تحلیل اثرات عوامل محیطی و اقتصادی بر تنوع شغلی روستاییان (مطالعه موردی: روستاهای بخش یونسی شهرستان بجستان)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشکاه زابل

2 عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور

3 عضو هیات علمی گروه جغرافیا دانشگاه زابل

4 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکاه زابل

چکیده

چگونگی ایجاد اشتغال از دغدغه های اصلی کشور است. ایجاد فرصت‌های شغلی به دلیل نقش مسلم آن در کاهش فقر و نابرابری اهمیت خاصی دارد. از این رو افزایش رشد جمعیت و توزیع ناهمگون آن نگرانی‌های زیادی را همچون چگونگی ایجاد اشتغال به دنبال داشته است. بطوریکه این موضوع مهمترین دغدغه و ضروری‌ترین هدف برای مدیریت کشور بوده و بدین منظور طرح های کوتاه مدت نظیر"طرح ویژه اشتغال طراحی شده است. این در حالی است که در برنامه چهارم توسعه کشور نیز ایجاد اشتغال در مناطق کمتر‌ توسعه با انگیزه گسترش سرمایه گذاری در این مناطق مطرح شده است. بنابراین هدف از نگارش این مقاله بررسی عوامل موثر بر تنوع‌های شغلی مناطق روستایی شهرستان بجستان‌،که بخش عظیمی از جمعیت جوان آنها علی رغم برخورداری از استعداد و انرژی کافی در این شهرستان مشغول کار و فعالیت هستند. روش پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی بوده و داده‌ها شامل وضعیت اشتغال به تفکیک بخش‌های کشاورزی و صنعت و خدمات به تعداد روستاهای شهرستان و مجموعه شاخص‌های اقتصادی و محیطی و همچنین تجزیه و تحلیل و پردازش اطلاعات وسنجش فرضیات تحقیق از طریق روش موریس و نرم افزار SPSS بوده است. نتایج تحقیق حاکی از تغییر غالب الگوی اقتصادی روستاها از کشاورزی و صنعت به سمت خدمات است. همچنین مهاجرت پذیری نقش مهی در این تغییر فرایند بازی می کند. بطوریکه روستای سریده با میانگین 0.28 به علت داشتن آب و هوا و محیط طبیعی مناسب در منطقه پایان ترین سطح محرومیت و روستای مزار به علت نداشتن آب و هوای مطلوب تر نسبت به سایر روستاهای منطقه مورد مطالعه با میانگین 0.68 بالاترین سطح محرومیت برخوردار است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

. Making job opportunities is important for its roll in poverty decreasing and inequality

نویسنده [English]

  • Sayyed Amir Mohammad alavizadeh 2
چکیده [English]

How to make employment is one of most important apprehension for the country. Making job opportunities is important for its roll in poverty decreasing and inequality.How to make employment is one of most important apprehension for the country. Making job opportunities is important for its roll in poverty decreasing and inequality. For this, uneven growth of population and uneven distribution of that, made worries like how to make employment. So that this mater is the most important apprehension and essential goal for managing the country and to this end short term plans like employment special plan are designed. Meanwhile in fourth plan development, making employment in less development zones considered by motivation of investment spreading. So the goal of this essay is the study of effective factors on diversity job in Bajestan rural areas, that large part of yang people of that working by aptitude & energy. The method of the research is descriptive- analytic and input data involve employment status divided by agriculture, industry and services to the number of villages of Bajestan. The analysis of information and thesis evaluation are from Morris method and SPSS software. The results of research include changing economic patterns of villages from agriculture and industry to services. Also migration plays and important roll in this changing. So that the village Sarideh by the average 0.28 because of proper environment and nature has minimum of deprivation and the village Mazar because of lacking of proper environment (weather) rather than other villages in this research by the average of 0.68 has has the max of deprivation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • employment
  • Village
  • economic factor
  • diversity job
  • Bajestan
منابع
1-   آسایش،حسین. 1376. مروری بر پدیده­ی فقر و محرومیت در ایران، ماه­نامه­ی جهاد، سال هفتم،شماره­ 202-203.
2-   افراخته،حسن. 1375.فقرروستایی،عوامل و راه­حل­ها. مجموعه مقالات گردهمایی بررسی مسأله­ فقر و فقرزدایی،جلد دوم،تهران، سازمان برنامه و بودجه.
3-   تودارو،مایکل. 1370. توسعه­ اقتصادی در کشورهای جهان سوم.ترجمه­ی غلامعلی فرجادی. جلد اول، تهران، سازمان برنامه و بودجه.
4-   خالدی،کوهسار. 1379. آزمون فرضیه­ی توزیع درآمد کوزنتس در ایران،ماه­نامه­ی جهاد،سال 19،شماره­232-233.
5-   رضوانی، محمدرضا. 1383. مقدمه‌ای بر برنامه‌ریزی توسعه روستایی در ایران، تهران، نشر قومس.
6-   سازمان مدیریت و برنامه­ریزی کشور. 1383الف. مبانی نظری و مستندات برنامه­ی چهارم توسعه،جلد اول، تهران، سازمان مدیریت و برنامه­ریزی کشور.
7-   ---------------------------. 1383ب. مطالعات آمایش سرزمین، جهت­گیری­های آمایش ملی.تهران، سازمان مدیریت و برنامه­ریزی کشور.
8-   شولتز،تئودور. 1376. گذر از کشاورزی سنتی.ترجمه­ی سیدمحمدسعید نوری نائینی.تهران،نشر نی.
9-   طاهرخانی،مهدی. 1379. تحلیلی بر عوامل مؤثر در مهاجرت­های روستا شهری،جهت­گیری­ها و مباحث جدید، فصل­نامه­ روستا و توسعه، سال 4، شماره­3و4.
10- علافر،الهه.1375. مبارزه با فقر از طریق ایجاد اشتغال. مجموعه مقالات گردهمایی بررسی مسأله­ فقر وفقرزدایی، جلد دوم،تهران، سازمان برنامه و بودجه.
11- فاضلی.حسین. 1375. اشتغال و فقرزدایی. مجموعه مقالات گردهمایی بررسی مسأله­ فقر وفقرزدایی،جلد اول،تهران، سازمان برنامه و بودجه.
12- فطرس،محمدحسن. 1375. بررسی عوامل ایجاد فقر در ایران. مجموعه مقالات گردهمایی بررسی مسأله­ فقر وفقرزدایی،جلد دوم، تهران، سازمان برنامه و بودجه.
13- --------------. 1374. اثر هزینه­های دولت بر شکاف درآمدی روستا شهری، فصل­نامه­ی اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال 3، شماره­ی 11.
14- قدیری معصوم، مجتبی و عزمی، آئیژ.1389.تحولات اشتغال روستایی و بررسی عوامل موثر بر آن، چشم‌انداز جغرافیایی، دوره 5، شماره­10، صص119-101.
15- قره باغیان،مرتضی.1376. اقتصاد رشد و توسعه.جلد اول، تهران، نشر نی.
16- محبوب­الحق،محمد. 1370. بحران در استراتژی­های توسعه، ترجمه­ سهراب ساعی،ماه­نامه­ی نگاه نو.
17- مهندسین مشاور هامون‌پاد. 1371. تعیین خطوط استراتژی توسعه و عمران روستایی ایران (گزارش مرحله اول). تهران:
18- وزارت برنامه و بودجه. 1368. اشتغال در جهان سوم.ترجمه­ احمد خزایی، تهران،وزارت برنامه و بودجه.
19.Deunert, R., Lennart, B., and Tiemeyer, B. 2006. Legislative effects on the development of surface water quality rural areas in northern Germany, Journal of Cleaner Production, 15(16): 1507-1513.