ORIGINAL_ARTICLE
زون بندی خلیج چابهار با استفاده از مدل تصمیم گیری چند متغیره جهت کاربری تفرج متمرکز
رشد و توسعه اقتصادی– اجتماعی در چند دهه اخیر منجر به روی آوردن جوامع انسانی به ایجاد فرصتهای گردشگری شده که امروزه به مثابه راهی در پر نمودن اوقات فراغت، کاهش تأثیر تنشهای زندگی متمرکز شهری و صنعتی محسوب میشود. در کنار تمام مناطق متنوع ایران، سواحل جنوبی ایران نیز یکی از قطبهای سیاحتی کشور به شمار میرود و در این بین خلیج چابهار با برخورداری از چشماندازهای منحصر به فرد و نیز به سبب همجوار بودن با مناطق آزاد صنعتی و تجاری نقش مهمی در فراهم کردن اکوتوریسم دارد. در حال حاضر علیرغم اهمیت موضوع، مطالعه مشخصی بهمنظور مکانیابی پهنههای مناسب تفرج و برنامهریزی دربارة آن انجام نشده است. در این راستا طی تحقیق حاضر اقدام به پهنهبندی منطقه خلیج چابهار با استفاده از روش ارزیابی چند متغیره و با تکیه بر معیارهای اکولوژیکی و برخی معیارهای اقتصادی- اجتماعی گردید. معیارهای مورد استفاده در این تحقیق شامل خاک، رطوبت نسبی، پایداری سازند زمینشناسی، فاصله از منابع آب سطحی، فاصله از جاده، فاصله از دریا، فاصله از بندر، فاصله از مراکز شهری و روستایی، فاصله از مکانهای تاریخی، فاصله از گسل و مراکز نظامی و همچنین فاصله از تاًسیسات خاص بودند. استانداردسازی معیارها با استفاده از تئوری فازی صورت پذیرفت و نقشه محدودیتها با استفاده از تئوری بولین تولید شد. برای وزندهی به معیارها از روش مقایسات زوجی در قالب تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد و سپس با روش ترکیب خطی وزن داده شده، لایهها با هم ترکیب شده و شاخص مطلوبیت سرزمین محاسبه شد. در این منطقه 554 هکتار از محدوده در قالب 13زون برای تفرج متمرکز شناسایی شد و نشان داد که وجود محدودیتها و حساسیتهای محیطی، تحقق گردشگری را در جوار آبهای خلیج ناممکن ساخته است.
https://gps.gu.ac.ir/article_5321_e64dee3dc05ce62dce6748297ea66d4e.pdf
2011-09-01
1
20
تفرج متمرکز ساحلیُْ
پهنه بندی
ارزیابی چند متغیره
منطق فازی
خلیج چابهار
ORIGINAL_ARTICLE
پایش خشکسالی و تحلیل ویژگی آن در استان گیلان
خشکسالی پدیدهای تکرار شونده در اقلیمهای متفاوت است و آثار آن صرفاً به مناطق خشک و نیمه خشک محدود نمیشود، بلکه ممکن است در مناطق با بارش بالا و یا در فصول مختلف سال رخ دهد. از جمله مهمترین مراحل پایش خشکسالی تعیین سنجههایی برای تحلیل شدت و تداوم و فراوانی خشکسالی است. بهمنظور پایش خشکسالی و تحلیل خصوصیات آن در استان گیلان از دادههای مجموع بارندگی ماهانه ایستگاههای سینوپتیک منطقه طی دوره آماری ۱۹۷۶-٢٠٠٥ استفاده شد. در تحقیق حاضر با استفاده از سریهای زمانی حاصل از شاخص بارش استاندارد شده تداوم، شدت و فراوانی خشکسالی با استفاده از دو شاخص توزیع استاندارد و دهکها که نتایج شبیه بهم دارند، استخراج گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که دو روش مورد بررسی کاملاً با یکدیگر مطابقت دارند و خشکسالی در منطقه پرباران شمال کشور نه تنها امری نادر نیست بلکه تکراری و برگشتپذیر است. بررسیها نشان دادند که در سالهای ۱۹۹۱ و ۱۹۹۵ خشکسالی شدیدی استان را فراگرفته است
https://gps.gu.ac.ir/article_5322_2bcc00432d8734eee0c4009d36dd9709.pdf
2011-09-01
21
36
خشکسالی
شاخص خشکسالی توزیع استاندارد
شاخص دهک ها
گیلان
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی فعالیتهای نو زمینساختی حوضههای آبریز با شاخصهای ژئومورفولوژیک
در حوزه ژئومورفولوژی نو زمین ساخت، بر مطالعه فرایندهای پویا و موثر در شکلدهی زمین و چشماندازهای آن تمرکز دارد. شاخصهای ژئومورفولوژیکی ابزار مناسبی را برای درک کارکرد و درجه پویایی این فرایندها معرفی مینمایند. در این مقاله از هشت شاخص ژئومورفولوژیکی سینوزیته جبهه کوهستان (Smf)، عدم تقارن حوضه زهکشی (AF)، نسبت پهنای کف دره به ارتفاع دره (VF)، شکل حوضه (Bs)، تقارن توپوگرافی عرضی (T)، منحنی هیپسومتری حوضه (Hc)، پیچ و خم رود (S)، گرادیان طولی رود (SL) برای تعیین وضعیت نو زمین ساختی حوضه آبریز پاسخن استفاده شده است. روش مورد استفاده عمدتاً مبتنی بر دور سنجی و پردازش داده در محیط نرمافزاری به همراه بررسی میدانی برای تهیه زیرساخت دادهای و کنترل یافتههای آزمایشگاهی بوده است. یافتههای تحقیق و مقادیر حاصل از اعمال این شاخصها روشن ساخت که حوضه از نظر وضعیت نو زمینساختی در زمره نواحی فعال قرار دارد. این یافته بیانگر جوانسازی پدیدههای مورفولوژیکی در حوضه و در نتیجه فراهمآوری زیرساختی پویا و تحولپذیر از پدیدههای مرفولوژیکی است.
https://gps.gu.ac.ir/article_5323_a49c9d4cb733f2ebe11ae9ce6b3a4e83.pdf
2011-09-01
36
52
نو زمین ساخت
حوضه آبریز پاسخن
شاخص ژئومورفولوژیکی
سنجش از دور
ORIGINAL_ARTICLE
پهنه بندی کاربری توسعه شهری بر اساس توان های اکولوژیک
استان مازندران با تنوع اکوسیستمهای مناسب و مساعد برای زیستانسانی و تنوع جاذبههای طبیعی و چشم اندازها و مناظر با ارزش زیستمحیطی جزو مهمترین نقاط جمعیت پذیر کشور به شمار میرود، که در سال 1365 دارای 33 نقطه شهری با جمعیتی معادل 893293 (2/39 درصد جمعیت استان) بود. در سال 1375 تعداد نقاط شهری استان به 37 عدد افزایش یافت، که با 9/6 درصد افزایش، جمعیتی معادل 1202469 نفر (2/46 درصد جمعیت استان) را در خود جای داده بود. در سرشماری سال 1385 از 1020 نقطه شهری کشور، 51 شهر معادل 5 درصد به استان مازندران اختصاص داشت، که با جمعیتی برابر 568949/1 نفر 2/3 درصد از جمعیت شهری کشور و 2/54 درصد از جمعیت استان را شامل گردید که برای اولین بار در تاریخ توسعه استان متوسط جمعیت شهرنشین استان سرانجام بر جمعیت روستانشین غلبه پیدا نمود. این افزایش شهرنشینی و استفاده از سرزمین جهت توسعه سکونتگاههای شهری در استان بدون در نظر گرفتن توانهای اکولوژیک و پتانسیلهای محیطی منجر به پیامدهای ناگوار و تخریب محیط زیست در استان میگردد، که در نهایت منابع طبیعی را در معرض تهدید قرار میدهد و محیط را از توسعه پایدار دور میسازد. از اینرو تحقیق حاضر با هدف پهنهبندی کاربری توسعه شهری بر اساس توانهای اکولوژیک با استفاده از روش تصمیمگیری چند معیاره مبتنی بر GIS در استان مازندران صورت پذیرفته است. نتایج حاکی از آن است که 23 درصد از مساحت استان (1187 واحد اکولوژیک با مساحت 908/532572 هکتار) به پهنه مناسب، 47 درصد از مساحت استان (1275 واحد اکولوژیک با مساحت 652/1125391 هکتار) به پهنه متوسط و 47 درصد از مساحت استان ( 2192 واحد اکولوژیک با مساحت 605/720143 هکتار) به پهنه نامناسب کاربری توسعه شهری اختصاص یافته است.
https://gps.gu.ac.ir/article_5324_b305f96f7f313dc348397e0ba86ddcfd.pdf
2011-09-01
53
68
پهنه بندی
توان اکولوژیک
توسعه شهری
مدل تصمیم گیری چند معیاره
مازندران
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل کیفیت زندگی شهری با استفاده از روش آنتروپی و تکنیک SAW
شهر عالیترین نمود تمدن بشری است که نقش بنیادینی در ایجاد زندگی خوب برای تمام شهروندان دارد. اما در عین حال تأکید بر ابعاد کمی رشد در بسیاری از کشورها بویژه در کشورهای در حال توسعه منجر به دو قطبی شدن شهرها گردیده است. از این روی برای حل مشکلات بشر شهرنشین و ارتقای ابعاد کیفی زندگی او مفهومی با عنوان کیفیت زندگی مطرح و مورد تحقیق قرار گرفت. در واقع هدف مقاله تبیین سطوح کیفیت زندگی در بافتهای مختلف (قدیم، جدید، روستایی) و کل شهر میاندوآب بر مبنای 4 شاخص اقتصادی، اجتماعی، کالبدی-محیطی و روانی یا ذهنی است. روش بهکار گرفته در این مقاله توصیفی-تحلیلی میباشد. ابتدا مطالعات اکتشافی به صورت کتابخانهای و بازدید مقدماتی صورت گرفته و مطالعه میدانی با استفاده از روش پرسشنامهای انجام شده است. برای تعیین حجم نمونه مورد مطالعه از تکنیک کوکران استفاده شده و در نهایت برای تحلیل و رتبهبندی محلات، روش آنتروپی و SAW[1] بهکار گرفته شده است. بر مبنای بررسیهای صورت گرفته شاخص فضای سبز در3 بافت قدیم، جدید، روستایی و کل شهر میاندوآب با امتیازهای 4768/0، 3518/0، 3265/0 و 2912/0 اختلاف چشمگیری نسبت به بقیه شاخصها داشته و از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. براساس نتایج بدست آمده از تکنیک SAW در بافت های قدیم، جدید، روستایی به ترتیب محلات 21، 22، 26، و در کل محلات 22 از نظر شاخصهای مورد مطالعه در بهترین شرایط و محلات 11، 2، 24 در بافتهای مختلف و در کل محله 24 در بدترین شرایط و پایینترین رتبه قرار دارند. [1]- Simple Additive-Weighting method
https://gps.gu.ac.ir/article_5325_8971f29856030d1c960c9c453b02f043.pdf
2011-09-01
69
85
کیفیت زندگی
بافت قدیم
تکنیک SAW
رتبهبندی
شهر میاندوآب
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی ظرفیت های گردشگری جهت توسعه گردشگری شهری خرمآباد
امروزه گردشگری شهری را یکی از عوامل مهم توسعه اقتصادی-اجتماعی و رفاهی شهر و شهرنشینان میدانند. به همین سبب، مسؤلان امور گردشگری و شهری در پی ارتقا و گسترش آن بر آمدهاند. گردشگری بر اساس وجود جاذبه های دیدارگر شکل میگیرد و یکی از پر جاذبهترین مکانهای گردشگری، شهرها میباشند. شهرخرم آباد از جمله شهرهای تاریخی کشور است که ویژگیهای لازم برای توسعه گردشگری شهری را داراست، در این راستا سؤالات پژوهش طرح شد: 1-جاذبههای اصلی گردشگری شهری خرمآباد کدامند؟ 2-وضعیت خدمات و زیرساختها در شهر خرمآباد به چه صورت است؟ 3-آیا شهر خرمآباد ظرفیت لازم برای تبدیل شدن به یک قطب گردشگری را دارد؟ روش پژوهش در این مقاله توصیفی- تحلیلی و نوع پژوهش کاربردی- نظری و برای جمعآوری دادهها از روش کتابخانهای و میدانی استفاده شده است. نوع دادهها کمی میباشد و در تجزیه و تحلیل دادهها از آزمونهای استنباطی (خی دو و ضریب همبستگی کندال) با استفاده از نرمافزار Spss انجام شده است. هدف این پژوهش شناخت ظرفیتهای گردشگری لازم برای ارائه الگوی توسعه گردشگری شهری برای خرمآباد میباشد. نتایج تحقیق نشان داد، شهر خرمآباد ظرفیت لازم را برای تبدیل شدن به قطب گردشگری دارد و بین زیرساختها و خدمات شهری و توسعه گردشگری در شهر خرمآباد رابطه معنیداری وجود دارد.
https://gps.gu.ac.ir/article_5326_99e2503181bb59ef573ad34965b918cb.pdf
2011-09-01
87
102
گردشگری شهری
توسعه گردشگری
ظرفیت های گردشگری
زیرساخت ها
خرمآباد
ORIGINAL_ARTICLE
ژئومورفولوژی جاده جدید سنندج- مریوان و پهنهبندی ناپایداری های دامنه ای
یکی از مخاطرات مهم طبیعی که راههای ارتباطی را در مناطق کوهستانی تهدید میکند، ناپایداریهای دامنهای و زمین لغزشهاست. این پدیده در زمان احداث جادهها به واسطه برهم زدن تعادل دامنهها فراوانی بیشتری را نشان میدهد. در این پژوهش با این هدف، پتانسیل لغزش در جاده جدید سنندج-مریوان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی ارزیابی شده است. سنگشناسی، شیب، جهتشیب، فاصله از جاده، بارندگی، فاصله از گسل، فاصله از شبکه آبراهه پارامترهای اصلی موثر در ناپایداری دامنههای مسلط به جاده مورد نظر انتخاب شدهاند. پس از تهیه لایههای دادهها با استفاده از پارامترهای فوق و تطبیق هر کدام از این لایهها با لایه پراکنش زمین لغزشها، نقشه پهنهبندی خطر لغزش با استفاده از دو مدل وزندهی و تحلیل سلسله مراتبی در نرمافزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه شده است. نتایج بهدست آمده از مقایسه مدلها و تطبیق آن با لغزشهای روی داده در مسیر راه ضمن معرفی برتری روش تحلیل سلسله مراتبی، بیانگر آن است که احداث جاده وقوع لغزشها را تشدید نموده است. بهطوری که 67 درصد لغزشها در فاصله 200 متری جاده به وقوع پیوستهاند. در میان عوامل مشترک موثر بر لغزشها فاصله از مسیر راه و سپس مقاومت سنگهای زیربنا و پیرامون راه بیشترین تأثیر را در وقوع لغزشها داشتهاند. در خصوص متغیر اول، مقایسه نقشههای پهنهبندی حاصل از مدلهای اشاره شده، تطبیق ناپایداریهای مسیر راه و فراوانی آنها را با ترانشههای حفر شده در یک امتداد خطی به خوبی نشان میدهد. نتایج همچنین با استناد به همین پارامترها توانسته است رویکردهای احتمالی لغزش را به منظور ایمنسازی راه برآورد نماید
https://gps.gu.ac.ir/article_5327_fb9e7c455ac8ac116662ae7e3cb9bf9f.pdf
2011-09-01
103
121
جاده سنندج- مریوان
زمین لغزش
ژئومورفولوژی
حرکات دامنه ای