ارزیابی و تحلیل نقش کنشگران مدیریت شهری در مدیریت یکپارچة بافت تاریخی کلان‌شهر شیراز با استفاده از مدل ANP

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه اصفهان

2 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه اصفهان

چکیده

امروزه مدیریت و حفاظت از بافت­های تاریخی به یک موضوع فوری و چالش برانگیز تبدیل ‌شده است. زیرا کنشگران متعددی در مدیریت بافت تاریخی کلان­شهرها به ایفای نقش می­پردازند. لذا هماهنگی این کنشگران و مدیریت منسجم بافت تاریخی از درجة اهمیت ویژه­ای برخوردار است. بر این اساس پژوهش حاضر به دنبال شناسایی کنشگران و رتبه­بندی­ آن‌ها در نظام مدیریت بافت تاریخی کلان­شهر شیراز می­باشد تا بتواند با شناخت چالش­های موجود؛ زمینة تحقق مدیریت یکپارچه در بافت تاریخی را ارزیابی و تحلیل نماید. روش تحقیق این پژوهش توصیفی- تحلیلی است. در این پژوهش براساس مبانی نظری؛ شاخص­های مختلف مدیریت شهری در زمینه­های برنامه­ریزی، سیاست‌گذاری، قانون‌گذاری و غیره شناسایی و در قالب پرسش­نامة خبرگان (20 نمونه) به رتبه­بندی کنشگران مختلف مدیریت شهری با استفاده از مدل دلفی و وزن­دهی در نرم‌افزار Super Decision و با استفاده از مدل ANP پرداخته ‌شده است. نتایج این پژوهش نشان می­دهد که به دلیل مدیریت متمرکز حاکم بر بافت تاریخی، نهادهای ملی و حکومتی بیشترین نقش را در سیاست‌گذاری و برنامه­ریزی بافت تاریخی ایفا می­نمایند. همچنین سازمان­های مدیریت محلی مانند شهرداری و شورای شهر بیشتر از آنکه نقش مدیریتی ایفا نمایند تنها به ‌عنوان نهادهای ناظر، خدماتی و عمرانی به فعالیت می­پردازند. شکاف مدیریتی فوق باعث اتلاف سرمایه‌های محلی و عدم تمایل بخش خصوصی و شهروندان به مشارکت گردیده است. لذا به سیاست‌گذاران و برنامه­ریزان پیشنهاد می­شود با به­کارگیری رویکرد مدیریت یکپارچة  شهری و تقویت نقش نهادهای محلی و غیره در بافت تاریخی، از تفرق عملکردی حاکم بر نظام مدیریتی بکاهند و عملکرد آن را بهبود بخشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation and Analysis of the Role of Urban Management Actors in the Integrated Management of the Historical Texture of Shiraz Metropolis using the ANP Model

نویسندگان [English]

  • Meysam Rezaei 1
  • Ali Zangi AbADI 2
1 Department of urban planning, Faculty of Geography and Planning, University of Isfahan, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Abtract:
Today, management and conservation of historical textures have become an urgent and challenging issue. Because many actors play a role in managing the historical texture of metropolitan cities. Therefore, the coordination of these actors and the coherent management of the historical texture are of particular importance. Accordingly, the present study seeks to identify actors and rank them in the historical texture management system of the Shiraz Metropolitan Area in order to assess and analyze the realm of integrated management in the historical texture by recognizing the existing challenges.
In this research, based on theoretical foundations, various indicators of urban management in the areas of planning, policy making, legislation, etc., and in the form of a questionnaire of experts (20 samples), were ranked by various actors of urban management using the Delphi model and Weighing is done in the Super Decision software using the ANP model. The results of this research show that due to centralized management of the historical texture, national and state institutions play the most role in policy making and planning of historical texture. Also, local management organizations such as the municipality and city council operate more than supervisory, service and development agencies than they have a managerial role. The above managerial gap has led to the loss of local capital and the reluctance of the private sector and citizens to participate. Therefore, the application of integrated urban management approach in the historical context of Shiraz city is an inevitable necessity, which can reduce the functional divisions governing the management system and improve its performance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Management"
  • " Integrated Urban Management"
  • " Urban Management Actors"
  • "Historical texture"
  • "Shiraz metropolis"
. ابراهیم‌زاده، عیسی. گل­ آفرین ملکی. 1391. تحلیلی بر ساماندهی و مداخله در بافت فرسوده شهری (مطالعه موردی: بافت فرسوده شهر خرم‌آباد). پژوهش­های جغرافیای انسانی، دورة چهل و چهارم، شمارة هشتاد و یکم، پاییز 1391، تهران.
2. امانپور، سعید. مهیار سجادیان. 1395. مداقه­ای آسیب شناسانه بر سازمان­یابی فضایی و مدیریت کلان‌شهر تهران منطبق بر رهیافت­ها و رهنمودهای منبعث از آرمان مدیریت یکپارچه در کشور. فصل­نامة جغرافیا و برنامه­ریزی شهری چشم‌انداز زاگرس، دورة هشتم، شمارة سی­ام، زمستان 1395، بروجرد.
3. برک­پور، ناصر. ایرج اسدی. 1395. مدیریت و حکمروایی شهری. چاپ سوم، انتشارات دانشگاه هنر، تهران.
4. حاجی­لو، زهرا. سید جمال دریاباری و عباس ارغان و رحمت­الله فرهودی. 1396. تحلیل تطبیقی مدیریت شهری در کلان­شهرهای تهران و لندن و توانمندسازی مدیران در راستای مدیریت یکپارچة شهری. فصلنامة جغرافیا (برنامه­ریزی منطقه­ای)، سال هفتم، شمارة چهارم، پاییز 1396، قشم.
5. حکمت نیا، حسن. میرنجف موسوی و علیرضا افشانی و محمد ملکی. 1396. بررسی و تحلیل حکمروایی خوب شهری در ایران، مورد مطالعه: شهر ایلام. فصلنامة آمایش جغرافیایی فضا، دورة هفتم، شمارة بیست و چهارم، تابستان 1396، گرگان.
6. جبل عاملی، فرخنده. احسان رسولی­نژاد. 1389. بکارگیری مدل فرایند تحلیل شبکه­ای در رتبه­بندی شعب بانکی: مطالعه موردی بانک صادرات. فصلنامة پژوهش­ها و سیاست­های اقتصادی، دورة هجدهم، شمارة پنجاه و پنجم، پاییز 1389، تهران.
7. زنگی‌آبادی، علی. میثم رضائی و علیرضا رحیمی و فروغ گشتیل. 1392. تحلیل جغرافیایی مبلمان شهری بخش مرکزی شهر شیراز. کنفرانس بین­المللی عمران، معماری و توسعة پایدار شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز.
8. سعیدنیا، احمد. 1383. کتاب سبز شهرداری­ها. جلد دهم، انتشارات مرکز مطالعات برنامه­ریزی شهری، تهران.
9. سیاف زاده، علیرضا. منصور بدری فر. 1387. ضرورت اصلاح نظام مدیریت توسعة شهری در کلان­شهر تهران. فصلنامة جغرافیایی سرزمین، دورة پنجم، شمارة هجدهم، تابستان 1387، تهران.
10. عظیمی آملی، جلال. اکبر جمع­دار. 1395. بازآفرینی بافت­های فرسودة شهری با تأکید بر الگوی حکمروایی خوب (نمونة موردی: محلة ده ونک، منطقه 3 تهران). فصلنامة جغرافیا (برنامه­ریزی منطقه­ای)، دورة هفتم، شمارة یکم، زمستان 1395، قشم.
11. فرجام، رسول. 1392. تحلیل فضایی توسعة ترکیبی کاربری­ها و زوال بخش مرکزی شهر: (مورد پژوهش: کلان‌شهر شیراز). رسالة دورة دکتری جغرافیا و برنامه­ریزی شهری، استاد راهنما: مجتبی رفیعیان، سیمین تولایی، محمد سلیمانی مهرنجانی و علی موحد، دانشگاه خوارزمی، دانشکدة علوم جغرافیایی، گروه جغرافیا و برنامه­ریزی شهری، تهران.
12. عزیزی، محمدمهدی. محمد ابویی اردکانی و نسرین نوری.1391. بررسی نقش کنشگران و ابزارهای مدیریت شهری در یکپارچگی مدیریت کلان‌شهر تهران. مجلة هویت شهر، دورة ششم، شمارة دهم، بهار و تابستان 1391، تهران.
13. کاظمیان، غلامرضا. اسماعیل صالحی و سید محمدهادی ایازی و علی نوذرپور و حسین ایمانی جاجرمی ونوید سعیدی رضوانی و مجید عبداللهی. 1392. مدیریت شهری (جلد اول: مبانی و حوزه­ها). چاپ اول، انتشارات تیسا، تهران.
14. محمدی دوست، سلیمان. مرضیه مرادی­ریزی و محمدعلی خانی­زاده. 1397. ارزیابی نقش مدیریت شهری در توانمندسازی سکونت­گاه­های فقیرنشین شهری با تأکید بر خواسته­های ساکنان. مطالعة موردی: محلة زینبیه شهر اصفهان. فصلنامة آمایش جغرافیایی فضا، دورة هشتم، شمارة بیست و نهم، پاییز 1397، گرگان.
15. ناظمی، شمس­الدین. زهرا حسینی و عاطفه صنیعی. 1388. بررسی امکان­سنجی استقرار مدیریت یکپارچة شهری در ایران (مورد مطالعه شهر مشهد). فصلنامة مشهد پژوهی، سال اول، شمارة دوم، بهار و تابستان 1388، مشهد.
16. وارثی، حمیدرضا. میثم رضائی. 1391. تحلیل فضایی و مکان­یابی مراکز اقامتگاهی در شهرهای تاریخی (مطالعة موردی: هتل‌های شهر شیراز). فصلنامة آمایش محیط، دورة پنجم، شمارة نوزدهم، زمستان 1391، ملایر.
17.Dikmen, Isik. M.T Birgonul. 2007. Using Analytic Network Process for Performance Measurement in Construction. College of Architecture, Georgia Institute of Technology, USA, Atlanta.
18.Ertan, Tugce.  Eğercioğlu Yakup. 2016. Historic City Center Urban Regeneration: Case of Malaga and Kemeraltı, Izmir. Procedia - Social and Behavioral Sciences,  (223): 601-607.
19.Ling, Tom. 2002. Delivering Joiled-up Government in the UK: Dimentions issues and problem. In: Public Adminestration, 80 (4): 615.
20.McGill, Ronald. 1994. Integrated Urban Management: an Operational Model for Third World City Managers. Cities: the intenational quarterly on urban policy, 12(5): 337-351.
21.McGill, Ronald. 1998. Urban Management in Development Countries. Cities, 15(6): 463-471.
22.OECD. 1996. Building Policy Coherence: Tools and Tensions. OECD Public Management Occasional Paper. No 12, Paris.
23.Pourkarimi, Elahe. Sadegh Zibakalam & Nader Noroozi. & Masumeh Ebtekar. 2016. A Conceptual Model for Integrated management of the Urban Environment in Tehran Metropolis (Based on the Good Governance Guidelines). International Journal of Environmental Research, 10(3): 391-400.
24.Rasoolimanesh, Seyed Mostafa, Mastura Jaafar & Badarulzaman Nurwati. 2014. Examining the Contribution Factor for the Saccessful Implemention of City, Iran. Cities, 41: 10-19.
25.Ryden, Lars. 2008. Tools for Integrated Sustainability Management in Cities and Towns. Urban Studies and Sustainability Science. Baltic University Press, Uppsala.
26.UNECE, WHO. 2006. Practical Guidelines on Institutional Arrangments for Integrated Policy and Decision Making. Geneva.
27.Schwedler, Hanns-Uve. 2011. Integrated Urban Governance (The Way Forward), Metropolis, Word Assocation of the Major Metropolisis First edition, March 2011.
28.Stead, Dominic. Harry Geerlins. 2005. Integrating Transport, Land use Planning and Invironment Policy Views of Practitioners from Denmark, England and Germany. The European Journal of Social Science Research, 18(4).
29.Stevenson, Deborah. 2003. Cities and Urban Cultures. Open University Press_McGraw_Hill Education (UK).
30.Warren, Roland Leslie. Stephen M Rose & Ann F Bergunder. 1974. The Structure of Urban Reform: Community Decision Organization in Stability and Change. Publisher: Lexington Books, 1st edition (June 1, 1974).
31.Wilkinson, David. Elaine Appelbee. 1999. Implementing Holistic Government: Joind-up action on the ground. Published by Bristol University Press, Bristol.
32.Zaali, Nader. Majid Zareie & Saman Ebizadeh & Farshid Hashemzadeh Ghalehjogh. 2016. Strategic Planning for Organizing of Urban Distressed Areas (Case Study: Shahidgah-Sheikh Safi Neighborhood in Ardabil City). The Scientific-Research Quarterly Journal of Urban Economics and Management, 4(14): 41-65.