نوسازی و بهسازی بافت فرسوده بارویکرد توسعه پایدار شهری و تلفیق عملگرهای فازی GISو FAHP (نمونه موردی: شهر پیرانشهر)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه شهید چمران اهواز

2 دانشجو

3 دانشجوی کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه ریزی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

باافزایشبیرویةجمعیت،بویژهجمعیتشهرنشیندرچنددهةاخیردرکشورایران،مسألهفضاوتوسعهپایدارفضاییازاهمیتقابلتوجهیبرخوردارگردیدهاست. درایرانرشدجمعیتشهریباتوسعةناموزونافقیشهروازبینبردنمنابعکشاورزیوطبیعیاطرافشهرهاهمراهبودهاست. ایندرحالیاستکهبسیاریازشهرهادارایمنابعفضاییباارزش،امافرسودهایهستندکهراهگشایبسیاریازمشکلاتبهوجودآمدة شهرهادرحالحاضراست، لذا موضوع بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده شهری، همواره یکی از مسائل و چالشهای شهرهای امروزی است که اندیشمندان حوزه های مختلف و مدیران شهری را به حیطه تلاش در جهت بهسازی و نوسازی آن کشانده است. در این راستا هدف این پژوهشاولویت‌بندی مناطق مختلف قلمرو پژوهش به منظور اعمال بهسازی و نوسازی است. برای دستیابی به هدف مذکور از 7 متغیر اصلی در بافت فرسوده شامل قدمت، قیمت، نوع مصالح، مساحت، وضعیت دسترسی، شیب زمین و تعداد طبقات واحد های مسکونیدر بافت استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از عملگرهای فازی(Sum، And، Product) در محیط GIS، و همچنین با وزن‌گذاری معیارهای منتخب، از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی(FAHP)، به منظور مقایسه استفاده شده است. در نهایت نتایج بدست آمده از عملگرهای فازی و AHP فازی، جهت شناسایی بهترین مکانها برای بهسازی و نوسازی بافت فرسوده، به قیاس کشیده شده است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که مطابق توابع و مدل بکار رفته در پژوهش،از کل سهم بافت (مساحتی بالغ بر 244023 متر مربع یعنی 721/0 درصد) آن واجد شرایط قوی برای امر نوسازی بوده است در حالی که مابقی سهم بافت ( مساحتی بالغ بر 5/41502 متر مربع یعنی 11/0 درصد) از اولویت ضعیفی برای امر نوسازی برخوردار است. همچنین در ادامه مدل FAHP، مساحتی بالغ بر 32085 متر مربع یعنی حدود 10/0 درصد از سهم کل بافت را برای امر بهسازی پیشنهاد می کند. البته جزئیات عملیات پیشنهادی در عملگر Sum Fuzzy نسبت به دیگر توابع و مدلAHP فازی با دقت بیشتری نشان داده شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Modernization and improvement of urban decay with the approach of sustainable development and integration of GIS and fuzzy operators FAHP ( Case Study: Piranshahr city)

نویسنده [English]

  • ghasem farahmand 2
1
2
3
چکیده [English]

Iran has gained considerable importance in recent decades In relation to spatial development due to the increase in population, especially the urban population. Urban population growth in the country has been inharmonious development and the elimination of agricultural resources and the natural landscape of the surrounding towns. However, it is a source of valuable space, but eroded in many cities That would solve a lot of problems in cities now. So it is always a problem in modern cities, the renovation and improvement of the eroded city. which has led to efforts to modernize and renovate it Various scholars and urban managers. Accordingly, Hence is used to achieve the aim of the study (improvement and modernization for proposed priority areas) Therefore, it has been used to achieve this goal of 7 main variable decay include dating, price, type of building, area, land slope, and access status number of residential units on floors worn texture in the present study. Is used to analyze research data from functions (Sum fuzzy, And fuzzy, product fuzzy) in the GIS software and has also been usedThe Fuzzy Analytic Hierarchy Process (FAHP), through weighting criteria In order to compare the results. Finally, were compared with the results obtained from fuzzy functions and fuzzy AHP to identify the best locations for the development and modernization of distressed area. The result showed According to the model used functions in this study, The total share of urban distressed area (An area of over 244023 m i.e. %721 of the total tissue) Been a strong priority for modernization. While the share of distressed area (An area of over 41502/5 m i.e. %11 of the total tissue) Poor conditions for modernization. As well as more mature on the FAHP model, i.e. an area of approximately 10/0 square meters of 32085% share of total benefits for Improvement the tissue would suggest. Of course, the proposed operation details are displayed in other than the Sum operator on functions and fuzzy AHP model more accurately.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Decay
  • Modernization and improvement
  • Fuzzy Functions
  • fuzzy AHP
  • Piranshahr city

مراجع

  1. ابراهیم‌زاده، عیسی و گل آفرین ملکی 1390. تحلیلی بر ساماندهی و مداخله در بافت فرسوده شهری؛ مطالعه موردی شهر خرم‌آباد، فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره 81.
  2. پوراحمد، احمد، کیومرث حبیبی و مهناز کشاورز،1389. سیر تحول مفهوم شناسی باز آفرینی شهریبه‌عنوان رویکردی نو در بافت‌های فرسوده شهری، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی- اسلامی، شماره 1.
  3. حبیبی، سیدمحسن.1379. جامعه مدنی و حیات شهری، فصلنامه هنرهای زیبا، دوره 7، شماره 0
  4. حبیبی، کیومرث و سعید نظری عدل. 1386. پیاده سازیماتریس‌هایهم‌جواری در سیستم اطلاعات مکانیبه‌منظور تعیین و یا تغییرکاربری‌های شهری، همایش ژئوماتیک، سازمان نقشه برداری کشور.
  5. خانی، علی.1389. بافت‌های فرسوده شهر تهران: مسائل و راهبردها، نشریه اینترنتی نوسازی، شماره 10.
  6. خسروی، فرامرز، علی زنگی‌آبادی و زهرا صحراییان. 1390. استخراج شاخص‌های شناسایی بافت فرسوده شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی؛ مطالعه موردی شهر جهرم، فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره 78.
  7. دویران، اسماعیل، ابوالفضل مشکینی، غلامرضا کاظمیان و زینب علی‌آبادی. 1391. بررسی مداخله در ساماندهی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری با رویکرد ترکیبی نمونه موردی؛ محله زینبیه زنجان، مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری، سال دوم، شماره 7.
  8. شاد، روزبه، حمید عبادی، محمد سعدی‌مسگری و علیرضا وفائی‌نژاد. 1388. طراحی و اجرای GISکاربردی جهت مکان یابی شهرک صنعتی با استفاده از مدل‌های فازی، وزن‌های نشان گر و ژنتیک، نشریه دانشکده فنی، دوره 43، شماره 4.
  9. شکوهی، علی. 1388. تحلیلمسائلبافت‌های فرسوده شهری با استفاده از نقشه‌های فازی، سومین همایشمنطقه‌ای بررسی مسائل شهرسازی زنجان.
  10. شکویی، حسین. 1372. جغرافیای شهری، انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ سوم.
  11. عطائی، محمد. 1389. تصمیم‌گیری چند معیاره فازی، انتشارات دانشگاه صنعتی شاهرود، چاپ دوم.
  12. مطوف، شریف و زهرا خدایی. 1388. الگوهای رونق بخشی، نوسازی و بهسازی بافت فرسوده‌ی شهری، فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، سال اول، شماره 3.

13. ملکی، سعید، علی شجاعیان و قاسم فرهمند. 1393. ارزیابی نوسازی و بهسازی بافت فرسوده ایذه با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، فصلنامه فضای جغرافیایی اهر.

  1. مؤمنی، منصور. 1392. مباحث نوین تحقیق در عملیات، انتشارات دانشگاه تهران،چاپ اول.

15. مؤمنی، مهدی، حسن بیک محمدی و زهره مهدی‌زاده. 1389.«تحلیلی بر طرح‌های احیاء و نوسازی بافت‌های فرسوده نمونه موردی محله جویباره اصفهان»، فصلنامه مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، سال دوم، شماره 7.

  1. مهندسین مشاور امکو. 1382. "مطالعات بافت‌های فرسوده"، ویرایش اول، تهران.

17. مهندسین مشاور بوم نگار پارس. 1391. طرح توسعه و عمران (جامع) شهر پیرانشهر. وزارت راه شهرسازی اداره کل راه و شهر سازی استان آذربایجان غربی، جلد اول.

  1. مرکز آمار ایران: www.amar.org.ir
    1. Camillo, S.1889. City Planning According to Artistic Principles
    2. Jude, D., and Parkinson, M. 1990. “Leadership and Urban Regeneration: Cities in North America and Europe”. Beverly Hills, CA:Sage.
    3. Harrison, Bennett and Amy Glasmeier, K. 1997. “Why business Alone won’t redevelop the inner city: A friendly critique of Michael Porter’sapproach to urban revitalization”. Economic Development Quarterly, 11:1.
    4. Hewitt, W.E. 1998.The role of international municipal cooperation in housing the developing world’s urban poor’s the Toronto- sao Paulo example, habitat international, 22.
    5. Porter, Michael 1997. “New strategies for inner-city economic development”. Economic Development Quarterly, 11: 1.
    6. Rebelo, M. 2011.Urban planning in office markets: A methodological approach. Land Use Policy. 28
    7. Vidal, Avis. 1996. “CDCs as agents of neighborhood change: The state of the art. In revitalizing urban neighborhoods”, W. Dennis Keating, Norman Krumholz, and Philip Star, eds. Lawrence: University of Kansas Press.

مجله آمایش جغرافیایی فضا
دوره 6، شماره 22
اسفند 1395
صفحه 137-154

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار