نقش سرمایه های اجتماعی در مدیریت ومشارکت محله ای (مورد مطالعه: محله‌های سلیمانی(تیموری)وهاشمی منطقه ده شهرتهران )

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 هیئت علمی گروه جغرافیا دانشگاه شهید بهشتی

2 هئیت علمی گروه جغرافیای دانشگاه شهید بهشتی

3 دانشجوی دکتری

چکیده

مدیریت شهری به معنای ادراه امور شهر به منظور پایداری و رضایت اجتماعات محلی با در نظر گرفتن و تبعیت از سیاست های ملی است. نیل به چنین مدیریتی، توجه به سرمایه های اجتماعی را ضروری می‌سازد تا مشارکت محلی به منظور بسیج منابع نهفته شهروندان برای رفع مشکلات فزاینده را هموار سازد. درحالی که مدیریت محله در تهران برای ارتباط مردم و اجتماعات محلی با شورای شهر و مدیریت شهر تهران(شهرداری) ایجاد شده اند، فاقد اثر بخشی وکارایی لازم می باشد و هنوز جایگاه مشخصی در ساختار مدیرت شهری پیدا نکرده است. در سالهای اخیر بسیاری از جوامع سرمایه های اجتماعی را به عنوان جزئی از یک استراتژی برای تجدید قوا ، تقویت جوامع شهری وکاهش مسائل و مشکلات مدیریت شهری مورد پذیرش قرارداده اند. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و پیمایشی به بررسی مفهوم سرمایه های اجتماعی و ارتباط آن با مدیریت محله پرداخته است. برای بررسی میزان سرمایه های اجتماعی و مشارکت محله‌ای تعداد 201 پرسشنامه در بین ساکنین2 محله هاشمی و سلیمانی(تیموری ) منطقه 10 شهرداری تهران توزیع گردیده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارspss و همچنین آزمونT با دو نمونه مستقل و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج پژوهش بیانگر وجود تفاوت معنادار بین سرمایه های اجتماعی در دو محله می باشد که این امر تاثیر خود را به صورت متفاوت در میزان مشارکت ساکنین محلات گذاشته است، یعنی بین تمایل به مشارکت و سرمایه های اجتماعی همبستگی وجود دارد، اما هیچ گونه همبستگی بین سرمایه های اجتماعی و مشارکت عینی در محلات وجود ندارد. همچنین علی رغم بالا بودن سرمایه های اجتماعی در محله تیموری به نسبت محله هاشمی ، میزان آشنایی و میزان مشارکت واقعی در محله هاشمی از محله تیموری بیشتر می باشد، این امر نشان دهنده‌ی این است که سرمایه های اجتماعی در محله تمیوری کمتر مورد بهره برداری قرار گرفته و در مشارکت واقعی ساکنین تاثیر چندانی نداشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The role of social capital in management and neighborhood participation (Case study:Hshmi and Themori neighborhoods )

نویسنده [English]

  • mansoor soleimani 3
3 phd university student
چکیده [English]

Urban management means managing the affairs of the local community with regard to stability and satisfaction and compliance with national policy.achieve this management, attention to social capital necessary to build local partnerships to mobilize citizens latent resources to fix the growing problems. While the neighborhood management in tehran have been created to connect people and local communities with city council and tehran city management, lack of effectiveness and efficiency are required and no defined relationship wiht city management and city council.In recent years, many societies are accepted the concept of social capital as part of a strategy to revitalize and reinforce the urban communities and to reduce the issues and problems originating from immethodical growth of population.Although the issue of neighborhood management has been posed in Tehran metropolis, the neighborhood management has still challenges and problems. As a result, the management of Tehran in general and district 10 of municipality in particular have been faced with a crisis.Therefore, by using the potential of social capital of the residents, the ground for realizing the scheme of neighborhood management and optimal participation of residents can be provided. So, the success of neighborhood management depends on emphasizing the recognition of potentials in the form of social capital. This paper is a descriptive-analytical study which examines the concept of social capital and its relationship with neighborhood management.To assess the degree of social capital, 201 questionaires were distributed among the residents of two regions of hashemi and teimoori in district 10 of Tehran.To analyze the data, SPSS software, independent sample T-test, and Pearson Correlation Coefficient were used. The results of research represents significant differences between social capital in neighborhoods, That matter cause different influence on participation level in this neighborhoods. Namely there is correlation between willingness to participation and social capital. But no correlation between social capital and actual participation in this neighborhoods.Also,despite the high level of social capital in temori than hashemi,level of familiarity and actual participation in the hashemi more than teimoori neighborhood, this shows that social capital in the teimoori neighborhood less exploited and not much impact in actual participation of residents.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Neighborhood management
  • Social Capital
  • participation
  • District 10 of tehran Muncipality
  1. ایمانی جاجرمی،حسین.1380. سرمایه‌های اجتماعی ومدیریت شهری. فصلنامه مدیریت شهری، شماره 7 صفحات 34-45.
  2. باوان‌پوری، علیرضا.1380. نقش سرمایه اجتماعی در توسعه­ پایدار محله‌ای مورد کوی سجادیه مشهد. رساله کارشناسی‌ارشد جغرافیا. استادراهنما: دکتر عزت‌اله مافی. دانشگاه فردوسی مشهد. دانشکده جغرافیا. گروه جغرافیا.
  3. پاکدل‌نژاد، مصطفی. محمدسعید فلاح نیاسر. 1391. آشنایی با ساختار، اهداف، وظایف و ماموریت‌های مدیریت محله. معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، کارگروه‌های تخصصی محلات، تهران.
  4. تاجبخش، کیان. 1384. سرمایه اجتماعی: اعتماد، دموکراسی و توسعه، تهران. چاپ اول انتشارات شیرازه.
  5. تولایی، نوین. مریم شریفیان ثانی.  1384. نقش سرمایه اجتماعی در برنامه‌ریزی برای رفاه اجتماعات محلی، مجموعه مقالات نخستین سپوزیسیون سرمایه اجتماعی و رفاه اجتماعی تهران. دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
  6. خاوری، زهرا. راضیه خاوری.1390. بررسی تأثیر شاخصهای سرمایه اجتماعی بر وضعیت اقتصادی محله مطالعه موردی: محله طلاب، فصل نامه مدیریت شهری، ویژه‌نامه بهار و تابستان
  7. خدائی، زهرا. هانیه هودسنی. 1389. مشارکت شهروندی و هویت محل‌های در رویکرد توسعه پایدار اجتماعات محلی، نخستین همایش مدیریت محله وحقوق شهروندی. تهران.
  8. رهنما، رحیم. رضوی. 1391. بررسی تأثیر حس تعلق مکانی بر سرمایه اجتماعی و مشارکت در محلات شهر مشهد، نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی دوره 17 شماره 2 تابستان.
  9. سجادی ژیلا، فاطمه سوری. 1391. تحلیل مشارکت‌پذیری زنان: ضرورتی در بهسازی سگونتگاه‌های غیررسمی (مطالعه موردی: محلّه آبک، منطقهیک شهر تهران)، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره 44، شماره 4، زمستان.
  10. شیخی، آرام. سوما کاظمی‌مقدم. 1389. سرمایه اجتماعی و توسعه پایدار شهری. مورد فاز 5 شهر اندیشه، نخستین همایش سرمایه‌های اجتماعی.

