موانع و محدودیت‌های توسعه پایدار گردشگری در شهر ساحلی تنکابن

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی

2 کارشناسی ارشد

چکیده

از جمله عوامل گوناگونی که می‌تواند توسعه پایدار شهری را تحت تأثیر قرار دهد، گردشگری و پیامد‌های حاصل از آن می‌باشد، به‌طوری که بررسی جامع پیامدهای گسترش گردشگری در یک منطقه شهری، مستلزم بررسی آن در قالب توسعه پایدار شهری است. در این راستا، مقاله حاضر سعی در شناسایی و واکاوی موانع و محدودیت‌های توسعه پایدار گردشگری در شهر ساحلی تنکابن را دارد. روش پژوهش در تحقیق حاضر، توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش‌نامه می‌باشد. تعداد نمونه‌ها با استفاده از فرمول کوکران 323 نفر از سرپرستان خانوار شهر تنکابن بدست آمده است که بصورت تصادفی ساده انتخاب شده‌اند. به‌منظور سنجش موانع و محدودیت‌های توسعه پایدار گردشگری در شهر ساحلی تنکابن، با استفاده از مدل تحلیل عاملی، 38 متغیر در قالب چهار ُبعد توسعه پایدار ‌(اقتصادی، اجتماعی، زیست-محیطی و کالبدی) مورد آزمون قرار گرفتند. در نهایت موانع و محدودیت‌ها به‌صورت جدا‌گانه در هفت عامل دسته‌بندی گردیده‌اند که نتایج نشان می‌دهند؛ موانع پایداری 75/74 درصد از واریانس کل را به‌خود اختصاص داده‌اند که ُبعد زیست‌محیطی با 12/16درصد از واریانس مقدار ویژه به‌عنوان مهم‌ترین مانع شناخته شده است. همچنین نتایج حاصل از چرخش عامل‌ها به روش واریماکس نشان می‌دهد که از 38 متغیر وارد شده در تحلیل عاملی اکتشافی، تنها 25 متغیر که دارای بار عاملی بالای چهار درصد بوده باقی مانده‌اند.

واژگان کلیدی: توسعه پایدار شهری، گردشگری، شهر ساحلی تنکابن، تحلیل عاملی.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Barriers And limitations of Sustainable development of tourism in the coastal city Tonekabon

چکیده [English]

The great development of the tourism industry in the world, and many of these approaches have their status as a significant improvement And many problems such as unemployment, low income, low income per capita and currency cover. Due to the significant impact of tourism on the economy of tourists on their receptive attention is directed to the field of activity.In this paper the obstacles to sustainable development Tourism And the impact of tourism on sustainable development in city of tonekabon measure is Using factor analysis in The four dimensions of economic, social, environmental and physical
Among the various factors that can affect the urban sustainable development, tourism and the consequences of it. So that a comprehensive review of the impact of tourism development in an urban area, it is necessary to examine it in terms of sustainable urban development. In this paper aims to identify and analyze the obstacles to sustainable development of tourism in the coastal city's Tonekabon. Methods In this study, analytical and data collection questionnaire is. Samples using Cochran formula is obtained Tonekabon 323 of the heads of households who were selected randomly and systematically. In order to assess the obstacles to sustainable development of tourism in the coastal city Tonekabon, using factor analysis, 38 variables in four dimensions of sustainable development (economic, social, environmental and physical) were tested. Finally, constraints on seven factors were classified separately, the results show: Stability obstacles 74.75% of the total variance accounted for 16.12% of the special physical environmental barriers to known as the main obstacle.

Key words: Sustainable urban development, tourism, coastal city Tonekabon, factor analysis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sustainable urban development
  • Tourism
  • coastal city Tonekabon
  • Factor analysis
  1. ابراهیم­زاده، عیسی؛منیر یاری و برزو سبزی. 1391. تحلیلی بر برنامه­ریزی و توسعه گردشگری در استان لرستان با بهره گیری از مدل استراتژیک SWOT، مجله آمایش سرزمین. سال چهارم. شماره 6.
  2. بونی­فیس، پرسیلا. 1380. مدیریت گردشگری فرهنگی، دفتر پژوهش­های فرهنگی. تهران.

3. بیرانوند، اسماعیل. 1387. تحلیل فضایی جاذبه­های گردشگری شهرستان خرم­آباد، پایان نامه دوره کارشناسی ارشد دانشگاه اصفهان،  اساتید راهنما دکتر هدایت­الله نوری و دکتر حسن بیک­محمدی.

4. پوروخشوری، سیده زهرا. 1380. راه­کارهای توسعه بهینه زیست­محیطی در گردشگری ساحلی، انتشارات سازمان محیط­زیست.

5. تولایی، سیمین.1373. شهر و پیامدهای زیست­محیطی آن، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 33.

6. حیدری، رحیم و کریم حسین­زاده دلیر. 1382. جستاری پیرامون ارزیابی صنعت توریسم در ایران، نشریه دانشده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تبریز، شماره 3، سال نهم.

7.دیناری، احمد. 1384. گردشگری شهری در ایران و جهان،انتشارات الیاس، چاپ اول.

8. سراسکانرود، محمد­اکبر؛محسن رحیمی و فاضل  محمدی. 1390. سنجش تأثیرات گسترش گردشگری بر ابعاد توسعه پایدار، مطالعه موردی: شهرستان هشترود،فصلنامه برنامه­ریزی منطقه­ای، سال اول، شماره 3.  

9. سیدی، مهسا. 1393. بررسی نقش گردشگری در توسعه پایدار شهرهای ساحلی، مطالعه موردی: شهر تنکابن، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه­ریزی شهری استاد راهنما: علی­رضا خواجه شاهکوهی، دانشگاه گلستان.

10. شهابیان، پویان. 1390. بررسی نقش و اثرات گردشگری شهری در توسعه پایدار شهر؛ با تأکید بر ادراک ساکنان،نشریه معماری و شهرسازی آرمان شهر، دوره 4، شماره 7.

11. شمس، مجید؛ اسداله دیوسالار و علی شیخ­اعظمی. 1390. نقش رویکرد اکولوژی در توسعه پایدار شهرهای ساحلی، نمونه موردی: شهر نور، فصلنامه آمایش محیط، شماره 17.

12. شمس، مجید و پریسا حجی ملایری. 1388. توسعه فیزیکی و تأثیر آن بر تغییرات کاربری اراضی شهر ملایر، فصلنامه آمایش محیط، شماره 7.

13. شمس، مجید. 1385. نقش شهرهای میانی در توسعه فضایی استان همدان با نگرشی بر شهر ملایر، فصلنامه چشم انداز جغرافیایی، شماره 2.

14. علیزاده، کتایون. 1382. اثرات حضور گردشگران بر منابع زیست محیطی، مورد مطالعه: بخش طرقبه در شهر مشهد، مجله پژوهش­های جغرافیایی، شماره 44، تهران.

15. عنابستانی، علی­اکبر؛ یوسف علی زیاری و زهرا عنابستانی. 1392. بررسی آثار شرکت گردشگری پدیده بر توسعه­ی شهری در شاندیز، مجله برنامه­ریزی و توسعه گردشگری، سال دوم، شماره 5.

16.قدمی، مصطفی و ناصر علیقلی­زاده فیروزجایی.1391. ارزیابی توسعه گردشگری مقصد در چارچوب پایداری، نمونه مورد مطالعه: دهستان تمشکل، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 27، شماره اول، شماره پیاپی 104.

17.کرمی، مهرداد.1391. سنجش پایداری گردشگری از دیدگاه ساکنین جامعه محلی، مطالعه موردی: شهر نیاسر، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال دوازدهم، شماره 25 .

18. لطفی، صدیقه و ادریس باباخانزاده. 1393. بررسی اثر گردشگری پایدار شهری بر ساکنان شهر، مطالعه موردی: شهر جوانرود کرمانشاه، مجله برنامه­ریزی و توسعه گردشگری، سال سوم، شماره­ 9.

19. محسنی، رضاعلی. 1388. گردشگری پایدار در ایران: کارکردها، چالش ها و راهکارها، مجله علمی- پژوهشی فضای جغرافیایی، سال نهم، شماره 28.

20. نجفی­کانی، علی­اکبر. 1388. نقش اکوتوریسم در توسعه اقتصادی ساحل دریای کاسپین، مطالعه موردی: استان مازندران، پنجمین سمینار بین‌المللی توریسم، آتن.

21. ویسی، رضا، اکبر لرستانی، مریم بیرانوندزاده و شکراله زارعی. 1391. راهکارهای توسعه پایدار گردشگری در شهرهای ساحلی، مطالعه موردی: شهر نوشهر، اولین همایش ملی گردشگری و طبیعت­گردی ایران زمین.

22.Gun, Clare A. 1994.Tourism Planning, Basics, concepts: third Editition toylor & Francis, pp85-101.

23. World Tourism Organization (UNWTO). 2014. A Specialized Agency of the United Nations, International Forum on Sustainable Development of Tourism and Innovation Cartagena de Indias, Colombia, 24 June.

24. Butler, R.W. 2000. Ecotourism-Has  it Achieved  Maturity  or  Has  the  Bubble  Burst,  Keynote Adress,  Pacific Rim Tourism, Rotorua, Zealand.

25. Popescu R.I. and Corbos R.A. 2010. The role of urban tourism in the strategically development of Brasov area. Theoretical and Empirical Researches in Urban Management, 7: 69-85.

26. Samat, N. and Harun, N. 2013. Urban Development Pressure: Challenges in Ensuring Sustainable Tourism Development in Langkawi Island, PSU-USM International Conference on Humanities and Social Sciences, Procedia- Social and  Behavioral Sciences, 91:385– 394.

27. Jung Hsieh, H. and Far Kung, Sh. 2013. The linkage analysis of environmental impact of tourism Industry, The 3rd International Conference on Sustainable Future for Human Security SUSTAIN 2012. Procedia Environmental Sciences, 17: 658–665