2024-03-29T17:31:10Z
https://gps.gu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=1034
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1392
3
9
مکانیابی بهینه بازارهای روز محله با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی در سامانه اطلاعات جغرافیایی
الهه
کاوسی
جواد
میکانیکی
بازارهای روز محله، یکی از مهمترین مراکز خدماتی در سطح شهر محسوب می گردند. یکی از موارد قابل توجه قبل از احداث این مراکز، انتخاب مکان جغرافیایی مناسب برای استقرار این نوع کاربری است. مکانی که در جهت کارایی هرچه بیشتر این مراکز موثر واقع شود. پژوهش حاضر با هدف مکانیابی بازار روز محله در شهر بیرجند، در راستای توزیع مناسب بازارهای روز و بهبود تقاضای سفر درونشهری میباشد. روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است. در مرحلهی نخست به شناسایی و بررسی عوامل موثر بر مکانیابی پرداخته شد. سپس با استفاده از سامانه سیستم اطلاعات جغرافیایی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی و پس از طی کردن مراحل جمعآوری داده، تهیه لایههای اطلاعاتی، طبقهبندی و ارزشگذاری درونی لایهها و وزندهی و همپوشانی لایههای اطلاعاتی به اولویتبندی زمینهای شهر بیرجند برای ایجاد بازارهای روز محله پرداختهایم. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش از طریق مطالعه نقشههای وضع موجود و تفضیلی شهر بیرجند به دست آمده است. در نهایت زمینهای این شهر را به پنج دسته خیلی مناسب، مناسب، متوسط، نامناسب و خیلی نامناسب تقسیمبندی کردهایم که نتیجه در قالب یک نقشه ارائه گردیده است. پس از تطابق این نقشه با واقعیت زمینی، زمینهای فاقد کاربری و فضاهای سبز بالای 2000 مترمربع، دسته مناسب، خیلی مناسب برخی محلات با توجه به نیاز شهروندان و توزیع فضایی مناسب برای ایجاد بازار روز محله در شهر بیرجند در حد قطعات مناسب تشخیص داده شد که در نقشه نهایی نشان داده شده است. همچنین با توجه نقشه نهایی مشاهده شد، چهار بازار روز محله موجود شهر بیرجند، در پهنههای مناسب و خیلی مناسب قرار گرفتهاند.
Location
Daily Neighborhoods Markets
Birjand City
Geographical information system
Analytic Hierarchy Processes
2014
09
01
1
18
https://gps.gu.ac.ir/article_6266_d0123e664307421f742c2f7823c606c2.pdf
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1392
3
9
بررسی اثرات گردشگری بر توسعه روستایی از دیدگاه جامعه میزبان
سیروس
قنبری
مریم
قاسمی
مرضیه
پورجوپاری
گردشگری طی چند دهه گذشته یکی از اصلی ترین و در عین حال مباحثه انگیزترین مفاهیم توسعه روستایی محسوب می گردد زیرا با استفاده از ظرفیت های طبیعی و فرهنگی موجود در نواحی روستایی می تواند نقش مهمی در تجدید حیات روستا، ایجاد اشتغال و درآمد برای روستاییان، حفاظت از میراث طبیعی، تاریخی و فرهنگی و در نهایت توسعه یکپارچه و پایدار روستایی داشته باشد. از آنجا که گردشگری برای جامعه میزبان قبل از هر چیز مسئله ای اقتصادی است، آگاهی از دیدگاه جامعه میزبان به عنوان عرضه کننده محصول گردشگری حائز اهمیت فراوان است. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثرات گردشگری بر توسعه روستایی از دیدگاه ساکنین انجام گردید. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و جمعآوری اطلاعات کتابخانهای و میدانی بوده است. پرسشنامه جامعه میزبان به کمک 190 سرپرست خانوار در 6 روستای گردشگر پذیر بخش ماهان تکمیل گردید. آلفای کرونباخ 0.71 حاکی از پایایی مطلوب پرسشنامه است. همچنین نرمال بودن متغیرهای مورد بررسی با استفاده از کولموگروف اسمیرونوف مورد تائید قرار گرفت (Z=1.21). جهت تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه در نرم افزار SPSS از آزمون های تی تک نمونه ای و کروسکال والیس استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که از نظر جامعه میزبان اثرات گردشگری بر توسعه روستایی سکونتگاههای روستایی بخش ماهان کرمان با 74.18 بالاتر از میانگین مفروض 66 است با این حال ارزیابی روستائیان در مورد اثرات اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی گردشگری بر روستاهای مورد بررسی متفاوت است. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که اگر چه روستاهای بخش ماهان کرمان از قابلیت بالایی در زمینه جذب گردشگر برخوردارند اما تقویت زیرساختهای مورد نیاز در گسترش جریان گردشگری روستایی بخش ماهان ضروری است.[1] *نویسنده مسئول: magh30@um.acir
Rural tourism
Mahan District
Kerman Township
sustainable development
2014
09
01
19
46
https://gps.gu.ac.ir/article_6267_090fc870e83942642c702f6014a2cd96.pdf
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1392
3
9
مکان یابی ساختمانهای بلندمرتبه با تاکید بر نظریه رشد هوشمند شهری
محمدرحیم
رهنما
فرزانه
رزاقیان
امروزه سیاستهای شهرنشینی از الگوی رشد افقی به سمت رشد هوشمند تغییر کرده است که به ایده شهر فشرده منجر میشود. بلند مرتبه سازی بهعنوان یکی از روشهای ساخت شهرهای فشرده، برای استفاده حداکثر از فضا و منابع محدود، بسیار مورد توجه مدیران شهری قرار گرفته است. اما عدم توجه به معیارها و ضوابط لازم برای مکان یابی صحیح این ساختمانها میتواند باعث بروز مشکلات متعددی در مناطق شهری و آینده شهرها گردد. لذا هدف این مقاله شناسایی معیارهای موثر در مکان یابی ساختمانهای بلندمرتبه منطقه 9 شهرداری مشهد با تاکید بر اصول نظریه رشد هوشمند شهری از جمله ایده شهر فشرده، کاربری ترکیبی، حفظ فضای باز و در نهایت بررسی پتانسیل منطقه به لحاظ بلندمرتبه سازی میباشد. لذا با استفاده از روش اسنادی و میدانی، 9 معیار در دوگروه کالبدی- فضایی و کیفیت محیطی برای بررسی مکانهای مناسب جهت بلندمرتبه سازی انتخاب شده است. همچنین از فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP بهعنوان ابزار تعیین وزن معیارها و سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS به عنوان ابزار تلفیق، تحلیل و نمایش دادههای مکانی در فرایند مکان یابی، استفاده شده است. از سطح کل منطقه (45617 قطعه) تعداد 1747 قطعه با مساحت 100 هکتار به ترتیب در اولویتهای اول و دوم، برای بلندمرتبه سازی پیشنهاد شده است. اما محدودههای پیشنهادی با آنچه در حال وقوع میباشد، متفاوت بوده و فرضیه مقاله مبنی بر عدم بکارگیری اصول و معیارهای مبتنی بر ایده شهر فشرده و متراکم، مورد تایید قرار گرفته است.
AHP
District 9
High- rise building
Idea of compact city
Mashhad
2014
09
01
45
64
https://gps.gu.ac.ir/article_6284_92db0f7c510987aef3fe5316cfbe7607.pdf
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1392
3
9
ارزیابی توانمندی پهنههای مستعد توسعه طبیعتگردی
مسلم
شجاعی
مژگان
تراب احمدی
مهشید
منزوی
زندگی شهری و الزامات ماشینی آن موجب شده است تا تمایل حضور در طبیعت و جستجوی آرامش طبیعی در بین شهروندان به شکل فزایندهای افزایش یابد. در پی پاسخگویی به این نیاز و ساماندهی آن، گونه جدیدی از گردشگری در متون علمی این صنعت با عنوان طبیعتگردی (اکوتوریسم) شکل گرفت. امروزه طبیعتگردی در میان گونههای مختلف گردشگری از جایگاه ویژهای برخوردار است و در بیست سال اخیر رشد قابل توجهی داشته است. استان قم در بین مقصدهای گردشگری ایران یکی از گردشگرپذیرترین استانهای کشور بهشمار میآید و ضرورت دارد تا برای تنوع بخشیدن به محصولات گردشگری این استان در کنار گردشگری مذهبی ظرفیتسنجی انجام شود. این مقاله با هدف شناسایی پهنههای مستعد طبیعتگردی استان قم و اولویتبندی آنها تهیه شده است که از مدل ارزیابی توان اکولوژیکی برای شناسایی پهنههای مستعد و از روش تحلیل سلسله مراتبی برای اولویتبندی این پهنهها بهره جسته است. با هدف شکلدهی کانونهای طبیعتگردی استان و جذب سرمایهگذاران، تمرکز این تحقیق بر شناسایی و اولویتبندی پهنههای مستعد طبیعتگردی استان قم است. از میان پهنههای مستعد طبیعتگردی 6 پهنه شناسایی و به روش AHP و براساس پنج معیار و بیست و نه زیر معیار اولویتبندی شدند. نتایج تحقیق نشان میدهد که برای توسعه طبیعتگردی متمرکز در استان قم، بهترتیب پهنههای حوض سلطان، کهک، دستجرد، سلفچگان، قاهان و پلنگ دره با امتیازهای 83/0، 74/0، 73/0، 72/0، 62/0 و 57/0 در اولویت هستند.
Ecotourism
Ecological capability evaluation
Analytic Hierarchy Process (AHP)
Prioritizing potential areas
Development of Intensive ecotourism
Qom province
2014
09
01
65
82
https://gps.gu.ac.ir/article_6285_4f73f04faeacdfb5712aa89a932e5873.pdf
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1392
3
9
بررسی عوامل موثر بر قیمت مسکن در شهر تبریز با استفاده از مدل هدانیک
محمدرضا
پورمحمدی
رسول
قربانی
علیاکبر
تقیپور
هدف اصلی این مطالعه، تعیین عوامل موثر بر قیمت مسکن در شهر تبریز میباشد. برای این منظور دو دسته واحدهای مسکونی ویلایی و آپارتمانی مورد پرسشگری و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. متغیرهای تاثیرگذار در قیمت مسکن به چهار دسته اصلی متغیرهای کالبدی- فیزیکی، متغیرهای دسترسی، متغیرهای محیطی (همسایگی) و ویژگیهای اقتصادی و اجتماعی تقسیمبندی شدند؛ دادههای مورد نیاز با پرسشگری از خانوارها و قیمت مسکن با مراجعه به بنگاههای معاملات املاک بهدست آمد. در واحدهای ویلایی متغیرهایی مانند مساحت زمین، بر ساختمان، درآمد و تحصیلات، دسترسی به شوفاژ، عرض کوچه یا خیابان، وضعیت ترافیکی کوچه یا خیابان بهصورت مثبت و متغیرهایی مانند نمای ساختمان، تعداد اتاق، فاصله از مرکز شهر، قدمت یا عمر بنا، نوع سند مالکیت، تاثیر منفی و معنیداری بر قیمت داشتهاند. در واحدهای آپارتمانی متغیرهای مثبت و معنیدار مساحت زیربنا، سن سرپرست خانوار، درآمد، دسترسی به آسانسور و شوفاژ، میزان رضایت، فاصله از مسجد و متغیرهای منفی و معنیدار نوع سند مالکیت، نمای ساختمان، فاصله از مرکز شهر، تعداد افراد خانوار و تعداد واحدها میباشند.
Hedonic Price Model
Ordinary Least Square (OLS)
Tabriz City
housing price
2014
09
01
83
105
https://gps.gu.ac.ir/article_6286_6ff1d7b7938734814c69ac3f15a54313.pdf
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1392
3
9
تحلیل فضایی و پهنهبندی احساس امنیت روستاییان
علیرضا
دربان آستانه
حشمتاله
عسگری
فاطمه
قربانی
احساس امنیت به انعکاس روانـی شهروندان از عوامل تهدیدکننده جرم بر میگردد و تأثیر شگرفی بر توسعه اقتصادی و اجتماعی و به ویژه انگیزه سرمایهگذاری و فعالیتهای تولیدی در نواحی روستایی میگذارد. لذا این مطالعه با هدف ارزیابی و تحلیل احساس امنیت روستاییان شهرستان شیروان و چرداول به اجرا در آمد. روش تحقیق در این مطالعه، پیمایشی و دادههای مورد نیاز از 445 نفر در 166 روستای شهرستان شیروان و چرداول در سال 1390 گردآوری شد. برای ارزیابی و تحلیل احساس امنیت از روشهای آمار فضایی شامل آمارهی موران و ، روش کریجینگ و برای تبیین متغیر وابسته از تحلیلهای همبستگی دو متغیره استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد، احساس امنیت روستاییان در سطح شهرستان با میانگین 46/2 (در بازه 1 تا 5) در حد متوسط و پایین میباشد. نتایج تجزیه ورایانس یک طرفه نیز نشان داد اختلاف معنیداری بین دهستانهای شهرستان وجود دارد به نحوی که دهستانهای لومار، زردلان، آسمانآباد با میانگین احساس امنیت پایینتر در گروه اول و دهستانهای زنگوان، هلیلان، کارزان، شباب و بیجنوند با میانگین احساس امنیت بالاتر در گروه دوم قرار گرفتند. نتایج تحلیل فضایی نیز حاکی از وجود طبقات خوشهای و متفاوت در پهنه شهرستان میباشد به نحوی که نواحی شمال شرقی و جنوب غربی و غرب شهرستان، کمترین احساس امنیت و نواحی مرکزی بیشترین احساس امنیت را دارند. همچنین نتایج تحلیل همبستگی نیز حاکی از اهمیت متغیرهایی مانند برخورداری و عملکرد پاسگاه پلیس، شاخص برخورداری، سرمایه اجتماعی، تهیه و اجرای طرح هادی، کیفیت روشنایی معابر، جمعیت روستا، فاصله روستا از جادههای اصلی، عملکرد رسانهها و تجهیزات ارتباط روستایی بر احساس امنیت روستاییان میباشد
feeling of security
Physical Environment
Rural border areas
Kriging method
Moran's and G* index
2014
09
01
105
127
https://gps.gu.ac.ir/article_6287_a23f4587757674a743e872e0c4187a27.pdf
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1392
3
9
شناسایی و اولویتبندی الزامات رضایتمندی گردشگری شهری با استفاده از مدل کانو
عیسی
ابراهیمزاده
منیر
یاری
یاسمن
یاری
گردشگری شهری، نیروی بالایی در جذب گردشگران و به تبع آن جذب منافع مالی و فرصتهای شغلی دارد. بسیاری از شهرهای ایران از جمله بروجرد بهدلیل بهرهمندی از شرایط اقلیمی متنوع، نیروی بالایی در جذب گردشگری شهری دارند که متأسفانه هنوز جایگاه مناسب خود را در این مقوله نیافتهاند. دلایل مختلفی برای این نقصان وجود دارد که در این میان یکی از مهمترین و مؤثرترین دلایل، نارضایتی گردشگران است. از اینرو شناسایی سطح واقعی کیفیت خدمات ارائه شده به گردشگران، نخستین گام برای افزایش رضایت آنها و در نتیجه توسعه پایدار اقتصاد گردشگری خواهد بود. یکی از روشهای سنجش کارایی خدمات و تسهیلات موجود در یک ناحیه، ارزیابی نظر بهرهبرداران و استفادهکنندگان از این خدمات است. لذا تحقیق حاضر در پی بررسی عوامل مؤثر بر رضایتمندی گردشگران از زیرساختها و کارکردهای گردشگری شهری بروجرد است. روش تحقیق روش ترکیبی (پیمایش و توصیفی-تحلیلی) است. با بهرهگیری از مدل کانو دادههای تحقیق از طریق پرسشنامه جانســن-وربـرگ و مدل کانو طراحی شده است که با مراجعه به هتلها و مهمانپذیرها و مراکز تجمع گردشگران، تعداد 130 نفر از این گردشگران که در نوروز سال 1392 به این شهر سفرکرده بودند، به روش در دسترس انتخاب شد و پرسشنامه نزد آنان توزیع و تکمیل گردیده است. نتایج پژوهش نشان داد که امنیت گردشگران با ضریب رضایتمندی 56/0، مهمترین الزام اساسی، رستورانها و تدارک غذا با ضریب رضایتمندی 80/0، مهمترین الزام عملکردی و سیستمهای ارتباطی (اینترنت، تلفن،...) با ضریب رضایتمندی 82/0، مهمترین الزام انگیزشی گردشگران است.
urban tourism
Satisfaction
Functional requirements
Boroojerd city
KANO technique
2014
09
01
127
150
https://gps.gu.ac.ir/article_6288_4c623a6292b25c4bdb51549fac540e20.pdf
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1392
3
9
بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی در نواحی شهری
غلامرضا
خوش فر
علیرضا
خواجهشاهکوهی
شهاب
کرمی
رضا
بارگاهی
کیفیت زندگی، از مقولات اجتماعی بسیار مهم است که هم چون شاخصهای مهم اقتصادی از جمله تورم، تولید ناخالص ملی، میزان اشتغال و... در میزان توسعهیافتگی کشورها نقش بزرگی را ایفا میکند. این مفهوم، به خصوص، در ارتباط تنگاتنگی با سرمـایه اجتمـاعی قـرار دارد. این ارتبـاط میتواند دروازه ورود مفهوم سرمایه اجتماعی به برنامهریزی شهری باشد. موضوع اساسی در این زمینه، رابطه سرمایه اجتماعی با کیفیت زندگی در مناطق شهری است. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی بوده که برای جمعآوری دادههای مورد نیاز از روش تحقیق پیمایشی استفاده شده است. ابزار سنجش مفاهیم، پرسشنامه محقق که اعتبار آن با روش اعتبار صوری و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مورد تأئید قرار گرفته است. جامعه آماری شامل کلیهی ساکنان شهر گرگان که 343977 نفر بوده و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 363 نفر تعیین شده است. نمونهها به روش تصادفی سیستماتیک از دو محله گرگانپارس و کوی انقلااب انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. برای تحلیل دادهها از روشهای آماری[1] توصیفی و استنباطی و از آزمونهای آماری متناسب با سطح سنجش متغیرها استفاده شد. یافتهها نشان داد که بین سرمایهی اجتماعی و ابعاد آن (اعتماد، مشارکت و روابط اجتماعی) با کیفیت زندگی در سطح اطمینان 99 درصد رابطهی معناداری وجود دارد. این رابطه با کنترل ناحیه، جنسیت، گروه سنی و سطح تحصیلات همچنان باقیمانده و در سطح اطمینان بالا (99 درصد) معنیدار است. بر این اساس میتـوان گفت که کیفیت زندگی و ابعـاد متعدد آن (کالبدی-زیستمحیطی، اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و بهداشتی درمانی) متأثر از سرمــایهی اجتمــاعی میباشند. نتایج تجربی اینپژوهش نشان داده است که سطوح بالاتر سرمایه اجتماعی سبب میشود که شاخصهای کیفیت زندگی بهبود یافته و در ادامه افزایش سطح کیفیت زندگی، خود سبب بهبود و توسعه روابط جمعی مبتنی بر اعتماد، مشارکت و تعامل در جامعه میگردد.
Social Capital
Trust
participation
Quality of Life
Gorgan
2014
09
01
151
179
https://gps.gu.ac.ir/article_6289_310b37ee84594c6fb27f9ffe800e46fc.pdf