ارزیابی شاخص های پایداری حمل ونقل شهری با رویکرد اقتصاد سبز (مطالعه موردی : شهر ساری )

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه شهید بهشتی

2 استاد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

3 دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

چکیده

پایش میزان اثر گذاری برنامه ریزی ها وسیاست گذاری های حمل و نقلی در بهبود شاخص های حمل و نقل شهری با رویکرد جدید اقتصاد سبز، از نیازهای ضروری متولیان حمل و نقل محسوب می شود که در سال های اخیر بسیار مورد توجه سازمان ملل، کشورهای توسعه یافته و تا حدودی در حال توسعه بوده است. بنابراین در این پژوهش با روش توصیفی– تحلیلی و بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای، میدانی (مصاحبه و پرسشنامه) و استفاده از مدل های تصمیم گیری چند معیاره (دیماتل و تاپسیس)، جهت تجزیه و تحلیل یافته ها، شاخص های پایداری حمل و نقل شهری با رویکرد اقتصاد سبز در شهر ساری مورد ارزیابی قرار گرفته اند. یافته‌ها حاکی از آن است که بر اساس مدل دیماتل، زیر معیارهای توسعه حمل و نقل غیر موتوری با دارا بودن بیشترین ضریب وزنی و اثرگذاری مستقیم با کسب امتیاز (38/36) در جایگاه اول، هزینه تصادفات با کسب امتیاز (37/36) در جایگاه دوم و در نهایت مدیریت تقاضای سفر با کسب امتیاز (18/36) در جایگاه سوم قرار داشته و مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار حمل و نقل پایداردر شهر ساری می باشند. و در همین راستا خدمات تحویل، مدت زمان رفت وآمد روزانه و حفاظت فرهنگی به ترتیب با کسب امتیازهای (93/30)، (87/30)و(78/30) کمترین تاثیر را نسبت به سایر مؤلفه‌ها دارند. همچنین در بین معیارهای اصلی مورد سنجش تحقیق بر اساس مدل تاپسیس، شاخصهای اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی امتیازهای (991319/0)، (721271/0) و (693431/0) را به ترتیب اولویت، از نظر متخصصین کسب کرده که نشان می دهد شاخص پایداری اقتصادی نسبت به دیگر شاخص ها برای بسترسازی حمل و نقل پایدار در شهر ساری از اولویت اصلی برخوردار می باشد. در پایان با معرفی استراتژی ASI و طی فرایند مصاحبه با مسؤولین در حوزه حمل و نقل ، قراردادن حمل و نقل غیر موتوری در راس طرح های جامع حمل و نقل ،اختصاص بیشتر ظرفیت خیابانها به انواع سیستم حمل و نقل پاک و همگانی وتشویق سرمایه گذاری بخش خصوصی در توسعه حمل و نقل عمومی به عنوان مهمترین عوامل ایجاد وگسترش حمل و نقل سبز در شهر ساری پیشنهاد شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of sustainable urban transport indicatorsusing by green economy approach (case study: Sari city )

نویسندگان [English]

  • Maasume Barari 1
  • Mohammad Taghi Razavian 2
  • Jamileh Tavakkoli Nia 3
1 Ph.D student of Geography and Urban Planning, Shahid Beheshti University
2 Professor of Geography and Urban Planning, University of Shahid Beheshti
3 Assistant Professor of Geography and Urban Planning, University of Shahid Beheshti, Tehran
چکیده [English]

Monitoring the effectiveness of planning and transport policy t sihe essential needs of the transport authority in Improvement of urban transportn with ew approach of green economy, which in recent years has seen much interest in the UN, the developed countries and some developing countries.Type of this research is descriptive-analytic study. To collect data were used from library and field studies (questionnaires and interviews). Also for analysis multi-criteria decision-making models (DEMATEL fuzzy& TOPSIS) is used. The findings show that among the main criteria for research, Development of non-motorized transport with the highest weight factor and direct impact in first place with (38/36) points, the cost of accidents with a score (37/36) in second place and eventually travel demand management with a score (18/36) in third with and these factors are the most important factors in the development of sustainable transport in the city of Sari. And that the delivery service, travel time, daily and cultural preservation, respectively, with scores (93/30), (87/30) and (78/30) have accounted for 28-30 Ratings; That these factors have the least impact. The main criteria are also based on TOPSIS reflects the fact that economic, social And environmental indicators with ratings (0.9913190), (0.721271) and (0.693431) have first to third positions respectively in terms of experts, business professionalse and conomic stability index is the main priority for the context of sustainable transport in the city of Sari. Finally, with the introduction of ASI strategyAnd during interviews with key stakeholders in the field of transport, ،Priority of non-motorized transportation at the head of the Transportation Master Plan، Increase the capacity of the streets to create a variety of public transport systems and encouraging private sector investment in the development of public transport ، As important factors in the development of green transport in the city of Sari suggested.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Assessment؛ Indicators of sustainable transport
  • Green transportation؛ Green Economy؛ Sari city
  1. استادی جعفری، مهدی. رصافی، امیر عباس 1391. الگوی زیست محیطی برنامه ریزی حمل و نقل شهری با استفاده از مدل‌های سیستم پویایی، مجله علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره چهاردهم، شماره سه، پاییز91، صص28- 11.
  2. اسماعیل پور اشکاء، رضا. رمضانیان، محمدرحیم. نبی زاده، ساره. 1393. ارزیابی پایداری سیستم‌های حمل و نقل شهری (مطالعه موردی: شهر رشت))، فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، شماره هشتم، پاییز 1393، صص 30-17.
  3. اصغر پور، محمد جواد. 1388. تصمیم گیری چند معیاره‌، انتشارات دانشگاه تهران.
  4. امانپور، سعید. نعمتی، مرتضی. علیزاده،‌هادی. 1393. ارزیابی و اولویت سنجی شاخص‌های پایداری حمل و نقل شهری با استفاده از منطق فازی (نمونه موردی: شهر اهواز)‌، فصلنامه علمی – پژوهشی فضای جغرافیایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهر، سال چهاردهم، شماره 47، پاییز 1393، صص 231-213
  5. بدخش، آرش و پایان، سمیرا و حاجی حسن عارض، میثاق. 1393. بررسی افزایش سالیانه میزان دی اکسید کربن محیط ناشی از تولیدات جدید خودرو در ایران، کنفرانس بین المللی و آنلاین اقتصاد سبز، اردیبهشت 1393، دانشگاه مازندران، مرکز رشد واحدهای فن آوری دانش بنیان، شرکت پژوهشی طرود شمال.
  6. سازمان حمل و نقل و ترافیک شهر ساری، 1394.
  7. سالنامه آماری استان مازندران‌. 1391. معاونت امور اقتصادی وبرنامه ریزی استان مازندران.
  8. شفیع پور، مجید. صفار، نرگس. 1392. به سوی اقتصاد سبز (مسیرهایی برای توسعه پایدار و فقر زدایی)، اتشارات سازمان حفاظت محیط زیست، تهران.
  9. مویدی، محمد. 1392. برنامه ریزی حمل و نقل پایدار برای ایجاد شهر زیست پذیر حرکت به سوی حفظ محیط زیست شهری، اولین کنفرانس ملی زیرساخت‌های حمل و نقل.

10. میرغفور، حبیب‌اله. میبدی، علیرضا. فرید، داریوش. 1388. کاربرد فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی در اولویت بندی عوامل موثر بر انتخاب سهام در بورس اوراق بهادار تهران از دیدگاه سهامداران. مجله توسعه و سرمایه، سال دوم، شماره 3، صص 41-30.

11. وطن دوست، امیر و رضوی، مهسا. 1393. بررسی ضرورت تولید و توان رقابت حامل انرژی جدید: رهیافت‌های گسترش سوخت هیدروژنی، کنفرانس بین المللی و آنلاین اقتصاد سبز، اردیبهشت 1393، دانشگاه مازندران، مرکز رشد واحدهای فنآوری دانش بنیان، شرکت پژوهشی طرود شمال.

  1. Awasthi, A., and Chauhan, S.S. 2011. Using AHP and Dempster–Shafer theory for evaluating sustainable transport solutions. Environmental Modelling & Software,26(6): 787-796.
  2. Benister D., and Finch E. 2013. Urban transport and the environment, Londen, UK,Case study prepared for Global Report on Human settlements.
  3. Bongardt. D., and Schaltenberg, P. 2011. Transport in green economy Transport@giz.de, United Kingdom pp.1-4.
  4. Chih-Hao, Y., Kuen-Chang, L., and Hui-Chiao, C. 2106. Incorporating carbon footprint with activity-based costing constraints into sustainable public transport infrastructure project decisions  Journal of Cleaner Production , 133(1): 1154–1166.
  5. Duncan, B., and Hartman, J. 1996. “Sustainable urban transportation initiatives in Canada”, Paper submitted to the APEC Forum on Urban Transportation, Seoul, South Korea, November 20-22.
  6. EGM. 2011. What Does the Green Economy Mean for Sustainable Urban Development?. Expert Group Meeting, Nairobi.
  7. Flomenhoft, G. 2011. “Is the concept of a green economy a useful way of framing policy discussions and policymaking to promote sustainable development?”, Natural Resources Forum 35, Gund Institute University of Vermont, Burlington, VT, USA
  8. Gilbert, R., Irwin, N., Hollingworth, B., and Blais, P. 2002. Sustainable Transportation Performance Indicators (STPI) Project. canada: Center for Sustainable Transportation.
  9. Hardy, K.D. 2011. Sustainability 101: A primer for ITE members. ITE Journal, 28-34.
  10. Hidalgo, D., Huizenga, C. (2013). Implementation of sustainable urban transport in Latin
  11. Jeon, C.M., Amekudzi, A.A., and Guensler, R.L. 2013. Sustainability assessment at the transportation planning level: Performance measures and indexes. Transport Policy, 25: 10-21.
  12. Litman, T. 2015. Developing indicators for sustainable and livable transport planning, Victoria transport policy institude, Transportation research record. pp 10-15.
  13. Marlon, G. 2008. Transportation infrastructure and sustainable development. New planning approaches. For Urban Growth, University of California, Irvina.
  14. Perkins, S. 2011. Green Growth and Transport, International transport forum at the OECD, Paris.
  15. Sukhdev, P. 2009. Green economy for an urban age, Green Economy Initiative (UNEP) and chairman of the Global Markets Centre, Istanbul: .pp1-5.
  16. UNEP, 2011. Towards a Green Economy: Pathways to Sustainable Development and Poverty  Eradication.