تحلیل مکانی- فضایی جابه جایی و ماندگاری فارغ التحصیلان دانشگاهی روستاها در پویش نظام آموزش عالی. مطالعه موردی: مراکز پیام نور شرق گلستان

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار و عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور

2 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی و مدرس دانشگاه پیام نور

چکیده

از آنجایی که در مطالعات جغرافیایی، تبیین روابط فضایی- مکانی پدیده‌ها جایگاه خاصی دارد، آگاهی از نقش فاصله‌ محل سکونت در انتخاب محل تحصیل و همچنین وضعیت ماندگاری دانشجویـان پس از فارغ‌التحصیلی در روستاها، اهمیت خاصی دارد. نوع تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی-توسعه‌ای و به لحاظ روش، توصیفی- تحلیلی از نوع همبستگی است. هدف از تدوین این مقاله «تحلیل فضایی-مکانی محل تحصیل و مهاجرت فارغ‌التحصیلان در نواحی روستایی» است.  قلمرو مکانی تحقیق، ناحیه‌ شرقی استان گلستان و قلمرو زمانی آن سال‌های 90-1370 است. جامعه آماری (2265 نفر) را فارغ‌التحصیلان روستایی ناحیه‌ی یادشده تشکیل می‌دهد که حجم نمونه طبق فرمول کوکران، 205 نفر برآورد و به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. نتایج نشان داد که: 1- بین انتخاب محل تحصیل با فاصله‌ی محل سکونت و شدت جریان جابه‌جایی، رابطه‌ی معناداری وجود دارد؛ اما چون مقدار Sig=0.05

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

-Spatial-Local Analysis of Mobility and Persistence of College Graduates in the Dynamics of Rural Higher Education System. Case Study: Payam-e-Noor University Centers, Payam-e-Noor Centers in the East

نویسندگان [English]

  • A.H. Nazari 1
  • J. Adeli 2
چکیده [English]

As the study of geography, spatial relationships of phenomena owns a special place in geographical studies recognized the role of distance between study and stay places as well as residing of graduated individuals in rural settlements which is an important issue. The present paper aims to analysis of spatial dimensions of study places and migration of university graduates in rural areas. The study area is east part of Golestan province in Iran and time span of the study is from 1991 to 2011. Statistical sample includes university graduates of the mentioned area. Based on its objective, the present study is an applied-expansion research which is done by a descriptive-analytical method. Required data are collected using a researcher-created questionnaire. The size of sample was 205 persons selected randomly by Cochran method. The findings: 1-There are no significant relationships between the study place (university centers) and residential place. Because Sig=0.05-If there is not any Payam-e-Noor Centers, the number of people who have left school is greater as the distance to cities would be longer. Spearman test showed it as a significant relationship with 99% and Sig=0.000. -The stay indicator of population in study area shows that totally 58% of graduated persons remain and live in their rural areas. This figure is somehow greater for men in compare to women. -Given the fact that there is a job in their home village, the willingness of “staying in village” as well as “returning to village” for 80% of respondents was more than average   

کلیدواژه‌ها [English]

  • spatial analysis
  • Stay and migration
  • Dynamic higher education system
1-   جیمز، ای. 1381. تقسیم مسئولیت آموزش و پرورش بین بخش خصوصی و عمومی. ترجمه­ی عبدالحسین نفیسی. پژوهشکده­ی تعلیم و تربیت، جلد اول، تهران، انتشارات اقتصاد آموزش و پرورش.
2-   چیچر، تیزیس. 1381. آموزش و پژوهش: نقش­ها و ابزار جدید. ترجمه­ی رضا یوسفیان و مریم ابوالقاسمی. در: چالش­های فراروی آموزش عالی در هزاره سوم، تهران، مؤسسه­ی چاپ و انتشارات دانشگاه امام حسین.
3-   سازمان مدیریت و برنامه­ریزی. 1385. مجموعه اسناد ملی توسعه در برنامه­ی چهارم توسعه­ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، اسناد توسعه­بخشی- امور زیربنایی. جلد سوم، تهران، انتشارات سازمان مدیریت و برنامه­ریزی.
4-   رکن­الدین افتخاری، عبدالرضا و حمداله سجاسی قیداری. 1389. توسعه­ی روستا با تأکید بر کارآفرینی. تهران، انتشارات سمت.
5-   طاهرخانی، مهدی. 1381. بازشناسی عوامل مهاجرت­های روستایی- شهری با تأکید بر جوانان روستایی استان قزوین، مجله­ی دانشکده­ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، شماره­ 2.
6-   ضرغام 1371. مجموعه مقالات اولین سمینار تخصصی آموزش از راه دور. تهران، انتشارات پیام نور.
7-   فراستخواه، مقصود. 1381. آموزش عالی و مسأله­ عدالت. تهران، مؤسسه­ پژوهش و برنامه­ریزی آموزش عالی.
8-   فراستخواه، مقصود. 1389. دانشگاه و آموزش عالی، منظرهای جهانی و مسأله­های ایرانی. تهران، نشر نی.
9-   فراستخواه، مقصود. 1389. بررسی الگوی تعاملات آموزش عالی در دانشگاه با سایر نظام­های تولید و خدمات، فصل­نامه پژوهشی برنامه­ریزی در آموزش عالی، شماره­ی 57.
10-فراستخواه، مقصود و همکاران. 1383. بررسی افزایش دسترسی به آموزش عالی، تهران، مؤسسه­ی پژوهش و برنامه­ریزی آموزش عالی.
11- هیکس، ان، ال. 1380. آموزش و درآمد. ترجمه­ی پریدخت وحیدی و عبدالخلیل نفیسی. پژوهشکده تعلیم و تربیت. جلد اول، تهران، انتشارات اقتصاد آموزش و پرورش.
12- هارولد. ام. ویلیامز. 1381. اقتصاد آموزش عالی در ایالات متحده. ترجمه­ محسن وارثی. در: چالش­های فراروی آموزش عالی در هزاره­ی سوم، تهران، مؤسسه­ی چاپ و انتشارات دانشگاه امام حسین.
13.Bosworth, G. 2006. Counter-urbanization and job Creation: Entrepreneurial in Migration and Rural Economic Development" Center for Rural Economy Discussion Paper Series, no.4. Newastde Upon Tyne: University of Newcastle Upon Tyne.
14.Brown, K. 2002. the Right to Learning Alternatives for a Learning Society.New York, Rutledge flamer
15.De Haun, A. 2008. Migration, Livlihoods and Rights, Social Development Working Paper". The Relevance of Migration in Development Policies.
16. Easterlin, Richard A. 1987. Population and Economic Chang in Developing Countries, University of Chicago Press, United States American.
17.Parnwell, 1993. Population Movements in the third world “London”: Rutledge
18.Scott, P. 1995. the Meaning of Mass Higher Education.us.SRHE.Open University Press, Buckingham
19.Schuetze, H., and Slowey M. 2000. Higher Education and Lifelong Learners, International pers perspectives on Change. London & New York. Routledog
20.Venugopal, V., et al. 2002. Toward Virtualization open and Distance Learning New Delhi. Washington. EDUCAUSE
21.Wang, wenfie Winnie 2004. “Urban-rural return labor migration in china: a case study of Sichuan and Anhui provinces” Department of Geography UCLA.