چشم انداز مطلوب نظام اسکان سکونتگاههای روستایی مستقر در دریاچه سد سیمره

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 1کارشناس ارشد معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور و مدرس دانشگاه پیام نور

2 استادیار دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی تهران

3 استادیار دانشکده علوم زمین- دانشگاه شهید بهشتی تهران

4 دانشجوی دکتری جغرافیا برنامه‌ریزی شهری دانشگاه شهید بهشتی و پژوهشگر جهاد دانشگاهی واحد لرستان

چکیده

یکی از مهمترین عواملی که از بعد سیاسی (برنامه‌ریزی) بر ساختار و کارکرد سکونتگاه‌های روستایی اثر می‌گذارد، پروژه‌های عمرانی به‌ویژه احداث سدها است. سد سیمره که بر روی رودخانه سیمره بین استانهای لرستان و ایلام قرار گرفته است، یکی از این سدهاست. این سد، به علت ویژگی ساختاری و کارکردی اش شدیدا نظام اسکان را در محدوده اجرایش تحت تاثیر قرار داده است. این تحقیق با هدف تبیین اثرات احداث سد سیمره بر نظام اسکان محدوده مورد مطالعه و ترسیم چشم‌انداز مطلوب مداخله در این نظام انجام شده است. روش انجام این تحقیق، توصیفی، تحلیلی وترکیبی است. روش جمع‌آوری اطلاعات، روش جمع آوری کتابخانه‌ای– پیمایشی می‌باشد. محدوده جغرافیایی این تحقیق 14روستای دهستان زیرتنگ است. تعداد نمونه مورد مطالعه در محدوده جغرافیایی شامل 10روستا و 184خانوار می‌باشد. برای تعیین حجم نمونه روستاها و خانوارها، از فرمول کوکران استفاده گردیده است. روش نمونه گیری با توجه به تعداد نمونه‌ها روشهای طبقه ایی و تصادفی انتخاب گردید. همچنین، برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و اطلاعات به دست آمده از مدل تحلیل سلسله مراتبی (A.H.P) و مدل سوات (SOWT) استفاده گردید. بررسی انجام گرفته، نشان داده است که ایجاد سد سیمره در محدوده دهستان زیرتنگ به عنوان عامل بیرونی، اگرچه از نگاه سیاستگذاران امری اجتناب ناپذیر بود، ولی سیاست مداخله ( خرید داراییها) برای سامان دادن به نظام اسکان متناسب با ویژگیهای ساختاری-کارکردی آن نبود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Favorable vision of rural settlement system in the seimareh

نویسندگان [English]

  • H.A. Darvishi 1
  • F. Azizpour 2
  • A.R. Rahmani Fazli 3
  • M. Beyranvandzadeh 4
1
2
3
4
چکیده [English]

One of the most importantelementsofthe political (planning) iseffectson thestructure and function of rural settlements is construction projects, especially the construction of dams. Seimareh damis located on the river between the provinces of Lorestan and Ilam Seimareh, is one of the dams. These dams, strongly affect the Implementation area of the settlement system, due to its structural and functional characteristics. This study was done to explore the effects of Seimareh dams on the settlement system of the case study area and mapped of interventiongood vision in this system. Research method is descriptive-analytical and combination. Data collection method, is library - survey. Geographical case study is 14 villages of Zyrtang area. Samples number in a geographic case study includes 10 villages and 184 households. The selections of sample villages and households have been used the formula of Cochran. Sampling method was selected stratified& random techniques. Also, Analysis of data and information was used AHP and SOWT models. The studies have shown that construction Seymare dam in Zyrtang rural area, although its realization was inevitable from view point policy makers but policy intervention (assets buying) was inappropriate to order the settlement system to structural& functional characteristic’s.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The settlements
  • rural settlements
  • dams Seimareh
  • Zyrtang District

