باز سازی شرایط اکوژئومورفولوژی دیرینه و عهد حاضر دریاچه زریوار بر اساس ویژگی‌های دیاتومه‌ها و تصاویر ماهواره‌ای

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار-گروه جغرافیای برنامه ریزی شهری-دانشکده ادبیات و علوم انسانی- دانشگاه محقق اردبیلی

2 دانشجوی دوره ی دکتری جغرافیای طبیعی ژئومورفولوژی - دانشگاه محقق اردبیلی- اردبیل

چکیده

رسوبات دریاچه‌ی زریوار واقع در استان کردستان با پوشش دوره‌ی زمانی تقریبا ده هزار ساله برای نوع دانه‌بندی رسوبات و مقادیر دیاتومه‌ها مورد آزمایش قرار گرفته شده است. بازسازی تغییرات در سطح آب دریاچه، میزان تغییرات در اندازه‌ی دانه‌های رسوبی و شوری از مغزه‌ی رسوبی ٦٨٨ سانتی‌متری برداشته شده از نزدیک ساحل غربی دریاچه توالی از تغییرات آب و هوای و تغییرات محیطی را نشان می‌دهد. دو مرحله‌ی کاهش و تغییر در سطح آب دریاچه در ٦٨٧٠-٥٥٠٠ و٣١٧٠- ١٣٠٠ سال قبل به همراه مقادیر بالای ذرات ماسه، کاهش در میزان ذرات سیلت و کاهش گونه‌های دیاتومه‌های آب شیرین و کاهش شکل‌های الیگوتروفنتیک دریاچه به همراه پیک مشخصی از افزایش گونه‌های آب شور و افزایش در اشکال مزوتروفنتیک دریاچه و افزایش گونه‌های Cymbella ehrenbergii رخ داده داده است بیشترین افزایش در گونه‌های آب شور مربوط به گونه‌ی Anomoeoneis Sphaerophora در ٦۰۰۰ سال قبل می‌باشد. دو مرحله‌ی افزایش سطح آب دریاچه در ۸٩۵٠-٦٨٧٠ و ۵۵٠٠-٣١٧٠ سال قبل به همراه افزایش در میزان سیلت، کاهش میزان ماسه، افزایش میزان گونه‌های دیاتومه‌های آب شیرین و درصد کم یا ناپدید شدن تقریبی گونه‌های آب شور شامل A. Sphaerophora و افزایش در گونه‌های Cymbella leptoceros همراه با افزایش در شکل‌های الیگوترفنتیک و کاهش شکل‌های ائوتروفنتیک دریاچه می‌باشد .هدف دیگر این مطالعه بررسی تغییرات خط ساحلی و سطح آب دریاچه با استفاده از چهار تصویر ماهواره‌ای می‌باشد که نتایج به دست آمده از تکنیک GIS، آماده سازی، پردازش و طبقه‌بندی حاکی از کاهش شدید سطح آب دریاچه از سال ٢٠٠٣ تا ٢٠١١ از ٧١/٢١ کیلومتر مربع به ٠۴/١٣ کیلومتر مربع یعنی از دست رفتن ٩۵/٣٩ درصد کل سطح دریاچه در مدت ٨ سال می‌باشد .

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Reconstruction of paleoecogeomorphology in Lake Zarivar implied by diatoms distribution, and Satellite images

نویسندگان [English]

  • Hossein Nazmfar 1
  • Omid Rahimi 2
2 phD student in Geomorphology Department of Physical Geography (Geomorphology), Faculty of Literature and Humanities University of Mohaghegh Ardabili
چکیده [English]

Lake Zariar sediments in Kurdistan province with covering the time period of 10,000 years were examined for type of grain size and the contents of diatoms. Reconstructions of the variations in lake water level, changes in grain size sediments and salinity from 688 cm core extracted from near west coast of lake suggest a sequence of climatic and environment changes. Two stages of low and varying lake-water level occurred in 6870–5500, and 3170-1300 cal yr BP with high content of sand decrease in content of silt, fresh-water and oligotraphentic forms with distinct increase peak of brackish-water forms, mesotraphentic forms and Cymbella ehrenbergii species. The more increase in brakish-water forms is associated with Anomoeoneis Sphaerophora forms in 6000 cal yr BP. Two stages of high lake-water level occurred in 6870–5500 and 3170-1300 cal yr BP with high content of silt decrease in content of sand increase in contents of fresh-water species and low percentages or near disappearance of brackishwater forms including A. sphaerophora increase in Cymbella leptoceros species with olligotraphentic and decrease in eutrophic forms. Other purpose of this study aimed to investigate coastline and water level changes of lake and identify the causes for the decline in lake level using four satellite imagery from 2003 to 2011 and GIS technique, preparing and processing, classifying the images and extract the land use map for these time periods. From 2003 to 2011, the water surface area of the Zeribar Lake decreased from 21.71 to 13.04 km2, a loss of 39.95% over the only 8-years period.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Diatoms
  • Environment changes
  • Quaternary
  • Lake Zarivar

مراجع

جعفربیگلو، منصور، محمدحسینزمان­زاده،مجتبی یمانی و سمیه عمادالدین. 1391. شواهد ژئومورفولوژیک تغییرات سطح اساس دریای خزر طی کواترنری پسین در محدوده­ گرگان­رود، پژوهش­های جغرافیای طبیعی، سال 44، شماره 2، صص 33-50.
علیجانی، بهلول. 1374. آب و هوای ایران، انتشارات پیام نور، تهران.
عمادالدین، سمیه. 1392. بررسی تغییر سطح اساس نکارود تحت تأثیر نوسانات سطح آب دریای خزر و زمین‌ ساخت البرز، مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال سوم، صص 63-79.
قربانی، محمدصدیق، فرج­اله محمودی، مجتبی یمانی وابراهیم مقیمی.1389. نقش تغییرات اقلیمی کواترنر در تحول ژئومورفولوژیکی فروچاله­های کارستی، پژوهش­های جغرافیای طبیعی، شماره 74، صص 1-16.
مختاری،داود، مجیدزاهدی، مریم بیاتی خطیبی وفریبا کرمی. 1386. پژوهشی در ژئومورفولوژی و تغییرات آب و هوایی هولوسن در دامنه­شمالی کیامکی داغ (شمال غرب ایران)، گزارش طرح تحقیقاتی دانشگاه تبریز.
مقیمی، ابراهیم. 1378. مطالعه­ تطبیقی تغییرات اقلیمی با تغییرات ژئومورفولوژی معاصر (مورد ایران)، پژوهش­های جغرافیایی، شماره 37،صص 75-87.
مهرشاهی، داریوش.1380. آشنایی با پژوهش­های دیرینه­ی محیطی کواترنر در دریاچه­ زریوار کردستان، رشد آموزش جغرافیا، شماره 57، صص 4-8.
-------------. 1381. تشخیص تغییرات اقلیمی اواخر دوران چهارم در ایران از طریق اطلاعات حاصل از مطالعه­ دریاچه­ها، فصل­نامه­ی تحقیقات جغرافیایی، شماره­ی پیاپی 63 و64، صص 133-148.
Anderson, J.R., Hady, E., Roach, E.J., Wetter, T. and Richard, E.1976. Lands cover classification    system for use with remote sensor data. United States Government Printing Office, Washington, pp: 80-85.
Bronk, Ramsey, C. 2009. Bayesian analysis of radiocarbon dates, Radiocarbon 51(1), 337-360.
Chander G., and Markham B.2003.Revised Landsat5 TM radiometric calibration procedures and post calibration dynamic ranges IEEE Transactions on Geoscience and Remote Sensing 41:2674-2677.
Chavez P.S.1998.An improved dark-object subtraction technique for atmospheric scattering correction of multi-spectral data. Remote Sensing of Environment, 24: 459-479.
Folk, R.L. and Ward M.C. 1957. Brazos River bar (Texas): a study in the significanceof grain size parameters, J. Sediment. Petrol., 27(1): 3–27.
Hutchinson, G.E. and Cowgill, U.M. 1963. Chemical examination of a core from Lake Zeribar. Iran. Science 140: 67-69.
Halfman,D., and Thomas, C. 1984.Enhanced atmospheric circulation over North America during the early Holocene: evidence from Lake Superior. Science, 224: 61-63.
Jaafari SH., AlizadehShabani, A.,and Danehkar, A. 2013.Investigation of coastline change of the Urmia Lake using remote sensing and GIS. International Journal of Aquatic Biology 1(5): 215-220.
Krammer, K., and Lange-Bertalot, H. 1988. Bacillariophyceae: 2. Teil: Bacillariaceae, Epithemiaceae, Surirellaceae. In: Ettl, H., Gerloff, J., Heynig, H., Mollenhauer, D. (Eds.), Süßwasserflora von Mitteleuropa: 2. G. Fischer, Stuttgart and New York.
Lecointe, C., Coste, M., and Prygiel, J. 1993. “Omnidia”: software for taxonomy, calculation of diatom indices and inventories management. Hydrobiologia, 269/270, 509–513.
Naiang Wang, Y., Morill, C., Cheng, H., Long, H.,and Zhao, Q. 2009. Environmental change Implied by the relationship between pollen assemblages and grain-size in N.W.Chineselake sediments since the late Glacial.
Ozesmi, S.L. and Bauer E.M.2002. Satellite remote sensing of wetlands. Wetlands Ecology and Management 10: 381-402.
Rasoli, A., Abasian, Sh. |and Jahanbakhsh, S. 2007. Monitoring of Uremia Lake water level fluctuations using multi-temporal satellite images processing. Journal of Modaress.12: 53-71.
Reimer, P.J. et al. 2009. IntCal09 and Marine09 radiocarbon age calibration curves,0-50,000 years cal BP,Radiocarbon, 51(4),: 1111-1150.
Smol, J.P., and Cumming, B.F. 2000.Tracking long-term changes in climate using algal indicators in lake sediments. Journal of Phycology, 36: 986-1011.
Snoeijs, P. 1993. Intercalibration and distribution of diatom species in the Baltic Sea. The Baltic Marine Biologist Publication, 1. 16a. Opulus Press, Uppsala.
Snoeijs, P., and Vilbaste, S. 1994. Intercalibration and distribution of diatom species in the Baltic Sea. The Baltic Marine Biologist Publication, 2.16b. Opulus Press, Uppsala.
Snyder, J.A., Wasylik, K., Fritz, S.C., and Wright Jr, H.E. 2001. Diatom-based conductivity reconstruction and palaeoclimatic interpretation of a 40-ka record from Lake Zeribar, Iran, The Holocene. 11: 737-745.
Stevens, L.R., Wright Jr.H.E., and Ito, E. 2001.Proposed Changes in seasonality of climate during the Late-glacial and Holocene at Lake Zeribar,Iran, The Holocene, 11: 747-755.
Tucker, M.E. 1988.  Techniques in sedimentology. Blackwells, Oxford,394pp.
Van Zeist, W.,and Wright Jr. H.E. 1963. Preliminary pollen studies at Lake Zeribar, Zagros Mountains and Southwestern Iran. Science, 140: 65-67.
Wasylik, K. 1975. Notes on the freshwater algae of Iran. FragmentaFloristicaetGeobotanica 21: 369–397.
Wasylikowa, K., Witkowski, A., Walanus, A.,and Hutorowicz, A. 2006. Palaeolimnology of Lake Zeribar, Iran, and its climatic implications. Quaternary Research. 66: 477-493.
Wasylikowa, K. 1967. Late Quaternary plant macrofossils from Lake Zeribar, western Iran. Review of palaeobotany and palynology. 2, 313-18.
Wasylikowa, K.,and Walanus, A. 2004. Timing of aquatic and marsh-plant successions in different parts of Lake Zzeribar, Iran, during the Late Glacial and Holocene. ActaPalaeobotanica. 44: 129-140.
Wasylikowa, K; 2005. Paleoecology of Lake Zeribar,Iran, in the Pleniglacial, Lateglacial and Holocene, reconstructed from plant macrofossils. The Holocene 15:720-735.
Zhai, Q., Gue, Z., Li, Y.,and Li, R. 2006. Annually laminated lake sediments and environmental changes in Bashang Plateau, North China.  Palaeogeography, PalaeoclimatologyPalaeocology. 241: 95-102.
مجله آمایش جغرافیایی فضا
دوره 5، شماره 16 - شماره پیاپی 16
تابستان 1394
صفحه 105-117

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار