تحلیل کیفیت زیستی در شهرهای کوچک مقیاس استان گیلان با استفاده از مدلِ مشارکتِ سرمایه‌هایِ اجتماعی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه شهید بهشتی، تهران

2 دانشیار گروه جغرافیای انسانی و آمایش، دانشگاه شهید بهشتی تهران

3 استادیار گروه جغرافیای انسانی و آمایش، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

چکیده

در ارزیابی تحول نظام‌های شهری، کمتر به نظریه‌هایی همچون «تحلیل جایگاه سرمایه‌های اجتماعی» در بُعد کیفی آن توجه شده و یا در صورت بررسی، تحلیلی همه جانبه و بهره‌گیری از شاخص‌های اساسی پیرامون مفاهیم «سرمایه اجتماعی» و «کیفی» بویژه در مورد شهرهای کوچک مقیاس مد نظر نبوده است. از این‌رو هدفِ مقاله حاضر، ارزیابی کیفیت زندگی در شهرهای کوچک استان گیلان با تأکید بر شهرهای املش، ماسال، تالش، رضوانشهر، سیاهکل و فومن با رویکرد مشارکت در شکل گیری سرمایه‌های اجتماعی است. روش انجام پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی، مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای- اسنادی، بررسی‌های میدانی و تحلیل‌های استراتژیک بود. در نهایت با استفاده از الگوی برنامه‌ریزی استراتژیک با SWOT، وزن‌دهی به هر کدام از متغیرها صورت گرفت و استراتژی مناسب بر اساس مطالعات فضایی ارائه شد. نتایج پژوهش نشان داد که میانگین کلی ویژگی‌های کالبدی- فضایی در محدوده مورد مطالعه از نظر مدیران 2.84، از دید شهروندان برابر با 2.36 و از نظر کارشناسان شهری 2.41 می‌باشد. همچنین، در بین شهروندان و کارشناسان شهری زیرشاخص های مشارکت (2.86) و فضاهای سبز (2.97) بیشترین امتیاز را به لحاظ شاخص‌های کیفیت زیستی دارند. همچنین به استناد ضریب همبستگی پیرسون بدست آمده برای شاخص‌های ارتقاء کیفیت زیستی و سرمایه‌های اجتماعی می‌توان گفت که بین این شاخص‌ها و مقیاس جمعیتی شهرهای مورد بررسی، ارتباط مثبتی وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of life quality of small-scale cities in Gilan province by using the partnership of social capital model

نویسندگان [English]

  • Mehdi Shirkavand 1
  • Zohreh Fani 2
  • Naser Shafiee Sabet 3
1 Ph.D. of Geography and Rural Planning, Shahid Beheshti University
2 Associate Professor of Human Geography and Preparation, Shahid Beheshti University
3 Assistant Professor of Human Geography and Preparation, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

In the evaluation of transformation of urban systems, less likely has been considered to theories such as "analyzing the role of social capital" in the quality of it or in case of investigation, comprehensive analysis and utilization of basic indicators about the concepts of "social capital" and "quality of life", especially about small cities. Thus, the aim of this research is the evaluation of life quality in the small cities of Gilan Province with emphasis on six cities: Amlash, Masal, Talesh, Rezvanshahr, Siahkal and Foman. The research was descriptive and analytical, documentary based on library studies, field survey and strategic analysis. Finally, by using the model of strategic planning with SWOT, weighting to each variable were presented and appropriate strategies based on space. The results showed that the overall average physical-spatial characteristics in the study area on the views managers are 2.84, on the bases of citizens are 2.36 and on the views of the urban elites are 2.41. Also, among citizens and urban elites, sub-indicators: participation (2.86) and green spaces (2.97) have the most points to the index of quality of life. In addition, according Pearsonian correlation that used for improvement of quality of life's indicators and social capitals, there is positive relation between these indicators and scales of selected cities In the evaluation of transformation of urban systems, less likely has been considered to theories such as "analyzing the role of social capital" in the quality of it or in case of investigation, comprehensive analysis and utilization of basic indicators about the concepts of "social capital" and "quality of life", especially about small cities

کلیدواژه‌ها [English]

  • : living quality
  • participation model
  • strategic planning
  • social capital
  • Province

مراجع

  1. الوانی، سیدمهدی و شیروانی، علیرضا. 1380. سرمایه اجتماعی مفاهیم و نظریه­ها، فصلنامه مدیریت، شماره 33–3.
  2. براتی، ناصر، یزدان‌پناه شاه آبادی، محمدرضا. 1390. بررسی ارتباط مفهومی سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی در محیط شهری (نمونه موردی: شهر پردیس)، جامعه پژوهی فرهنگی سال دوم بهار و تابستان 1390 شماره 1.
  3. توکلی، مرتضی و کاظم تاجبخش. 1378. بررسی و تحلیل میزان سرمایه اجتماعی در مناطق شهری و روستایی مرزی سیستان، فصلنامه روستا و توسعه، سال 11، شماره 2، تابستان. صص. 143-162.
  4. حسنوی، رضا. پزشکان، امیر. 1386. تبیین مفهوم سرمایه اجتماعی و نقش آن در توسعه. مدیریت فردا » نیمه اول 1386 - شماره 17.
  5. حیدری، اکبر. 1391. تحلیل تحولات فضایی- کالبدی شهر سقز با استفاده از الگوی رشد هوشمند شهری. جغرافیا و توسعه شهری. سال اول، شماره دوم. صص 20 تا 27.
  6. خاکپور، براتعلی. کاظمی بی‌نیاز، اسدی. رضوی، محمدمحسن. 1385. تحلیل فضای سبز شهری و تعیین مکان بهینه با استفاده از مدل محاسبگر رستـری (نمونه موردی: منطقه سه شهرداری مشهد). فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، 17(2): 117-129.‎
  7. خوشفر، غلامرضا و رضا بارگاهی و شهاب کرمی. 1392. سرمایه اجتماعی و پایداری شهری: گرگان، فصلنامه مطالعات شهری: شماره 8، پاییز. صص 30-46.
  8. داداش­پور، رحیم. حسینی، ناصر. جرودی، علی. 1389. فضا شهری و کیفیت زندگی، مروری بر رویکردها. انتشارات سیمرغ، تهران. چاپ اول.
  9. دیوسالار، اسداله، زهره فنی، رحمت‌اله فرهودی و صادق برزگر. 1393ب. روش شناسی انتخاب شاخص‌های سنجش پایداری در شهرهای کوچک با تاکید بر استان مازندران، فصلنامه برنامه ریزی منطقه ای، سال چهارم، شماره 16، زمستان. صص. 17-32.

10. دیوسالار، اسداله، زهره فنی، رحمت اله فرهودی و صادق برزگر. 1393 الف. ارزیابی سنجه‌های پایداری درشهرهای کوچک. مطالعه موردی: شهرهای کوچک استان مازندران، فصلنامه آمایش جغرافیایی فضا، سال چهارم، شماره 12، تابستان. صص. 79-100.

  1. رفعیان، مجتبی. 1386. سالمندان و ضرورت آمایش فضاهای شهری. همایش سالمندان، دانشکده بهزیستی و توان­بخشی: ص 63.
  2. سعادت، رضا. 1385. کیفیت زندگی و انقلاب دیجیتال، انتشارات آینده نگر.
  3. فنی. زهره و اشرف‌السادات باقری. 1394. شهرهای کوچک و میانی (برنامه‌ریزی و توسعه)، تهران: سمت، چاپ اول.
  4. لنگ، برایان. 1381. برنامه­ریزی شهری و منطقه‌ای رویکرد سیستمی، ترجمه فرح حبیب، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران.
  5. موسایی، میثم و سعید راعی صدقیانی. 1387. سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی: طرح یک نگرش نوین، فصلنامه راهبرد، شماره 17: صص 57-75.
    1. Ayres, H. 2010. Development of a Conceptual Framework for Sustainability Indicators Used in Structure Planning, Land Environment and People Research Report, No 13.
    2. Bell D., and Jane, M. 2006. Small Cities: urban life beyond the metropolises; London: Rutledge.
    3. Bourdieu, P. 1985. The forms of capital, in: john G. Richardson (ed).handbook of theory and research for the sociology of education. New York: Greenwood press. P.241-258.
    4. Brehn, T., and Rahn, E. 1997. A critical review on lithium–air battery electrolytes. Physical Chemistry Chemical Physics, 16(7): 2801-2822.
    5. Field, J. 2003. Social capital, Rutledge press. London & New York.
    6. Gill, B. 2002. Strategic planning, International Journal of Sustainable Development and World Ecology. 
    7. Putnam, Robert D. 2000. Bowling alone: the collapse and revival of American community, New York.
    8. Rubenstein, G. 2010. The digital divide problem: An economic interpretation of the Japanese experience, Telecommunications Policy.
    9. Wallis, J., and Killerby, P. 2004. "Social Economics and Social capital; International journal of social Economics, 31 (3): 239-258.

 

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار