2024-03-29T10:16:22Z
https://gps.gu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=923
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1392
3
8
تحلیل فضایی از تأثیر دین داری بر سرمایه اجتماعی
جمال
محمدی
محمود
عیوضلو
داود
عیوضلو
فرشته
رضایی
سرمایه اجتماعی بهعنوان یکی از مهمترین مسائل اجتماعی و پتانسیل قدرت مردمی، مورد توجه بسیاری از اندیشمندان قرار گرفته است. به عقیدهی بسیاری از صاحبنظران، یکی از عوامل مهم در افزایـش سرمایهی اجتماعی در جامعه، دینداری مردم است. در این تحقیق به بررسی نقش دینداری در افزایش سرمایه اجتماعی افراد پرداخته میشود. این موضوع بهصورت تطبیقی میان نقاط شهری و روستایی شهرستان کوهدشت بررسی شده و تفاوت میان این دو جامعه از نظر دینداری و تأثیر آن بر سرمایهی اجتماعی تجزیه و تحلیل شده است. روش تحقیق مقالهی حاضر، توصیفی – تحلیلی بوده و برای گردآوری اطلاعات از روش اسنادی و میدانی استفاده شده است. از اینرو تعداد 400 پرسشنامه در نقاط شهری و روستایی شهرستان کوهدشت تهیه و جمعآوری و تجزیه و تحلیل شده است. دو نقطهی شهری و ده نقطهی روستایی به روش تصادفی به عنوان نمونهی موردی انتخاب شده و با توجه به نسبت جمعیت نقاط شهری و روستایی، تعداد 185 پرسشنامه در نقاط شهری و تعداد 215 پرسشنامه در نقاط روستایی توزیع گردید. برای تجزیه و تحلیل دادهها، از نرم افزار آماری SPSS استفاده شد. با توجه به نوع متغیرها از دو آزمون T-Test مستقل و آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. همچنین دینداری در این تحقیق در پنج بعد (فکری، اعتقادی، مناسکی، تجربی و پیامدی) و سرمایهی اجتماعی در چهار بعد (اعتماد عمومی، اعتماد رسمی، مشارکت عمومی و مشارکت رسمی) بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که از لحاظ ابعاد دینداری و سرمایه اجتماعی، تفاوت معناداری میان نقاط شهری و روستایی وجود دارد. همچنین تأثیر دینداری بر افزایش سرمایه اجتماعی در نقاط روستایی، بیشتر از نقاط شهری است.
Social Capital
Religiosity
Between City and Rural
Kouhdasht City
2013
06
01
1
22
https://gps.gu.ac.ir/article_5662_5edb77a38def7d1717b50bc9560e9222.pdf
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1392
3
8
بررسی سیر تحولات نخست شهری و نظام شهری منطقه زاگرس(1385-1355)
صدیقه
لطفی
کیومرث
ایراندوست
ادریس
باباخانزاده
نظام شهری و شهرنشینی در ایران متاثر از صنعتی شدن غرب و رواج الگوی توسعه برونزا و همزمان با از میان رفتن نظام مبتنی بر زمین و کشاورزی دچار تحول و دگرگونی عمیقی شد. ویژگی بارز این تحول توسعه متمرکز بر شهرها، مهاجرت فزاینده سلسله مراتبی از روستاها و شهرها کوچک به شهرهای بزرگ بود که دگرگونی تدریجی الگوی سنتی سلسله مراتب سکونتگاهها و به هم خوردن توزیع جمعیتی در کشور شد. منطقه زاگرس با پنج استان در غرب ایران نیز که دارای سابقه کهن شهرنشینی و تراکم بالای جمعیتی است، از این دگرگونی مستثنی نبوده و تحول چشمگیری را در چند و چون پراکنش سکونتگاههای انسانی تجربه کرده است. هدف از این پژوهش بررسی نظام شهری این منطقه از کشور میباشد و با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی انجام گرفته و برای جمعآوری دادهها از منابع کتابخانهای و دادههای سرشماریهای رسمی کشور استفاده شده است. نتایج بهدست آمده نشان میدهد که در منطقه زاگرس با وجود رشد تعداد و اندازه شهرها در تمامی استانها، پدیده نخست شهری وجود ندارد و تعادل در بیشتر دورههای سرشماری در شبکه شهری وجود داشته است، به گونه ای که شاخص نخست شهری از 0.171 به 0.178 رسیده است. همچنین شاخص عدم تمرکز منطقه از 0.765 در سال 1335 به 0.750 در سال 1385 رسیده که نشان میدهد که در مجموع به میزان تمرکز در منطقه اضافه شده است، هر چند تا سال 1375 از تمرکز شهری منطقه کاسته شده است
Urban System
Primate city
urban hierarchy
Zagros region
Iran
2013
06
01
23
45
https://gps.gu.ac.ir/article_5663_4d5ccbf027162708bd63ac838abab99e.pdf
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1392
3
8
تحلیل عملکرد فضایی مراکز آموزش عالی در توسعه پایدار فرهنگ شهری کلان شهر تهران
سیدمهدی
موسی کاظمی
محمدتقی
رهنمایی
قدیر
فیروزنیا
محسن گلپایگانی
گلپایگانی
مراکز آموزش عالی کلانشهر تهران بهعنوان بخشی از فضاهای پررونق شهری، بهدلیل داشتن پتانسیلها و ظرفیتهای بالقوه فرهنگی، از جمله مستعدترین فضاهای فرهنگی این شهر در توسعه پایدار فرهنگ شهری به شمار میروند. بنابراین شناخت ابعاد و ماهیت مراکز آموزش عالی در این کلانشهر، اهمیت بسیاری دارد. هدف این پژوهش شناسایی وتحلیل فضایی عملکرد مراکز آموزش عالی در ارتقای فرهنگ شهرنشینی در کلانشهر تهران است که بیانگـر رابطـهی مراکز آموزش عالی و فرهنـگ شهرنشینی در کلانشهرها است. روش تحقیق این پژوهش از نوع توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر دو روش مطالعات کتابخانهای و میدانی است. برای بررسی موردی، مناطق 3 و 19 شهر تهران انتخاب شده و از طریق توزیع پرسشنامه، شناخت ویژگیها و آزمون فرضیات بررسی شدند. نتایج این تحقیق نشان میدهد که رابطهی معنیداری میان این دو وجود دارد؛ به این شکل که مراکز آموزش عالی کلانشهر تهران در توسعه پایدار فرهنگ شهری تأثیرگذار بودهاند، اما این رابطه در منطقه 3 قویتر از منطقهی 19 بوده است.
Urban Space
Urban Culture
Urban sustainability
Higher education
Metropolis
2013
06
01
47
67
https://gps.gu.ac.ir/article_5664_74e7f9d2a9a76a71ad7153e7fbc69520.pdf
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1392
3
8
تحلیل عوامل طبیعی مؤثر بر تراکم روستاها و تهیه نقشه توان توسعه بخش کوهستانی استان مازندران
عیسی
جوکارسرهنگی
پهنهبندی مناطق مختلف با بهرهگیری از روشهای دقیق و مناسب برای برنامهریزیهای توسعهی روستایی اهمیت زیادی دارد. برای تحلیل عوامل طبیعی مؤثر بر تراکـم روستاهـاو تهیه نقشـه پهنهبندی بخش کوهستانی استان مازندران، در این تحقیق از عوامل ارتفاع، شیب، جهت دامنه، جنس زمین، دما، بارش و فاصله از رودخانه به عنوان لایههای اطلاعاتی استفاده شده است. پس از محاسبهی فراوانی روستاهای موجود در هر طبقه از عوامل و وزندهی به آنها با استفاده از مدل ارزش اطلاعات، لایههای ساخته شده در محیط ArcGIS با هم تلفیق و از جمع جبری نقشههای وزنی، نقشـه پهنهبندی منطقه تهیه شد. برای تهیهی نقشهی پهنهبندی با استفاده از مدل همبستگی، وزن هر عامل با استفاده از نرمافزار SPSS بهدست آمد و در وزن طبقههای آن عامل ضرب شد. نتایج بیانگر آن است که طبقهی ارتفاعی 500-1000 متر با شیب 10-20 درصد، جهت دامنه جنوبی، جنس آبرفتهای کواترنر، دمای 10-15 درجه سانتیگراد، بارش بیشتر از 800 میلیمتر و فاصلهی کمتر از 300 متری تا رودخانهها برای توسعه روستایی تناسب بیشتری دارند. همچنین نتایج به دست آمده از ارزیابی مدلها با شاخص نسبت تراکمی نشان داد که مدل ارزش اطلاعات برای پهنهبندی منطقه مناسبتر است.
Rural Development
Information value
Correlation
Mazandaran
2013
06
01
67
78
https://gps.gu.ac.ir/article_5665_74cac75def0df9c4ed2bc9a225583513.pdf
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1392
3
8
بررسی نقش ژئوتوریسم در توسعه پایدار فرهنگی شهرهای ساحلی
اسداله
دیوسالار
در سالهای اخیر ژئوتوریسم بهعنوان واژه نو و بدیع نقش و اهمیت ویژهای در توسعه صنعت گردشگری کشورها داشته است. در این میان کشور ایران علیرغم برخوداری از پتانسیلهای بسیار قابل توجه تاکنون نتوانسته است، آنچنانکه باید و شاید بهرهگیری لازم را از این صنعت داشته باشد. از اینرو در سالهای اخیر شناخت جاذبهها و توانمندیهای ژئوتوریستی همگام با افزایش انگیزه گردشگران برای بازدید از مناظر طبیعی مورد توجه مسئولان و مدیران قرار گرفته است. با توجه به این که حضور گردشگران با فرهنگ و عقاید مختلف از سراسر کشور در سواحل دریای خزر باعث ایجاد تعاملات اجتماعی و مبادلات فرهنگی با مردم ساکن در این نواحی میشود، در طی سالهای اخیر تأثیر گردشگران بر فرهنگ، آداب و رسوم، سنن، گویش و شیوه زندگی و معیشت و بهطور خلاصه مظاهر فرهنگی و معنوی مردم این مناطق بسیار قابلتوجه بوده است. از اینرو این مقاله پتانسیلها و توانمندیهای ژئوتوریستی برای ارائه راهکارهای اساسی برای دستیابی به توسعه پایدار فرهنگی در شهرستانهای نوشهر و چالوس را ارزیابی میکند. روش تحقیق مطالعه حاضر توصیفی- تحلیلی و از نوع زمینهیابی (اکتشافی) است و از روشهای مطالعه کتابخانهای و بررسی متون و محتوی مطالب و نیز روشهای میدانی نظیر پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده استفاده شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که با توجه به قابلیتها و پتانسیلهای موجود در محدوده مورد مطالعه، این شهرستانها میتوانند در راستای ملاحظات توسعه پایدار فرهنگی بهعنوان قطبهای ژئوتوریستی در کشور مطرح گردند.
Geo-tourism
Cultural Sustainable Development
Coastal Cities
Norshahr and Chalous
2013
06
01
79
98
https://gps.gu.ac.ir/article_5666_ebd5dc3c6adf589b0e01196096a3bb6a.pdf
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1392
3
8
بررسی روند توسعه درون شهری با تاکید بر تغییرات تراکم و کاربری اراضی
محسن
احدنژاد
لیلا
احمدی
اصغر
شامی
تقی
حیدری
در دهههای اخیر برنامهریزان و مدیران شهری به منظور مقابله با گسترش پراکنده وار شهرها، از یک جهت و از جهت دیگر برای احیاء بافت فرسوده و قدیمی مرکز شهر، پیکان رشد و توسعه شهر را به طرف این مناطق نشانه رفتهاند. این روند بازگشتی یا توسعهی درونی، شهرها را هرچه بیشتر به توسعه پایدار شهری نزدیک میکند. احیاء مراکز شهری نیازمند ایجاد تغییر و تحول بهویژه تحول در تراکم و کاربری زمین شهری است. عموماً چگونگی تغییرات تراکم و کاربری اراضی شهری، منعکسکننده تصویری گویا از نظر سیمای شهری است. در این تحقیق با استفاده از تغییرات دو شاخص تراکم و کاربری اراضی به بررسی روند توسعه درونی در بخشی از بافت فرسوده شمالی مرکز شهر زنجان پرداخته شده است. دوره مورد بررسی بین سالهای 1375-1388 است. برای بررسی روند فوق از تغییرات کاربری اراضی و اطلاعات پایهای پروانههای ساختمانی صادره در این دوره استفاده شده است. با بهرهگیری از روش Crosstab برای ارزیابی روند تدریجی تغییرات، نتیجه بهدست آمده حاکی از آن است که شرایط ایجاد شده در شهر در دوره مورد بحث، با شاخصهای توسعه درونی، سازگاریهای لازم را دارا است. اما بهدلیل مشکلات و موانع موجود بر سر راه تسریع فعالیتها، توسعه درونی دارای یک روند تدریجی و آهسته در بافت فرسوده شهر زنجان است.
Brownfield Redevelopment
land use
Density
Crosstab Model
old texture
Zanjan
2013
06
01
99
119
https://gps.gu.ac.ir/article_5667_0178bc1ee6579f2d595769eafc7ac426.pdf
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1392
3
8
تعیین عوامل مؤثر در پتانسیل سیلخیزی حوزه آبخیز درهشهر بر اساس مناطق همگن هیدرولوژیک
کاظم
نصرتی
محمود
احمدی
محمد رضا
ثروتی
مهدی
مزبانی
برآورد معتبر پتانسیل سیلخیزیدر مناطق خشک و نیمهخشک با فقدان یا کمبود دادهها برای مدیریت سیل بسیار مهم است.یکیازروشها در برآورد پتانسیل سیلخیزی،روش شماره منحنی (CN)مربوط به سازمان حفاظت خاک آمریکا (SCS)است که در مقیاس زیرحوضه مورد استفاده قرار میگیرد. در این پژوهشپتانسیل سیلخیزی و شناخت عوامل مؤثر دررخداد آن در زیرحوضهها و مناطق همگن هیدرولوژیک حوضه درهشهر مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتهاند. به این منظور منطقه مورد مطالعه بر اساس 23 پارامتر مختلف با استفاده از تحلیل خوشهای به سه منطقه همگن هیدورلوژیک همگنبندی شد. سپسبرای برآورد رواناب و دبی حداکثر هر کدام از زیرحوضهها و مناطق همگن از روش شماره منحنی استفاده شد.لایهها و اطلاعات مورد نیاز شامل لایه کاربری اراضی،گروههای هیدرولوژیک خاک و حداکثر بارش 24 ساعته،مقادیرCN و نفوذ (S)، ارتفاع رواناب (Q) و دبی حداکثر (Qmax) برای هرکدام از زیرحوضهها و مناطق همگن هیدرولوژیک محاسبه شد.در نهایت جهت شناخت عوامل موثر بر دبی حداکثر هر کدام از زیرحوضهها و مناطق همگن هیدرولوژیکتحلیل عاملی بر اساس 20پارامتر انجام گردید.
CN
Cluster analysis
Factor analysis
Hydrological homogeneous areas
Darrehshahr drainage basin
2013
06
01
119
137
https://gps.gu.ac.ir/article_5669_67969c1cd08532f840b2adad9a2949d7.pdf
Geographical Planning of Space
2538-5739
2538-5739
1392
3
8
ارزیابی آسیبپذیریبخش مرکزی کلانشهرهای ایران در برابر بحران زلزله با استفاده از مدل IHWP
علی
زنگی آبادی
میثم
رضایی
مهدی
مؤمنی شهرکی
سارا
میرزایی
یکی از موضوعاتی که بیشتر شهرهای جهان با آن دست به گریبانند، سوانح طبیعی است. ضرورت کاهش آسیبپذیری شهرها در برابر سوانح طبیعی از جمله زلزله، بهعنوان یکی از اهداف اصلی برنامهریزی کالبدی، شهری و طراحی شهری محسوب میگردد. لذا، اولین گام، شناسایی میزان آسیبپذیری مناطق شهری در برابر زلزله میباشد. از این رو، این پژوهش با هدف شناسایی قطعات آسیبپذیر منطقه 3 شهر اصفهان در برابر زلزله و در راستای مدیریت بحران انجام شده است.دراین پژوهش7 شاخص «دسترسی به مراکز درمانی، درجة محصوریت فضا، تراکم ساختمانی، تراکم جمعیتی، کاربری زمین، عمر ابنیه و کیفیت ابنیهانتخاب شده و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی معکوس(IHWP) و ترکیب نقشههای مربوط به شاخصهای ذکر شده در محیط GIS، آسیبپذیری منطقه 3 در مقابل زلزله مورد بررسی قرار گرفته است.نتایج این پژوهش نشان میدهد که بیش از 55 درصد قطعات منطقه 3 شهر اصفهان در برابر زلزله از وضعیت آسیبپذیری زیاد و خیلی زیاد برخوردارند. همچنین از دیگر نتایج پژوهش این است که قطعات با تراکم ساختمانی و جمعیتی کمتر، دارای آسیبپذیری کمتر و قطعات دارای درجة محصوریت بالا و تراکمهای ساختمانی و جمعیتی بالا دارای بیشترین آسیبپذیری بودهاند و در بین نواحی، ناحیة 8 بهترین و ناحیة 9 دارای بدترین وضعیت میباشد.
Crises management
Earthquake
GIS
IHWP
3th Zone of Isfahan City
2013
06
01
137
156
https://gps.gu.ac.ir/article_5668_6e6d89d0b34fa789900b18d290b25f4d.pdf