تحلیل و ارزیابی مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی و تأثیر آن در امنیت اجتماعی شهر.مطالعه موردی منطقه‌ 12 شهر تهران

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات‌علمی گروه جغرافیا دانشگاه امام‌حسین(ع)

2 جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه پیام نور

3 جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه مازندران

چکیده

سابقه‌ امنیت در شهر را همزمان با مفهوم اجتماع و جامعه شهری می‌دانند. امروزه در برداشت از امنیت و احساس آن افزون بر نبود تهدید، وجود شرایط مطلوب براى تحقق اهداف و خواسته‌های جمعى نیز مد نظر است. این گفتمان بر نگرشى ذهنى و تفسیر گرایانه از خطرات غیرمادی مبتنى است و بر توانایى‌هاى نرم‌افزاری و سرمایه‌های غیر مادى تأکید دارد. یکى از سرمایه‌های غیرمادى مورد تأکید در این تحقیق سرمایه‌ اجتماعى است که می‌تواند افراد و گروه‌ها را در دست‌یابى به منافع عمومى، نظیر امنیت و احساس آن و نیز عملکرد موثر نهادهاى حکومتى یارى ‌رساند. در این خصوص تحقیق پیش رو با هدف سنجش متغیرهای سرمایه اجتماعی مؤثر بر احساس امنیت اجتماعی در شهر مورد بررسی قرارگرفته است. جامعه آماری پژوهش حاضر عبارتند از: بررسی رابطه بین مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی و امنیت اجتماعی را در منطقه‌ 12‌ شهرداری تهران مورد توجه قرار داده است. برای سنجش سرمایه‌ی اجتماعی از 7 مؤلفه و 30 گویه و برای امنیت اجتماعی از 5 مؤلفه و 22 گویه استفاده شده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی مبتنی بر استفاده از پرسش‌نامه دارای روایی و پایایی است. حجم نمونه 310 نفر از سرپرستان خانوارهای شهری است. برای سنجش و ارزیابی متغیرهای مورد مطالعه از نرم‌افزار SPSS و روش‌های آماریt  تک نمونه‌ای، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون[1] استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که از دید جامعه‌ نمونه، سرمایه‌ اجتماعی در منطقه‌ 12 شهرداری تهران از نظر تعامل پذیری، هنجارگرایی، مسئولیت‌پذیری و اعتماد اجتماعی در وضعیت مطلوب و متوسط رو به بالا، از نظر همبستگی اجتماعی وضعیت متوسط و در زمینه‌ مشارکت اجتماعی و رضایتشغلی و درآمد از وضعیت نامطلوب و متوسط روبه پایین برخوردار است. یافته‌ها نشان داده است رابطه مستقیم و معناداری میان مؤلفه‌های سرمایه‌ اجتماعی و امنیت اجتماعی وجود دارد طوری که در حدود 54 درصد از تغییرات مربوط به امنیت اجتماعی توسط مؤلفه‌های سرمایه‌ اجتماعی تبیین می‌شود
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

-Analysis and Evaluation of the Components of Social Capital and its Impact on Social Security. Case Study: Tehran 12 District

نویسندگان [English]

  • S.M. Pour Mousavi 1
  • D. Abbasi Kesbi 2
  • H. Vahedi 3
چکیده [English]

The safety background is accompanied by the concept of society and civilized community. Nowadays, in the interpretation of safety and in addition the absence of threat, desired condition of presence is considered for achieving the goals and peoples desires. This interpretation is based on mental observation and interpretation of unworldly risks and focuses on software capability and intangible assets.  One of the emphasized unworldly assets in this research is social asset which can assist people and groups in achieving common good, for instance security and the related feeling and governmental organization better function. According to this the following research has been investigated with the aim of evaluating the social assets variables effective on the feeling of social safety. The samples in this study that has been considered is the inquiry of relation between social capital and social security in Tehran district 12.in this research  For evaluating social assets 7factors and 30 items and for social safety 5factors and 22 items have been used. The following research is based on descriptive-analytic with the aid of questionnaire which is valid and reliable. A sample of 310 heads of urban households was chosen. SPSS software for evaluation variables and methods of single-sample T-test, Pearson correlation and regression analysis was used. The research result indicates that according to the sample’s point of view, social asset in Tehran district 12 in term of flexibility, regulation, accountability and social reliability in the desired condition and medium to high, in terms of social cohesion in intermediate condition and considering the social participation and job satisfaction and income of undesirable and mid or worse. The following Research indicates a directive and meaningful relation between social asset and social safety, in the way that about 54 percent of changes considering social safety is introduced by social assets.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Capital
  • Social trust
  • Social security
  • Tehran 12 District
  • municipality
- آمارنامه شهر تهران. 1390. سال­نامه­ آماری شهر تهران، سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران، چاپ اول.
2- الوانی و علیرضا شیروانی. 1382. سرمایه­ اجتماعی اصل محوری توسعه، ماه­نامه­ی تدبیر، شماره 147.
3-بادین دهش، مهران. 1392. بررسی تأثیر حکمرانی خوب بر سرمایه­ اجتماعی، پایان‌نامه­ کارشناسی‌ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
4- براتی، ناصر و محمدرضا یزدان­پناه شاه­آبادی. 1390. بررسی ارتباط مفهومی سرمایه­ اجتماعی و کیفیت زندگی در محیط شهری (نمونه­ موردی: شهر جدید پردیس)، جامعه­پژوهشی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال دوم، شماره­ اول.
5- بوردیو، پیر. 1384. شکل سرمایه‌های اجتماعی. مجموعه مقالات سرمایه و اجتماعی، اعتماد، دموکراسی. تهران، نشر شیرازه.
6- بوزان، بارى. 1378. مردم، دولت‌ها و هراس. ترجمه­ پژوهشکده­ مطالعات راهبردى. تهران، چاپ اول پژوهشکده­ مطالعات راهبردى.
7-پاتنام، روبرت. 1380. دموکراسی و سنت‌های مدنی. ترجمه­ محمدتقی دلفروز. تهران: انتشارات سلام.
8-پیرو، آلن. 1370. فرهنگ علوم اجتماعی. ترجمه باقر ساروخانی. تهران، نشر کیهان.
9-تاجبخش، کیان. 1385. سنجش سرمایه­ اجتماعی، اعتماد و دموکراسی و توسعه. ترجمه­ افشین خاکباز و حسن پویا. تهران، نشر شیرازه.
10-تقی­لو، فرامرز. 1384. بررسی رابطه­ی سرمایه­ی اجتماعی با امنیت اجتماعی، فصل­نامه­ی مطالعات راهبردی، سال نهم، شماره دوم.
11-تریف، تری و دیگران. 1383. مطالعات امنیتى نوین. ترجمه­ علیرضا طیب و وحید بزرگى. تهران، پژوهشکده­ مطالعات راهبردی.
12-غفاری، غلامرضا. 1390. سرمایه­ اجتماعی و امنیت اجتماعی. انتشارات جامعه‌شناسان.
13-فوکویاما، فرانسیس. 1384. سرمایه­ اجتماعی و جامعه مدنی. ترجمه­ افشین خاکباز و حسن پویان. تهران، نشر شیرازه.
14-فیلد، جان. 1386. سرمایه­ اجتماعی. ترجمه­ غلامرضا غفاری و حسین رمضانی. تهران، نشر کویر.
15-کارگر، رحیم و سرور رحیم. 1390. شهر، حاشیه و امنیت اجتماعی. انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
16-کلانتری، خلیل. (1387). پردازش و تحلیل داده‌ها در تحقیقات اجتماعی- اقتصادی (با استفاده از نرم‌افزار SPSS))، فرهنگ صبا، تهران.
17-گودرزوند چگینی، مهرداد و معصومه حقی. 1388. نقش دانشگاه در سرمایه­ اجتماعی، رویکردی به سوی امنیت اجتماعی، مدیریت در دانشگاه اسلامی، سال سیزدهم، شماره 4.
18-گیدنز، آنتونی. 1378. تجدد و تشخص، جامعه و هویت شخصی در عصر جدید. ترجمه­ی ناصر موفقیان. تهران، نشر نی.
19-لطفی، صدیقه، رحیم بردی آنامرادنژاد و حیدر واحدی. 1392. ارزیابی و سنجش مؤلفه‌های سرمایه­ اجتماعی و تأثیر آن در امنیت اجتماعی شهر (مطالعه موردی: شهر بابلسر)، فصل­نامه­ جغرافیا (برنامه‌ریزی منطقه‌ای)، سال سوم، شماره­ چهارم، پاییز.
20-مرکز ملی آمایش سرزمین. 1385. راهنمای انجام مطالعات برنامه­ آمایش استان تهران، بی‌جا.
21-مدیری، آتوسا. 1385. جرم، خشونت و احساس امنیت در فضاهای عمومی شهر، فصل­نامه­ رفاه اجتماعی، شماره 22، تهران، دانشکده علوم بهزیستی و توان‌بخشی.
22-واثقی، قاسم. 1381. تدابیر و سیره­ عملی امام‌علی(ع) در تأمین اجتماعی. تهران، مرکز تحقیقات و پژوهش‌های ناجا.
23-وزین، نرگس و حسین مختاری هشی. 1386. نقش سرمایه­ اجتماعی در توسعه­ اقتصادی. همایش سرمایه­ اجتماعی.
24.Carp F.M., Zawadski R.T., and Shokrkon H. 1976. Dimensions of urban environmental quality, Environment and behavior, 8(2): 239-264.
25.Coleman, J.S., and Doyle, W.J. 1988. Socialites and susceptibility to the common cold, in social capital. In Dekker, P. & uslaner, E.M (EDS) 2001, social capital and participation in everyday life, Rutledge.
26.Colman, J. 1994. Foundation of Social Theory. Cambridge. MA. Harvard University press.
27.Fukuyama, F. 2001. Social Capital, Civil society and development. Third World Quarterly, pp: 7-20.
28.Putnam, R. 2000. Bowling Alone: The Collaps and Rivival of American Community, Simon and schuster, New York.
29.Putnam, R. et al. 1992. Making democracy work, New Jersey. Prinston University Press.
30.Scot, Ganson, D. 2002. Social Capital and Neighborhoods that work, Journal of Contemporary Criminal Justics, 18:147.