2024-03-29T12:50:23Z
https://gps.gu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=843
مجله آمایش جغرافیایی فضا
2538-5739
2538-5739
1391
2
5
ساماندهی مورفولوژی بستر رود کتوئیه در محدوده شهر داراب
محمدحسین
شکیبافر
غلامرضا
زارع
بررسی اولیه از وضعیت هیدرولوژی، ژئومورفولوژی و عمرانی از سطح زیر آبخیز و ساماندهی مورفولوژیکی بستر رودها از جمله راهکارهای مورد توجه در مطالعات ژئومورفولوژیکی و مدیریتهای محیطی است. تنگناهای محیطی شهر داراب طغیان رودها است و در این بین طغیان رود کتوئیه اهمیت ویژهای دارد. هدف این تحقیق بررسی عوامل ژئومورفولوژیکی و عمرانی موثر بر طغیان رود کتوئیه در محدوده شهر داراب است. وضعیت هیدرولوژی، ژئومورفولوژی و عمرانی سطح زیر آبخیز کتوئیه از طریق بررسیهای میدانی، عکسهای هوایی، تصاویر ماهوارهای، نقشههای توپوگرافی و زمینشناسی مشخص گردید. سپس نقاط سیلخیز از طریق تحلیل این دادهها در نرمافزار Arc GIS مشخص شدند. بر اساس نتایج به دست آمده، مورفومتری بستر رود، سازههای مهندسی و موقعیت ویژه رود کتوئیه در افزایش سیلاب و شدت عملکرد آن در شهر داراب نقش مهمی دارند. با ساماندهی مورفولوژی مسیر رود کتوئیه در شهر داراب میتوان این مشکل محیطی را رفع نمود.
ژئومورفولوژی شهری
سازههای مهندسی
سیلاب شهری
داراب
رود کتوئیه
2012
09
01
1
18
https://gps.gu.ac.ir/article_5335_c6bbd853eda87ae3a38c08378a00035f.pdf
مجله آمایش جغرافیایی فضا
2538-5739
2538-5739
1391
2
5
بررسی ساختارهای شهری مطلوب زنان با تأکید بر امنیت، در شهر زابل
خدارحم
بزی
بیتاله
رضایی
مشکلات و نابرابریهای خدماتی و اجتماعی ناشی از وضعیت نامناسب شهرنشینی، ضرورت برنامهریزی برای تأمین نیازهای مبرم گروههای جنسی و سنی مختلف، به خصوص زنان را ایجاب میکند و قطعاً ایجاد محیط شهری سازگار با روحیات زنان، سهم عمدهای در رفاه، بلوغ اجتماعی و تکامل شخصیتی آنان خواهد داشت. برنامه ریزان و طراحان شهری نباید در طراحی ساخت و بافت شهر صرفاً نگاهی مرد سالارانه داشته باشند، بلکه باید زمینه لازم برای آرامش، امنیت، رفاه، امکان بروز عقاید و برابری در برخورداری از امکانات را برای زنان جامعه نیز فراهم کنند تا زنان هم بتوانند در امور شهری مشارکت داشته باشند. تحقیق حاضر به دنبال بررسی و تحلیل وضعیت شهر زابل از لحاظ ساختارهای فیزیکی-کالبدی و مناسبسازی فضاهای شهری با توجه به نیازهای امنیتی زنان میباشد. در این راستا شاخصهایی از قبیل مبلمان شهری، فضاهای سبز، تجهیزات شهری و فضاهای تفریحی ورزشی که در ارتباط با مناسب سازی فضاهای شهری برای زنان مطرح میباشد؛ از طریق پیمایش میدانی و تکمیل پرسشنامه و مدل"ارزیابی مشارکت شهری"یا همان PUA مورد بررسی قرار گرفته، سپس با شاخص ها و استانداردهای ملی و جهانی سنجیده شده است. علاوه بر این، بر اساس مطالعات انجام شده و بررسیهای میدانی در شهر زابل الگوی مناسب سازی فضاهای شهری مطلوب زنان همراه با پیشنهادات راهبردی و کاربردی ارائه گردیده است. نتایج بهدست آمده از پرسشنامه و مدل PUA حاکی از سطح پایین امنیت شهر زابل برای زنان میباشد؛ بطوریکه نبود پارک و فضای سبز ویژه بانوان در سطح شهر مهمترین الویت جامعه نمونه را در ارتباط با کاهش امنیت تشکیل میدهد.
مناسب سازی
شهر زابل
نیازهای زنان
امنیت
2012
09
01
18
36
https://gps.gu.ac.ir/article_5336_f1e8101d82dd4e3ab536c71e548342f6.pdf
مجله آمایش جغرافیایی فضا
2538-5739
2538-5739
1391
2
5
بررسی اثر سیاستهای حمایتی دولت در مدیریت توسعه بافتهای قدیمی و فرسوده شهری
جعفر
میرکتولی
عباس
علیپور
عباسعلی
حسنی
با شروع انقلاب صنعتی در غرب و قانون اصلاحات ارضی در ایران روند شهرنشینی با رشد چشمگیری مواجه شده و این رشد بیش از اندازه باعث شد ساخت و سازها در شهرها بی ضابطه گسترش یافته و در پی آن خیلی زودتر از آنچه که تصور میشد، این ساخت و سازها رو به فرسودگی نهاده و محلههای با نام بافت فرسوده ایجاد گردد. هر چند این ساختمانها به لحاظ به کار بردن هنر و علایق مردم آن زمان بهطور چشم نوازی جلوه میکند. اما با مشکلاتی چون گسترش روز افزون فضاهای مخروبه و متروکه، ضعف امکانات و زیرساختها، نارسایی در شبکه حمل و نقل، رشد منفی جمعیت و... روبرو شده است. در این میان ناحیه تاریخی شهرها میراث ارزشمندی است که در طول زمان در هویت بخشی به حیاط شهری نقش ویژهای ایفاء میکند. لذا نقش و تاثیر مدیریت شهری در برنامهریزی ناحیه قدیمی و فرسوده بسیار تعیین کننده است. در این پژوهش جامعه آماری 3 ناحیه و 6 محله شهر بهشهر با جمعیتی بالغ بر 19868 نفر که بعنوان بافت فرسوده و قدیمی است انتخاب گردید. از طریق فرمول کوکران 182 نمونه تعیین و همین تعداد پرسشنامه تکمیل گردید. در این تحقیق از روش توصیفی– تحلیلی استفاده شد. از آزمونهای آمار استنباطی جهت تحلیل روابط بین متغیرهای تحقیق استفاده شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار spss و نمایش و تحلیل نتایج دادههای تحلیلی و توصیفی از نرمافزار GIS و Excel استفاده شده است.بر این اساس, تاثیر پیامد سیاستهای دولت بر نوسازی از طریق عواملی چون تسهیلات، انسجام و ارزش املاک و مستغلات سنجیده و با توجه به حد متوسط گویهها و با عنایت به مقدار sig بدست آمده، محله فرودگاه، مهدیه بهشهر از بیشترین تسهیلات و امکانات دولتی در نظر گرفته شده برخوردار و محله شهید مدنی از کمترین امکانات بهره بودهاند. عدم تجهیز و آمادگی دستگاههای اجرایی، تعدد متولی، عدم همکاری کامل بانکها و عدم آگاهی کامل ساکنین در بافت موجب کاهش اثر بخشی سیاستهای دولت در این بافت شده است. اجرای دقیقتر سیاستها در بخشهایی از این بافت نشانگر موفقیت این سیاستها است
بافت فرسوده
سیاستهای حمایتی
انسجام محلهای
نوسازی
2012
09
01
37
56
https://gps.gu.ac.ir/article_5337_33c789bbc9fc419becfa1778bd4fcf33.pdf
مجله آمایش جغرافیایی فضا
2538-5739
2538-5739
1391
2
5
ارزیابی کیفی منابع آب شهرستان گرگان با استفاده از GIS و زمین آمار
محسن
عادلی
خصوصیات کیفی منابع آب با توجه به متغیرهای مختلف طبیعی و فعالیتهای انسانی، الگوی مکانی مختلفی دارند. با شناخت این متغیرها و بکارگیری روشهای درون یابی میتوان چگونگی پراکنش مکانی را با دقت بالا مدل سازی نمود. هدف این مطالعه در واقع استفاده از بهینهترین روش درون یابی برای ارزیابی کیفی منابع آب شهرستان گرگان بوده است. بدینمنظور در ابتدا دادههای 145 نقطه از مکانهای مختلف شهرستان طی سالهای 1383 تا 1388 جمعآوری شده و پس از نرمالسازی و تحلیل آماری با بالاترین دقت به محیط نرمافزار ArcGIS 9.3 وارد شدند. روشهای مختلف درونیابی از جمله روش وزندهی معکوس فاصله و کریجینگ با توابع مختلفی از جمله نمایی، کروی و معمولی برای هر متغیر بطور جداگانه تست شده و بر اساس فاکتورهایی از جمله خطای بایاس میانگین، خطای مربع میانگین، خطای قدر مطلق میانگین و خطای مجذور میانگین استاندارد شده ارزیابی گردیدند. نتیجه ای که در استفاده از این مدل بدست آمد، مؤید نزدیکی دقت روشهای مختلف درون یابی برای دادههای مورد استفاده بوده است. کیفیت منابع آب در این شهرستان از جنوب شرق به شمال غرب در مورد اکثر فاکتورهای کیفی از جمله هدایت الکتریکی و نیترات نامطلوبتر میشود که علاوه بر شرایط خاص طبیعی به عواملی از جمله نفوذ فاضلاب گرگان و اسفاده از کود و سموم کشاورزی مرتبط است. نتایج این تحقیق میتواند جهت مکان یابی چاههای جدید در منطقه مورد مطالعه مورد استفاده قرار گیرد.
خودهمبستگی مکانی
سیستمهای اطلاعات جغرافیایی
زمین آمار
کریجینگ
2012
09
01
57
74
https://gps.gu.ac.ir/article_5338_bd2e64b1db66e40aa23060c6a013ca22.pdf
مجله آمایش جغرافیایی فضا
2538-5739
2538-5739
1391
2
5
بررسی و تحلیل عدالت فضایی برخورداری از خدمات بهداشتی- درمانی با استفاده از مدلهای Topsis، Morris و Taxonomy ،
حسین
حاتمی نژاد
معصومه
مهدیان بهنمیری
علی
مهدی
جهان امروز با توجه به گسترش روز افزون شهرنشینی، توسعه فیزیکی و پیچیدگی ساختار فضایی- کالبدی شهرها،تعمیق و گسترش تقسیم کار اجتماعی- اقتصادی و بروز انواع آلودگیها و بیماریهای مرتبط با موارد مذکور، بیش از هر دوره دیگری وابسته به خدمات مختلف میباشد. در این میان خدمات بهداشتی- درمانی با توجه به نقش مهم خود در ارتقای سلامت جامعه و افزایش کیفیت زندگی از اهمیت خاصی برخوردار است، بهطوریکه ضعف و ناکارآمدی مدیریت در امر خدماترسانیِ مطلوب در این زمینه، تبعات منفی گستردهای را در پی خواهد داشت. از اینرو پژوهش حاضر بهطور نمونه، شهرستانهای استان مازندران (محدودة پژوهش) را بر حسب برخورداری از خدمات بهداشتی- درمانی بویژه در رابطه با میزان جمعیت هریک از شهرستانهای استان، مورد بررسی قرار داده است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و شیوة آن توصیفی- تحلیلی است. روش جمعآوری اطلاعات و دادهها نیز از نوع اسنادی میباشد و همچنین در این تحقیق از نرمافزار GIS برای ارائه نتایج استفاده گردیده است. نتایج این پژوهش که با نظر به مفاهیم عدالت فضایی و بهرهگیری از مدلهای Topsis، Morris و Taxonomy بهدست آمده بیانگر نوعی بینظمی در پراکنش مراکز بهداشتی- درمانی بهویژه در رابطه با جمعیت، بهعنوان مهمترین عامل موثر در خدمات رسانی به شهرها میباشد. در نهایت با توجه به مراحل مختلف مطالعاتی، یازده مورد پیشنهاد در راستای تحقق عدالت فضایی برخورداری از خدمات بهداشتی-درمانی در استان مازندران ارائه گردیده است.
خدمات بهداشتی- درمانی
عدالت فضایی
مدل موریس
آنالیزتاکسونومی
مازندران
2012
09
01
75
98
https://gps.gu.ac.ir/article_5339_f4a374ae230d6e8c96d2ce388c76c1ff.pdf
مجله آمایش جغرافیایی فضا
2538-5739
2538-5739
1391
2
5
ارزیابی جاپای بوم شناختی وسایل حمل و نقل شهری؛ رویکردی نوین به منظور برنامه ریزی حمل و نقل پایدار
کیومرث
حبیبی
آرمان
رحیمی کاکه جوب
محمد حامد
عبدی
با گسترش مفهوم توسعه پایدار در سطح بین المللی، دانشمندان مدلهای کمی و کیفی متعددی برای اندازه گیری توسعه پایدار جوامع و شهرها ارائه نمودهاند. یکی از این شاخصها که توجه بیشتری را در سطوح آکادمیک، سیاسی و آموزشی به خود جلب کرده، ارزیابی جاپای بوم شناختی (EFA) است. رشد روز افزون جمعیت شهر ارومیه و در پی آن ازدیاد تعداد وسایل نقلیه درون شهری، مشکل حمل و نقل و ترافیک را به یکی از اصلیترین مشکلات این شهر تبدیل کرده است. هر چند در سالهای اخیر در قالب طرحهای توسعه شهری و نیز طرح جامع ترافیک تدابیری بهمنظور کاهش اثرات این مشکل صورت گرفته، اما تاکنون نتوانسته است موفقیت چندانی در این امر ایجاد کند. بنابراین در این پژوهش سعی شده است تا با روشی توصیفی- تحلیلی و با بهرهگیری از مطالعات کتابخانهای و اسنادی، و نیز با استفاده از مدل جاپای بوم شناختی میزان پایداری هر کدام از شیوههای حمل و نقل شهری در شهر ارومیه مورد سنجش و ارزیابی قرار گیرد. نتایج پژوهش نشان میدهد که بیشترین میزان جاپای بوم شناختی در شهر ارومیه مربوط به مینیبوس (0.00055هکتار) و کمترین مقدار نیز مربوط به موتورسیکلت (0.000016 هکتار) میباشد. مقایسه میزان جاپای وسایل حمل و نقل شهری با مقادیر استاندارد نیز حاکی از آن است که به جز اتوبوس، سایر شیوههای حمل و نقلی شهر ارومیه از میزان جاپای بیشتری نسبت به استانداردهای جهانی برخوردارند.
جاپای بوم شناختی
شیوه های حمل و نقل شهری
پایداری شهری
شهر ارومیه
2012
09
01
99
117
https://gps.gu.ac.ir/article_5340_cf2dd806224be743d05eb9038415c938.pdf
مجله آمایش جغرافیایی فضا
2538-5739
2538-5739
1391
2
5
ارتباط سنجی تأثیر گرمایش جهانی بر کیفیت آب در خروجی حوضه آبریز گرگانرود با تأکید بر عنصر بارش
غلامرضا
روشن
رویاسادات
موسوی
اصغر
کامیار
با توجه به افزایش جمعیت کشور، نیاز روز افزاون به منابع آب سالم جهت شرب و کشاورزی نیز افزایش مییابد. ارزیابی تأثیر تغییر اقلیم بر نوسانات بارش و ارتباط سنجی این تغییرات با کیفیت آبهای سطحی در حوضه گرگانرود از اهداف این پژوهش میباشد. بدین منظور دادههای روزانه و ماهانه دو مؤلفه دما و بارش در دوره 2008-1951برای ایستگاه سینوپتیک گرگان و مؤلفههای کیفیت آب رودخانهی گرگانرود در دوره 2005-1970 به کار گرفته شد. تغییرات کیفیت آب در بستر زمان و در ارتباط با تغییرات مؤلفهی بارش برای دورهی مشترک 2005-1970 مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس از مدل LARS-WG و دادههای مدل گردش عمومی جو HADCM3 در ارتباط با سه سناریوی A1B، A2 و B1 استفاده شد مقادیر دما و بارش برای سه دورهی 2030-2011، 2065-2046 و 2099-2080 شبیهسازی گردید و تغییرات هر دوره با مقادیر پایه (1990-1961) توسط آزمون همبستگی پیرسون مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفت و همچنین از مقدار P برای بیان سطح معناداری این تغییرات استفاده شد. بر اساس نتایج، تفاوت معناداری بین مقادیر شبیهسازی شده و واقعی در سطح 05/0 وجود نداشت. نتایج شبیهسازی دادههای دما برای سه دورهی نام برده و در هر سه سناریو افزایش دما را پیشبینی کرد. در ارتباط با بارش سناریوهای A1B و B1 نسبت به سناریوی A2 خوشبینانهتر عمل کرده و دورههای ترسالی بیشتر و در نتیجه بهبود کیفیت آب را پیشبینی مینمایند ولی در دورهی سوم این شرایط برعکس میباشد. همچنین نتایج نشان داد که کربناتها با میزان بارش رابطهای مستقیم دارند، درحالیکه Na و SAR با میزان بارش رابطهی معکوس داشته و بین درصد سدیم و مقدار بارش ارتباط معنیداری مشاهده نشد.
مدل های گردش عمومی جو
شبیه سازی
سناریوهای انتشار
حوضه آبریز گرگانرود
کیفیت آب
2012
09
01
117
133
https://gps.gu.ac.ir/article_5341_79970b011445c47b9d1ed47abb05a8b2.pdf