ارزیابی نقش دهیاری‌ها در پیشگیری و کاهش بحران‌های بهداشتی- درمانی در سکونت‌گاه‌های روستایی. مطالعه موردی: بخش شوسف شهرستان نهبندان

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 1استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه بیرجند

2 جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه تهران

3 جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور واحد بیرجند

چکیده

یکی از ابتکارات قانون شوراها، تعریف یک مقام اجرایی به نام دهیار در هر روستا است که وظیفه‌ی اجرای مصوبات شورای اسلامی روستا را بر عهده دارد. عملکرد دهیاری‌ها در قالب سه دسته شاخص‌های اجتماعی، اقتصادی و محیطی کالبدی گنجانده می‌شود. با توجه به اهمیت نقش مدیریت روستایی و ناکارآمدی نسبی در این زمینه در سال‌های متمادی و به لحاظ تغییرات اخیر در عرصه‌ی واگذاری مدیریت روستایی به دهیاری‌ها، در این پژوهش به ارزیابی نقش دهیاری‌ها در سامان‌دهی بحران‌های بهداشتی در نواحی روستایی بخش شوسف شهرستان نهبندان می‌پردازیم. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی - تحلیلی است. حجم نمونه را 310 سرپرست خانوار ساکن در 39 روستای دارای دهیاری بخش شوسف شهرستان نهبندان و 39 دهیار تشکیل می‌دهد. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار آماری spss آزمون پارامتری t یک نمونه‌ای استفاده ‌شده است. نتایج به‌دست‌آمده از این تحقیق نشان می‌دهد که حمله‌ آفات نباتی، انتقال بیماری، اسهال و سوء تغذیه از جمله بحران‌های بهداشتی و درمانی اساسی هستند. ارزیابی وضعیت دهیاری‌ها با توجه به نظر خودشان در این زمینه، گویای این مطلب است که مشارکت دهیاری‌ها در طرح‌های پیشگیری از بحران‌های بهداشتی - درمانی در حد متوسط به پایین با سطح معناداری (806/0) و میزان تأثیرگذاری مشارکت دهیاری‌ها در طرح‌های پیشگیری از بحران‌های بهداشتی - درمانی چشمگیر و در حد زیاد با سطح معناداری (00/0) و مشارکت آنان بر سامان‌دهی بهداشت عمومی منطقه هنگام وقوع بلاهای طبیعی در حد متوسط با سطح معناداری (42/0) بوده است. همچنین میزان رضایت روستاییان منطقه از مشارکت دهیاری‌ها در طرح‌های پیشگیری از بحران‌های بهداشتی درمانی، مطلوب است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

-The Evaluation of Dehyariha Role in Prevention and Reduction of Health – Therapeutic Crisis in Rural Settlements. Case Study: Shosf District of Nehbandan County

نویسندگان [English]

  • M. Fallsolayman 1
  • H. Sadeghi 2
  • M.M Ferozan 3
1
2
3
چکیده [English]

One of the initiatives of the Council Act defines a named executive officer in each village Dhyary is the duty of the village council which is responsible for implementing the decisions. Dehyaryha performance indicators are included in three categories: social, economic and physical environment. In view of the importance of rural management and inefficiency relative in this theme are continual in many years and due to recent changes in the assignment of managing which is in rural dehyariha. In this study explaination, and evaluation of the dehyariha role in organizing health crisis is in rural regions of the Shosf District of Nehbandan County. The present study is to aim the application of the approach which is descriptive – analytical. The sample size is 310 households in 39 villages in Dehyari, and in Shosf district of Nehbandan county is 39 Dehyar. To analyze data was used by Spss statistical software and test used for parametric of T test. The results of this study indicate that pests attack, infection, diarrhea and malnutrition are among the major health and therapeutic crisis. The evaluation of situation dehyariha according to their own assessment in this regard is the fact, dehyariha participation in of health – therapeutic of crisis,  plans for prevention in moderate to low significance level (0.806), and effectiveness of measure of dehyariha participation in and of health-therapeutic of crisis in prevention plans impressive, and too much significance level (0.00), and their participation in the organization of public health of zone in the event of natural disasters is on average, with a significance level (0.42). Too, the satisfaction of measure the zone villagers is desirable of dehyariha participation in projects to prevent health- therapeutic crises.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • evaluation
  • Dehyariha
  • Health- therapeutic of crisis
  • rural settlements

مراجع

  1. آزاد ارمکی، تقی و غلامرضا خوش­فر. (1391). دهیاری‌ها و توسعه­ی بازارهای محلی روستایی. تهران، انتشارات استاد مطهری (معاونت پژوهشی پژوهشکده­ی مدیریت شهری و روستایی سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور).
  2. ازکیا، مصطفی و غلامرضا غفاری. 1391. توسعه­ی روستایی با تأکید بر جامعه­ی روستایی ایران. تهران،  نشر نی.
  3. استعلاجی، علیرضا. 1391. بررسی مدیریت روستایی در ایران با تأکید بر مدیریت محلی و مشارکتی دهیاری‌ها، نشریه­ی جغرافیا، شماره­ی 32، صص 239-258.
  4. پژوهشکده­ی مدیریت شهری و روستایی. (1390). مدیریت روستایی. تهران، نشر پژوهشکده مدیریت شهری و روستایی (سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور).
  5. تقدیسی، احمد؛ فرشاد سوری؛ اسکندر صیدایی و زینب کاظمی. 1390. بررسی و تحلیل میزان عملکرد دهیاران در مدیریت روستایی (مطالعه­ی موردی: بخش کونانی شهرستان کوه دشت)، نشریه­ی مدیریت شهری، شماره­ 28، صص 157-174.
  6. رضوانی، محمدرضا؛ سمیه محمدی و صدیقه پیری. 1392. ارزیابی عملکرد دهیاری‌ها با استفاده از مدل چارچوب عمومی ارزیابی (مطالعه­ی موردی: شهرستان دهلران)، نشریه­ی پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره­ی 45، صفحات 216-199.
  7. رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا و عبدالله سجاسی. 1386. نگرشی نو به مدیریت روستایی با تأکید بر نهادهای تأثیرگذار، فصل­نامه علمی ـ پژوهشی روستا و توسعه، سال 10، شماره­ 2، صفحات 67-54.
  8. ریاحی، وحید و صدیقه کرمی نسب. 1392. ارزیابی عملکـرد دهیاری‌هـا در توسعـه­ی کالبـدی- فضایـی سکونت­گاه‌های روستایی (مطالعه­ موردی: بخش کردیان- شهرستان جهرم)، نشریه­ی برنامه‌ریزی منطقه‌ای، شماره­ی 12، صفحات 70-61.
  9. سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح. 1388. فرهنگ جغرافیایی آبادی‌های کشور استان خراسان جنوبی (شهرستان نهبندان). تهران، نشر سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
  10. صیدالی، محسن؛ غلام صادقی و زهرا میرزایی. 1390. جایگاه مدیریت در پیشبرد اهداف توسعه­ی روستایی (مطالعه­ی موردی: روستای جوانمردی (لردگان))، فصل­نامه­ی برنامه‌ریزی منطقه‌ای، شماره­ی 2­، صفحات 91-79.
  11. فال سلیمان، محمود؛ حجت­الله صادقی؛ محمود مرادی و غلامرضا کاووسی. 1391. بررسی و ارزیابی عملکرد دهیاران در فرآیند مدیریت و توسعه­ی روستایی، نشریه­ی پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی، شماره اول، صص 73-95.
  12. فیروزآبادی، سیداحمد. 1388. بررسی میزان رضایت­مندی روستاییان از عملکرد دهیاری‌ها. تهران، نشر پژوهشکده­ی مدیریت شهری و روستایی سازمان شهرداری‌های و دهیاری‌های کشور.
  13. قاسمی بادی، حمیدرضا. 1388. تحلیل عملکرد دهیاری‌ها در توسعه­ی روستایی (مطالعه­ی موردی: روستاهای بخش امامزاده، شهرستان نطنز). پایان‌نامه­ی دوره کارشناسی ارشد، استاد راهنما دکتر محمدرضا رضوانی، دانشگاه تهران، دانشکده جغرافیا.
  14. کریمی، محمد. 1386. ارزیابی عملکرد دهیاری‌ها در توسعه­ی روستایی (مطالعه­ی موردی: بخش کندوان در شهرستان میانه). پایان‌نامه­ی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، استاد راهنما محمدحسین پاپلی یزدی ، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
  15. مرکز آمار ایران. 1390. سرشماری نفوس و مسکن. تهران.
  16. مطیعی لنگرودی، حسن؛ زهرا بخشی و خدیجه بوزرجمهری. 1390. ارزشیابی عملکرد دهیاری‌ها از دیدگاه روستاییان دهستان بیهق شهرستان سبزوار، نشریه­ی جغرافیا و توسعه­ی ناحیه‌ای، شماره­ی 16، صفحات 55- 36.
  17. معاونت برنامه‌ریزی استانداری خراسان جنوبی. 1387. گزارش اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شهرستان نهبندان، بیرجند، نشر معاونت برنامه‌ریزی استانداری.
  18. ناییجی، مصطفی. 1388. نقش آموزش دهیاران در توسعه­ روستایی (مطالعه­ موردی: دهیاری‌های بخش چمستان شهرستان نور)، پایان‌نامه­ کارشناسی‌ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، استاد رهنما بیژن رحمانی، دانشگاه شهید بهشتی تهران، دانشکده علوم زمین.
  19. نوذرپور، علی. 1384. دهیاری‌ها بهترین الگو برای شکل‌گیری مدیریت روستایی در کشور، سایت نمایه (مقالات فارسی)، دانشگاه تربیت مدرس.
  20. هاشمی، سعید. 1390. تبیین نقش دهیاری‌ها و شوراهای اسلامی در توسعه کارآفرینی روستایی (مطالعه­ی موردی: بهاباد استان یزد)، نشریه­ی پژوهش‌های روستایی، شماره­ی 1، صفحات 113-93.
  21. همدمی مقدم، یلدا. 1386. ارزیابی عملکرد شوراهای اسلامی روستا در توسعه­ی روستایی و عوامل مؤثر بر عملکرد آن (مطالعه­ی موردی: دهستان آلاداغ بجنورد)، پایان‌نامه­ دوره­ کارشناسی‌ارشد، استاد راهنما دکتر مهدی طاهرخانی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
  22. یعقوبی، جعفر؛ ابوالفضل رنجور و زهرا خشنودی‌فر. 1391. تحلیل پیش­برنده در اجرای موفقیت طرح به­سازی و نوسازی مسکن روستایی، نشریه­ جغرافیا و توسعه، شماره­ 32، صفحات 162-149.

23. Cochrane, P. 2010. Forestray and rural development: exploring the context as well as the product, Ecological Economics research Trends Book, Chapter 9, Nova science publishers Inc, Hauppauge, New York.

24. Kerr, Kenneth 2011. Repercussion de la reforme de securite sociale sur le monde rural seminaries de gulf, universite de gulf.

25. Moseley, Malcolm, 2003. Rural Development Principles and practice, sage publications, London.

26. Oddershaede, A. Arias and Cancino, H. 2010. Rural development decision support using the Analytic Hirarchy process, Mathematical and computer Modeling, 46(7-8).

27. Walker, Daniel H. 2010. Decision support, learing and rural resource management, Agriculture System, 73: 113-127.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار