2024-03-28T16:09:00Z
https://gps.gu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=837
مجله آمایش جغرافیایی فضا
2538-5739
2538-5739
1390
1
2
تحلیل میزان توانمندی گردشگری لندفرمهای ژئومورفولوژیک
در این پژوهش سعی شده با بررسی تصاویر ماهوارهای، نقشههای زمینشناسی و نتایج حاصل از بازدید میدانی به تشریح لندفرمهای ژئومورفولوژیکی شهرستان داراب و میزان توانمندیهای گردشگری آنها پرداخته شود. از جمله لندفرمهای شهرستان داراب میتوان به گنبدهای نمکی، مخروط های افکنه، درههای کارستی و چشمهها اشاره نمود. برای تعیین میزان اهمیت و ارزش گردشگری این پدیدهها از طبقه بندی میزان اهمیت در سطح منطقهای، ملی و بینالمللی و طبقه بندی بر اساس نحوه تشکیل و ماهیت بهره گرفته شده است. در طبقه بندی اول اشکال از نظر (اهمیت منطقهای، ملی و بینالمللی) و در طبقه بندی دوم از دیدگاه (ماگماتیسم، فرسایش، زمینساخت، زیستمحیطی، مرتبط با اکوتوریسم،رسوبشناسی و باستان-زمینشناسی) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که گنبد نمکی دارابگرد، دره تنگ رقز و مخروط افکنه حسن آباد دارای بیشترین ارزش و توانمندی گردشگری هستند.
زمین-گردشگری
شهرستان داراب
لندفرم ژئومورفولوژیکی
روش میدانی
ژئومورفولوژی کاربردی
2011
12
01
1
16
https://gps.gu.ac.ir/article_5328_3cac4cc775527df07e2e84b0184f874f.pdf
مجله آمایش جغرافیایی فضا
2538-5739
2538-5739
1390
1
2
ارزیابی سطوح توسعه و نابرابری ناحیهای با مدل تصمیم گیری چند معیاره
ارزیابی سطوح توسعه و سطح بندی نواحی با استفاده از روشهای کمی از سویی منجر به شناخت میزان نابرابری بین نواحی میگردد و از سوی دیگر تلاشی در زمینه کاهش و رفع نابرابریهای موجود میباشد. از این رو تحقیق حاضر با هدف ارزیابی سطوح توسعه و سطح بندی سکونتگاه های روستایی استان مازندران با استفاده از 40 معیار توسعه در قالب معیارهای زیربنایی، بهداشتی-درمانی، آموزشی- فرهنگی، اقتصادی و جمعیتی از نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1385 و شاخصهای برنامهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی سال 1388 معاونت برنامهریزی استانداری مازندران با مدل تصمیمگیری چند معیاره تدوین گردیده است. بهطوریکه پس از بررسی پیشینه تحقیق، معیارهای ارزیابی سطوح توسعه سکونتگاههای روستایی تعیین و با استفاده از روش دلفی مورد بازنگری قرار گرفت. سپس بهمنظور تعیین درجه اهمیت نسبی معیارها از روش آنتروپی و بهمنظور انتخاب گزینه برتر از روش تاپسیس استفاده گردید. نتایج حاکی از آن است که شهرستان ساری رتبه اول و شهرستان فریدونکنار رتبه آخر را از نظر توسعهیافتگی در سطح استان دارا میباشند و شهرستانهای نوشهر، آمل، بابل و تنکابن در سطح توسعه یافته، شهرستانهای قائمشهر، بهشهر، چالوس، رامسر، سوادکوه، نور و بابلسر در سطح در حال توسعه و شهرستان های نکا، جویبار، محمود آباد و گلوگاه در سطح کمتر توسعه یافته قرار گرفته اند
توسعه
تصمیمگیری چند معیاره
آنتروپی
تاپسیس
مازندران
2011
12
01
17
36
https://gps.gu.ac.ir/article_5329_7b9312d3cf39fc19b684ab35cb61c835.pdf
مجله آمایش جغرافیایی فضا
2538-5739
2538-5739
1390
1
2
ارزیابی توان تفرجی پارک های جنگلی با تکیه بر فاکتورهای مؤثر در تفرج
ارزیابی توان تفرجی به معنای تعیین قابلیت سرزمین برای کاربری اکوتوریسم و تفرج است. در این مطالعه ابتدا با استفاده از مدل مرسوم کاربری توریسم و 5 پارامتر اکولوژیکی (شیب، جهت، ارتفاع از سطح دریا، پوشش گیاهی و خاک)، مناطق مناسب برای استفاده تفرجی به دو شکل متمرکز و گسترده در پارک جنگلی سرخهحصار شناسایی شد. نتایج نشان داد که 223/297 هکتار از سطح پارک توان تفرج گسترده طبقه 1، 465/86 هکتار توان تفرج گسترده طبقه 2، 126/1 هکتار توان تفرج متمرکز طبقه 1 و 417/137 هکتار توان تفرج متمرکز طبقه 2 را داشته و 212/16 هکتار از سطح پارک حفاظتی است. با بررسیهای میدانی مشخص شد که یکی از مشکلاتی که سبب افزایش ناهنجاری در طبیعت پارک میشود، عدم توجه به کلیه عوامل اساسی مؤثر در تعیین قابلیت تفرجی پارک (امکانات تفریحی و منابع آبی) میباشد. به همین منظور برای ارزیابی استفاده مناسب گردشگران از مکانهای تفرجی از مصاحبه حضوری با پرسشنامه استفاده شد. همزمان با این ارزیابی، کلیه نقاط مربوط به منابع آبی و امکانات پارک شناسایی شده و به منظور تهیه نقشه منابع آبی و امکانات پارک با GPS ثبت شد. همچنین موقعیت کلیه نقاط داخل طبقات تفرجی، که در آنها پرسشنامه توزیع شده بود نیز ثبت گردید. نتایج نشان داد استفاده مردم از پارک مطابق طبقهبندی صورت گرفته نبوده و تفرج با امکانات، جاذبهها و منابع آبی پارک ارتباط مستقیم دارد. لذا این فاکتورها بهعنوان لایههای اطلاعاتی مثبت با نقشه توان تفرجی بدست آمده رویهم گذاری شده و نقشه نهایی توان تفرجی پارک بر اساس این عوامل بدست آمد. نتایج نهایی نشان داد که روش متداول با وجود کارآیی بسیار، بدلیل در نظر نگرفتن کلیه عوامل مؤثر در تفرج، نیاز به وارد کردن لایههای اطلاعاتی دیگری علاوه بر عوامل اکولوژیکی دارد
ارزیابی
توان تفرجی
استفاده تفرجی
سیستم اطلاعات جغرافیایی
سرخهحصار
2011
12
01
37
58
https://gps.gu.ac.ir/article_5330_f0420c4cb0d04df8969ce61af0b48070.pdf
مجله آمایش جغرافیایی فضا
2538-5739
2538-5739
1390
1
2
تعیین و تحلیل سطوح برخورداری شهرستانهای استان بوشهر با استفاده از مدل اسکالوگرام
توزیع عادلانه امکانات و ثمرات توسعه در میان بیشتر جمعیت از خصیصههای مهم یک اقتصاد پویا و سالم است. برای تحقق این امر برنامهریزان سعی میکنند نابرابریها و عدم تعادلها را از طریق تدوین و اجرای برنامههای متعدد محرومیتزدایی و گسترش همه جانبه جنبههای مثبت توسعهیافتگی کاهش دهند. لازمه برنامهریزی شناسایی جایگاه مناطق نسبت به یکدیگر به لحاظ توسعه است که جهت رسیدن به این مهم استفاده از مدلها و تکنیکهای مختلف نقش اساسی دارد. در این پژوهش با بهرهگیری از مدل اسکالوگرام بر اساس 35 شاخص در زمینههای جمعیتی، بهداشتی و درمانی، آموزشی، فرهنگی، بازرگانی و اقتصادی، ارتباطات و حمل و نقل، خدمات رفاهی و تاسیسات شهری، سطح برخورداری شهرستانهای استان بوشهر مشخص گردیده و وضعیت هریک از شهرستانها در شاخصهای فوق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که به لحاظ توزیع فضایی امکانات و خدمات، بین شهرستانهای بوشهر و دشتستان با سایر شهرستانها اختلاف و ناهمگونی وجود دارد. ولی بین سایر شهرستانهای استان اختلاف فاحشی دیده نمیشود. بطوریکه 22/22% از شهرستانهای استان که شامل دو شهرستان بوشهر و دشتستان میباشد، در سطح برخوردار و 78/77% از شهرستانهای استان در سطح نسبتاً برخوردار قرار گرفتهاند.
اسکالوگرام
استان بوشهر
شاخص های توسعه
درجه توسعه یافتگی
2011
12
01
59
74
https://gps.gu.ac.ir/article_5331_e3f7f99ed3d4c012969b3ed76a862790.pdf
مجله آمایش جغرافیایی فضا
2538-5739
2538-5739
1390
1
2
تغییرپذیری زمانی و مکانی جریان رودهای استان مازندران
تغییرپذیری جزء ذاتی جریان رودهاست. جریان رودها دارای تغییرپذیری زیادی در مقیاسهای زمانی و مکانی مختلف میباشند. بخش عمدۀ این تغییرپذیری در اثر عوامل جوی است. بحث اصلی در این مقاله، تغییرپذیری درون سالانۀ فراوانی دبی بیشینۀ ماهانه در رودهای استان مازندران است. جهت این کار از دادههای 19 ایستگاه (دبی سنجی وزارت نیرو) که دارای حداقل 30 سال آمار پیوسته (از بدو تاسیس تا سال آبی 87-1386) میباشند، استفاده شده است. بررسی اولیه نشان میدهد، به طور نسبی در فصل بهار و پاییز بیشینۀ ماهانه در بیشتر رودهای منطقه رخ میدهد. جهت بررسی دقیقتر و نشان دادن تناوب دبی بیشینه از روش تحلیل هارمونیک استفاده گردید. این روش نشان داد، بیشترین درصد توضیح واریانس به وسیلۀ هارمونیک اول به میزان حدود 60% در ایستگاه کسیلیان مشاهده شد. در این ایستگاه تغییرات درون سالانۀ دبی بیشینۀ ماهانه طی دورۀ مورد بررسی عموماً به صورت سالانه میباشد. در بیشتر رودها هارمونیک دوم نیز دارای نقش بسیار زیادی در توضیح واریانس دادهها است. در مشخصترین مورد ایستگاه صفارود رامسر دارای PVR2 بیش از 68% است. بدین ترتیب الگوی غالب نوسانهای بیشینۀ دبی ماهانه در منطقۀ مورد بررسی، به صورت شش ماهه است. زمان اوج هارمونیکهای اول (T1) عموماً فروردین ماه و زمان اوج هارمونیک دوم (T2) مابین اسفند و فروردین با یک تناوب شش ماهه مابین مهر و آبان است. با توجه به زمان اوج هارمونیکها مشخص میگردد که رژیم الگوهای دبی بیشینۀ ماهانه تحت تاثیر دو عامل اساسی است. در هنگام بهار (اسفند و فروردین) علت اساسی رخداد دبیهای بیشینۀ ماهانه عامل ذوب برف است و زمان اوج دوم که رخداد آن در پائیز (مهر و آبان) میباشد متأثر از رژیم بارشهای منطقه است که عموماً پاییزه میباشد.
تغییرپذیری
هارمونیک
دبی
ماهانه
واریانس
بیشینه
2011
12
01
75
88
https://gps.gu.ac.ir/article_5332_8e69044bf7f6f256c4191f80136e35c0.pdf
مجله آمایش جغرافیایی فضا
2538-5739
2538-5739
1390
1
2
ساماندهی بافت فرسوده خیابان باقرآباد رشت
خیابان باقرآباد یکی از محدودههایی است که بافت فرسوده در آن دیده میشود و جزیی از هسته اولیه شهر رشت محسوب میشود. از مسائل و مشکلات اصلی و ساختار کالبدی بافت این خیابان میتوان به قدمت طولانی، فرسودگی بیشتر بافتها، تنگی گذرگاهها، کمبود تجهیزات و امکانات زیرساختی، کاهش ازرش بها و مسائل زیستی اشاره نمود. تا اواخر دوره قاجاریه، شکل غالب رشد شهر رشت با پیروی از الگوی سنتی گذشته بود و محلهها برای عابران پیاده و حرکت گاریها ساخته میشد. اما با ورود اتومبیل و دیگر وسایل زندگی مدرن شکل غالب شهر به تدریج با گذشته خود تغییر کرد. همین امر سبب شد تا ساکنان اصلی این بافت قدیمی و بهویژه آنان که از استطاعت مالی برخوردار بودند بهتدریج از این محله به بخشهای جدیدتر نقل مکان کننده بجای آنان افرادی از اقشار کم درآمد و مهاجر در این محله ساکن شوند؛ این افراد اغلب از مهاجران غیر بومی و کم سواد بودند که از سر ناچاری به این محله روی آورده و هیچ گونه احساس تعلق خاطر به مکانی که در آن زندگی میکنند، ندارند؛ ازاین رو تعهدی هم نسبت به حفاظت این نواحی در خود نمیبینند. در نتیجه این محدوده از شهر بهتدریج دچار رکود و فرسودگی شد و عدم دسترسی مناسب، فقدان تسهیلات و امکانات زیرساختی، این بافت را به رغم این که در دل شهر جای داشت، روز به روز مهجورتر نمود. در این مقاله سعی شده که با بررسی وضع موجود محدوده، با توجه به پتانسلها و ویژگیهای آن به ساماندهی این بافت پرداخته شود. در این مقاله خیابان باقرآباد متغیر ثابت و کلیه ساختمانها متغیر وابسته میباشد و برای تحلیل اطلاعات از جداول، نمودار، نقشه و از نرمافزار اکسل استفاده شده است
شهر
بافت فرسوده
بهسازی
ساماندهی
نوسازی
بازنده سازی (توانبخشی)
2011
12
01
89
108
https://gps.gu.ac.ir/article_5333_447567a00536b15e8339e31550c17b75.pdf
مجله آمایش جغرافیایی فضا
2538-5739
2538-5739
1390
1
2
مکانیابی ایستگاههای آتش نشانی شهر گرگان با استفاده از سیستمهای اطلاعات جغرافیایی
هدف اصلی تاسیس ایستگاههای آتش نشانی تامین بخشی از امنیت شهر در راستای اهداف از قبل تعریف شده آنها میباشد. لازمه رسیدن به این هدف، اعمال دید سیستماتیک و یکپارچه به عناصر شهری بصورت میکرو و جهتدهی ساختار شهر در قالب ماکرو است که این مهم در قالب استفاده از سیستمهای اطلاعات جغرافیایی (GIS) تا حد زیادی دست یافتنی است. در تحقیق حاضر، هدف اصلی، تعیین بهترین مکانها برای تاسیس ایستگاههای آتش نشانی شهر گرگان یا جابجایی مکانی برخی از آنها (درصورت لزوم) میباشد. بدینمنظور در ابتدا و پس از تعریف مدل مفهومی، ضوابط موثر در مکانیابی ایستگاههای آتش نشانی مشخص شده و اطلاعات مرتبط با هر یک از آنها آمادهسازی گردید. در مرحله بعد و از میان مدلهای ارزیابی تصمیمگیری چندمعیاره، فرایند تحلیل سلسله مراتبی تحلیلی (AHP) بهعنوان مدل مورد استفاده در وزندهی معیارها در قالب مقایسات زوجی و بر اساس نظرات کارشناسان اعمال گردید. پس از جمعآوری نظرات کارشناسان و بهمنظور جلوگیری از ورود برخی از نظرات احتمالی غیرکارشناسی، مقادیر سازگاری قضاوتها، محاسبه گردید و پس از قابل قبول واقعشدن مقادیر CR، از این اوزان جهت بررسیهای بعدی استفاده گردید. از بین مدلهای ترکیب، مدل منطق فازی و در قالب استفاده از توابع عضویت که اکثراً بصورت کاربر مبنا بودند، بکارگرفته شدند. با توجه به اهمیت تحلیل شبکه و نقشی که GIS میتوانست در بررسی شبکه حمل و نقل شهری گرگان داشته باشد، در بخشی مجزا، قابلیتهای تحلیلی آن در انجام برخی از آنالیزهای معمول از جمله بهینهترین مسیرها برای حرکت ماشینهای آتش نشانی از ایستگاه به محل وقوع حادثه و همچنین محدوده خدماتی ایستگاهها در اوج بار ترافیک شبکه شهری (ساعت 5/11 صبح) مورد بررسی قرار گرفت، وجود همپوشیهای مکانی بالا در بین ایستگاهها در برابر خلاهای خدمات رسانی در بخشهای دیگری از شهر، میتواند موید مکان گزینی ناعادلانه فضایی خدمات رسانی ایمنی شهر باشد. لذا پس از اولویتبندی مناطق مختلف شهر در جهت تاسیس ایستگاهها، با در نظر داشتن موقعیت کنونی آنها از یک طرف و جابجایی پنجرهای نقاط در نقشه اولویتبندی شهر و در تناظر با شبکه حمل و نقل شهری، مکانهای جدید پیشنهاد شدند.
سیستمهای اطلاعات جغرافیایی (GIS)
ایستگاههای آتشنشانی
مکانیابی
فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)
مدل منطق فازی
تحلیل شبکه و گرگان
2011
12
01
89
128
https://gps.gu.ac.ir/article_5334_8d3fac26ada2cfa9be755eb987f51345.pdf