11. صیدایی، اسکندر و محمدعلی شاپورآبادی و حسین معین آبادی. 1388. دیباچه‌ای بر سرمایه اجتماعی و رابطه آن با مؤلفه‌های توسعه، فصل‌نامه راهبرد یاس، شماره 19.

12. عبداللهی، مجید. 1388. ساختار محله پایدار شهرهای ایران (گذشته، اکنون و الگوی آتی) با تاکید بر شیراز. رساله دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری. استاد راهنما: دکتر مظفر صرافی. دانشگاه شهید بهشتی. دانشکده علوم زمین. گروه جغرافیای انسانی.

  1. فنی، زهره، فرید صارمی. 1392. رویکرد توسعه پایدار محله‌ای در کلان شهر تهران مورد محله بهار منطقه 7. فصل‌نامه جغرافیا و توسعه، شماره 30
  2. معصومی، سلمان.1390. توسعه محله‌ای در راستای توسعه پایدار کلان‌شهر تهران. تهران، انتشارات جامعه و فرهنگ.
  3. مفرح، فاطمه. 1389. بررسی نقش سرمایه‌های اجتماعی در ارتقاء تعلق اجتماعی شهروندان در محله. نخستین همایش شهروندان و تعلق اجتماعی، تهران.

16. موسوی، احمد. 1385. برنامه‌ریزی توسعه محله‌ای با تاکید بر سرمایه‌های اجتماعی مطالعه موردی کوی طلاب- شهر مشهد. رساله کارشناسی‌ارشد شهرسازی. استادراهنما: دکتر علی‌اکبرتقوایی. دانشگاه تربیت مدرس. گروه شهرسازی.

17. موسوی، یعقوب. 1387. بررسی سیاست‌های شهری توسعه اجتماعی نوع محله‌ای شهر تهران. مجموعه خلاصه مقالات همایش ایده‌های نو در مدیریت شهری، مرکز مطالعات شهرداری تهران، صص 59 تا 60.

18. Alison Gilchrist. 2009. The well-connected A networking approach to community development, Second edition, published in Great Britain The Policy Press, University of Bristol.

19. Glen, Klatovsky. and Catherine, Mahony. 2010. The Future of Community Management:  Reviewing Our Governance Model Background Paper, NCOSS – Council of Social Service of NSW (NCOSS)

20. Hummon, David, 1992, Community Attachment: Local Sentiment & Sense of Place", Plenum, NewYork.

21. Kamp, I., K., Van, Leidelmeijer, K., Marsman, G. and de Hollander, A. 2004. Urban environmental quality and human wellbeing: Towards a conceptual framework and demarcation of concepts; a literature study, Landscape and Urban Planning, 65(1-2).

22. Maloney, W., Smith, G. and Stoker, G. 2000. Social capital and urban governance, political studies, 48: 802-820.

23. Martins, I., Marques, T.S. 2009. Evaluating Quality Of Life in Cities– Towards New Tools to Support Urban Planning.

24. Oktay, D., Rustemli, A., and Marans, R.W. 2009. Neighborhood satisfaction, sense of community, and attachment: Initial findings from Famagusta quality of urban life study, 6 (1): 6-20

25. Peter Dreier 1996. Communit Empowerment Strategies: The Limits and Potential of Community Organizingin Urban Neighborhoods, Cityscape: A Journal of Policy Development and Research, 2(2).

26. QUT High-Density Liveability Guide, Sese of Community, Queensland University of Technology.

27. Robert Kowalski, and Inga Kaškelyte 2005. Project Cycle Management Training To Empower Local Communities, Zarzadzanie publication, Brlin.

28. Shamai, Shmuel. 1991."Sense of place: An empirical measurement", Isreael, Geoforum 22: 347-358.

29. WATES, NICK, 2008. The Community Planning Handbook: "How People Can Shape Their Cities, Towns and Villages in Any Part of the World" (Earthscan Tools for Community Planning), from Earthscan Publications, Uk.