ارزیابی مطلوبیت سایت‌های مسکن مهر شهر اردبیل به لحاظ دسترسی به خدمات عمومی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه محقق اردبیلی، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی

2 دانشجوی دکترا جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه محقق اردبیلی

3 استاردیار مؤسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور، تهران، ایران

4 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

مسکن یکی از نیازهای اساسی انسان است و دستیابی به مسکن سالم و مطلوب ‌یکی از شاخص­های توسعه‌یافتگی محسوب می­شود. از نظر قانونی نیز داشتن مسکن مناسب حق هر شهروندی است. سیاست مسکن اجتماعی یکی از راهکارهای اصلی در تأمین مسکن شهروندان در کشورهای مختلف بوده است. در ایران نیز مسکن مهر یکی از این تلاش­ها محسوب می­شود. پژوهش حاضر سعی بر آن دارد تا وضعیت مسکن مهر شهر اردبیل به لحاظ مطلوبیت دسترسی به خدمات و زیرساخت­های شهری، مورد بررسی قرار دهد. روش این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی - تحلیلی است، در فرایند پژوهش، بعد از مشخص شدن معیارهای مؤثر، لایه­های GIS هر یک از معیارها با استفاده از نرم­افزار ARCGIS تهیه، ارزش­گذاری و استانداردسازی شده و در تحلیل نهایی مورداستفاده قرار گرفت. به منظور سنجش مطلوبیت دسترسی مسکن مهر به کاربری­های عمومی از ترکیب مدل AHP و قابلیت­های سیستم اطلاعات جغرافیایی در قالب مدل­های Index Overlay ،Weighted Overlay و TOPSIS استفاده شده است؛ در نهایت با بهره‌گیری از نظر کارشناسان و متخصصان هرکدام از مدل­های مورد استفاده امتیاز­دهی و اولویت‌دهی شدند تا نقشۀ نهایی حاصل از تلفیق نتایج مربوط به هر یک از مدل­ها به­دست آید، نتیجۀ نهایی به‌دست آمده از هر یک از روش‌های فوق متناسب با میزان اهمیت آن‌ها در ارزیابی مطلوبیت دسترسی سایت­های مسکن مهر، با استفاده از افزونۀ Raster Calculator در محیط نرم‌افزار ARCGIS با یکدیگر تلفیق شدند و در قالب نقشۀ نهایی ارائه گردید. نتایج یافته­ها حاکی از آن است که سایت مسکن مهر اندیشه (پیله ­سحران) در طبقۀ بسیار نامناسب؛ سایت­های مسکن مهر پنج آذر و نیایش در طبقۀ نامناسب؛ مسکن مهر فرهنگیان (شهرک کوثر) در طبقۀ متوسط؛ سایت­های مسکن­مهر سپاه حضرت عباس (شهرک سینا) و وطن­یولاری (بهارآباد) در طبقه مناسب و درنهایت سایت­های مسکن­مهر میراشرف، مجتمع مالک اشتر و فیضیه (رسالت) نیز به لحاظ دسترسی به زیرساخت­ها و کاربری‌های عمومی شهر اردبیل در وضعیت بسیار مناسب قرار دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the utility of Housing Sites in the city of Ardabil in terms of access to public services

نویسندگان [English]

  • Ata Ghaffari 1
  • Ebrahim Firouzi 2
  • ALI Azizi 3
  • Sasan Nikfal Moghanlou 4
1 Member of faculty of Geography and Urban Planning, University of Mohaghegh Ardabili
2 Ph.D. Student of Geography and Urban Planning, University of Mohaghegh Ardabil-Ardabil
3 Assistant Prof. National Population Studies and Comprehensives Management Institute- Tehran- Iran
4 Master of Geography and Urban Planning Planning, University of Mohaghegh Ardabil
چکیده [English]

Housing is one of the basic human needs and achieving it is one of the developmental indicators. It is also lawful to have affordable housing for every citizen; therefore, the efforts of public and private sectors have always been in place. Mehr housing of Iran is one of those efforts. This plan has many advantages and also has disadvantages. Therefore, in this research, the present study will try to investigate the status of Mehr city of Ardebil in terms of access to urban services and infrastructure. Therefore, in this research, the present study will try to investigate the status of Mehr city of Ardebil in terms of access to urban services and infrastructure. In the present research, after identifying the effective parameters in assessing land suitability for the location of Mehr housing sites, the layers of each of the criteria were prepared, evaluated and standardized using ARC GIS software and used in the final analysis. In order to measure the utility of seafarers' access to public use, the combination of the AHP model and GIS capabilities has been used in the form of Index Overlay, Weighted Overlay, and TOPSIS. Ultimately, using experts 'and experts' views, they scaled and prioritized each of the models used. The final result of each of the above methods, proportional to their importance in assessing the utility of accessing Mehr Housing Sites, was integrated with the Raster Calculator plugin in the ARCGIS software environment and presented as a final map. The results of the findings indicate that the site of Maskan Mehr Andisheh (Pileh Saharan) is in a very bad condition; the sites of Maskan - e Mehr Azadar housing and inappropriate prayer in the range; Mehr Farhangian's housing (Kowsar) in the medium condition; Housing sites Seal of Hazrat Abbas (Sina Town), Imam Ali (Zarnaz Township) and Vatan Yolliari (Baharabad) on the appropriate floor, and finally, Maskan Mehr Sites of Mirashraf, Malek Ashtar and Faizieh (Resalat) Housing Housing Sites, in terms of access to infrastructures and The public utilities of Ardebil are in a very good position.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Desirable lands
  • Maskane Mehr Sites
  • Access to public services and infrastructure
  • ArcGIS
  • City of Ardabil

مراجع

پورمحمدی، محمدرضا. احمد اسدی. 1393. ارزیابی پروژه­های مسکن مهر شهر زنجان. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال چهاردهم، شماره سی و سوم، تهران.
حسینی، مهدی. معصومه برقچی و فهیمه باقرزاده و قدیر صیامی. 1394. ارزیابی تأثیرات زیست­محیطی گسترش بی­رویه شهرها (مطالعۀ موردی: پروژۀ مسکن مهر شهر طرقبه). فصلنامۀ برنامه­ریزی منطقه­ای، دوره پنجم، شماره هیجدهم، قشم.
رضازاده، راضیه. طاهره اوتادی. 1387. بررسی نیازهای مسکن با توجه به تغییرات ساختار جمعیتی در شهر تهران. نشریه بین­المللی علوم مهندسی دانشگاه علم و صنعت ایران، دوره نوزدهم، شماره دهم، تهران.
رضایی، محمدرضا. یعقوب کمائی­زاده و محمدحسین سرایی. 1393. اولویت­بندی تناسب مکان­گزینی پروژه‌های مسکن مهر شهر یزد با استفاده از رهیافت ترکیبی AHP-VIKOR. مجله آمایش جغرافیایی فضا، دوره چهارم، شماره یازدهم، گلستان.
رضایی، محمدرضا. یعقوب کمائی­زاده. 1391. ارزیابی میزان رضایت­مندی ساکنان از مجتمع­های مسکن مهر مطالعه موردی: سایت مسکن مهر فاطمیه شهر یزد. فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهری، دوره دوم. شماره پنجم. کردستان.
زیاری، کرامت­اله. حافظ مهدی­نژاد و فریاد پرهیز و محمد آقاجانی. 1389. بررسی وضعیت مسکن گرو­های درآمدی و برآورد مسکن گروههای کم­درآمد (نمونۀ موردی استان هرمزگان). نشریه تحقیقات جغرافیایی، دوره بیست و پنجم، شماره نود و هشتم. تهران.
ستارزاده، داوود. 1388. بررسی شاخص­های جمعیتی مسکن ایران در سال 1385. فصلنامۀ جمعیت، سال شانزدهم، شماره شصت و هفت و شصت و هشت، تهران.
سجادی، ژیلا. حسن پارسی­پور. 1392. بررسی مکان‌گزینی مسکن و اثرات آن بر الگوهای توسعۀ شهری مطالعۀ موردی: مسکن مهر بجنورد. مجلۀ علمی- پژوهشی آمایش جغرافیایی فضا، دوره سوم، شماره هفتم، گلستان.
سجادی، ژیلا. رضا کانونی و  امیررضا خاوریان گستر و ابراهیم فیروزی 1395. سنجش توسعه­یافتگی شهرستان­های استان اردبیل در برخورداری از شاخص‌های کیفیت مسکن. فصلنامۀ برنامه‌ریزی منطقه‌ای، دوره ششم، شماره بیست و سوم، قشم.
10. سعیدی رضوانی، نوید. داود کاظمی. 1390. بازشناسی چارچوب توسعه درون­زا در تناسب با نقد سیاست­های جاری توسعۀ مسکن (مسکن مهر) نمونه موردی: شهر نطنز. پژوهش­های جغرافیای انسانی، دوره چهل و سوم، شماره هفتاد و پنجم، تهران.
11. شاهیوندی، احمد. محمود محمدی و اعظم عباسی مزرعه شاهی. 1393. بررسی نوع مسکن و تسهیلات اولیه سکونتگاهی در استان­های ایران، فصلنامۀ علمی پژوهشی برنامه‌ریزی فضایی (جغرافیا). دوره چهارم، شماره چهارم، تهران.
12. شمس­الدینی،علی. عماد  صفاریان و محمدرضا نکویی‌بخش. 1397. شناسایی چالش‌ها و ارزیابی عملکرد مسکن مهر از دیدگاه شهروندان (مطالعۀ موردی: شهرک پردیس-کازرون). پژوهش­های جغرافیای انسانی (پژوهش­های جغرافیایی)، دوره پنجاهم، شماره سوم، تهران.
13. غلامی، عبدالوهاب. 1390. کاربرد فنون MCDM در طرح و اولویت‌بندی گزینه­های مناسب در امر بازیافت و دفن پسماندهای شهری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. استاد راهنما: دکتر عطا غفاری گیلانده. دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه جغرافیا.
14. قنبری، ابوالفضل. 1393. بررسی تطبیقی مکان­یابی مسکن مهر در شهرهای تبریز، مرند و هادی­شهر. فصلنامه علمی- پژوهشی فضای جغرافیایی، دوره چهاردهم؛ شماره چهل و هشتم، .اهر
قنبری، ابوالفضل. 1395. تحلیلی بر مکان‌یابی مسکن مهر شهر تبریز. نشریه علمی- پژوهشی جغرافیا و برنامه‌ریزی، سال بیستم، شماره پنجم، تبریز.
کرمی، افشین. 1386. بررسی وضعیت بازار مسکن در ایران (با تأکید به سیاست‌های دولت). چاپ اول، انتشارات مؤسسۀ تحقیقاتی تدابیر اقتصاد، تهران.
مالچفسکی، یاچک. ترجمه اکبر پرهیزگار. عطا غفاری گیلانده. 1385. سامانۀ اطلاعات جغرافیایی و تحلیل تصمیم چندمعیاری، انتشارات سمت، تهران.
18. محمدی، علیرضا. الهه پیشگر و سپیده  نوری. 1397. تحلیل فضایی اتفاقات شبکه فاضلاب شهری با استفــاده از GIS مطالعه موردی: شهر اردبیل. پژوهش و برنامه ریزی شهری دوره نهم، شماره سی و چهارم، مرودشت.
19. مرادی ناصرخانی، بیتا. 1392. بررسی وضعیت موجود مسکن مهر و ارزیابی امکان اجرای این پروژه در محدوده بافت فرسوده (مطالعۀ موردی: شهر کرمانشاه). پژوهش­های شهری هفت حصار، دوره دوم، شماره پنجم، همدان.
مرکز آمار ایران. 1395. سرشماری عمومی نفوس و مسکن.
مشکینی، ابوالفضل. روحی کمالی. 1386. مسائل و چالش­های مسکن ارزان‌قیمت و نیمه ارزان در مالزی. مجلۀ اقتصاد و مسکن، شماره چهل و یکم، تهران.
22. مشکینی، ابوالفضل. سیدنصرالدین الیاس­زاده و الهام ضابطیان. 1391. ارزیابی مکان­یابی پروژه­­های مسکن مهر با رویکرد کالبدی- زیست­محیطی، با استفاده از مدل سلسله­مراتب AHP (نمونه موردی: استان یزد). فصلنامۀ علمی- پژوهشی مطالعات شهری، دوره دوم، شماره دوم، کردستان.
مهکویی، حجت. 1381. مکان و توسعه شهری پایدار. فصلنامه سپهر، دوره یازدهم، شماره هفتاد و یکم، تهران.
24. نسترن، مهین. احد رعنایی. 1389. تحلیلی بر مفهوم مشارکت و کار گروهی در پروژه‌های آماده­سازی اراضی مسکن مهر آرمان‌شهر، دوره سوم، شماره چهارم، تهران.
25. نیکفال مغانلو، ساسان. 1396. تحلیلی بر وضعیت مؤلفه‌های نما و منظر خیابان‌های شهری و ارائه راهکارهای مناسب (مطالعۀ موردی: شهر اردبیل، خیابان امام خمینی، حدفاصل چهارراه ژاندارمری تا چهارراه امام خمینی). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: دکتر عطا غفاری گیلانده، دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده ادبیات و علوم انساتی، گروه جغرافیا.
26. شمس‌الدینی، علی. علی صفاریان و محمدرضا نکویی بحش. 1397. شناسایی چالش‌ها و ارزیابی عملکرد مسکن مهر از دیدگاه شهروندان (مطالعۀ موردی: شهرک پردیس- کازرون). پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره پنجاهم، شماره سوم. تهران.
Alexandra, Curley, 2005. Theory of urban poverty and implications for public housing policy. Journal of Sociology and Social Welfare, 32: 97-119.
Kathleen, Scanlon & Melissa Fernández, Arrigoitia & and Christine Whitehead, 2015. Social housing in Europe, European Policy Analysis, 17: 1-12.
Mario Luis Small, & Katherine Newnam, 2001. Urban poverty after the truly disadvantaged: The rediscovery of the family, the neighborhood and the Culture, Annual Review of Sociology, 27: 23-45.
Mohammad, Abdul Mohit & Nurul,
Nazyddah, 2011. Social housing programme of Selangor Zakat Board of Malaysia and housing satisfaction, Journal of Housing and the Built Environment, 26: 143-164.
Richard, Sendi, 2011. Housing accessibility versus housing affordability: Introducing Universal housing care, Enhr Conference 2011– 5-8 July, Toulouse.
Zan Yang, Chengdong Yi, Wei Zhang and Chun Zhang, 2014. Affordability of housing and accessibility of public services: evaluation of housing programs in Beijing, House and the Built Environ, 29: 521-540.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار