بررسی تغییر سطح اساس نکارود تحت تأثیر نوسانات سطح آب دریای خزر و زمین ساخت البرز

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

گروه جغرافیای دانشگاه گلستان

چکیده

مطالعه‌ بستر رودها می‌تواند بازتاب‌دهنده‌ تأثیرات زمین‌ساختی و نوسانات سطح آب دریا باشد. در این پژوهش، نقش تغییرات سطح اساس در شکل‌گیری بستر و الگوی کانال رودخانه نکارود مطالعه شده است. مسأله اصلی پژوهش، عمیق شدگی رودخانه نکا در نزدیکی مصب است. هدف از این تحقیق بررسی عوامل مؤثر در تغییر سطح اساس نکارود تحت تأثیر نوسانات خزر و عوامل تکتونیکی می‌باشد. نقشه‌های رقومی توپوگرافی، نقشه‌های زمین‌شناسی، تصاویر ماهواره‌ای و عکس‌های هوایی، داده‌هایی است که در این پژوهش به کار رفته است. برای اثبات فرضیه، مطالعات میدانی زیادی برای یافتن شواهد ژئومورفولوژی تغییرات سطح اساس و تکتونیک منطقه انجام گرفت. نتایج نشان می‌دهد که عمیق‌شدگی رودخانه‌ نکا در نزدیکی مصب، تحت تأثیر نوسانات سطح آب دریای خزر و بالاآمدگی البرز است در حالی که در خروجی رودخانه بعد از کوهستان، عامل بالاآمدگی البرز نقش دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

-A Study of Base Level Change of Neka Road affected by Caspian Sea and Alborz Tectonics Level of Fluctuations

نویسنده [English]

  • somayeh Emadodin
چکیده [English]

Study of Bed Rivers can be reflected in the influences of tectonic and sea level fluctuations. In this study, the role of base level changes has been studied in the pattern of the channel bed of Neka River. The aim of this research is that the bed Neka River in mouth near is very deep.  Purpose is at this paper the role of factors on base level changes, tectonic and  geomorphologic changes of the bed Neka river has been studied. Digital topographic maps, satellite images, aerial photos and geological maps are physical tools of this research. Also field works has been done in order to Geomorphological evidence for base level change and tectonics in stydyeara. The result show, Neka River Deeping in estuary near is uplifting Alborz and Caspian Sea base level changes, while in the output stream after mountain has been roled uplift Alborz in river Deeping.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Caspian Sea
  • Base level
  • Tectonic
  • geomorphology
  • Neka River
-افلاکی، مهتاب. 1381. زمین ریخت‌شناسی زمین‌ساختی دامنه شمالی البرز خاوری (حوضه­های آبریز نکا و زارمرود)، پایان­نامه کارشناسی‌ارشد، گرایش تکتونیک، پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین‌شناسی کشور.
2-جعفربیگلو، منصور.، زمانزاده، محمدحسین.، یمانی، مجتبی. و عمادالدین، سمیه. 1391. شواهد ژئومورفولوژیک تغییرات سطح اساس دریای خزر طی کواترنری پسین در محدوده­ رودخانه گرگانرود، پژوهش­های جغرافیای طبیعی، سال 44، شماره 2 (پیاپی 80).
3-خدرزاده، صبا. 1387. نو زمین ساخت پیرامون سربندان، (جنوب خاور دماوند) پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، گرایش تکتونیک، پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین‌شناسی کشور.
4-علائی طالقانی، محمود. 1382. ژئومورفولوژی ایران. تهران، نشر قومس.
5-فرهودی، قدرت‌اله و محبی، محمد. 1389. بررسی برخی از وقایع تکتونکی حاکم بر جنوب شرقی دریای خزر و بلوک خزرجنوبی، فصل­نامه زمین­شناسی کاربردی، سال 6.
6-کامرانی دلیر، حمید. 1388. بررسی نقش تغییرات سطح اساس در ژئومورفولوژی بستر رودخانه­های محدوده دلتای سفیدرود (رودخانه­های پلرود، شفارود و گرگانرود). پایان­نامه کارشناسی‌ارشد، گرایش ژئومورفولوژی در برنامه­ریزی محیطی، دانشگاه تهران، دانشکده جغرافیا.
7-کرمی، فریبا. 1388. ارزیابی نسبی فعالیت­های تکتونیکی با استفاده ازتحلیل­های شکل­سنجی (نمونه موردی: حوضه­ اوجانچای، شمالشرقی کوهستان سهند)، مجله جغرافیا و برنامه­ریزی محیطی، شماره پیاپی 35، شماره 3.
8-گورابی، ابوالقاسم. 1387. تأثیر نوزمین ­ساخت بر تحول لندفرم­های کواترنری در ایران مرکزی، (مطالعه موردی: گسل­های ده شیر و انار). رساله دکتری در رشته جغرافیای طبیعی، گرایش ژئومورفولوژی، دانشگاه تهران، دانشکده جغرافیا.
9-معتمد، احمد. 1390. جغرافیای کواترنر. تهران، انتشارات سمت.
10-مقصودی، مهران و حمید کامرانی دلیر. 1387. ارزیابی نقش تکتونیک فعال در تنظیم کانال رودخانه­ها (مطالعه موردی: رودخانه تجن)، نشریه پژوهش­های جغرافیای طبیعی، شماره 66.
11-وحدتی دانشمند، بهارک. 1385. نوزمین ­ساخت سفیدرود و دشت گیلان. پایان­نامه کارشناسی‌ارشد، گرایش تکتونیک، دانشگاه آزاداسلامی، واحدعلوم تحقیقات.
12-یمانی، مجتبی و کامرانی‌دلیر، حمید. 1389. تأثیرتغییرات سطح اساس در ریخت­شناسی بستر رودخانه­های محدوده­ دلتای سفیدرود، فصل­نامه زمین­شناسی ایران، شماره 16.
13.Berbrian, M., and Robert S. 2001. Contribution of archaeological data to studies of earthquake history in the Iranian Plateau, journal of Structural Geology, (23):563-584.
14.Berbrian, M. 1992. Earthquake mechanisms and effects, Geology: Earthquakes, pp: 27-41.
15.Bridgland, D., and Westaway, R. 2008. Climatically controlled river terrace staircases: A worldwide Quaternary phenomenon, Geomorphology (98): 285-316.
16.Carcaillet, J., Mugnier, J.L., Koci, R., and Jouanne, F. 2009. Uplift and active tectonics of southern Albania inferred from incision of alluvial terraces, Quaternary Research, 71:465-476.
17.Cunha, P.P., Martins, A.A., Daveau, S., and Friend, P.F. 2005. Tectonic control of the Tejo river fluvial incision during the late Cenozoic, in Rodao- central Portugal (Atlantic Iberian border), Geomorphology, (64):271-298.
18.Djamali, M., Beaulieu, J.L., Andrieu-Ponel, V., Berberian, M., Miller, N.F., Gandouin, Erkens, G., Dambeck, R., Volleberg, K.P., Bouman, T.I.J., Bos, J. A.A., Cohen, K.M., Wallinga, J. and Hoek, W.Z. 2009. Fluvial terrace formation in the northern upper Rhine Graben during the last 20000 years as a result of allogenic controls and autogenic evolution, Geomorphology (103): 476-495.
19.Farhoudi, G. and Karig, D.E. 1977. Makran of Iran and Pakistan as an active arc system, Gology, 5(11): 664-668.
20.Federov, P.V. 1995. Modern geology of the Caspian Sea, Russian Academy of Science Bulletin, 65(7): 622-625.
21.Ghassemi, M.R. 2005. Drainge evolution in response to fold growth in the hanging wall of the Khazar fault, north- eastern Alborz, Iran, Basin Research, (17):425-436.
22.Hancock, G.S., Anderson, R.S., Chadwick, O.A., and Finkel, R.C. 1999. Dating fluvial terraces with  and   profiles: application to the Wind River, Wyoming, Geomorphology, (27):41-60