تحلیل اکتشافی داده‌های فضایی در بررسی آمد و شدهای روزانه در نواحی روستایی مورد: روستاهای پیرامون مناطق کلانشهری

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران

2 استادیار

چکیده

انسجام و یکپارچگی فضایی سکونتگاه‌های پیرامون مناطق کلانشهری با شهر مرکزی و توسعه حمل و نقل شهری پدیده‌ای را تحت عنوان سفرهای روزانه ایجاد کرده است. این پدیده در شهرها و روستاهای پیرامون مناطق کلانشهری به چشم می‌خورد و از طرفی با توجه به ساختارهای اقتصادی و اجتماعی این پدیده با تفاوت‌هایی به چشم می‌خورد. در کشور ما تاکنون آمار رسمی از این تعداد جمعیت منتشر نشده، اما در سرشماری 1385 اولین تلاش برای بررسی این جمعیت انجام شد. در این بررسی با استفاده از تحلیل اکتشافی و بکارگیری آمارهای فضایی سعی شد تا این پدیده از نظر مکانی و از نظر توزیع فضایی در پیرامون کلانشهرهای کشور مشخص شود. بر اساس یافته‌های تحقیق این پدیده در همه کلانشهرهای کشور وجود دارد اما از نظر توزیع مکانی این پدیده، کلانشهرها از همدیگر متفاوت هستند. بر اساس تحلیل‌های فضایی انجام شده در کلانشهرهای اصفهان، تهران و شیراز این پدیده از نظر مکانی به صورت خوشه‌ای بوده که نشاندهنده ناهمگنی فضایی در سطح این کلانشهرهاست بصورتی که بالاترین مقادیر در مجاورت کلانشهرها بچشم می‌خورد. در کلانشهر تبریز این داده‌ها دارای یک توزیع نامنظم بوده است. از این رو در این کلانشهر این پدیده نه در سطح کلانشهر پراکنده شده و نه به صورت خوشه‌ای دارای مکانی مشخص است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Exploratory analysis of spatial data of daily trips in rural areas Case: villages around metropolitan regions

نویسندگان [English]

  • syyed Abas Rajaei 1
  • Mohammad Amin Khorasani 1
  • Bahman Sahneh 2
1 Assistant professor of geography and urban planning- University of Tehran
چکیده [English]

Abstract Spatial integration of settlements around metropolitan areas with central cities and urban transport development has created a phenomenon as day trips. This phenomenon in cities and villages around metropolitan areas and due to the economic and social structures of can be seen with differences. In our country official statistics of this population since have not been released, but the 1385 census was the first attempt to study this population. In this study, we try to consider the location and spatial distribution of the phenomenon is known around the metropolises of the country with usage of extraction analysis and spatial statistics. Based on the research findings, this phenomenon exists in all metropolises of the country, but in terms of spatial distribution, the big cities are different. Based on the spatial analysis performed in the metropolises of Isfahan, Tehran and Shiraz, this phenomenon from spatial perspective is cluster that represents ‌ spatial heterogeneity in the metropolitans, So that the highest values are found in the vicinity of metropolitans. The data contained in the Tabriz metropolitan area has an irregular distribution, hence, this phenomenon is not at the level of the Metropolitan scattered and not as a cluster has a specific place. Key Words: Daily Trips, Location Analysis, Spatial Statistics, Metropolitans Key Words: Daily Trips, Location Analysis, Spatial Statistics, Metropolitans Key Words: Daily Trips, Location Analysis, Spatial Statistics, Metropolitans Key Words: Daily Trips, Location Analysis, Spatial Statistics, Metropolitans Key Words: Daily Trips, Location Analysis, Spatial Statistics, Metropolitans Key Words: Daily Trips, Location Analysis, Spatial Statistics, Metropolitans

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key Words: Daily Trips
  • Location Analysis
  • Spatial Statistics
  • Metropolitans

مراجع

  1. افراخته، حسن. 1389. روستانشینی شهری و بحران محیطی (مطالعه­ موردی: رباط‌کریم)، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، سال اول، شماره چهارم، صص 37-57.
  2. باستیه، ژان و برنارد دزر. 1382. شهر. ترجمه­ی علی اشرفی. تهران، انتشارات دانشگاه هنر.
  3. برتاو، عیسی، علی حاجی نژاد؛ علی عسگری و علی گلی. 1392. بررسی الگوهای سرقت مسکونی با به کارگیری رویکرد تحلیل اکتشافی داده‌های فضایی (مطالعه­ی موردی: شهر زاهدان)، فصل­نامه پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، شماره 2، صص 1-23.
  4. خراسانی، محمدامین. 1391. تبیین زیست­پذیری روستاهای پیرامون شهری با رویکرد کیفیت زندگی (مطالعه­ موردی: شهرستان ورامین)، رساله­ دکتری رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، به راهنمایی دکتر محمدرضا رضوانی، دانشگاه تهران، دانشکده جغرافیا.
  5. خراسانی، محمدامین، 1386. مناسبات مالی روستایی- شهری و نقش آن در توسعه­ روستایی (مطالعه­ موردی: دهستان عسگریه ورامین)، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، به راهنمایی دکتر محمدرضا رضوانی، دانشگاه تهران، دانشکده جغرافیا.
  6. شکویی، حسین. 1380. دیدگاه­های نو در جغرافیای شهری. چاپ چهارم، تهران، انتشارات سمت.
  7. مرکز آمار ایران. 1385. سرشماری عمومی نفوس و مسکن.
  8. ناصحی، اسماعیل، رضا ستوده فرکوش و الهام فتحی. (1387). شناوری جمیعت در ایران. پژوهشکده آمار.
  9. هال، پیتر و کتی پین. 1391. کلان‌شهرهای چندهسته‌ای. ترجمه­ کرامت­اله زیاری. تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
11. Anas, Alex. Arnott, Richard. Small, Kenneth (1997),"Urban Spatial Structure". UTCTC NO. 357. The University of California Transport System.

12. Anselin, L. 1992. Spatial data analysis with GIS: An introduction to application in the social sciences, National Center For Geographic Information and Analysis University of California, Santa Barbara, CA 93106, Technical Report 92-10.

13. Anselin, L. 1993. Exploratory Spatial Data Analysis and Geographic Information Systems. Paper prepared for presentation at the DOSES/EUROSTAT Workshop on New Tools for Spatial Analysis, ISEGI Lisbon, Portugal, and November 18-20.

14. Bertaud, Alain. 2004. ”The spatial organization of cities: Deliberate outcome or unforeseen consequence?” Paper Available on:  HTTP://alain-bertaud.com

15. Champion T. 2001. ``Urbanization, suburbanization, counter urbanization and reurbanization'', in Handbook of Urban Studies Ed. R Paddison (Sage, London) pp 143- 161.

16. Fuchs R., and Demko G. 1987. ``Commuting in the USSR and Eastern Europe: causes, characteristics and consequences'' East European Quarterly 11 463 – 475.

17. Goetz, S.J., Han, Y., Findeis, J. and Brasier, K.J. 2010. US commuting networks and economic growth: Measurement and implications for spatial policy. Growth and Change (Special Issue on Best Practices in Rural Development and Policy. 41(2): 276–302.

18. Hornis, Willemieke and Van Eck. J. 2008. A typology of peri-urban areas in the Neterlands, Tijdschrift voor Economische en Social Geografie, 99 (5): 619–628.

19. Mieszkowski, P., and Mills E. 1993. ``The causes of metropolitan suburbanization'' Journal of Economic Perspectives 7: 135 – 147.

20. Partridge, Mark D., MD Kamar Ali, AND M. Rose Olfert, 2010. Rural-to-Urban Commuting: Three Degrees of Integration, Growth and Change 41(2): 303–335.

21. Regmi, C., and Tisdell, T. 2002. Remitting behavior of Nepalese rural-to-urban migrants: implications for theory and policy, Journal of Development Studies 38(3): 76-94.

22. Sjo«berg Oë, 1992. ``Underurbanisation and the zero urban growth hypotheses: diverted migration in Albania'' Geografiska Annaler 74B 3 -19.

23. Tammaru, T. 2005. Suburbanization, employment change, and commuting in the Tallinn metropolitan area, Environment and Planning, 37: 1669–1687.

24. Van den Berg L., Drewett R., Klaassen L., Rossi A., and Vijverberg C. 1982. A Study of Growth and Decline (Pergamum Press, Oxford).

25. Whitener, L.A., and Parker, T. 2007. Policy option for a changing rural America. Amber Waves 3(2): 68–65.

مجله آمایش جغرافیایی فضا

دوره 5، شماره 16
تابستان 1394
صفحه 119-136

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار