ارزیابی مدیریت محلی در مناطق روستایی با شاخصهای حکمروایی مطلوب نمونه موردی: روستاهای توابع شهرستان چناران

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشجوی کارشناسی‌ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

مدیریت به عنوان ابزار مهم برنامه‌ریزی، سازماندهی و کنترل امور می‌باشد که در مقیاس های مختلف برنامه ریزی مورد توجه می باشد. در این ارتباط در مقیاس محلی، نقش مدیریت روستایی برای رسیدن به اهداف برنامه‌ریزی و توسعه روستایی مطلوب قابل توجه می‌باشد. رویکردهای مختلفی در زمینه مدیریت روستایی وجود دارد که یکی از جدیدترین و مهمترین آنها، حکمروایی مطلوب و خوب روستایی می‌باشد. بر این اساس هدف این پژوهش بررسی و تحلیل وضعیت موجود مدیریت محلی روستاها به لحاظ عملکرد با شاخصهای 9گانه حکمروایی مطلوب است. برای این منظور از روش شناسی توصیفی- تحلیلی، با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و پژوهش میدانی(پرسشنامه) استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق 12 روستا از بخش مرکزی شهرستان چناران می‌باشد که 144 نفر از طریق روش نمونه‌گیری کوکران انتخاب و به صورت تصادفی ساده مطالعه شده‌اند. نتایج آزمون T در ارتباط با مقایسه میانگینها نشان داد که در اکثریت شاخصها(به جز شاخص عدالت) و گویه‌های مرتبط با آن(به جز سه گویه صدور پروانه برای ساختمانها در روستا، برقراری امنیت برای روستاییان، و اعتماد روستاییان به مدیران محلی) میانگینها کمتر از حد متوسط می‌باشد. همچنین رابطه همبستگی بین شاخصها نیز نشان داده که از نظر روستاییان تحقق حکمروایی مطلوب در مدیریت روستایی، نیازمند وجود همبستگی بین شاخصها می‌باشد. اجرای مدل اولویت‌بندی ویکور برای مشخص کردن بهترین مدیریت روستایی در ارتباط با پیاده سازی اصول حکمروایی مطلوب حاکی از آن است که روستای یوردچوپان رتبه اول و روستای نورالدین رتبه آخر به لحاظ پیاده سازی شاخصهای حکمروایی مطلوب در مدیریت محلی روستا قرار دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Local Management assessment in rural areas with indicators of good governance Case study: villages of Chenaran County

نویسندگان [English]

  • hamd allah sajasi ghidari 1
  • narges hajian 2
چکیده [English]

Today management is one of the pillars of the planning, organization and control in this context is the role of rural management to achieve optimal planning and rural development is considerable. There are different approaches in the field of rural management; one of the newest and most important is rural good governance. Today management is one of the pillars of the planning, organization and control in this context is the role of rural management to achieve optimal planning and rural development is considerable. There are different approaches in the field of rural management; one of the newest and most important is rural good governance.The aim of this study was to examine and analyze the current situation of rural local management governance is desirable in terms of performance 9 indices. For this purpose, analytical methodology, using library resources and field research questionnaire was used. The study to included 12 villages in the Chenaran city which 144 that were selected through random sampling method Cronbach's alpha have been studied. T-test results show that the majority of indicators (except for equity index), and items related to it (except for three items licensing for houses in the village, the security for the villagers, and villagers trust managers local) means less than average. Correlation between indicators also shows that the villagers to achieve good governance, the correlation between the indicators are needed. VIKOR prioritization model to determine the best rural management in connection with implementation of the principles of good governance implies that the Yurdchvpan Village is first and Noureddine village be the last place in terms of implementing good governance indicators local management of the village.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rural management
  • council and Dehyari
  • rural governance
  • participation
  1. استعلاجی، علیرضا. 1391. بررسی مدیریت الگوی روستایی در ایران با تاکید بر مدیریت محلی ومشارکتی دهیاری ها. فصلنامه علمی- پژوهشی انجمن جغرافیای ایران. دوره جدید. سال دهم، شماره32-بهار.
  2. اسماعیل زاده، حسن؛ مظفر صرافی. 1385.  جایگاه حکمروایی خوب در برنامه ریزی شهری- طرح متروی تهران؛ ویژه نامه جغرافیا (فصلنامه مدرس علوم انسانی)،  شماره 48، دوره پاییز.
  3. افتخاری، عبدالرضا رکن الدین؛ حمدالله سجاسی قیداری، و جمشید عینالی. 1386.  «نگرشی نو به مدیریت روستایی با تأکید بر نهادهای تأثیر گذار»، روستا و توسعه، 10 (2)، صص 31-1.
  4. افتخاری، عبدالرضا رکن الدین؛ جلال عظیمی آملی، مهدی پورطاهری، زهرا احمدی پور. 1390.  تبیین رابطه رهیافت حکمروایی خوب و توسعه پایدار روستایی در مناطق روستایی استان مازندران؛ مجله پژوهش‌های روستایی، دوره 2، شماره 4، صفحه: 1-34.
  5. افتخاری، عبدالرضا رکن الدین؛ جلال عظیمی آملی، مهدی پورطاهری، زهرا احمدی پور. 1391.  ارائه الگوی مناسب حکمروایی خوب روستایی در ایران. فصلنامه ژئوپلیتیک-سال هشتم، شماره 2، صص 1-28.
  6. ایمانی جاجرمی، حسین؛ علیرضاکریمی. 1388.  چالشهای اجتماعی شوراهای روستایی درمدیریت محلی. مجله توسعه روستایی، سال اول، شماره اول، صص 114-90.
  7. برک پور، ناصر و میثم بصیرت. 1389.  چالش حکمروائی روستائی درمنطقه کلان شهری تهران، اولین کنفرانس بین المللی سکونتگاه روستائی، تهران.
  8. پورطاهری، مهدی. 1392. کاربرد روشهای تصمیم گیری چند شاخصه در جغرافیا، انتشارات سمت.
  9. تقدیسی، احمد؛ فرشاد سوری و اسکندر  صیدایی، و زینب کاظمی. 1390.  بررسی و میزان عملکرد دهیاران در مدیریت روستایی(مطالعه موردی بخش کونانی شهرستان کوهدشت)، فصلنامه مدیریت شهری، زمستان؛ شماره 28، صص 157-174.
  10. چمبرز، 1376. «توسعه روستایی، اولویت بخشی به فقرا»، ترجمه مصطفی ازکیا، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  11. خواجه شکوهی، علیرضا . فرشاد سوری و شهرام  مهدوی. 1391. عوامل موثر برمیزان رضایت مندی روستاییان نسبت به عملکرد دهیاران(مطالعه موردی بخش کونانی شهرستان کوهدشت). فصلنامه روستا وتوسعه، سال 15، شماره 1، صص 41-23
  12. دربان استانه، علیرضا .   محمد رضا رضوانی و سید حسن مطیعی لنگرودی و سید علی بدری . 1389.  سنجش وتحلیل عوامل موثربرحکمروایی روستایی درحکومت محلی(مطالعه موردی شهرستان قزوین). پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره 42، شماره73: صص 118-99.
