بررسی چالش ها و فرصت ها فراروی توسعه توریسم در روستاهای ساحلی (نمونه موردی: روستاهای شهرستان بابلسر)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی دانشگاه گلستان

چکیده

توریسم در صورت برنامه‌ریزی مناسب و اصولی نقش عمده‌ای در توانمندسازی نواحی محلی بویژه در روستاهای ساحلی ایفا ‌می کند. براین اساس هدف کلی پژوهش حاضر بررسی نقاط قوت و فرصت ها و همچنین شناخت نقاط ضعف و تهدیدها فراروی توسعه توریسم و ارائه راهکارهایی در راستای توسعه روستاهای ساحلی شمال ایران است. این تحقیق به صورت کاربردی بوده و روش آن به صورت توصیفی- تحلیلی و میدانی است و جامعه آماری روستاهای ساحلی شهرستان بابلسر می باشند. پس از شناسایی و طراحی شاخص ها، پرسشنامه ای تنظیم گردید که با استفاده از فرمول کوکران، 200 نفر از روستاییان، گردشگران و مسئولان بخش گردشگری بعنوان جامعه نمونه انتخاب شدند و مورد پرسش قرار گرفتند و در نهایت با استفاده از آماره های توصیفی و آزمون تحلیل عاملی در محیط نرم افزاری SPSS ، داده ها مورد سنجش و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمون تحلیل عاملی حاکی از آن است که مولفه های مختلف بررسی شده بعنوان نقط ضعف و تهدید به چهار عامل طبقه بندی شده اند و مجموعاً 41/72 درصد از واریانس کل را تبیین می کنند و 59/27 درصد باقی مانده مربوط به عامل هایی هستند که خارج از محدوده تحقیق حاضر بوده اند. مهمترین چالش ها فراروی توسعه روستاهای ساحلی به ترتیب چالش های زیرساختی، زیست محیطی و بهداشتی، اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی می باشند. و همچنین مولفه های مختلف بررسی شده بعنوان نقاط قوت و فرصت به چهار عامل طبقه بندی شده اند و مجموعاً 36/70درصد از واریانس کل را تبیین می کنند و 64/29 درصد باقی مانده مربوط به عامل هایی هستند که خارج از محدوده تحقیق حاضر بوده اند. همچنین مولفه زیست محیطی به عنوان مهمترین فرصت در بین شاخص های مورد بررسی شناخته شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of Challenges and Opportunities for the Development of Tourism in Coastal Villages: The Case Study of Villages in Babolsar

نویسنده [English]

  • ali akbar nahafi kani
چکیده [English]

Abstract :
Introduction
Today tourism is a very important socio-economic phenomenon in the world and according to the World Tourism Organization, it is currently the largest industry in the world (Movahed & Dolatshah, 2011). Tourism activities are considered as the fourth part of human activities after agriculture, industry and services. Experts predict that up to 2020, it will become the world's most profitable industry so that it is called as invisible export (Najafi Kani, 2009). The growth of the tourism industry in the past two decades is estimated to be 70%. The huge amount of money along with employment directly and indirectly has motivated many countries in the world with their natural capabilities and cultural and historical heritage to make an effort to allocate a share of this economy to them (Papoli Yazdi & Saghayi, 2006). Perhaps that is why Lewis Turner considers tourism as the most prospecting and complicated industry which third world faces and believes that tourism is the best alternative for other lucrative industries (Rayan, 1995) so that scientists consider it as a passport for development (Zangiabadi, 2006).
Tourism refers to a set of activities and measures which take place related to a tourist along with all the activities that a tourist does while traveling outside of his homes. The main feature of tourism is that in the first place it refers to a trip away from home or work and second that it is a short-term stay sometimes without a night stay (Dakhili Kahnamuyi, 2007).
Tourism consists of three basic dimensions: capital, management, technology and
two sub-elements of the natural factors as well as a set of cultural heritage. Among the factors that shape the organization and structure of tourism, one of its main foundations is the existence of capital and appropriate technology as an infrastructure which alters the tourism process (Papoli & Saghai, 2006; Abdolmaleki, 2008). Tourism, by developing the first residential-commercial centers for tourists, brings about some changes in destination and with a fast growth contributes to immigration.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Challenges
  • opportunities
  • Tourism
  • Coastline Villages
  • Babolsar
  1. پاپلی یزدی، محمدحسین و مهدی سقایی، ١٣٨٥. گردشگری، ماهیت و مفاهیم، انتشارات سمت، تهران.
  2. حیدری، رضا، ١٣٨٧. مبانی برنامه‌ریزی صنعت گردشگری، انتشارات سمت، تهران.
  3. دخیلی کهنمویی، جواد، 1383. بررسی راهکارهای توسعه توریسم در آذربایجان شرقی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز.
  4. دیناری، اسماعیل، 1384.گردشگری شهری در ایران و جهان، انتشارات الیاس، چاپ اول.
  5. دهستانی، بهزاد، ١٣٨٣. برنامه‌ریزی کالبدی گرشگری (مطالعه موردی: شهرستان آستارا)، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
  6. رضوانی، محمدرضا، ١٣٨٧. توسعه گردشگری روستایی با رویکرد گردشگری پایدار، انتشارات دانشگاه تهران.
  7. زاهدی، شهرام، ١٣٨٥. مبانی توریسم و اکوتوریسم پایدار، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
  8. زنگی‌آبادی، علی، 1385. تحلیل بازار گردشگری داخلی شهرستان اصفهان" مجله جغرافیا و توسعه. شماره 4،  156-131
  9. سیدی،‌هاشم، 1390. امکان سنجی توسعه توریسم در شهرهای ییلاقی، موردی، شاندیز، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه گلستان.

10. عبدالملکی، رضا، ١٣87. بررسی عوامل و جاذبه‌های گردشگری شهر همدان و نقش آن در تحولات این شهر" پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم تهران.

  1. کاظمی، محمد، ١٣٨٧. مدیریت گردشگری، انتشارات سمت، تهران.
  2. کردی، محمود، 1381. برنامه‌ریزی توریسم شهری با تأکید بر توسعه پایدار (شهر تبریز)، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
  3. مرکز آمار ایران، 1390. نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن.

14. موحد، علی و صدیقه دولتشاه، 1390. بررسی ظرفیت‌های گردشگری جهت توسعه گردشگری شهری خرم‌آباد، فصلنامه جغرافیا و آمایش سرزمین، دانشگاه گلستان، سال اول، شماره اول. 102-87

  1. موسی دخت، مریم، 1389. نقش گردشگری در توسعه پایدار روستاهای نواحی ساحلی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور گنبد.
  2. مهندسین مشاور بافت شهر، ١٣٨١. طرح راهبردی گردشگری منطقه طرقبه شاندیز، دفتر فنی استانداری خراسان رضوی .
  3. مهدیان، معصومه، 1391. بررسی و تحلیل روند گسترش کالبدی شهر بابلسر، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه گلستان.

18. نجفی، علی اکبر،  مطیعی لنگرودی، سید حسن و کبری نجفی، (١٣٨8)، امکان سنجی توسعه توریسم در مناطق روستایی با استفاده از مدل تحلیلی SWOT، فصلنامه انجمن جغرافیایی، شماره 18: 137-121.

19. نوری کرمانی، حسن، 1388. گردشگری شهری و پیوند آن با اکوتوریسم، مطالعه موردی: استان کردستان، مجله علمی – پژوهشی فضای جغرافیایی، دانشگاه آزاد اسلامی ابهر، شماره 26. 58-45

  1. Aykac, A. 2005. Contemporary patterns of labor transformation evidence from Turkish tourism industry. Dissertation for thee degree Doctor, University of New York.
  2. Doswell, R. 1997. Tourism: Effective Management makes Different Butterworth and Heinemann.
  3. Gunn, C. and Var, T. 2002. Tourism planning: Concepts, Basics, Cases, Routledge, New York.
  4. Hall, C. and Page, S. 2001. The Geography of Tourism and Recreation" Routledge,.
  5. Inskeep, I. 1991. Tourism planning, van Nosrat Reinhold.
  6. Jepson, M.E. 2002. The Impact of Tourism on a natural resource Community: Cultural resistance in Corte Florida, University of Florida.
  7. Low, Ch. 2001. Urban tourism: selected case studies, urban tourism project working paper No 1, department of geography, university of Sal ford.
  8. Nrayan D. 2002. Impacts of Tourism on Economic and Demographic development in a rural Spanish pueblo, University of Central Oklahoma.
  9. Najafi Kani, A. and Arekhi, S. 2014. The role of Tourism in Rural Areas Development with Emphasis on Hydrotherapy (Case study: Larijan District in Amol. Township) .IJACS 261-267.
  10. Richards, G. 2000. Tourism and the world of culture and Heritage, Tourism Research, Vol 25.
  11. Rayan, Ch. 1995. Recreational tourism, a social science perspective, Routledge, Now York.
  12. Rossana, G. 2007. Tourism and the city, opportunity for regeneration.