میره ای, محمد, علیوردیلو, هادی, امیریان, سهراب, علیوردیلو, محمود. (1396). تحلیلی بر نابرابریهای توسعه بهداشتی و سلامت در منطقه البرز جنوبی. مجله آمایش جغرافیایی فضا, 7(26), 49-68.
محمد میره ای; هادی علیوردیلو; سهراب امیریان; محمود علیوردیلو. "تحلیلی بر نابرابریهای توسعه بهداشتی و سلامت در منطقه البرز جنوبی". مجله آمایش جغرافیایی فضا, 7, 26, 1396, 49-68.
میره ای, محمد, علیوردیلو, هادی, امیریان, سهراب, علیوردیلو, محمود. (1396). 'تحلیلی بر نابرابریهای توسعه بهداشتی و سلامت در منطقه البرز جنوبی', مجله آمایش جغرافیایی فضا, 7(26), pp. 49-68.
میره ای, محمد, علیوردیلو, هادی, امیریان, سهراب, علیوردیلو, محمود. تحلیلی بر نابرابریهای توسعه بهداشتی و سلامت در منطقه البرز جنوبی. مجله آمایش جغرافیایی فضا, 1396; 7(26): 49-68.
تحلیلی بر نابرابریهای توسعه بهداشتی و سلامت در منطقه البرز جنوبی
4دانشجوی کارشناسی مهندسی بهداشت حرفه‌ای، دانشگاه شهیدبهشتی
چکیده
بزرگ‌ترین هدف برنامهریزی منطقهای کاهش نابرابری و ایجاد تعادل در برخورداری از امکانات و خدمات در راستای توان‌ها و استعدادهای هر منطقه است. اولین گام در برنامهریزی منطقهای شناسایی مناطق توسعه‌نیافته در هر بخش است. امروزه رسیدن به توسعه پایدار در هر بخش، به عنوان هدف اساسی دولت‌ها و سازمان‌ها محسوب می‌شود. بخش بهداشت و درمان یکی از ارکان مهم توسعهیافتگی کشورهاست، بنابرین سلامت روح و جسم، پشتوانه توسعه اقتصادی_اجتماعی هر کشور است و نتیجۀ پیشرفت در این بخش، یک سرمایه‌گذاری بزرگ انسانی است. هدف از مطالعه و پژوهش حاضر تحلیل و سنجش میزان توسعهیافتگی استانهای منطقه البرز جنوبی در بخش بهداشت و درمان با تأکید بر برنامهریزی منطقهای است. نوع پژوهش، کاربردی_توسعه‌ای و ماهیت آن توصیفی_تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای- اسنادی است که با توجه به مطالعات صورت گرفته، 31 شاخص از منابع مختلف استخراج و با روش Vikor و نرم‌افزار GIS به تجزیه و تحلیل شاخصهای بهداشتی و درمانی در این پژوهش، پرداخته شده است. نتایج بررسی وجود نابرابری، اختلاف و عدم تعادل را تأیید می‌کند به طوری‌که استان تهران با امتیاز نهایی 0184/0 (بسیار برخوردار) و استان قزوین با امتیاز نهایی 0859/0 (محروم) به ترتیب در سطوح اول و آخر قرار گرفته-اند.
Analysis on the regional inequalities in health development in South Alborz
نویسندگان [English]
sohrab amirian3؛ mahmod alivardilo4؛
چکیده [English]
Reducing the inequalities and creating the balancing in the own of facilities and services are the biggest goal of regional and spatial planning for the powers in each region. Identifying underdeveloped areas in each section is the first step in regional planning. Achieve to sustainable development in all sectors is the basic objective of governments and organizations now. Health sector is one of the important pillars of country's development. Therefore mental and physical health support the economical social development of each country, as a result of progress in this sector is a big human investment The aim of this study is to analyze and assess the development of the provinces of south Alborz region in the health sector, with emphasis on regional planning. The type of this paper is applied-developmental by scope. Also the nature of this paper is descriptive- analytical research. The survey method of the paper is documentary. To do this paper 31 indicators has been extracted and used from various sources- especially national statistics book year- by Vikor model and GIS software to analyze health indicators. The results show much inequalities and imbalances between regions, so that Tehran province, with a final score0/0184 is the best and Qazvin province with a final score 0/0859 is the most deprived region. In the final of the paper base on conclusions, it has presented some policies and proposals for regularizing and organizing these spatial unbalances in health development between regions of south Alborz. Key Word: Health Development, Regional Inequalities, South Alborz, Vikor
کلیدواژه‌ها [English]
Health Development, regional inequalities, South Alborz, VIKOR
مراجع
الیاسپور، بهنام. داریوش الیاسپور و علی حجازی.1390. میزان توسعهیافتگی بخش بهداشت و درمانی شهرستانهای استان خراسان شمالی به روش تاکسونومی عددی در سال 1385. مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، دوره 3، شماره 1، صص 28-3.
اصغرپور، محمدجواد. 1393. تصمیمگیریهای چند معیاره. انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
ابراهیم‌زاده، عیسی. کوهزاد رئیسپور. 1390. بررسی روند تغییرات درجهی توسعهیافتگی مناطقه روستایی سیستان و بلوچستان با بهرهگیری از تاکسونومی عددی طی دهههای 1385و1375. مجله جغرافیا و توسعه، شماره 24، صص 76-51.
بابایی، غلامرضا. آوات فیضی. 1383. ردهبندی استانهای کشور بر مبنای شاخصهای بهداشتی و جمعیتی به کمک تکنیک آماری خوشهبندی فازی. مجله پژوهشی حکیم، دوره 7، شماره 4، صص7-1.
پوررشنوف، فیروز. محمد شیوا و حمیدرضا پورزمانی. 1391. بررسی و مقایسه درجه توسعهیافتگی بخش بهداشت و خدمات بهداشتی استانهای ایران در سال 1387. مجله تحقیقات سلامت، دوره 8، شماره 7، صص 1330-1322.
تقوایی، مسعود. احمد شاهیوندی. 1389. پراکندگی خدمات بهداشتی و در درمانی در شهرستانهای ایران. فصلنامه رفاه اجتماعی، سال10، شماره 39، صص 54-33.
توفیقی، شهرام. جمیله صادقیفر و نصرت مرادی هوسین و پژمان حموزاده. 1392. سطحبندی شهرستانهای استان آذربایجان غربی در بهره مندی از شاخصهای ساختاری بهداشت و درمان. مجله دانشگاه علوم پزشکی قزوین، سال 17، شماره 2، صص 49-41.
تقوایی، مسعود. مریم صالحی. 1392. سنجش سطوح توسعه یافتگی شهرستانهای استان همدان (با تأکید بر رویکرد تحلیل منطقهای). فصلنامه برنامهریزی منطقهای، سال 3، شماره 11، صص 30-19.
10. ترکمننژاد، شریف. امیر اشکان نصیریپور و محمد رضا ملکی و لیلا ریاحی. 1391. ارزیابی شاخصهای عدالت در سلامت ایران. مجله مدیریت بهداشت و درمان، دوره 4، شماره 2و1، صص 31-20.
جمعهپور، محمود. 1389. مقدمهای بر برنامهریزی توسعه روستایی: دیدگاهها و روشها. انتشارات سمت، تهران.
12. جعفری، محمد. حسن سیفی و علی جعفری. 1391. سنجش میزان توسعهیافتگی بخش بهداشتی و درمانی شهرستانهای استان زنجان به روش تاکسونومی عددی در سال 1390. مجله مدیریت بهداشت و درمان، دوره 4، شماره 2و1، صص 69-60.
حسین زاده دلیر، کریم. 1389. برنامهریزی ناحیهای. انتشارات سمت، تهران.
14. خسروی، علی. حمید مالک افضلی و علی اولیای منش و لیلا حسینی قوام ابد و سارا آقا محمدی. 1388. مجموعهای از اشکال، دستورالعملها و روشهای دادهها برای اندازهگیری شاخصهای عدالت در سلامت بر اساس سوابق سیستم. تهران، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران. صص 19-15.
داوری، مجید. 1390. چالشهای اقتصادی نظام سلامت ایران. مجله مدیریت اطلاعات سلامت، دوره 8، شماره 7، صص 917-915.
ریچارد لونزدیل. 1367. نظام خدمات عمومی. مترجم، عباس منصوریان.
17. رضوانی، محمد رضا. 1381. سنجش درجه توسعهیافتگی استانهای کشور با استفاده از تحلیل تاکسونومی. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، صص 474-459.
زیاری، کرامتاله. 1390. اصول و روشهای برنامهریزی منطقهای. انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
19. زنگی آبادی، علی. طوبی امیر عضدی و طاهر پریزدانی. 1391. تحلیل فضایی شاخصهای توسعه خد خدمات بهداشت و درمان در استان کردستان. فصلنامه انجمن جغرافیای ایران، سال10، شماره 32، صص 215-200.
20. زنگی آبادی، علی. عیسی بهاری و رضا قادری. 1392. تحلیل فضایی و سطحبندی شاخصهای بهداشتی و درمانی با استفاده از GISمطالعه موردی: شهرستانهای استان آذربایجانشرقی. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 28، شماره 1، صص 106-75.
21. سرائی، محمد حسین. کمال امیدوار و یحیی علیزاده شورکی. 1392. تحلیل و ارزیابی شاخصهای اقتصادی اجتماعی توسعه پایدار در محلات شهرتاریخی میبد. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 28، شماره 1، صص 205-178.
سرلک، احمد. 1394. تأثیر شاخصهای سلامت بر رشد اقتصادی استانهای کشور. مجله مدیریت بهداشت و درملن، دوره 6، شماره 1، صص 17-7.
شیعه، اسماعیل. 1389. مقدمهای بر برنامهریزی شهری. انتشارات دانشگاه علم و صنعت، تهران.
25. صادقیفر، جمیله. سید حسام سیدین و مینا انمجم شعاع و قاسم رجبی واسو کلایی و سید میثم موسوی و بهرام آرمون. 1393. تعیین درجه توسعه یافتگی شهرستان های استان بوشهر از نظر شاخصهای بهداشتی درمانی با استفاده از روش تاکسونومی عددی. مجله علوم پزشکی رازی، دوره 21، شماره 118، صص 91-82.
26. صیدایی، سید اسکندر. داوود جمینی و علیرضا جمشیدی. 1393. تحلیلی بر وضعیت شاخصهای بهداشتی و درمانی در شهرستانهای استان کرمانشاه با بهرهگیری از مدلهای Topsis، AHP و تحلیل خوشهای. مجله برنامهریزی فضایی (جغرافیا)، سال 4، شماره 1، صص 64-43.
27. ضرابی، اصغر. جمال محمدی و حمیدرضا رخشانی‌نسب. 1387. تحلیل فضایی شاخصهای توسعه خدمات بهداشت و درمان. فصلنامه رفاه اجتماعی، سال7، شماره 27، صص 233-213.
طحاری مهرجردی، محمدحسین. حمید بابایی میبدی و علی مروتی شریفآبادی. 1391. رتبهبندی استانهای کشور جمهوری اسلامی ایران از لحاظ دسترسی به شاخص های بخش بهداشت و درمان. مجله مدیریت اطلاعات سلامت، دوره 9، شماره 3، صص 369-356.
29. قدیر معصوم، مجتبی. کیومرث حبیبی. 1383. سنجش و تحلیل سطوح توسعهیافتگی شهرها و شهرستانهای استان گلستان. نامه علوم اجتماعی، شماره 23، صص 170-147.
30. قائدرحمتی، صفر. رضا مستوفی الممالکی و مهدی براری. 1392. تحلیل شاخصهای توسعه و سطحبندی دهستانهای استان یزد. فصلنامه جغرافیا و توسعه، سال 11، شماره30، صص 86-71.
کلانتری، خلیل. غلامحسین عبداله‌زاده. 1391. برنامهریزی فضایی و آمایش سرزمین. انتشارات فرهنگ صبا، تهران.
کلانتری، خلیل. 1388. برنامهریزی و توسعه منطقهای ( تئوریها و تکنیکها ). انتشارات خوشبین، تهران.
33. کانونی، رضا. جمیله توکلینیا و امیررضا خاوریان گرمسیر و وحید پاسبان عیسیلو. 1394. تحلیل نابرابریهای توسعه منطقهای در بخش بهداشت و درمان استان اردبیل. فصلنامه برنامهریزی منطقهای، سال 5، شماره 18، صص 14-1.
مردوخی، بایزید. 1394. پدیدآورندگان توسعه: قهرمان‌ها یا نظام تدبیر شایسته. ویژهنامه اقتصادی شرق، چاپ هنر سرزمین سبز، صص 10-8.
مرکز آمار ایران. 1393. سالنامههای آماری استانهای تهران، البرز، سمنان، قم، قزوین، زنجان، مرکزی.
مطیعی لنگرودی، حسن. 1390. برنامهریزی روستایی با تأکید بر ایران. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، مشهد.
38. موسوی، سید میثم. سید حسام سیدین و آیدین آرین خصال و جمیله صادقیفر و بهرام آرمون و یحیی صفری و یاسر جویانی. 1392. سطحبندی شهرستانهای استان کرمانشاه در بهرهمندی از شاخصهای ساختاری سلامت با استفاده از الگوی اسکالوگرام. مجله مدیریت ارتقای سلامت، دوره 2، شماره 2، صص 15-7.
43.Damir Kh. 2015. Challenges of Sustainable Development of Regional Economy in The Conditions of Russia's Accession to The World Trade Organization, Procedia Economics and Finance, www. Science Direct. Com, Volume 23, Pages 303-308.
44.Fang, P., Dong, S., Xiao, J., Liu, C., Feng, X., and Wang, Y. 2010. Regional inequality in health and its determinants: evidence from China. Health Policy, 94(1): 14-25.
47.Haggerty, J.L., Roberge, D., Levesgue, J.F., Gauthier, J., and Loignon, Ch. 2014. An exploration of rural–urban differences in healthcare-seeking trajectories: Implications for measures of accessibility. Journal of Health & Place, 28: 92–98.
48.Hadder, R. 2000. Development Geography, Routledge, London: Newyork, Pages 30.
49.Kawachi, I., Subramanian, S.V., and Almeida-Filho, N. 2002. A glossary for health inequalities, Journal of epidemiology and community health, 56 (9): 647-652.
51.Li, L. 2011. The challenges of healthcare reforms in China, Journal of Public Health, 125(1): 6–8.
52.Ling, R.E. 2011. Emerging issues in public health: A perspective on China’s healthcare system, Journal of Public Health, 12 (1): 9–14.
53.Morgan, K., and Claire N.. 2005. Regional Innovation Strategies The Challenge for Less- Favoured Regions, Sage Publication,London and new York, Pages 251.
54.Opricovic S. and Tzeng, G.H. 2004. Compromise solution by MCDM methods: a comparative analysis of VIKOR and TOPSIS, European Journal of Operational Research, 156(2): 445-455.
55.Opricovic, S., and Tzeng, G.H. 2006. Extended VIKOR method in comparison with outranking methods, European Journal of Operational Research. Pages 1-16.
57.phillips, J. 2011. The conceptual development of a geocybernetic relationship between sustainable development and Environmental Impact Assessment, Applied Geography, www.elsevier.com/locate/apgeog, 31 (3): 969-979.
60.Shinjo, D., and Aramaki, T. 2012. Geographic distribution of healthcare resources, healthcare service provision, and patient flow in Japan: A cross sectional study, Journal of Social Science & Medicine, 75 (11): 1954–1963.
61.Sabine S. 2013. The role of universities in fostering sustainable development at the regional level, Journal of Cleaner Production, www. Science Direct. Com., 48: 74-84.
62.Stuckler, D., Basu, S., and McKee, M. 2010. Drivers of inequality in Millennium Development Goal progress: a statistical analysis. PLoS medicine, 7(3): e1000241.
63.Ting Chang, H., Lin, M.H., Hwang, I.H., Yun Lai, H., ManHo, M., Hui Lin, Ch, Ku Chen, Ch., and Hwang, Sh.J. 2013. Utilization and patterns of community healthcare services for senior residents in long-term care facilities in Taiwan: A nationwide study, Journal of the Chinese Medical Association, 76 (1): 42–47.
65.World Health Organization. Social determinants of health. Key concepts. 2010. Available at: http://www.who.int/social_determinan,Ts/thecommission/ final report /key_ conce, pts/en/index html, [cited 2013 Feb 20].
66.Wong, C. 2006. Indicators For Urban And Regional Planning The interplay of policy and methods, Sage Publication, London and new York, Pages 218.
67.Wang, F., and Luo, W. 2005. Assessing spatial and noncapital factors for healthcare access: towards an integrated approach to defining health professional shortage areas, journal of Health & Place, Special section: Geographies of Intellectual Disability, 11(2): 131–146.
68.Yaghoubi Nour, M., Baradaran, V., and Shahraki Moghaddam, I. 2011. Selecting contractor with cooperate vikor model (Case Study wheat flour mill), journal of Business and Management Review, 1(7): 20–27.
ابتدای صفحه