  13. رشیدپور، لقمان. 1389.  نقش مدیریت مبتنی بر جامعه محلی در فرآیند توسعه پایدار روستایی(استان آذر بایجان غربی). مجله پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، سال سوم، شماره 4، زمستان.
  14. رضاییان، علی. 1380. مبانی سازمان و مدیریت؛ نشر: سمت.
  15. رضوانی، محمدرضا. 1383.  مقدمه‌ای بر برنامه‌ریزی توسعه روستایی در ایران؛ تهران: نشر قومس.
  16. شریف زاده، حسین شریف، عبداله زاده، غلامحسن، صالحی طالحشی، فاطمه و خواجه شاهکوهی، علیرضا. 1396. حکمروایی شایسته مبتنی بر سرمایه اجتماعی در مدیریت روستایی در شهرستان جویبار. مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال 7، شماره 23، دوره بهار، صص 105- 122.
  17. شیخی، حجت؛ طاهر پریزادی و بیژن ورمزیار. 1392. بررسی عملکرد دهیاران در روند مدیریت وتوسعه روستایی (مطالعه موردی: شهرستان همدان). مجله علمی پژوهشی برنامه ریزی فضایی جغرافیا، جلد 3، شماره3، صص32-17.
  18. طالب، مهدی.  1376. «مدیریت روستایی در ایران»، تهران: دانشگاه تهران.
  19. عظیمی آملی، جلال و عبدالرضا رکن الدین افتخاری. 1393.  حکمروایی روستایی (مدیریت توسعه پایدار)؛ انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
  20. عمادی، محمدحسین. 1379. «توسعه روستایی و مدیریت توسعه روستا و نقش شوراهای اسلامی در آن»، تهران: معاونت ترویج و مشارکت جهاد کشاورزی تهران.
  21. فرخی، علی. 1384. درآمدی بر مفاهیم توسعه، انتشارات پیوند، تهران.
  22. فیروزآبادی، حسین. حسین ایمانی جاجرمی. 1391.  وضعیت رضایت روستاییان و عوامل مرتبط با آن از عملکرد دهیاری ها (مطالعه موردی: روستاهای استان قزوین)، پژوهش های روستایی،شماره 9 دوره 3 (1)، صص 61-91.
  23. مهدوی، داوود و زیور کریمی‌پور. 1391. تدوین الگوی مطلوب مدیریت نوین توسعه روستایی ایران. گاهنامه پژوهشی دانشگاه پیام نور استان چهار محال بختیاری، شماره ششم، دوره زمستان.
  24. مهدوی، مسعودو علی‌اکبر نجفی کانی. 1384. دهیاری تجربه ای دیگر در مدیریت روستاهای ایران(نمونه ی موردی؛ دهیاری های استان آذربایجان غربی). پژوهش‌های جغرافیایی، دوره 37، شماره 53، پاییز، صص21-39.
  25. نعمتی، مرتضی، سیدعلی بدری. 1386.  ارزیابی نقش کارکردی نظام نوین مدیریت روستایی، مقایسه تطبیقی دهیاری های فعال در روستاهای کوچک و بزرگ استان گلستان، مجله پژوهش های جغرافیایی، دوره 39، شماره 59، صص161-176.
  26. وارث، سیدحامد. 1380.  نگرش فرا پارادایمی به مدیریت دولتی؛ فصلنامه دانش مدیریت، شماره 55.
  27. الوانی، سیدمهدی. 1377. مدیریت عمومی؛ نشر: نی.
  28. هاشمی، سیدسعید. سیدحسن مطیعی لنگرودی و مجتبی  قدیری معصوم و محمد رضا  رضوانی و  سید محمد مقیمی. 1390.  تبیین نقش دهیاری‌ها و شوراهای اسلامی در توسعه کارآفرینی روستایی(مطالعه موردی- بهاباد استان یزد). پژوهش‌های روستایی- سال دوم- شماره یکم- بهار 90- صص 93- 114.
    1. Barkin, D. 2000. Local Governance: A model of Sustainable Rural Resource management for the Third world, Int. J. Agriculture Resources, Governance and Ecology, 1(1): 43–55.
    2. Douglas, David, J.A. 2005. The Restructuring of Local Government in Rural Regions: A Rural Development Perspective, journal of rural studies, 21 (3): 231-246.
    3. Johnson, Ronald. W. and Minis, Jr. Henry, P. 2007.  Toward Democratic Decentralization: Approaches to Promoting Good Governance, near east bureau. US AID, Washington, D.C.
    4. Opricovic S. and Tzeng, G.H. 2007. Extended VIKOR method in comparison with outranking methods. European Journal of Operational Research 178: 514, 529.
    5. Parhizgaria, A.M. and Ronald Gilbert, G. 2004.  Measures of organizational effectiveness: private and public sector performance, journal of Omega, 32: 221–229.
    6. Punyaratabandhu Suchitra 2004. Commitment to Good Governance, Development & Poverty Reduction: Metodological Issues in the Evaluation of Progress at National & Local levels. A Paper Prepared for the Sixth Session the Committee on Development Policy, 29 March- 2April 2004. National Institute of Development Administration 13Bangkok, Thailand.
    7. Scott, Allen, 2001. Global city Region, Oxford University Press
    8. Zankin, F. 2010.  Local government: new approach, Pum University.
    9. Zhang, Haixia, 2010. Study on Factors Affecting Performance of Non-profit organizations in the Participatory Working Methods. Journal of Agricultural Science, 2(3): 174-182.