TY - JOUR ID - 130079 TI - تاریخچه نوسانات سطح آب دریاچه ارومیه در پلیوستوسن پایانی JO - مجله آمایش جغرافیایی فضا JA - GPS LA - fa SN - 2538-5739 AU - صالحی پور میلانی, علیرضا AU - لک, راضیه AU - یمانی, مجتبی AD - استادیار دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران AD - استادیار پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران AD - استاد ژئومورفولوژی، گروه جغرافیا، دانشگاه تهران ،تهران، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 10 IS - 38 SP - 23 EP - 38 KW - نوسانات سطح آب KW - دریاچه ارومیه KW - تعیین سن کربن 14 KW - پلیوستوسن پایانی KW - دورۀ وورم DO - 10.30488/gps.2021.120857.2738 N2 - نوسانات سطح آب دریاچه ارومیه و تاریخچه تحولات آن از جمله موضوعاتی است که سال­ها مورد بحث محققان علوم زمین بوده است. با وجود مطالعاتی که در گذشته در رابطه با تحولات دیرینه این دریاچه انجام گرفته است، ولی اطلاعات دقیقی در رابطه با تاریخ­نگاری نوسانات سطح آب دریاچه ارومیه و ارتباط آن با رویدادهای زمین­شناسی در این منطقه در دسترس نیست. نظریات ارائه شده در رابطه با  سن نوسانات سطح آب دریاچه مبتنی بر تعیین سن نسبی و مقایسه آن با سایر  دریاچه­های کشورهای مجاور یا شواهد رسوبی در رسوبات کواترنری سایر نقاط ایران است. از این­رو انجام پژوهشی که بر مبنای روش­های آزمایشگاهی رهیافتی جدید در زمینه تاریخچه نوسانات سطح آب این دریاچه ارئه دهد امری ضروری است. این پژوهش با هدف بررسی تحولات فضایی و زمانی نوسانات دیرینه دریاچه ارومیه از طریق پژوهش خطوط ساحلی قدیمی و پادگانه­های دریاچه­ای ارومیه با تأکید بر استفاده از داده­های تعیین سن پادگانه­های دریاچه­ای صورت گرفته است. تعیین سن شش پادگانۀ دریاچه­ای ارومیه به روش کربن 14 انجام گرفت. نتایج تعیین سن  نشان می­دهد ، سن خطوط ساحلی شناسایی شده مربوط به به پلیوستوسن پایانی بوده و در محدودۀ زمانی 54 تا 35 هزار سال قبل قرار گرفته‌ است و نظریاتی را که در رابطه با اختصاص این خطوط ساحلی قدیمی به دوره­های گونر، میندل و ریس مطرح می­شود، اصلاح می نماید. علاوه­برآن از لحاظ زمانی نوسانات سطح آب دریاچه ارومیه با نوسانات سطح آب دریاچه­های زریوار و همچنین دریای مرده همبستگی‌های نشان می‌دهد که بیانگر ارتباط زمانی نوسانات سطح آب این دریاچه‌ها بایکدیگر در دورۀ پلیوستوسن و صحت نتایج به دست آمده است. UR - https://gps.gu.ac.ir/article_130079.html L1 - https://gps.gu.ac.ir/article_130079_b1217b3cc24d2da0a99d2078dea37e57.pdf ER -