تحلیل عدالت فضایی استانهای کشور با روش های MADM مطالعه موردی: بخش شبکه های ارتباطی استان کرمان

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی تهران

2 دانشگاه خوارزمی تهران

3 کارشناس‌ارشد برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه علامه طباطبایی تهران

4 کارشناس‌ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

امروزه توسعه‌یافتگی رابطه مستقیمی با شبکه‌های ارتباطی دارد که توزیع مناسب آن در سطح مناطق، عدالت فضایی و به طور خاص عدالت اجتماعی - اقتصادی را به همراه خواهد داشت. هدف پژوهش حاضر بررسی سطوح توسعه یافتگی شهرستان‌های استان کرمان در بخش شبکه های ارتباطی است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و از نوع کاربردی است که با استفاده از مدل Topsis و AHP و نرم افزارهای Expert Choice و Topsis Solver انجام شده و ترسیم نقشه‌ها نیز به کمک نرم افزار Arc GIS صورت گرفته است. جهت رتبه بندی سطوح توسعه، از 25 زیر معیار شبکه‌های ارتباطی بهره برده شد. یافته‌های پژوهش نشان‌دهنده توزیع فضایی نامتعادل شاخص‌ها در شهرستان‌های استان کرمان می باشد. به‌طوری‌که شهرستان‌های‌ کرمان و سیرجان در سطح مناسب‌تری نسبت به سایر شهرستان‌ها قرار داشت و در مقابل شهرستان‌های قاریاب و رایر محروم‌ترین شهرستان استان کرمان بودند. در مجموع نابرابری در توزیع فضایی شبکه های ارتباطی در بین شهرستان‌های استان کرمان مشهود می‌باشد. لذا لازم است در برنامه‌ریزی‌ها آتی، به منظور گسترش عدالت فضایی، شهرستان‌های محروم در اولویت قرارگیرند تا بدین وسیله زمینۀ عدالت اجتماعی نیز فراهم شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of spatial justice in the provinces of the country using MADM methods Case Study: Kerman Province Communication Network

نویسندگان [English]

  • Farzaneh Sasanpour 1
  • Saman Hadari 2
  • Esmail Piri 3
  • bagher ahmadi 4
1 Assistant Professor of Geography and Urban Planning, Kharazmi University
2 Ph.D. student, Kharazmi University
3 M.Sc of Urban Planning, Allameh Tabataba'i University
4 M.Sc of Urban Planning, Shahid Bahonar University of Kerman
چکیده [English]

Today, development has a direct relationship with communication networks, with appropriate distribution at the regional level, spatial justice, and in particular socioeconomic justice. The purpose of this study is to investigate the developmental levels of Kerman province in the communication network. The research method is descriptive-analytic and is an applied type that has been done using Topsis and AHP models and Expert Choice and Topsis Solver software, and drawings of maps have been done using Arc GIS software. For ranking of development levels, 25 sub-criteria of communication networks were used. The findings of the research indicate the unbalanced spatial distribution of indicators in Kerman province. As the cities of Kerman and Sirjan were more suitable than other cities, they were the most deprived city of Kerman province in front of the Qaryab and Ryer cities. Totally inequality is evident in spatial distribution of communication networks among Kerman province. Therefore, in future plans, in order to expand spatial justice, deprived cities should be given priority in order to provide a platform for social justice.
For ranking of development levels, 25 sub-criteria of communication networks were used. The findings of the research indicate the unbalanced spatial distribution of indicators in Kerman province. As the cities of Kerman and Sirjan were more suitable than other cities, they were the most deprived city of Kerman province in front of the Qaryab and Ryer cities. Totally inequality is evident in spatial distribution of communication networks among Kerman province. Therefore, in future plans, in order to expand spatial justice, deprived cities should be given priority in order to provide a platform for social justice

کلیدواژه‌ها [English]

  • Spatial justice
  • Development
  • Communication Networks
  • MADM Methods
  • Kerman province

مراجع

  1. احدی، حمیدرضا، ساقیان، زهرا. 1394. ارزیابی کارآیی و رتبه‌بندی نواحی راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها، فصلنامه مهندسی حمل ­و ­نقل، سال هفتم، شماره دوم.
  2. ازکیا، مصطفی و غلامرضا غفاری. 1383. "جامعه شناسی توسعه"، انتشارات کیهان.
  3. بابا زاده،محمد، خلیل قدیمی، رضا محسنی. 1387.  تأثیر سرمایه‌گذاری در بخش حمل­ و نقل بر رشد اقتصادی در ایران، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره ۵۰ ،صص 199-153.
  4. بشریه، حسین. 1376. تاریخ اندیشه‌های سیاسی در قرن بیستم، فلسفه سیاسی جان رالز، مجله اطلاعات سیاسی - اقتـصـادی، شـمـاره 110-109 تهران: مؤسسه اطلاعات.
  5. تقوایی، مسعود ، بهاری، عیسی. 1391. سطح‌بندی و سنجش درجه توسعه‌یافتگی شهرستان‌های استان مازندران با استفاده از مدل تحلیل عاملی و تحلیل خوشه‌ای، مجله جغرافیا و برنامه ریزی محیطی ، دوره 23، شماره 4.
  6. تقوایی علی اکبر، بمانیان محمدرضا، پورجعفر محمدرضا، بهرام‌پورمهدی. 1393. میزان سنجش عدالت فضایی در چارچوب نظریه شهر عدالت محور، مورد پژوهی: مناطق 22 گانه شهرداری تهران، مدیریت شهری، دوره 14.
  7. تودار، مایکل. 1364. توسعه اقتصادی در جهان سوم، ترجمه غلامعلی فرجادی، جلد اول، تهران: انتشارات سازمان برنامه‌ و بودجه.
  8. حاتمی‌نژاد، حسین، عمران، راستی. 1385. عدالت اجتماعی و عدالت فضایی؛ بررسی و مقایسه نظریات جان رالز و یوید هاروی،سرزمین،دوره 3، شماره 1، 52-40.
  9. دلایی میلان،ابراهیم و رضا خیرالدین. 1396. سنجش عدالت فضایی در بستر نظام حمل و نقل عمومی با مدل تحلیل شبکه ای (مورد پژوهی: مناطق 2، 3، 4و 5 شهر تهران)، نگرش نو در جغرافیای انسانی، سال 9، شماره 3.
10. رجب‌زاده،آرمین، مینا محجوب لاله و محمدرضا عباسی استمال. 1390. بررسی تأثیر زیرساخت‌های حمل ­و نقل بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران در دوره (53-1386)، فصلنامه علوم اقتصادی ،سال دوم، شماره 7.

11. رضوانی، محمدرضا. 1381. سـنجش درجه‌ی توسـعه‌ یـافتگی استان‌های کشـور بـا اسـتفاده از تحلیل تاکسونومی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی(تهران)، شماره 162-163، صص 459-474.

12. زیاری،کرامت اله،نوید سعیدی رضوانی،لیلا بقال صالح‌پور. 1389. سنجش درجه توسعه‌یافتگی شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی به روش (HDI)، فراسوی مدیریت، شماره 12، 95-75.

13. سرخ کمال، کبری، سید دانا علیزاده، علیرضا شیخ‌الاسلامی و مریم بیرانوندزاده. 1386. تحلیلی بر میزان توسعه‌یافتگی استان خراسان شمالی و جایگاه آن در کشور، در مجله علوم جغرافیایی، شماره 7.

  1. شارون، جوئل. 1379. ده پرسش از دیدگاه جامعه‌شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
15. شاه‌طهماسبی، اسماعیل، سارا شمس الهی و تقی حیدری. 1390. بررسی کار آیی نسبی حمل­ونقل مسافری و باری استان‌های کشور در طول برنامه سوم و سال‌های ابتدایی برنامه چهارم، مهندسی حمل­ونقل، سال دوم، شماره دوم

16. شماعی، علی، تیموری، سمیه و حسین بهرامی اصل. 1395. تحلیل فضایی جمعیت و خدمات شهری با رویکرد عدالت فضایی (مطالعه موردی: شهر خرم آباد)، جغرافیایی سرزمین، شماره 49، 64-47.

  1. صادقی،حسین،نفیسه صفری. 1392. بهینه یابی شبکه‌ی حمل‌ونقل نفت کوره، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال دهم، شماره 39، صص131-105
  2. صباغ کرمانی، مجید.1380. اقتصاد منطقه‌ای (تئوری و مدل‌ها)، تهران: انتشارات سمت.
  3. کلانتری،خلیل. 1392. مدل‌های کمی در برنامه‌ریزی منطقه‌ای،شهری و روستایی، چاپ دوم، تهران: انتشارات فرهنگ صبا.
  4. کاتوزیان، ناصر. 1379. مجموعه مقالات گامی به‌سوی عدالت، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  5. محمودی، علی. 1376. اقتصاد حمل ‌و نقل، تهران: نشر اقتصاد نو
  6. مرکز آمار ایران. 1390-1391. سالنامه آماری استان کرمان.
  7. مطیعی لنگرودی، حسن. 1382. برنامه­ریزی روستایی با تأکید بر ایران، مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی.
  8. مهدوی، مسعود،مهدی طاهر خانی. 1385. کاربرد آمار در جغرافیا، چاپ دوم تهران: نشر قومس.
  9. مؤمنی، فرشاد. 1380. نگاهی به مسائل اقتصاد ایران و راهکارهای آن، مقاله ارائه‌شده در مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی.
  10. هاروی، دیوید. 1382. فصل اول کتاب تبیین در جغرافیا، ترجمه محمدرضا ِ تفضلی، مجله علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، شماره 5، مشهد
  11. -هاروی، دیوید. 1379. عدالت اجتماعی و شهر، ترجمه فرخ حسامیان، محمدرضا حائری، بهروز منادی زاده، تهران: شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری.
    1. Staley, S., and Balaker, T. 2006. The Road More Traveled: Why the congestion crisis matters more than you think, and what we can do about it. Rowman & Littlefield Publishers.
    2. Banister, D. 2008. The sustainable mobility paradigm. Transport policy, 15(2): 73-80.
    3. Banister, D. 2005. Unsustainable transport: city transport in the new century. Taylor & Francis.
    4. Brdulak, H. 2012. Logistyka w trudnych czasach—szansa czy ryzyko. Zmiany w globalnych łańcuchach dostaw, w: Logistyka przyszłości, Brdulak H.(red.), PWE, Warszawa.
    5. Chris, D. 2001. "Rural Transport and Local Government Units How to Improve Rural Transport for the Rural Poor", Transport and Communications Bulletin for Asia and the Pacific. www.ilo.org.
    6. Harvey, D. 1969. Explanation in Geography. London: Edward Arnold., 1972." Revolutionary and counter revolutionary theory in geography and the problem of ghetto formation,". Antipode, 4: 1-13.
    7. Hodder, R. 2000. Development Geography, Routledge, London. Investment on private investment. Applied Economics 23: 831-837.
    8. Kadłubek, M. 2015. Examples of Sustainable Development in the Area of Transport. Procedia Economics and Finance, 27: 494-500.
    9. Steg, L., and Gifford, R. 2005. Sustainable transportation and quality of life. Journal of transport geography, 13(1): 59-69.
    10. Todd, L. and Burwell, D. 2008. "Issues in Sustainable Transportation Canada": www. Vtpi.org.
    11. Wickham, J.J.R. 2006. Gridlock: Dublin's transport crisis and the future of the city. New Island.
    12. Williams, K. 2005. Spatial planning, urban form and sustainable transport: an introduction. Spatial Planning, Urban Form and Sustainable Transport, 1-13.
 

 

مجله آمایش جغرافیایی فضا

دوره 8، شماره 30
زمستان 1397
صفحه 1-18

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار