TY - JOUR ID - 156693 TI - تحلیل فضایی عناصر مکانیابی در اراضی پیراشهری مشهد (نمونه موردی توس، مهرگان و شهرک باهنر) JO - مجله آمایش جغرافیایی فضا JA - GPS LA - fa SN - 2538-5739 AU - اخوان عبداللهیان, محمدرضا AU - سیدالحسینی, سیدمسلم AU - حنایی, تکتم AU - محمدنیای قرائی, فاطمه AD - گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، گلبهار، ایران AD - گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 12 IS - 2 SP - 31 EP - 44 KW - مکانیابی KW - بافت ناکارآمد KW - نواحی منفصل KW - پیراشهری KW - مشهد DO - 10.30488/gps.2022.292180.3424 N2 - در دهه های اخیر کلانشهر مشهد از گسترش و رشد افقی عظیمی برخوردار بوده و ضمیمه شدن روستاهای پیرامون آن به شهر امری معمول بوده است. در همین راستا، مناطق به تازگی شهرنشین شدۀ واقع در حاشیه های شهر که محل اتصال حومه به شهر تلقی می شوند و پیراشهر نامیده شده در قالب توسعه منفصل صرفا سه ناحیه شهری شامل توس، شهرک شهید باهنر و مهرگان شکل گرفته اند. لذا پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر روش‌های اسنادی و پیمایشی به دنبال تاثیر مکانیابی اراضی نواحی پیراشهری منفصل در شهر مشهد بر کنترل یا تسریع در روند بافت ناکارآمد و همچنین تعیین ناحیه پیراشهری منفصل در شهر مشهد با موفقیت بیشتر در زمینه تحقق عناصر مکانیابی اراضی (شامل عناصر جمعیتی، اجتماعی و فرهنگی-عناصر اقتصادی-عناصر اداری، دفاعی و امنیتی-عناصر جغرافیایی، طبیعی و زیست محیطی-عناصر فضایی- کالبدی) می باشد. نتایج حاصل با استفاده از آزمون تی زوجی و تحلیل واریانس یکطرفه نشان داد نواحی پیراشهری منفصل شهری در ابعاد اقتصادی، کیفیت زندگی، خدمات رفاهی بعد از الحاق از وضعیت بهتری برخوردار شده‌اند، اما در زمینه زیست محیطی و اجتماعی تغییرات منفی رخ داده است، ناحیه توس در شاخص کیفیت زندگی و شهرک باهنر در شاخص اجتماعی از وضعیت بهتری برخوردار بوده اند. همچنین نتایج حاصل از تاپسیس فازی نشان داد در نواحی پیراشهری منفصل، ناحیه منفصل توس در کنترل رشد بافت ناکارآمد و تحقق عناصر مکانیابی اراضی از عملکرد مطلوبتری نسبت به شهرک شهید باهنر و شهرک منفصل مهرگان برخوردار بوده است و می بایست به منظور جلوگیری از رشد و گسترش بافت های ناکارآمد در شهرک شهید باهنر و شهرک مهرگان، در حوزه برنامه ریزی تمهیدات لازم را بویژه در حوزه های زیست محیطی و اجتماعی مدنظر قرارداد. UR - https://gps.gu.ac.ir/article_156693.html L1 - https://gps.gu.ac.ir/article_156693_9bc09510b0375d809af130872ab74e7e.pdf ER -