مراجع

-ایزدی‌خرامه، ح. 1375. «بررسی پیامدهای تجمیع روستاهای تخریب شده بر اثر بلایای طبیعی در استان فارس (نمونه مورد مطالعه: شهرک ایثار)» مجموعه مقالات ساماندهی روستاهای پراکنده، انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، صفحات 112 تا 162.
2-اعرابی، م.، آقازاده، هـ. و نظامی وند چگینی، هـ. 1387. «دستنامه برنامه‌ریزی استراتژیک». چاپ دوم .تهران: انتشارات هماگرافیک.
3-دانشنامه مدیریت شهری و روستایی 1387. سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور.
4-رحمتی، ع.، نظریان، ا. 1389. «آثار اقتصادی-اجتماعی و محیط زیست سکونتگاه‌های مشمول جابه جایی ناشی از ایجاد سدها مطالعه موردی: سد گتوند علیل، رودخانه کارون»، پژوهش‌های محیط زیست، شماره دوم.صص 69-90.
5-رضوانی، م. 1383. «مقدمه‌ای بر برنامه‌ریزی توسعه روستای در ایران»، چاپ اول، تهران: نشر قومس.
6-زیویار،پ. و رجبی، آ. 1387. «گسترش توسعه فضایی و ضرورت ایجاد شهرهای جدید «مطالعه موردی شهر جدید پردیس»، فصل نامه جغرافیایی سرزمین، شماره 19.
7-سجادپور، م.ک. 1384. «چارچوب‌های مفهومی و عملیاتی در مدیریت مهاجرت بین المللی مطالعه موردی ایران»، فصل نامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 78، صفحات 9-30.
8-سعیدی، ع. 1377. «مبانی جغرافیای روستایی»، چاپ اول، تهران، انتشارات سمت.
9-سعیدی. ع. 1377. «توسعه پایدار و ناپایداری توسعه روستایی در ایران»، فصل نامه مسکن و انقلاب، شماره 87.
10-سعیدی، ع.، حسینی حاصل، ص. 1388. «شالوده مکان یابی و استقرار روستاهای جدید»، چاپ اول، تهران، انتشارات بنیاد مسکن.
11-سعیدی. ع. 1383. «مسایل و چشم انداز عمران و توسعه روستایی در ایران». مجله انقلاب و مسکن، 1383، شماره 108، صفحات 2-13.
12-سعیدی. ع. 1388. «درسنامه برنامه ریزی روستایی»، تهران، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی
13-سعیدی، ع. 1375. «مجموعه مقالات سامان‌دهی روستاهای پراکنده»، چاپ اول، تهران، انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی. صفحات 406 تا 415.
14-سعیدی، ع. 1391. «پویش ساختاری- کارکردی: رویکردی بدیل در برنامه‌ریزی فضایی» مجله اقتصاد فضا و برنامه ریزی روستایی، دوره اول، شماره 1، صفحات 1 تا 6.
15-گلکار، ک. 1384. «مناسب سازی تکنیک سوات برای کاربرد در طراحی شهری»، مجله صفه، شماره 41.
16-مرکز آمار ایران، 1385. «شناسنامه آبادی‌های کشور، استان لرستان»، شهرستان کوهدشت
17-مرکز آمار ایران 1355-1385. «سرشماری عمومی نفوس و مسکن، استان لرستان»، شهرستان کوهدشت
18-زبردست، ا. 1380. «کاربرد فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در برنامه ریزی شهری و منطقه ای»، مجله هنرهای زیبا، دوره اول، شماره 10، صفحات 13 تا 21.
19-پژوهشکده سوانح طبیعی، 1388. «ارزشیابی اثرات اجرایی طرح‌هادی روستایی»، چاپ اول، تهران، نشر بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
20-وزارت نیرو- شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران 1382. «مطالعات اجتماعی – اقتصادی و خسارت مخزن سد و نیروگاه برق آبی سیمره»، مهندسین مشاور سبزاندیش پایش (ساپ)
21-اداره جهاد کشاورزی استان لرستان، 1390.
 
22.Barnett, J., and Webber, M. 2010. Accommodating migration to promote adaptation to climate Change (Policy Research Working Paper 5270). Washington, DC: World Bank. Retrieved From:  http://econ.worldbank.org/external/default/main?pagePK=64165259&theSitePK=469382&piPK=64165421&menuPK=64166093&entityID=000158349_20100413131732.
23.Croll, E.J. 1999. Involuntary resettlement in China: The local view. China Quarterly, 158, 469-483.
24.World Commission on Dams. 2000. Dams and development: A new framework for decisionmaking. Retrieved from http://www.dams.org/
25.World Bank 2001. Involuntary Resettlement: Operational Policy (OP) 4.12. Washington, DC: World Bank
(www.isc.senshu-u.ac.jp/~thc0456/EAHP/AHPweb.html)
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار