2024-03-29T16:38:35Z
https://gps.gu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=6138
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1396
7
24
تحلیل جغرافیایی ساختمانهای بلندمرتبه(مطالعه موردی: مناطق جنوب رودخانه زایندهرود در شهر اصفهان)
حمید رضا
وارثی
لیلا
کریمی
چکیده امروزه مسائلی نظیر: افزایش سریع جمعیت در شهرها، افزایش مهاجرت به شهرها، نیاز به اسکان در شهرها، کمبود زمین، بالا بودن قیمت و گسترش افقی شهرها باعث شده که ساخت بناهای بلند به شدت مورد توجه قرار گیرد. در این پژوهش مسایل ساختمانهای بلندمرتبه در مناطق جنوب رودخانه زایندهرود در شهر اصفهان بررسی شده است و تعدادی از ساختمانهای بلند موجود در مناطق5، 6 و 13 مورد تحلیل قرار گرفته است. اهمیت این پژوهش از این جهت است که بلندمرتبهسازی در مناطق جنوب رودخانه زایندهرود اثرات متفاوت بسیاری بر سطح شهر و ساکنان آن دارد و در سالهای اخیر بلندمرتبهسازیهای بی رویه ای در سطح شهر خصوصاً در این مناطق صورت گرفته است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات به صورت ترکیبی از روشهای کتابخانه ای و پیمایشی است. برای تحلیلهای آماری از نرم افزار SPSS و برای ترسیم نقشه ها از نرم افزار های GISاستفاده شده است. یافتههای پژوهشحاکی از آن است که: درسالهای اخیر بلندمرتبهسازیهای بیرویهای در سطح شهر اصفهان و به خصوص در مناطق جنوب رودخانه زایندهرود صورت گرفته است. ساختمانهای بلندمرتبه در مناطق جنوب رودخانه زایندهرود اثرات منفی برجای گذاشته است از جمله انسداد دید و چشم انداز ساختمانهای اطراف،جلوگیری از جریان باد در سطح شهر،تأثیرات ترافیکی، مسائل اجتماعی- فرهنگی و ... . ساختمانهای بلند و وضعیت آنها در مناطق 5، 6 و 13 باعث اختلاف در میزان ترافیک شده است. به طوری که ترافیک در منطقه 5 بیشتر از منطقه 6 و 13 بوده است. مسائل اجتماعی و فرهنگی ایجاد شده به وسیلهی ساختمانهای بلند در مناطق 5، 6 و 13 متفاوت بوده است. منطقه 13 بیشترین مسائل اجتماعی و فرهنگی را دارا بوده است.
Residential
condominium
high-rise buildings
Isfahan
2017
08
23
1
15
https://gps.gu.ac.ir/article_50839_18c37b9f069f582e6d2fcfb7a9162b92.pdf
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1396
7
24
برآورد میزان فرسایش خاک در حوضه آبخیز شاهرود - میامی با استفاده از مدل SLEMSA و تکنیک GIS
سید حجت
موسوی
بهرهوری صحیح از منابع طبیعی مستلزم شناخت مکانیسم عملکرد فرایندهای محیطی میباشد. خاک به عنوان یکی از مهمترین منابع طبیعی همواره نیازمند برنامهریزی و مدیریت جامع در زمینه بهرهوری و حفاظت در برابر فرسایش است. فرسایش خاک به عنوان یک مخاطره محیطی، همه ساله موجب از بین رفتن حجم وسیعی از خاکهای حاصلخیز در سراسر دنیا میشود. بنابراین هدف از این پژوهش برآورد میزان فرسایش خاک در حوضة آبخیز شاهرود-میامی به تن در هکتار در سال با استفاده از مدل SLEMSA و نهایتاً تهیة نقشة فرسایشی این حوضه از طریق تلفیق دادههای رقومی به وسیله تکنیک سیستم اطلاعات جغرافیایی است. برای دستیابی به اهداف، ابتدا مقدار عددی پارامترهای مدل مذکور شامل شیب، طول دامنه، انرژی جنبشی باران، نقش حفاظتی گیاهان و قابلیت فرسایشپذیری خاک بر اساس روابط موجود برآورد گردید. سپس لایههای رقومی آنها در محیط نرمافزار ArcGIS تهیه و تلفیق آنها منجر به تهیة نقشة فرسایش خاک حوضه آبخیز شاهرود- میامی شد. نتایج نشان میدهد که سه کمربند فرسایشی در نوارهای کوهپایهای شمال و شمالغرب، جنوب، و مرکز محدودة مطالعاتی گسترده شده است و دامنه فرسایشی کمتر از 371/2 تا حداکثر 185/67 تن در هکتار در سال را دربرمیگیرد. موقعیت مکانی کمربندهای فرسایشی نمایانگر اهمیت پارامترهای توپوگرافی نظیر شیب، جهت شیب، ناپایداری رسوبات در دامنهها و قدرت فرسایندگی بارش در تخریب خاک است. در مقابل طبقه حداقل فرسایشی با مقدار کمتر از 371/2 تن خاک فرسایش یافته در هکتار در سال، با دارابودن 42/48 درصد از مساحت کل حوضه بیشترین مساحت را به خود اختصاص داده است که حاکی از گستردگی مقادیر کم فرسایشی به نسبت مقادیر بالا در حوضه مطالعاتی میباشد. چنین حجم فرسایشی در درازمدت با توجه به پتانسیلهای طبیعی منطقه، نیازمند برنامهریزی کاربردی و مدیریت جامع حفاظت خاک است.
Erosion
SLEMSA Model
Geographic information system
Shahroud-Mayami watershed
2017
08
23
15
34
https://gps.gu.ac.ir/article_50826_0d065a297742a924e94bc0100e6ae16b.pdf
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1396
7
24
تحلیل عدم تعادل های فضایی استان خراسان رضوی
سعید
ملکی
مژگان
ثابت تیموری
مصطفی
امیرفخریان
معصومه
توانگر
هدف مقاله حاضر، تبیین عدم تعادل های فضایی استان خراسان رضوی است. بر این اساس ابتدا مدل مفهومی پژوهش با استفاده از 47 شاخص، در هفت زمینه توسعه انسانی، کیفیت نیروی انسانی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، امکانات محیطی و خدماتی در سطح شهرستانهای استان خراسان رضوی ساخته شد و با استفاده از مدلهای تصمیم گیری چندمعیاره فضایی اقدام به سطح بندی شهرستانهای استان بر اساس شاخصهای مورد نظر گردید. ترکیب نتایج حاصله، شاخص ترکیبی توسعه فضایی را در استان مشخص کرد. سپس با بهره گیری از شاخص پیرسون و ارزیابی محاسباتی بر اساس ward در نرم افزار Minitab اقدام به خوشه بندی شهرستانهای استان گردید. نتایج این مطالعه عدم تعادل های موجود استان در حوزه های مختلف بر اساس شاخص ترکیبی هر حوزه، خوشه بندی مناطق همگن توسعه استان و عدم تعادل های فضایی در سطح استان را مشخص کرد. نتایج مطالعه نشان می دهد که در تشریح وضعیت توسعه شهرستانها به روش تحلیل عاملی بر اساس مولفه های اصلی اول و دوم، مشهد دارای قدرمطلق 9.8 است که با فاصله قابل توجه از سایر شهرستانها در مرتبه اول توسعه استان قرار گرفته است. بررسی شاخصهای ترکیبی حاکی از وجود عدم تعادل حتی در درون خوشه های هم ارزش است. لذا شناخت قابلیت ها و پتانسیلهای توسعه هر یک از شهرستانها می تواند در جهت رفع عدم تعادلهای درونی و بیرونی خوشه های همگن توسعه و تنظیم برنامه های توسعه شهرستانها، مورد استفاده برنامه ریزان آمایشی استان قرار گیرد.
"regional development"
"spatial imbalances"
"Khorasan Razavi"
"conceptual model"
2017
08
23
35
46
https://gps.gu.ac.ir/article_50827_6fe06c3a8d2cbf9ee24ef1140d1851d7.pdf
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1396
7
24
واکاوی آسیب های اجتماعی در محلات فرسوده شهری (نمونه موردی: منطقه سه شهر ساری)
محمدعلی
فیروزی
مسعود
مدانلو جویباری
یکی از عوامل موثر بر میزان جرایم و آسیب های اجتماعی، مکان و مناطق جرم خیز است. جرم و انحرافات اجتماعی دارای ظرف مکانی و زمانی منحصربفردی است که باعث می شود رفتار مجرمانه در واحد مکان، توزیع فضایی یکسانی نداشته باشد. هدف اصلی پژوهش شناسایی عوامل موثر بر شکل گیری آسیب های اجتماعی در محلات فرسوده می باشد. روش پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی- توسعه ای و از لحاظ نوع، اسنادی و میدانی می باشد. محلات فرسوده منطقه سه شهر ساری به عنوان منطقه مورد مطالعه این تحقیق انتخاب شده است، در این پژوهش، حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 320 نفر بدست آمده که با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. اطلاعات و داده ها با بهرهگیری از نرمافزار Spss,Excel در قالب آزمون-های آماری ضریب همبستگی پیرسون، فی – کرامر و آزمون خی دو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیقات نشان می دهد که بین میزان ارتکاب جرایم و ویژگی های کالبدی محل وقوع جرم و ویژگی های اجتماعی- اقتصادی ساکنان محلات ارتباط معنادار و بالایی وجود دارد و از این نظر محلات فرسوده مکان مستعدی برای پیدایش و رشد جرایم و آسیب های اجتماعی به شمار می روند.
Social harm
old neighborhoods
and places related crime
2017
08
23
47
60
https://gps.gu.ac.ir/article_50828_5a2caac79dfa39e921d89d086fa9d4fe.pdf
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1396
7
24
کاربرد تجزیه مؤلفههای اصلی در تعیین عوامل مؤثر بر تولید رواناب
کاظم
نصرتی
محمد مهدی
حسین زاده
سپیده
ایمنی
سرآغاز مطالعه هر پدیده شناخت کامل و درک روابط آن با سایر پدیده های تاثیرگذار و تاثیرپذیراست. تولید رواناب و سیل تابع عوامل پیچیده ای می باشند. بنابراین مشخص کردن این عوامل و شناخت اثر آنها بر تولید رواناب یک حوضه، به برنامه ریزی های بهتر برای کاهش خسارات ناشی از رواناب و سیلاب در یک حوضه کمک می کند. عوامل مختلفی چون بهره برداری غیر اصولی انسان از طبیعت، ویژگی های فیزیکی و هیدرولوژیکی حوضه بر مؤلفه هایی نظیر روند تولید و تجمیع رواناب تأثیرگذار می باشند. تعیین عوامل مؤثر در این فرآیند، راهگشای دستیابی به مدل ها و روش های بهینه کاهش رواناب و رخداد سیل خواهد بود. هدف از این مطالعه شناخت عوامل و میزان تأثیرگذاری آنها بر تولید رواناب حوضه حصارک می باشد. بر این اساس میزان رواناب حوضه آبخیز با استفاده از روش SCS و مدل HEC- HMS اندازه گیری و مهم ترین عوامل تأثیرگذار در رواناب حوضه مورد مطالعه در پنج گروه شامل خصوصیات فیزیوگرافی (7 پارامتر)، زمین شناسی (3 پارامتر)، انواع رسوبات (3 پارامتر)، کاربری اراضی (7 پارامتر) و حداکثر بارندگی 24 ساعته و 21 متغیر مشخص گردید. لذا لایه ها و اطلاعات مورد نیاز شامل لایه های کاربری اراضی، زمین شناسی، حداکثر بارندگی 24 ساعته و ارتفاع رواناب برای هر کدام از زیرحوضه ها محاسبه شد. سپس اطلاعات جمع آوری شده پس از تبدیل و استاندارد شدن، با استفاده از تجزیه مؤلفههای اصلی اقدام به تعیین مؤثرترین عوامل و مناسب ترین رابطه آماری بین تولید رواناب و مشخصات حوضه آبخیز گردید. نتایج نشان داد که از بین عوامل مؤثر بر تولید رواناب حوضه آبخیز حصارک، دو عامل زمین شناسی و نوع کاربری اراضی در میزان تولید رواناب مؤثر است. و به دلیل تعداد زیاد متغیرها، این 2 عامل 100 درصد واریانس داده ها را توجیه می کنند.
Factor analysis
runoff yield
Geology
land use
Hesarak catchment
2017
08
23
61
71
https://gps.gu.ac.ir/article_50829_98f481f1a7e6bd6f33464ce74790bf5a.pdf
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1396
7
24
برآورد حجم زباله تولید شده ناشی از فعالیت گردشگری و ارائه طرح مدیریتی آن (مطالعه موردی: حاشیه جاده پارک ملی گلستان)
شیوا
غریبی
امیر
جمشید نژاد
سیدحامد
میرکریمی
در سالهای اخیر با افزایش دسترسی به مناطق بکر و تغییر شیوهی زندگی مردم، تعداد بازدیدکنندگان مناطق طبیعی نیز افزایش یافته است. متعاقب آن اثرات منفی وارده بر مناطق تفرجی با افزایش روبرو بوده است. یکی از بارزترین این اثرات منفی بجا مانده از تفرج بازدیدکنندگان زباله است. پارک ملی گلستان به عنوان یکی از برجستهترین منابع گردشگری کشور با تقاضای زیاد برای استفاده تفرجی و در نهایت ریخت و پاش زباله مواجه است. هماکنون سطلهای زبالهی ناکافی و در مکان نامناسب قرار گرفته و در مجموع کارایی کافی را ندارند و بنابراین زباله در طول کل حاشیه جاده در درون پارک دیده میشود. هدف این پژوهش بررسی نقش مدیریت بهتر زباله در کاهش هزینههای جمعآوری زباله در طول جاده پارک ملی گلستان است. برای این منظور در پی بررسی اولیه میدانی از منطقه در شهریور ماه 1391، با توجه به شرایط بیشترین پخش زباله و حداکثر فاصله آنها از جاده اصلی، در فاصلهی حداکثر 200 متری در دو سمت جاده گلستان 200 واحد نمونهبرداری در مکانهایی به صورت تصادفی به مساحت یک مترمربع درون پارک و در فواصل مختلفی از جاده در طول مسیر جاده پارک در نظر گرفته شد. هر یک از نقاط تصویربرداری شد و میانگین ارتفاع زباله در آنها اندازهگیری شد. در نهایت تجزیه و تحلیل 1000 عدد تصویر نشان از وجود حجمی برابر 140000 مترمکعب زباله در پارک داشت. هزینه جمعآوری این حجم زباله موجود توسط نیروی انسانی با معادلات ریاضی محاسبه گردید و نشان داد که هزینهی جمعآوری همین حجم موجود از روی زمین – حتی اگر توسط بازدیدکنندگان جدید به آن اضافه نشود- بیش از هزینهی نصب سطلهای جدید و جمعآوری زباله از آنها است. بر این اساس میتوان نتیجه گرفت با اجرای بهتر مدیریت زباله و اضافه کردن سطلهای جدید در مکانهای پیشنهادی، میتوان کاهش هزینهکردهای جمعآوری زباله را کاهش داد.
Golestan National Park
Waste Management
tourism
Promenade
2017
08
23
72
85
https://gps.gu.ac.ir/article_50830_dc178e802f9bff1e5a2852cdf5b6d458.pdf
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1396
7
24
مکانیابی دفن زباله در شهر ماکو به روش فازی وبولین
جواد
عیاس نژاد
زهرا
یارمرادی
فاطمه
سرافروزه
امروزه مدیربت پسماندها و مواد زائد شهرها جهت آسایش شهروندان و حفظ سلامتی و رفاه آنان و حفظ محیط زیست امری ضروری به شمار میرود. هدف تحقیق حاضر یافتن محل مناسب برای دفن مواد زائد و پسماندهای شهری در شهر ماکو با استفاده از روش فازی و منطق بولین با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) میباشد. بدین منظور از لایههای متعددی از جمله نقشه توپوگرافی، نقشه شیب، نقشه آبهای زیرزمینی، نقشه راهها،نقشه مناطق شهری و روستایی، نقشه کاربری اراضی و ... استفاده گردید. سپس تک تک این لایه ها در محیط نرم فزار ساخته شده تا مناطق مستعد برای دفن پسماندها مشخص شود. نتایج نشان داده از روش های بولین و فازی، بیانگر مکان بهینه در قسمت شمال شرقی شهرستان ماکو در ارتفاع مابین 700 الی 900 متر واقع شده است. در منطق بولین میزان مساحت برآورد شده 24528متر مربع و در منطق فازی نیز این مساحت برابر است از 14957 مترمربع می باشد.
Location
Waste disposal
Fuzzy
Boolean
Maku
2017
08
23
87
98
https://gps.gu.ac.ir/article_50831_5fb771d6e0230c123cc8972f8251b918.pdf
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1396
7
24
تحلیلی بر تاثیر فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) بر توسعه گردشگری خارجی
محسن
سقائی
یکی از مهمترین عوامل توسعه سفرهای بین المللی ،توسعه حمل و نقل و ارتباطات است.سفرهای هوایی در این بین از اهمیت خاصی برخوردار است . در زمینه حمل و نقل گردشگری ،سرعت زمانی و مکانی که هواپیما ها بوجودآورده اند نتایج وسیعی در الگوهای گردشگری داشته چراکه سفر به هرنقطه از جهان کمتر از 24 ساعت پرواز نیاز دارد در واقع هم هزینه واقعی سفر و هم زمان مسافرت کاهش یافته است با این وجود تاثیر سفرهای هوایی بر روی الگوهای گردشگری بین المللی همیشه یکسان نیست. بدین منظور جهت بررسی موضوع فوق در این مقاله فرودگاه امام خمینی (ره)(مهمترین فرودگاه بین المللی کشور)به عنوان مورد مطالعه انتخاب شده است و با استفاده از اطلاعات مربوط به تعداد پروازهای ورودی و خروجی فرودگاه امام از 47 فرودگاه بین المللی جهان طی که سالهای 88-84 به فرودگاه امام پرواز برنامه ای داشته اندو اطلاعات مربوط به ورود گردشگران طی سالهای فوق به فرودگاه امام و با کاربرد مدلهای رگرسیون،اندازه و مرتبه و سریهای زمانی و نرم افزارSpss و Itsm به تحلیل تاثیر تعداد پرواز برتعداد گردشگر ورودی(مدل رگرسیون) رتبه بندی فرودگاههای فوق بر اساس تعداد مسافر و تعداد پرواز ورودی و خروجی به فرودگاه امام (مدل اندازه و مرتبه)و پیش بینی تعداد مسافر و تعداد پروازورودی و خروجی فرودگاه امام طی سالهای 94-90 (مدل سری زمانی) پرداخته شده است. نتیجه تحلیل فوق مشخص می کند ارتباط مستقیمی بین تعداد پرواز و تعداد گردشگری ورودی به فرودگاه امام وجود داردواز بین فرودگاه هایی که طی سالهای فوق به فرودگاه امام پروازبرنامه ای داشته اند به ترتیب ، فرودگاه دبی،شارجه،استامبول، دمشق و فرانکفورت رتبه اول تا پنجم را کسب کرده اند وسایر فرودگاهها ،آمستردام،لندن،بانکوک،دوحه،کوالالامپور پاریس ،وین و...دررتبه های بعدی قرار دارند.همچنین تعدادمسافران ورودی وخروجی فرودگاه امام در حال افزایش است. کلمات کلیدی: فرودگاه بین المللی امام خمینی(ره)گردشگری خارجی،پروازهای بین المللی، صنعت گردشگری
Key words: Emam Komeini international Airport
external Tourism
International flights
Air industry transportation
2017
08
23
99
112
https://gps.gu.ac.ir/article_50832_a994634683b81c4ffcab416b19d356f5.pdf
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1396
7
24
امنیت غذایی و پیامدهای آن در مناطق روستایی
داود
جمینی
عباس
امینی
حامد
قادرمرزی
جعفر
توکلی
هدف از پژوهش کاربردی حاضر که با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام گرفته است، بررسی وضعیت امنیت غذایی و سنجش پیامدهای امنیت غذایی بر جوامع روستایی است. جامعه آماری پژوهش را کلیه سرپرستان خانوارهای روستایی شهرستان روانسر تشکیل میدهد که با استفاده از فرمول کوکران، 180 نفر از سرپرستان خانوار بهعنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شدهاند. ابزار اصلی پژوهش پرسشنامه استاندارد امنیت غذایی وزارت کشاورزی آمریکا (USAD) بوده و برای بررسی پیامدهای امنیت غذایی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده که روایی و پایایی آن بهترتیب با کسب نظرات کارشناسان مربوطه و انجام پیشآزمون با تعداد 30 پرسشنامه در یکی از روستاهای خارج از محدوده مورد مطالعه تأیید شد. پرسشنامهها، با توجه به بنیانهای جغرافیایی، در بین 17 روستای محدوده مورد مطالعه توزیع گردید. جهت تجزیه و تحلیل دادهها (دادهها ترکیبی از متغیر مستقل امنیت غذایی و شش متغیر وابسته کیفیت زندگی، از بین بردن دارایی، فشار بر منابع آب، تغییر کاربری اراضی، اصول پایداری و تخریب مراتع، جنگل-ها و حیات وحش، است) از مدل معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج بررسی وضعیت امنیت غذایی در محدوده مورد مطالعه نشان داد، 25 درصد افراد دارای امنیت غذایی و 75 درصد در گروههای مختلف ناامنی غذایی (ناامنی غذایی بدون گرسنگی 7/26 درصد، ناامنی غذایی با گرسنگی متوسط 9/23 درصد و ناامنی غذایی با گرسنگی شدید 4/24 درصد) واقع شدهاند. نتایج مدل برازش شده پیامدهای امنیت غذایی بر ساکنان روستایی شهرستان روانسر نشان داد، امنیت غذایی بیشترین اثرات را بر سه متغیر از بین بردن دارایی، فشار بر منابع آب و تخریب مراتع، جنگلها و حیات وحش، بهترتیب با اثرات کل 402/0، 304/0 و 262/0، داشته است.
Rural Development
Food Security
food security implications
Ravansar
2017
08
23
113
130
https://gps.gu.ac.ir/article_50833_7863ae720821baef9bb9febab6de8173.pdf
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1396
7
24
نقش مؤلفههای جغرافیایی بر چگونگی پراکندگی دمایی در سطوح شهری با استفاده از تکنیکهای سنجشازدور مطالعه موردی شهر مشهد
عباسعلی
داداشی رودباری
کاظم
علی آبادی
دمای سطح زمین یکی از پارامترهای مهم برای تعیین بیلان انرژی زمین، مطالعات هواشناسی و محیطی است. از طرفی رشد سریع جمعیت، توسعه شهرها، پدیده آلودگی محیطزیست، تغییر شرایط آب و هوایی، پدیده وارونگی هوا ازیکطرف و فعالیتهای زیستمحیطی مانند ایجاد فضای سبز از طرف دیگر جمله عواملی هستند که بر کیفیت محیطزیست انسان تأثیر میگذارند. دمای هوا و دمای سطحی زمین شاخصهایی هستند که اهمیت آنها رو به افزایش است. پژوهش پیش رو باهدف نقش مؤلفههای جغرافیایی در جزایر حرارتی شهر مشهد انجام شد به این منظور تصاویر سنجندهETM+ ماهواره LANDSAT7 برای جولای 2012 میلادی بارگیری گردید و سپس شاخصهای کسر پوشش گیاهی، شاخص تفاضل بهنجار شده پوشش گیاهی و دمای سطح زمین استخراج گردید. نتایج پژوهش نشان داد که رابطه دمای سطح زمین با درصد پوشش گیاهی اکثر مناطق با دمای بالا (از حدود 36 تا 43 درجه) یا جزایر حرارتی منطبق بر فضاهای باز حاشیه و داخل شهری میباشد که عمده دلیل ایجاد این جزایر حرارتی، فقر پوشش گیاهی و مناطق ساختهشده شهری است. همچنین یک رابطه مستقیم و مثبت قوی بین دمای سطح زمین (LST) با سطوح شهری و یک همبستگی معکوس قوی بین شاخص تفاضل بهنجار شده پوشش گیاهی (NDVI) و دمای سطح زمین در شهر مشهد مقدس وجود داشت.
Earth Temperature
Thermal Islands
Landsat Satellite
Remote Sensing
Mashhad
2017
08
23
131
142
https://gps.gu.ac.ir/article_50834_1dd3dbae543a03eb6a538146c2219f96.pdf
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1396
7
24
بررسی و تحلیل حکمروایی خوب شهری در ایران :مورد مطالعه : شهر ایلام
حسن
حکمت نیا
محمد
ملکی
میرنجف
موسوی
علیرضا
افشانی
در حال حاضر رویکردی که به عنوان اثربخش ترین، کم هزینه ترین و پایدارترین شیوه اعمال مدیریت شهری معرفی می شود « حکمروایی خوب شهری » می باشد . حکمروایی خوب شهری را میتوان شیوه و فرایند اداره امور شهری با مشارکت و تعامل سازنده سه بخش دولتی، خصوصی و جامعه مدنی به منظور نیل به شهر سالم، باکیفیت و قابلیت زندگی بالا و توسعه پایدار شهری تعریف کرد. با توجه به مؤلفه های مورد بررسی و ماهیت کاربردی پژوهش، روش این پژوهش توصیفی - تحلیلی می باشد.داده ها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش به دو شیوه کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. هدف پژوهش سنجش نواحی چهارده گانه شهر ایلام به لحاظ شاخص های حکمروایی خوب شهری می باشد . محدوده جغرافیایی پژوهش، شهر ایلام است که در سرشماری سال 1390 برابر 172213 نفر بوده است . جامعه آماری تحقیق 42613 خانوار ساکن شهر ایلام و حجم نمونه 397 نفر سرپرست خانوار با استفاده از فرمول کوکران و به روش تصادفی ساده انتخاب شده اند . برای پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ، استفاده شده است، که مقدار محاسبه شده 0.76 به دست آمده است. در این تحقیق سه شاخص پاسخگویی، مسئولیت پذیری و قانون مداری مورد استفاده قرار گرفته است . برای تحلیل داده ها از نرم افزار spss و از تکنیک T تک نمونه ای استفاده شده است . ارزش گذاری متغیرها با بهره مندی از طیف لیکرت صورت گرفته است. نتایج حاصله از پژوهش بر پایه تکنیک t-test حاکی از آن است که سطح تمام شاخص های حکمرانی خوب در شهر ایلام ، پایین تر از سطح متوسط طیف لیکرت است لذا می توان گفت که نواحی چهارده گانه شهر ایلام از لحاظ این مولفه ها در سطح نامطلوبی قرار دارند و فرضیه پژوهش کاملا تایید شده است.
Governance
urban good governance
urban management
Ilam City
2017
08
23
143
152
https://gps.gu.ac.ir/article_50835_f704b8bac7b62b2430b96484940f648c.pdf
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1396
7
24
تحلیل فضایی رقابتپذیری استانهای ایران با استفاده از تکنیک ادغام
حسین
نظم فر
علی
عشقی چهاربرج
سعیده
علوی
دهههای پایانی قرن 20 و آغاز قرن21 با نوعی فرایند همگرایی مشخص میشود که از آن با عنوان جهانیشدن یاد میشود. روند جهانیشدن و تأثیر آن بر شهرها ازجمله موارد مهمی است که در دنیای امروزی از اهمیت خاصی برخوردار است. یکی از موضوعات مهم این روند، پدید آمدن رقابت بین شهرهای مختلف است. عمده مطالعاتی که تاکنون در مورد رقابتپذیری شهری، انجامگرفته است بر بعد اقتصادی تأکید کردهاند. اما باید توجه داشت که با توجه به مباحث توسعه پایدار، رقابتپذیری دارای ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی است. در مطالعه حاضر، ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی رقابتپذیری شهری باهدف اندازهگیری رقابتپذیری31 استان ایران موردبررسی قرارگرفته است. این پژوهش، ازنظر هدف، از نوع پژوهشهای کاربردی و ازنظر ماهیتی، از نوع تحلیلی- توصیفی میباشد. جامعهی آماری شامل کلیهی استانهای کشور در سال 1390 است. جهت تحلیل رقابتپذیری استانها از 56 شاخص استفادهشده است. مدل به کار گرفتهشده در این پژوهش ویکور و ساو میباشد. نتایج حاصل از مدل ویکور و ساو با تکنیک میانگین رتبهها ادغامشده و به پنج گروه با توان رقابتپذیری بسیار بالا، بالا، متوسط، پایین و بسیار پایین تقسیم گردید. نتایج حاصل از تکنیک ادغام نشان میدهد که استانهای تهران، البرز و خراسان جنوبی از توان رقابتپذیری بسیار بالا، استانهای خراسان رضوی، قم، خوزستان، سیستان، اصفهان و فارس از رقابتپذیری بالا، استانهای کردستان، آذربایجان شرقی، اردبیل، لرستان و آذربایجان غربی از رقابتپذیری متوسط، استانهای مرکزی، کرمان، هرمزگان، بوشهر، خراسان شمالی، زنجان، همدان، کرمانشاه و گیلان، از رقابتپذیری پایین و استانهای گلستان، یزد، مازندران، کهکیلویه و بویراحمد، قزوین، چهارمحال بختیاری، ایلام و سمنان از توان رقابتپذیری بسیار پایین برخوردار میباشند.
Competitiveness
social and environmental
Economic
Iran
2017
08
23
153
168
https://gps.gu.ac.ir/article_50836_e5856e728cc3908b63f575078c1a622c.pdf
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1396
7
24
مکانیابی بیمارستان های شهر اهواز با تاکید بر پدافند غیر عامل با استفاده از مدل واریوگرام
مهدی
علیزاده
ناهید
سجادیان
علیرضا
پرویزیان
انسان ها از آغاز آفرینش تاکنون همواره با انواع آسیب ها، جنگها و تهاجم ها و بلایا روبرو بوده و از این رو آسیب های جانی و مالی زیادی به آنها وارد شده است، امروزه هدف قرار گرفتن شهرها به خصوص بیمارستان ها و مراکز به منظور تضعیف روحیه و وارد آوردن صدمات اقتصـادی و از همگسیختگی نظام اجتماعی انجام می گیرد و ضرورت توجه به پدافند غیرعامل شهری برای کاهش حجم خسارات بیشتر مورد توجه است. باتوجه به اینکه شهر اهواز در طول هشت سال جنگ تحمیلی مورد حملات زیادی قرار گرفته و در حال حاضر از مسئله ریزگرد ها رنج می برد بنابراین هدف از این پژوهش، مکانیابی بیمارستان های شهر اهواز با تاکید بر پدافند غیرعامل است نوع تحقیق توسعه ای ـ کاربردی و روش شناسی آن توصیفی ـ تحلیلی است تجزیه و تحلیل داده ها، ابتدا با مطالعه مبانی نظری و ادبیات تحقیق، اصول و معیارهای مدنظر طراحی گردیده و سپس با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و تحلیلهای کیفی، فرایند کار تداوم یافته است.نتایج حاصل از پژوهش انجام شده حاکی از آن است که در برنامه ریزی و مکانیابی بیمارستان ها، نقشه های همپوشانی حاصل از مدل عملگرهای اشتراک و گامای فازی 1.6 =γ، مناسب بودند؛ نتایج حاصل از آنها مؤید این مطلب بود که در وضع موجود، از بین 27 بیمارستان شهر اهواز فقط بیمارستان های بقایی، بوستان، شفا،گلستان، فاطمه زهرا،تامین اجتماعی و امیرالمومنین از نظر پدافند غیرعامل در وضعیت مطلوب به سر می برند، بیمارستان های بهشتی ، ابوذر و شرکت نفت از نظر پدافند غیرعامل در وضعیت نامناسب به سر می برند.در پایان کار هم پیشنهاداتی برای این مسئله ارائه داده شده است.
Location
Hospital
passive defense
Variogram
Ahvaz
2017
08
23
169
184
https://gps.gu.ac.ir/article_50837_c049bfad6f36b730fb7f742d809c01da.pdf
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1396
7
24
بررسی تأثیرات اقتصادی سدهای مخزنی بر توسعه سکونتگاه های روستایی (مورد: سد کارون سه-شهرستان ایذه)
حجت ا...
صادقی
اسکندر
صیدایی
محمدرضا
رضوانی
سد بهعنوان یکی از زیرساختهای توسعه با تأکید بر بهرهبرداری و مدیریت بهینه آبوخاک، بر نواحی روستایی بالادست و پاییندست با توجه به اهداف آن، تاثیرات متفاوتی دارد. شناخت و بررسی این تأثیرات در روند توسعه پایدار روستایی با توجه به وضعیت گذشته روستاها، میتواند بسیار ضروری و همچنین در راستای بهرهبرداری از توانمندیهای ایجادشده در نتیجه احداث سد و ارائه راهکار مفید باشد. بر همین اساس اصول توسعه پایدار، مبنای تئوریکی تحقیق قرار گرفت. سد کارون سه در شهرستان ایذه بهعنوان یکی از بزرگترین سدهای مخزنی کشور ازجمله سدهایی است که بر نواحی پیرامون خود بهویژه روستاها با توجه به خصوصیات جغرافیایی ناحیه تأثیراتی داشته است. در این تحقیق هدف بررسی تأثیرات اقتصادی سد کارون سه بر توسعه سکونتگاه های روستایی و ارائه راهکارمناسب است. روش تحقیق بر مبنای ماهیت، توصیفی-تحلیلی و ازنظر هدف کاربردی است. از میان 63 روستای پیرامون سد کارون سه با توجه به خصوصیات مختلف(نزدیکی به رود و دریاچه سد، توپوگرافی کمتر از 100 متر، دسترسی 3 کیلومتر، نیروی انسانی شاغل در سد و...) 38 روستا انتخاب شد. جامعه آماری تحقیق 2531 خانوار بوده که نمونه موردمطالعه با استفاده از فرمول کوکران 334 خانوار محاسبه و درنهایت نیز جهت افزایش میزان اطمینان نمونه، تعداد به 350 خانوار ارتقاء یافت. نتیجه تحقیق با توجه به آزمون t نمونه های وابسته نشان داد که متغیرهای اقتصادی توسعه گردشگری، اشتغال، توسعه صنعت، افزایش تأسیسات، افزایش رفاه و قدرت خرید مردم با توجه به سطح معناداری، در سکونتگاه های روستایی پیرامون بعد از ایجاد سد بهتر از وضعیت آنها در قبل از ایجاد سد میباشند. همچنین نتیجه آزمون t نمونه های مستقل از وجود تفاوت معنادار بین نواحی روستایی بالادست و پاییندست از نظر تاثیرگذاری سد بر متغیرهای اقتصادی حکایت دارد. تحلیل واریانس(F فیشر) متغیرها نیز نشان داد که از نظر تاثیرگذاری سد در نوع سکونتگاه های روستایی، فقط متغیر توسعه کشاورزی عدم تفاوت معنی داری در مورد آن صادق است.
Economic impacts
Rural Development
Region
Karun-3 of Dam
2017
08
23
185
200
https://gps.gu.ac.ir/article_50838_fc3dab1f384a53469dda11df3b34731f.pdf