برنامهریزی شهری، سال هشتم، شماره بیست و نهم تابستان 96، مرودشت
8
رخشانینسب، حمیدرضا و مریم رشیدیان. 1396. تحلیلی بر جایگاه مبلمان ورزشی در افزایش سرزندگی فضاهای شهری-مطالعه موردی: شهر نورآباد ممسنی، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 46، زاهدان.
9
رابرتز، ماریون و کلارا گرید. 1390. رویکردی بهسوی طراحی شهری روشها و فنون طراحی شهری، راضیه رضازاده و مصطفی عباس زادگان، تهران؛ انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران.
10
سلیمانی، علیرضا، احمد آفتاب، علی مجنونی و مریم اسدی. 1396. بررسی تاثیر طراحی شهری بر رفتار و اخلاق شهروندان مطالعه موردی خیابان های امام کاشانی و مدرس ارومیه، پژوهش های جغرافیای برنامه ریزی شهری ، دورة 5 ، شمارة 2 ، تابستان 1396، تهران.
11
سرافرازی، صدیقه. 1390. نقش مبلمان شهری در ارتقاء گذران اوقات فراغت شهروندان منطقه 5 تهران، استاد راهنما: ژیلا سجادی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
12
شریفی تونبق، روشنک. 1390. برنامهریزی مبلمان شهری بر اساس تغییرات اقلیمی، مطالعه موردی محور نایبی شهر اردبیل، استاد راهنما: اسماعیل علیاکبری، دانشگاه پیام نور مرکز تهران،
13
عظیمی، آزاده. 1390. "مبلمان و سیمای شهر "، ماهنامه اطلاعرسانی، آموزشی و پژوهشی، شماره 62، شهریور. اردبیل.
14
فیضی، محسن و علی اسد پور. 1392. فرآیند بازآفرینی منظر میدانها شهر تهران باهدف ارتقای تعاملات اجتماعی شهروندان، فصلنامه مطالعات شهری، شماره هفتم، 14-3.
15
گلستانی، نفیسه، محبوبه روشن و مهدی شیبانی. 1394. سنخیت شناسی همسویگی معنادار روشهای ارزیابی قرارگاههای رفتاری و بازطراحی مبلمان و فضاهای شهری، فصلنامه مدیریت شهری، سنندج.
16
لحمیان ، رضا، مهدی عبوری و معصومه براری. 1392. نقش مبلمان شهری در توسعه گردشگری. مطالعه موردی: شهرساری، مجله آمایش جغرافیایی فضا فصلنامه علمی- پژوهشی دانشگاه گلستان سال سوم/ شماره مسلسل دهم/ زمستان 1392. گرگان.
17
مطلبی، قاسم و علی جوان فروزنده. 1390. مفهوم حس تعلق به مکان و عوامل تشکیلدهنده آن، مجله هویت شهر، شماره هشتم، بهار و تابستان، تهران.
18
مشیری سیدرحیم.، بیژن رحمانی، قربان اسلامیراد. 1393. مقایسه تطبیقی منظر بافتهای شهر بر اساس شاخصهای مبلمان شهری مطالعه موردی: شهر بهشهر، فصلنامه جغرافیایی چشم انداز زاگرس: بهار 1393، دوره 6، شماره 19.
19
یوسفزاده، زهره، جابر پارسایی، راحله افشار، 1393. بررسی و مطالعه رضایتمندی شهروندان از کیفیت مبلمان شهری- موردمطالعه: نواحی سه و هفت منطقه یک تهران، پژوهشهای دانش زمین، شماره 19، سال پنجم، تهران.
20
21. Bulut, Y., and Ömer Atabeyoglu, O. 2007. Funtains as Urban furniture in Historical Urban Structure and usage culture: Ezrrum City Case.
21
Cullen, G. 1961. "Townscape", Architecture Press, London
22
23. Carmona, M. 2014. The Place-shaping Continuum: A Theory of Urban Design Process. Journal of Urban Design,19(1): 2–36
23
Carmona. M. et al. 2003. Public Places-Urban Spaces: The dimension of urban design. New York: Architectural Press
24
Ewing, Reid., and Handy, Susan. 2009. Measuring the Unmeasurable: Urban Design Qualities Related to Walkability, Journal of Urban Design, 14(1): 65-84.
25
Hala, Mohamed Hassanein. 2017. Smart Technical Street Furniture Design "Case Study of New Cairo Administrative Capital", The International Conference: Cities’ Identity Through Architecture and Arts May 2017, "At Cairo, Egypt. pp1-23.
26
27. Gioia Fusaro, Francesco D’Alessandro, Giorgio Baldinelli. 2018. Design of urban furniture to enhance the soundscape: A case study, Bulding Acoustics, 25(1): 1-10.
27
Jacobs, J. 1961. "The Death and Life of Great American Cities", London: Jonathan Cape.
28
Jacobs, A., and Appleyard, D. 2000. "Toward an Urban Design Manifesto", in: LeGates, Richard T., Stout, Frederic; City Reader, Routledge, Second edition, London.
29
ID Esther, Hiu Kwan Yung and Edwin Hon Wan Chan. 2018. Towards Sustainable Neighborhoods: Challenges and Opportunities for Neighborhood Planning in Transitional Urban China Qi Zhang * Received: Sustainability, 21 December 2017; Accepted: 31 January 2018; Published: 4 February 2018, pp: 1-23.
30
Leila Badeiy, Mahdieh Nakhaei, Fereshteh Babaoghly, and Nikoo Abhari. 2015. Some approaches in design of urban furniture with emphasis on green space use and sustainable urban landscape, Science Journal (CSJ), 36(3): 783-3790.
31
Roger Waters, Service Director, Highways and Streetcare Services. 2018. Pontypridd town centre: regulation of the placement of street café furniture on the highway, rhondda cynon taf county borough council cabinet 22nd march 2018, pp1-40.
32
Sara Zavari, Nangkula Utaberta, Nangkula Utaberta. 2016. Sustainability of Street Furniture Design In Malaysia, Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 10(119): 119-121.
33
Thomas Telford Ltd, Heron Quay. 2017. Manual for Streets, Department for Transport, London.
34
ORIGINAL_ARTICLE
پتانسیل سنجی انرژی باد جهت تعیین مکان بهینه برای احداث توربینهای بادی در استان مازندران
امروزه بهکارگیری انرژیهای نو، بهجهت فراوانی و تجدید پذیری، پاک بودن، قدرت بازدهی بالا و اقتصادی بودن، مورد توجه کشورهای مختلف جهان قرار گرفته است. انرژی باد، به دلیل جایگاه ویژهاش در بین انرژیهای تجدیدپذیر جایگزین مناسبی برای سوختهای فسیلی و حفظ آن برای نسل آینده خواهد بود. هدف از این پژوهش، تحلیل انرژی باد و برآورد پتانسیل آن و تهیه نقشههای پهنهبندی شاخصهای سرعت و تولید انرژی، جهت تعیین مکان مناسب برای احداث نیروگاه ها در مناطق مستعد و بادخیز استان مازندران است. برای این منظور با جمعآوری دادههای سرعت و جهت وزش باد، 5 ایستگاه سینوپتیک هواشناسی استان، در طی سالهای آماری (2006-2009) میلادی که در فاصلههای زمانی 3 ساعته در ارتفاع 10 متری ثبت شدهاند استفاده گردید. مشخصات سرعت و جهت باد و پارامترهای تابع توزیع احتمال ویبول آن تعیین گردید و سپس پتانسیل و چگالی توان باد ایستگاه های استان محاسبه گردیدند. در این تحقیق، با استفاده از نرمافزار ویندوگرافر (windographer) به تجزیه و تحلیل انرژی باد و ترسیم گراف و نمودارها پرداخته شد و در نهایت با استفاده از نرمافزار GIS، نقشههای رقومی و پهنهبندی شاخص های سرعت و انرژی باد ترسیم گردید. نتایج نشان می دهد،ایستگاه بلده نور با دارا بودن سرعت و چگالی قدرت باد تقریبا بالا، از توانی بالغ بر 300 وات بر متر مربع برخوردار است، لذا مکان مناسبی برای نصب توربینهای بادی جهت استحصال انرژی، بهخصوص در فصول گرم سال در استان بهشمار میرود.
https://gps.gu.ac.ir/article_106014_baa85dedaacbcb191d095bd3abee1015.pdf
2020-02-20
209
224
10.30488/gps.2020.121201.2742
انرژیهای نو
پتانسیل انرژی باد
توربینهای برق بادی
استان مازندران
غلامرضا
جانبازقبادی
gghobadi@yahoo.com
1
استادیار اقلیم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور، نور، ایران
LEAD_AUTHOR
پروین، نادر. 1389. بررسی انرژیهای نو در ایران با تأکید بر ارزیابی پتانسیل انرژی باد در استان قم. چهارمین کنگره بینالمللی جغرافیدانان جهان اسلام، زاهدان.
1
ثقفی، محمود. 1382. انرژیهای تجدیدپذیر نوین.چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران.
2
جمیل، مجید. کمال عباسپورثانی و اسماعیل خراسانی. 1383. فاصلۀ بهینه بین توربینهای بادی در یک نیروگاه بادی. نشریه انرژی ایران، سال 8، شماره:55.
3
رحیمی، عبدالرحیم.مهدی ثقفی. 1385. ارزیابی فنی و اقتصادی احداث توربین های کوچک برق بادی در بروجرد . علوم و تکنولوژی محیط زیست ، دوره هشتم، شماره 3.
4
رضایی بنفشه، مجید. سعید جهانبخش.یعقوب دین پژوه ومرضیه اسمعیل پور. 1393. امکان سنجی استفاده از انرژی باد دراستان های اردبیل و زنجان.پژوهش های جغرافیای طبیعی، سال 46، شماره 3.
5
سازمان انرژیهای نو ایران (سانا). 1386. انرژی های نو راه حل حیات بشر در دهه آینده. نشریه اقتصاد انرژی، شماره 97.
6
سلطانی، سیدباقر. مسیب رضایی محمودی. منــصــور عزیزخانی و مجتبی ذوالجوادی. 1389. بررسی پتانسیل انرژی باد بهمنظور امکانسنـــجی تـأسیــس نیروگاه بادی (مطالعه موردی: ایستگاه هواشناسی سینوپتیکی بلده). اولین کنفــرانس بینالمللی سالانــه انرژی پاک، کرمان، مرکز بینالمللی علوم و تکنولوژی.
7
شریفی، مهدی و ابوالفضل شیرزاد سیبنی. 1385. امکان سنجی احداث نیروگاه برق بادی در جرندق تاکستان باتوجه به پتانسیل جریان باد منطقه. بیست و یکمین کنفرانس بین المللی برق، تهران، شرکت توانی، پژوهشگاه نیرو.
8
کیانیفر،علی. ۱۳۷۸. بررسی و تحلیل موجودیت انرژی باد در منطقۀ دیزباد خراسان. دومین همایش ملی انرژی، تهران، کمیته ملی انرژی جمهوری اسلامی ایران، معاونت امور برق و انرژی وزارت نیرو.
9
مجرد،فیروز.شهرام همتی. 1392. ارزیابی قابلیتهای انرژی باد در استانهای کرمانشاه و کردستان. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال 13، شماره 29.
10
محمدی حمیدی، سمیه . نوبخت سبحانی. 1397. ارزیابی شاخصهای توسعه پایدار در منطقه خاورمیانه با تاکید برکشور ایران.مجله آمایش جغرافیایی فضا،دوره 8، شماره 28.
11
Akpinar, E., and Akpinar, S. 2005. A statistical analysis of wind speed data used in installation of wind energy coversion systems, Energy Conversion and Management. 46: 515- 532.
12
Al-Abbadi, N. 2005. Wind energy resource assessment for five locations in Saudi Arabia, Renewable Energy.30: 1489–1499.
13
Elliott, D. 2000. Philippines Wind Energy Resource Atlas Development, NREL/CP-500-28903.
14
Elliott, D. 2003. Wind Energy Resource Atlas of Armenia,NREL/TP-500-33544. Prepared under Task. WF7C0202.
15
Fadare, D. 2010. The application of artificial neural networks to mapping of wind speed profile for energy application in Nigeria, Applied Energy. 87:934–942.
16
Keyhani, A., Ghasemi, M., Khanali, M., and Abbaszadeh, R. 2010. An assessment of wind energy potential as a power generation source in the capital of Iran, Tehran Energy. 35: 188–201.
17
Landberg, L. 1997. Modelling the wind climate of Ireland, Riso National Laboratory, Wind Energy and Atmospheric Physics Department, Roskilde, Denmark. Boundary-Layer Meteorology. 85: 359–378.
18
Mostafaeipour, A. 2010. Feasibility study of harnessing wind energy for turbine installation in province of Yazd in Iran, Renewable and Sustainable Energy Reviews. 14 : 93–111.
19
Mostafaeipoura, A., and Abarghooei, H. 2008. Harnessing wind energy at Manjil area located in north of Iran, Renewable and Sustainable Energy Reviews. 12: 1758–1766.
20
Selic,A. 2003. A statistical analysis of wind power density based on the Wibul and Reyleigh models at the southern region of Turkey, Renewable Energy.29:593_604
21
ShafiuzzamanKhan, K., and Muhtasham, H. 2006. A pre-feasibility study of wind resources in Kutubdia Island, Bangladesh, Renewable Energy. 31: 2329–2341.
22
Tchinda, R., and Kaptouom, E. 2003. Wind energy in Adamou and North Cameroon provinces, Energy Conversion and Management. 44: 845–857.
23
www.mystaya.ca.windographer software available at.
24
www.rredc.nrel.gov/wind/pubs/atlas/tables/A-8T.
25
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی پراکنش فضایی شاخصهای توسعۀ پایدار شهری-روستایی با تأکید بر شاخصهای آموزشی در پهنۀ استان گلستان
این پژوهش با هدف پایش نابرابری فضایی براساس شاخصهای آموزشی در پهنۀ استان گلستان صورت پذیرفته است. برای نیل به این مهم از 22 گویه آموزشی با توجه به آمار و اطلاعات موثق و معتبر سالنامۀ آماری استفاده گردید. روش گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانهای-اسنادی بوده که با استفاده از تکنیکهای تصمیمگیری چند معیاره VIKOR و SAW مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. ابتدا نحوۀ پراکنش جمعیت و توزیع شاخصهای آموزشی بر اساس تکنیکهای آنتروپی نسبی و ضریب جینی مورد ارزیابی قرار گرفته است، همچنین در محاسبۀ همبستگی بین متغیرهای جمعیت و شاخصهای آموزشی در شهرستانهای استان گلستان از تکنیک آماری اسپیرمن و برای نمایش فضایی- مکانی شاخصها از نرمافزار ARC GIS 9.3 استفاده گردید. نتایج بهدست آمده از ضریب آنتروپی نشان میدهد که پراکنش جمعیت با امتیاز (0.8877) و ضریب جینی با امتیاز (صفر)، بیانگر پراکنش متعادل و متناسب جمعیت در سطح شهرستانهای استان گلستان است. یافتههای بهدست آمده از تکنیکهای ویکور و ساو مشخص میکند که توزیع شاخصهای آموزشی در استان گلستان بسیار ناهمگون و نابرابر است به گونهای که شهرستان گرگان با امتیاز (725/0) و شهرستان مراوهتپه با امتیاز (016/0) بهترتیب بهعنوان برخوردارترین و محرومترین شهرستانهای استان هستند که اختلاف فاحشی بین آنها وجود دارد، همچنین میزان همبستگی بین پراکنش جمعیت و رتبۀ شهرستانها با ضریب همبستگی اسپیرمن مورد ارزیابی قرار گرفته است و نتایج بررسی نشان میدهد که شاخصهای آموزشی در سطح شهرستانهای استان گلستان بر اساس عامل پراکنش جمعیت صورت نگرفته است که اینامر نشاندهندۀ عدم مدیریت و برنامهریزی صحیح منطقهای و شهری است. لذا پیشنهاد میگردد، در برنامههای توسعه، اصلاح ساختارهای فضایی با توجه ویژه به بستر محیط طبیعی و ویژگیهای اجتماعی- اقتصادی نظام های فضایی (منطقه، ناحیه، شهر و روستا) در نظر گرفته شود.
https://gps.gu.ac.ir/article_106015_be70b59079853e9e89ba5c0963677d0c.pdf
2020-02-20
245
260
10.30488/gps.2019.71485.2339
برنامهریزی منطقهای
توسعه پایدار
شاخصهای آموزشی
نابرابری فضایی
شهرستانهای استان گلستان
محمدباقر
مسعودی
ebrahim.moameri@gmail.com
1
استایار دانشگاه فرهنگیان
AUTHOR
ابراهیم
معمری
e.moammare70@gmail.com
2
دانشآموخته کارشناسیارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، گرایش برنامهریزی مسکن، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
LEAD_AUTHOR
فرهاد
معمری
f.moammare@gmail.com
3
کارشناس علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان
AUTHOR
اصغرزاده، علی. حسانی، رجب، ولیپور، فرهاد.1390. ارزیابی عملکرد مدیران بابهکارگیری روش 360 درجه و تکنیک تصمیمگیری Vikor، مطالعات مدیریت صنعتی، 9(23): 21-48.
1
اکبری، محمود.1394. تحلیل فضایی شاخصهای توسعۀ آموزشی در مناطق شهری و روستایی کهگیلویه و بویراحمد، جغرافیا و آمایش شهری- منطقهای، 15: 69-84.
2
امانپور،سعید.اسماعیلی،اعظم.جوکار، سجاد.1390. تعیین درجۀ توسعهیافتگی شهرستانهای استان خوزستان از نظر شاخص آموزشی با استفاده از تاکسونومی عددی، فصلنامۀ آمایش محیط، 17: 42-69.
3
امیری، مهدی.1386. تصمیمگیری گروهی برای انتخاب ابزار ماشین با استفاده از روش Vikor فـــازی،
4
مطالعات مدیریت صنعتی،6 (16): 167-188.
5
بزی، خدارحم. صیادسالار، یاسین. معمری، ابراهیم. 1398. مانیتورینگ و ردیابی نابرابری خدمات و امکانات درون شهری با رویکرد عدالت فضایی (مطالعه موردی: شهر گرگان). دو فصلنامه جغرافیای اجتماعی شهری، 6 (1): 42-29.
6
بزی، خدارحم. معمری، ابراهیم. 1396. تبیین و تحلیل نابرابریهای خدمات توسعه سلامت و بهداشت با استفاده از روشهای تصمیمگیری چند معیاره (نمونه موردی: استان گلستان)، جغرافیا و توسعه، 11: 97.
7
پویا، علیرضا. علیزادهزوارم، علی. 1393. حل مسئله انتخاب تامینکننده بااستفاده از مدل ترکیبی تحلیل سلسله مراتبی دلفی فازی- ویکور، پژوهشهای مدیریت منابع سازمانی، 4(4): 48-23.
8
پیری، عیسی. حصاریرشیدی، ابراهیم، نازبابایی، الی، روشنایی، حامد 1393. سنجش سطوح توسعهیافتگی محلات و تعیین محلات نابسامان شهری با استفاده از تکنیکهای کمی.مطالعه موردی: شهر بناب، پژوهش و برنامهریزی شهری، سال پنجم، شمارۀ هفدهم، صص64-47.
9
حدیدی، مسلم. نادری، کاوه، مرآتی، انسیه، سوزنی، بیتا 1396. بررسی و تحلیل الگوی بهینه پراکنش مراکز آموزشی با استفاده از روش تصمیمگیری چندمعیاره در محیط GIS، جغرافیا و آمایش شهری و منطقهای، 22: 178-159.
10
دانشپور، زهره.1385. تحلیل نابرابریی فضایی در محیطهای پیراشهری ( کوششی در استفاده از رهیافت برنامهریزی و مدیریت راهبردی در تهران) نشریه هنرهای زیبا،شماره 28، ص 5-14.
11
دهقان، حسین.1386. فرصتها و تهدیدها برای آموزش و پرورش در مواجهه با نابرابری فضایی در فناوری اطلاعات و ارتباطات، فصلنامه تعلیم وتربیت، 23: 126-163.
12
رخشانینسب، حمیدرضا. 1387. بررسی روند توسعۀ پایدار شهری در ایران، استاد راهنما، حمیدرضا وارثی. پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی
13
روستایی، شهریور. کریمزاده، حسین. رحمتی، خسرو. 1395. تحلیل نابرابریهای آموزشی بر پایه شاخصهای اجتماعی، اقتصادی و کالبدی در شهرهای میانهاندام (مطالعۀ موردی: شهر میاندوآب)، پژوهشهای جغرافیایی برنامهریزی شهری، 4(3): 449-471.
14
روستایی، شهریور. نعیمی، کیومرث. محمودی، سلمان. 1395. تحلیلی فضایی بر نابرابریهای آموزشی و نقش آن در پایداری اجتماعی شهری با روش آمار فضایی (مطالعه موردی: شهر سقز)، فصلنامۀ برنامهریزی رفاه و توسعۀ اجتماعی، 7(26): 62-99.
15
زیاری، کرامت الله .1380 توسعۀ پایدار و مسؤلیت برنامهریزان شهری در قرن بیست و یکم، مجله دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، ص 385-371.
16
زیاری، کرامتالله .1387. برنامهریزی شهرهای جدید، انتشارات سمت، تهران، چاپ هفتم.
17
سالمی، ابراهیم 1389. تحلیل تطبیقی شاخصهای توسعه یافتگی شهرستانهای بوشهر، پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه اصفهان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
18
سامری، مریم. حسنی، محمد. سیدعباسزاده، میر محمد. موسوی، میرنجف. 1394. تبیین نابرابریهای آموزشی و ارائه مدل توسعۀ آموزشی به منظور آمایش و نیل به عدالت آموزشی، مورد شناسی: مناطق آموزشی استان آذربایجان غربی، فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری و منطقهای، شماره 14.
19
سبحانی، نوبخت. اکبری، مجید. نوروزی سیله، نسترن. رنجبرزاده، سمیه. 1398. تحلیلی بر میزان کارآمدی و ناکارآمدی شهرستانهای ایران از لحاظ خدمات بهداشتی- درمانی؛ مورد مطالعه: شهرستانهای استان خوزستان، فصلنامه علمی- پژوهشی آمایش جغرافیایی فضا. دانشگاه گلستان، 9(32): 50-33.
20
شکرگزار، اصغر. 1385. توسعۀ مسکن شهری در ایران، تهران: انتشارات حق شناس.
21
صافی، احمد. 1390. آموزش و پرورش ابتدایی، راهنمایی و متوسط، چاپ یازدهم، تهران، سمت.
22
عطایی، محمد. 1389. تصمیمگیری چند معیاره، شاهرود، دانشگاه صنعتی شاهرود، چاپ اول.
23
کوشیار، گلرخ. 1382.شاخص های توسعه پایدار، مدیریت شهری، شماره 78- 77، ص 37-32.
24
مسعودی، محمد باقر. معمری، ابراهیم و فرهاد معمری.1397. سنجش و رتبهبندی شاخصهای توسعه فرهنگی در شهرستانهای استان گلستان، فصلنامه آمایش جغرافیایی فضا. شماره 28، ص 222-209.
25
مصرینژاد، شهریار. ترکی، لادن.1384. تعیین درجۀ توسعهنیافتگی آموزشی استانهای ایران، مجله دانشکدهه علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان، ص177-196.
26
معمری، ابراهیم. زنگانه، احمد. معمری، فرهاد. 1398. واپایش نابرابری فضایی توسعه شاخصهای ارتباطات (مطالعه پژوهی: استان گلستان). فصلنامه راهبرد توسعه، سال پانزدهم، 2: 154-133.
27
ملکی، سعید. 1382. شهر پایدار و توسعه پایدار شهری، مسکن و انقلاب، شماره 102.
28
نظمفر، حسین، علوی، سعیده. عشقی چهار برج، علی. 1397. تحلیل نابرابریهای فضایی- آموزشی و فرهنگی در کلان منطقهی آذربایجان، فصلنامه برنامهریزی منطقهای، 8(29): 40-27.
29
یزدانی، محمدحسن. غفاریگیلانده، عطا علیزاده، یوسف. 1392. بررسی و رتبهبندی توسعۀ آموزشی نواحی نوزدهگانه آموزش و پرورش استان اردبیل، دوفصلنامه مطالعات برنامهریزی آموزشی، سال دوم، شماره چهارم.
30
Cox, Wendell, Ziv Jean- Claude. 2005. Dimensions of Sustainability, Conservatoire National des Arts et Métiers, Paris, 3rd International SIIV Conference Bari, Italy, September 22-24, p. 1-23 development”. European Journal of Operational Research. 132: 343-356.
31
Ewing, R., Schreyer, E. and Greene, W. 2004. School location and student travel: analysis of factors affecting mode choice, transportation research record: journal of the transportation research board. No. 1895. TRB, national research council. Washington. D.C., pp. 55-63
32
32. Fleisher, B., Li, H., and Zhao, M.Q. 2010. Human Capital, Economic Growth, and Regional Inequality in China, Journal of Development Economics, 92(2): 215-23.
33
33. Disparities: Insights from the State of New Jersey in the US, Cities Journal. 30: 149-160.
34
34. Horn, D. 2010. Essays on educational institutions and inequality of opportunity, A Doctoral Dissertation Submitted to the Central European University in partial fulfillment of the requirements for the Degree of Doctor of Philosophy.
35
35. Jhingran, D., and Sankar, D. 2009. Addressing Educational Disparity, Using District Level Education Development Indices for Equitable Resource Allocations in India.
36
36. Kanbur, Ravi, and Venables, Anthony, J. 2005. Spatial Inequality Development. Oxford: Oxford University.
37
37. Lees, N. 2010. "Inequality as an Obstacle to World Political Community and Global Social Justice", Oxford University, Paper to be Presented at the SGIR, 7th Annual Conference on International Relations, Sweden, September 9-11.
38
38. Li, Xia, Gar-on Yeh, Anthony, 2000. Modelling sustainable urban development by the integration of constrained cellular automata and GIS, International Journal of Geographical Information Science , 14 (2): 131-152
39
López, Néstor, 2005. Educational Equity and Social. Challenges of education in the new Latin American scene.
40
Louzano. Paula. 2001. Developing Educational Equity Indicators in Latin America, Oficina Regional de Education para América Latina y el Caribe, UNESCO Santiago. OREALC /2001/PI/H/18. Nestor Lopez
41
Malmberg, A. 2000. Agglomeration and firm preformation, Economic of scale, Environmental and planning, 22: 2.
42
Martic, M., and Savic, G. 2001. “An application of dea for comparative analysis and ranking of egions in Sebia with regarde to social economic
43
Martinez, J. 2009. "The use of GIS and Indicators to Monitor Intra-Urban Inequalities: A Case Study in Rosario, Argentina", Habitat International, 4: 1-4.
44
Schafer, Mark. Hori. 2006. Makiko, the spatial dynamics of high school dropout: the case of rural Louisiana, Southern Rural Sociology. 21(1): 55-79.
45
Sermak, Agnieszku Brzosko, 2007. Theoretical Deliberations on Frontier location of Cities, Bulletin of Geography (Socio-Economic Sires), 7: 73-869.
46
Teriman, S., Yigitcanlar, T., and Mayere, S. 2009. Sustainable urban development: A quadruple bottom line assessment framework, In The Second Infrastructure Theme Postgraduate Conference: Conference Proceedings, Queensland University of Technology, Faculty of Built Environment and Engineering, Brisbane, p. 228-238
47
Vlahov, D., Galea, S., Gibble, E., and Freudenberg, N. 2005. "Perspectives on urban health condition and population health", Cadernos de Saude Public, 21: 949 -957.
48
Zhuang, J. 2011. Poverty, Inequality and Inclusive Growth in Asia: Measurement, policy Issues and Country Studies, Anthem Press, New York, 467 p.
49