ژئومورفوتوریسم یکی از رویکردهای نوین در حوزه‌ی مطالعات علوم زمین و گردشگری است که بر شناخت ژئومورفوسایت‌ها، توسعه‌ی‌گردشگری و حفاظت میراث ژئومورفیک استوار است و رویکرد‌ی مسئولانه، حفاظتی و علمی درباره عوارض و پدیده‌های زمین شناسی و ژئومورفولوژی است که در پی توسعه زمین گردشگری به منظور توسعه اقتصادی و اجتماعی جامعه بومی می‌باشد. از آن‌جا که در ایران به‌رغم وجود ژئومورفوسایتهای متنوع به ویژه در مناطق کارستیک، در زمینه‌ی ارزیابی این چشم اندازها از منظر پایداری و توانمندسازی گردشگری و در مجموع مدیریت گردشگری مطالعات سازمان یافته‌ای صورت نمی‌گیرد. بنابراین ارائه‌ی روش‌های ارزیابی جامع در تحقق توسعه‌ی ارزش‌های علمی، فرهنگی، اقتصادی و مانند آن در این راستا ضروری به نظر می‌رسد. غارچال نخچیر از جمله غارهای زنده و منحصر به فردی است که امروزه به رغم حضور خیل عظیم گردشگران برای بازدید از جاذبههای آن، ضرورت مطالعات همه جانبه را در راستای گردشگری پایدار بیش از پیش نمایان ساخته است. این نوشتار تلاش دارد با رویکرد آسیب شناختی توانمندی این ژئومورفوسایت را از منظر پایداری و مدیریت آن با استفاده از رویکرد مقایسه‌ای دو مدل ژئومورفوتوریستی پری‌یرا و رینارد و مقایسه‌ی کارکردی آن‌ها و نیز پیمایش‌های میدانی مورد بررسی قرار دهد. نتایج بر اساس ارزیابی‌های چند جانبه در راستای مدل‌های تعریف شده نشان داد در حال حاضر تناسب چندانی میان عیارهای بهره‌وری، علمی، آموزشی در برابر عیارهای حفاظتی وجود ندارد و اصول ژئومورفوتوریسم در این منطقه به طور ناهمگون در این سایت ایجاد شده است. از سوی دیگر در این مقاله به مقایسه‌ی مدل‌های مورد استفاده به منظور شناخت همه جانبه پایداری این منطقه پرداخته شد که نشان دهنده‌ی ضرورت تدوین مدل بومی با تاکید بر اصول پایداری و مدیریت ژئومورفوسایت‌ها را بیش از پیش بیان نموده است.
Evaluation Potential Geomorphosites in Sustainability and management in karst areas CaseStudy: Chal Nakhjir cave
چکیده [English]
Geomorphotourism is One of the new valves in tourism Studies and Earth Sciences. In Understanding of the Geomorphosites, is based on Tourism development and geomorphic heritage. and is, responsible, protective and scientific approach about interesting geological and geomorphological objects and phenomena in the field of geotourism development for economic and social development of an indigenous community. Since the Iran despite various Geomorphosite particularly in karst areas Assessment on the landscape in terms of sustainability and empowerment of Tourism and Tourism Management, does not organized Studies. Thus providing a comprehensive evaluation methods in the realization of the developpment of scientific values, culture, economy, etc. In this context, it seems necessary. Chal Nakhjir cave such a unique caves and alive today spite of the large number of tourists to visit its attractions, compreh-ensive studies are necessary in order to have sustainable tourism more than ever before. This paper attempts to approach the capabilities of pathological Geomorphosite terms of sustainability and management by Using a comparative approach and compare the performance of two models Geomorphotouristic Pereira and Rynard and field surveys to examine. The Results showed based on multiple assessments in order to define the models Currently not fit between the grades of productivity, scientific, educational, there is no protection against grades Geomorphotourism principles in this region is heterogeneous. This paper compares the models used to determine the overall stability of the region indicating the need to develop indigenous models with emphasis on the principles of sustainability and management has stated than before Geomorphosite.
6- فخری، سیروس؛مجتبی هدایی آرانی و سعید رحیمی هرآبادی.1392. ارزیابی قابلیت ژئومورفوسایتهای منطقهی مرنجاب از طریق مقایسه مدل‌های ژئومورفوتوریستی، ژئومورفولوژی کاربردی ایران، سال اول، شمارهی اول، صص89-104.
7- محمودی،فرجاله. 1383. ژئومورفولوژی ساختمانی. تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور.
8- مختاری، داوود. 1389. ارزیابی توانمندی اکوتوریستیمکان‌های‌ژئومورفیکی حوضهی آبریزآسیاب‌خرابه در شمال غرب ایران به روش پرالونگ (Pralong)، جغرافیا و توسعه، شماره 18، تابستان، صص 27-52.
9- مقصودی، مهران؛ محمد علیزاده؛ سعید رحیمی هرآبادی و مجتبی هدایی‌آرانی. 1391الف. ارزیابی قابلیت ژئومورفوسایتهای پارک ملی کویر، مطالعات مدیریت گردشگری، شمارهی 19، پاییز، صص 49-68.
10- مقصودی، مهران؛سعید رحیمی‌هرآبادی ومجتبی هدایی‌آرانی.1391ب. قابلیتسنجی ژئومورفوسایتهای مناطق بیابانی وکویری ایران با استفاده ازروش‌رینارد(مطالعهی موردی: منطقهی مرنجاب)، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور، مجموعه مقالات نخستین همایش میراث زمینشناختی ایران.
11- مقیمی، ابراهیم؛سعید رحیمی‌هرآبادی،مجتبی هدایی‌آرانی،محمد علیزاده وحسن اروجی.1391. ژئومورفوتوریسم و قابلیتسنجی ژئومورفوسایت‌های‌جاده‌ای با بهره‌گیری ازروش‌پری‌یرا (مطالعهی موردی:آزادراه قم-کاشان)، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، شمارهی 27، زمستان، صص169-190.
12- نکویی‌صدری،بهرام.1391.آغازی برمطالعه ژئومورفوسایت‌ها، همایش ملی ژئومورفولوژی و زیستگاه انسان، انجمن ایرانی ژئومورفولوژی.
14- یمانی، مجتبی؛سعید نگهبان؛سعید رحیمی‌هرآبادی ومحمد علیزاده.1391. ژئومورفوتوریسم و مقایسه‌ی روش‌های ارزیابی ژئومورفوسایت‌ها درتوسعه‌ی گردشگری(مطالعهی موردی: استان‌هرمزگان)، برنامهریزی و توسعه‌‌گردشگری، سال‌اول، شماره 1، تابستان، صص87-104.
15.Comanescu, L., Nedelea, A.,and Dobre, R. 2011. Evaluation of geomorpho- sites in Vistea Valley(Fagaras Mountains-Carpathians, Romania), International Journal of the Physical Sciences. 6: 1161-1168.
16.Coratza, P., and Giusti, C. 2005. A Method for the Evaluation of Impacts on Scientific Quality of Geomorpholigy, I1, Quaternario, 18(1):306-312.
17.Fassoulas, Ch., Mouriki D., Dimitriou-Nikolakis P.,and George I.2011. Quantitative Assessment of Geotopes as an Effective Tool for Geoheritage Management, geoheritage, 21: 245-264.
ابتدای صفحه