%0 Journal Article %T تحلیل فرآیندهای مورفودینامیکی موثر در عمیق‌شدگی آبراهه‌های جلگه جنوب غربی دریای خزر، مطالعه موردی: رودخانه‌های لیسار، کرگانرود و شفارود در استان گیلان %J مجله آمایش جغرافیایی فضا %I دانشگاه گلستان %Z 2538-5739 %A حاجی کریمی, زهرا %A شایان, سیاوش %A یمانی, مجتبی %A خوشرفتار, رضا %A محمدی, هژیر %D 2021 %\ 02/19/2021 %V 10 %N 38 %P 39-58 %! تحلیل فرآیندهای مورفودینامیکی موثر در عمیق‌شدگی آبراهه‌های جلگه جنوب غربی دریای خزر، مطالعه موردی: رودخانه‌های لیسار، کرگانرود و شفارود در استان گیلان %K ژئومورفولوژی‌ ساحلی %K تغییرات سطح اساس خزر %K مورفوتکتونیک %K جلگه خزر %K حفر رودخانه‌ای %R 10.30488/gps.2021.143550.2856 %X با توجه به وقوع همزمان بالاآمدگی البرز و فرونشست صفحه اقیانوسی خزر و تغییرات تراز آب دریای خزر، شرایط پیچیده‌ای را در سطح جلگه از لحاظ رسوبگذاری و حفر مجرا شاهد هستیم. به دلیل مورفولوژی ناهمگون مناطق ساحلی، تأثیر نوسانات دریای خزر در تمام مناطق ساحلی یکسان نیست. مسأله تحقیق آن است که بستر رودخانه­های منتهی به خط ساحلی خزر عمیق­شدگی قابل توجهی را نشان می‌دهد. از جمله هدفهای اصلی این تحقیق، بررسی ارتباط میزان کف‌کنی رودخانه­ها با نوسان‌های آب دریای خزر، مورفوتکتونیک البرز و عوامل انسانی است. برای دستیابی به این هدف از داده‌های دبی و رسوب، نوسان‌های تراز آب، مدل رقومی ارتفاعی منطقه با توان تفکیک 5/12 متر به همراه عکس‌های هوایی، تصاویر گوگل‌ارث، مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی مورد استفاده قرارگرفته است. برای شناخت نحوه عملکرد و میزان اثرگذاری فعالیت‌های نوزمین‌ساخت و تحلیل نیمرخ‌های طولی و عرضی رودخانه‌ها از شاخص‌های ژئومورفیک استفاده شد؛ و به منظور بررسی روند کف‌کنی رودخانه­های مورد مطالعه از کوهستان تا خط ساحل، مقایسه تحلیلی نیمرخ­های طولی و عرضی و مطالعه نمودارهای تاریخی نوسانات آب دریای خزر انجام گرفت و با بهره‌گیری از استدلال استقرائی تحلیل‌ها انجام شد. نتایج حاصل از شاخص‌های مورفوتکتونیک و مشاهدات میدانی و بررسی نیمرخ‌های عرضی رودخانه‌ها، نشان داد که در برخی نیمرخ‌ها علاوه بر بالاآمدگی البرز، سایر عوامل از جمله عامل انسانی و نوسانات دریا و فرونشست تکتونیکی در عمیق‌شدگی بستر رودخانه‌ها نقش داشته‌اند. %U https://gps.gu.ac.ir/article_130081_4e15e82de764f73588409deea739f9b4.pdf