تحلیلی بر سطح توسعه‌یافتگی شهرستان‌های استان کردستان با استفاده تطبیقی از تکنیک‏های PROMETHEE و SAW

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه زنجان

2 کارشناس‌ارشد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه زنجان

3 دانشجوی گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه زنجان

4 دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه تهران

چکیده

امروزه، کاهش نابرابری در بهره‌مندی از امکانات جامعه و همچنین شناخت درجه توسعه‌یافتگی مناطق مختلف به‌خصوص در کشورهای در حال توسعه به‌منظور انجام برنامه‌ریزی اصولی امری ضروری می‌باشد. در این میان، برای دست‌یابی به تعادل فضایی باید طبق اصول و ضوابط صحیح علمی عمل کرد، تا تعیین سطوح توسعه‌یافتگی مناطق باعث افزایش دسترسی و رفاه ساکنان مناطق و استفاده بهینه از امکانات و خدمات گردد. هدف این پژوهش تحلیل سطح توسعه‌یافتگی نقاط شهری شهرستان‌های استان کردستان و شناسایی مناطق توسعه‌یافته و در ادامه اولویت‌بندی برنامه‌های توسعه می‌باشد. این پژوهش از نظر نوع کاربردی، از نظر ماهیت به‌صورت توصیفی- تحلیلی می‌باشد. در این پژوهش با استفاده از 30 شاخص موجود در نتایج سرشماری سال 1385 و در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیربنایی و کالبدی به ارزیابی سطح توسعه‌یافتگی شهرستان‌های استان کردستان پرداخته شده است. برای وزن‌دهی به شاخص‌ها از نظرات 14 نفر از متخصصان برنامه‌ریزی شهری و روستایی استفاده شده است. رتبه‌بندی سطح توسعه‌یافتگی شهرستان‌های استان کردستان با استفاده از مدل promethee و saw نشان می‌دهد، شهرستان‌های سنندج، سقز و مریوان دارای بیشترین سطح توسعه‌یافتگی و شهرستان‌های سروآباد، دیواندره و کامیاران کمترین سطح توسعه‌یافتگی را دارا بوده‌اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Analysis of Development Level of Kurdistan County Using with Adaptive PROMETHEE and SAW techniques

نویسندگان [English]

  • M. Ahadnejad Reveshty 1
  • M.J. Nouroozi 2
  • A. Ghaderi 3
  • M. Cheraghi 4
چکیده [English]

Today, development is a process in which the initial conditions of backwardness and underdevelopment of communities through developmental stages, the developed countries will become more or less the same. One of the pillars of development, comprehensiveness and integration in the areas of economic and social imbalances are resolved. Necessary to optimize space allocation of resources and production facilities require that any approach to the development of large programs, regional potentials and capabilities in the production of goods and services should be considered. The share of national production sectors and commodities increases. At present, the urban areas of the country having 71% of the total population of the main centers of economic growth, social and political developments of the country and the most attractive locations for the accumulation of capital, labor, creativity and innovation are considered. The present study aims to investigate the development of Kurdistan province in physical dimensions, infrastructural, cultural and economic development of these areas will have a level of analysis.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Development؛ Integrated development؛ Promethee
  • Saw؛ Kurdistan

مراجع

- آذر، ع. 1385. ارزیابی سازمان‌های بازرگانی استان‌ها با رویکرد MADM، فصلنامه پژوهش‌های بازرگانی، شماره 2.
2- اصغرپور، م.ج. 1385. تصمیم‌گیری‌های چند معیاره، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
3- افتخاری، رکن‌الدین، ع.ر.، و سجاسی‌قیداری، ح. 1389. توسعه روستایی با تاکید بر کارآفرینی، تهران، انتشارات سمت 17.
4- امینی، ن.، اینانلو، ص.، و یدالهی، ح. 1386. رتبه‌بندی سلامت استان‌های کشور، فصلنامه رفاه اجتماعی، شماره 20.
5- آهنگری، ع.، و سعادت‌مهر، م. 1386. مطالعه تطبیقی سطح توسعه‌یافتگی شهرستان‌های استان لرستان به تفکیک بخش‌های اقتصادی و اجتماعی. مجله دانش و توسعه، شماره 21.
6- بختیاری، ص.، دهقانی‌زاده، م.، و حسین‌پور، س.م. 1385. بررسی جایگاه استان‌های کشور از منظر شاخص توسعه انسانی، مجله دانش و توسعه، شماره 19، صص 39-11.
7- پیراسته، ح.، و کریمی، ف. 1385. بررسی مزیت‌های نسبی محصولات زراعی در استان اصفهان، فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال 14، شماره 53.
8- تودارو، م. 1378. توسعه اقتصادی در جهان سوم، ترجمه غلامعلی فرجادی، تهران، موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی توسعه.
9- جاودان، م. 1383. ارزیابی پایداری فضایی مناطق روستایی، پایان‌نامه دکتری (رشته جغرافیا)، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تربیت مدرس.
10- حاتمی‌نژاد، ح.، ابوبکری، ط.، احمدی، ا.، و نایب‌زاده، ف. 1390. سنجش درجه توسعه‌یافتگی صنعتی در مناطق مرزی ایران، مطالعه موردی: شمال‌غرب کشور، شهرستان‌های جنوبی استان آذربایجان‌غربی، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال دوم، شماره ششم، صص 18-1.
11- حسین‌زاده‌دلیر، ک. 1385. برنامه‌ریزی ناحیه‌ای، چاپ اول، تهران، انتشارات سمت.
12- حیدری، ب. 1383. سنجش درجه توسعه‌یافتگی دهستان‌های شهرستان آمل به‌منظور اولویت‌های توسعه، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، گروه جغرافیا، دانشگاه اصفهان.
13- خاکپور، ب.ع.، و باوان‌پوری، ع.ر. 1388. بررسی و تحلیل نابرابری در سطوح توسعه‌یافتگی مناطق شهر مشهد، مجله دانش و توسعه، سال شانزدهم، شماره 27.
14- داداش‌پور، ه. و همکاران. 1390. بررسی و تحلیل روند توسعه‌یافتگی و نابرابری‌های فضایی در شهرستان‌های استان آذربایجان‌غربی، فصلنامه علوم اجتماعی شماره 52، صص 194-172.
15- زنگی‌آبادی، ع.، و اکبری، م. 1390. ارزیابی و تحلیل میزان توسعه‌یافتگی شهرستان‌های استان فارس، محیط‌شناسی، سال سی و هفتم، شماره ۵، صص 123-113.
16- ضرابی، ا.، وارثی، ح.ر.، و علی‌زاده، ج. 1391. کاربرد تکنیک‌های تصمیم‌گیری چند معیاره فازی در ارزش‌گذاری و تحلیل فضایی شاخص‌های توسعه، مطالعه موردی؛ استان اردبیل، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال دوازدهم، شماره 25، صص 125-97.
17- عمادی، م.ح. 1376. کارآفرینی در روستا، نشریه جهاد، سال 22، صص 16: 252-250.
18- فنی، ز. 1383. شهرهای کوچک رویکردی دیگر در توسعه منطقه‌ای، تهران، سازمان شهرداری‌های کشور.
19- قنبری، ا. 1390. تعیین درجه توسعه‌یافتگی و پیش بینی اولویت برنامه‌ریزی و توسعه نقاط شهری استان‌های ایران، فصلنامه جغرافیا، سال نهم، شماره 29، صص 180-165.
20- لطفی، غ.ر. 1388. نیم نگاهی به برنامه‌ریزی منطقه‌ای در ایران و جهان، کتاب ماه علوم اجتماعی، شماره 20، صص 22-20.
21- مرکز آمار ایران. 1390. نتایج کلی سرشماری نفوس و مسکن سال 1390.
22- منفردیان‌سروستانی، م. 1386. رتبه‌بندی مناطق مختلف شهری شهر شیراز از لحاظ درجه توسعه‌یافتگی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد گروه اقتصاد، دانشگاه اصفهان.
23- موثقی، ا. 1389. اقتصاد سیاسی توسعه و توسعه‌نیافتگی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
24- مؤمنی، م.، و صابر، ا. 1391. تعیین توسعه‌یافتگی شهر نایین در استان اصفهان، مجله جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، سال 23، پیاپی 45، صص 208-186.
25- نصیری، ح. 1379. توسعه پایدار چشم‌انداز، جهان سوم، انتشارات فرهنگ و اندیشه.
 
26.Brans, J.P., Mareschal, B., and Vincke, P.H. 1986. How to Select and How to Rank Projects: The PROMETHEE Method, Europ. J. Opera. Res. 24: 228-238.
27.Brans, J.P., and Mareschal, B. 1994. The Promcalc-gaia Decision Support System for Multicriteria Decision Aid, Decision Support Systems, 12: 4/5. 297-310.
28.Brans, J.P. 1996. The Space of Freedom of the Decision Maker Modeling the Human Brain, Europe. J. Opera. Res. 92: 593-602.
29.Chou, T., Lin, W., Lin, C., Chou, W., and Haung, P. 2004. Application of the Promethee Technique to Determine Depression Outlet Location and Flow Direction in DEM.
30.Escobar, A. 1995. Encountering Development: the Making and Unmaking of the Third World, Princeton a new Jersey: Princeton University Press.
31.Figueira, J., Smet, Y., and Brans, J.P. 2004. Mcda Methods for Sorting and Clustering Problems: Promethee Tri and Prpmethee Cluster, www.vub.ac.be.
32.Hass, M. 1992. Plity and society, new York.
33.Kalogeras, N., Baourakis, G., Zopounidis, C., and Dijk, G. 2004. Evaluating the Financial Performance of Agri-food Firms: A “Multi-criteria Decision-aid Approach, J. Food Engine. 70: 365-371.
34.Leeneer, I., and Pastijn, H. 2002. Selecting Land Mine Detection Strategies by Means of Outranking Mcdm Techniques, Europe. J. Opera. Res. 139: 327-338.
35.Riggs, F. 1984. Development in Sartori, Giovanni, Social Sciences Concepts, Landan.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار