تحلیل شاخص‌های عدالت فضایی در ساختمان‌های بلندمرتبه گرگان

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور، نور، ایران

2 دانشیار گروه جغرافیا- دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

3 استادیارگروه جغرافیا- دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور، نور، ایران

چکیده

عدالت فضایی به‌عنوان موضوعی اساسی در فرآیند برنامه‌ریزی و مدیریت شهری در مرکز توجه قرار داشته و پرداختن به مفهوم و ترسیم چشم‌انداز و تدوین سیاست‌های مربوط به آن امری ضروری است. در این ‌بین برقراری عدالت فضایی در ساختمان‌های بلند با مکان‌یابی مناسب این سازه‌ها که به دلیل ارتفاع زیاد و تعدد ساکنان تأثیرات بسیاری بر عملکرد شهرها می‌گذارند بر کیفیت زندگی و رضایتمندی ساکنان این ساختمان‌ها مؤثر است؛ لذا این پژوهش باهدف تحلیل و بررسی رضایتمندی ساکنان ساختمان‌های بلندمرتبه در قالب عدالت فضایی انجام‌شده است زیرا بلندمرتبه‌ها به‌عنوان یک راهبرد اساسی در مدیریت شهری مبنای مناسبی برای سنجش عدالت فضایی بوده تا با درنظرگرفتن نتایج و یافته‌های این پژوهش، راهکاری بهینه برنامه‌ریزی گردد. این پژوهش روی ساختمان‌های بلندمرتبۀ موجود که بر اساس طرح جامع دارای هفت‌طبقه یا 20 متر ارتفاع از سطح زمین هستند در محدودۀ شهر گرگان انجام پذیرفت. روش تحقیق این پژوهش، مطالعات اسنادی، روش پیمایشی و توزیع پرسش­نامه است. پرسش­نامۀ محقق ساخته شامل 322 پرسش­نامۀ بین جامعه آماری متشکل از سرپرستان 1900 واحد مسکونی توزیع و پایایی آن با روش کوکران و با استفاده از آلفای کرونباخ برابر 97% گردید؛ تحلیل آماری به شکل استنباطی و توصیفی در محیط نرم‌افزار SPSS انجام شد و نتایج مطالعات نشان داد بین مؤلفه‌های عدالت فضایی و رضایتمندی شهروندان ساکن در ساختمان‌های بلندمرتبه رابطۀ معناداری وجود دارد. نتایج آزمون فرض در هر دو فرضیه نشان می‌دهد که در پی دسترسی نامناسب ساکنان ساختمان‌های بلندمرتبه و کاهش کیفیت خدمات، سطح رضایتمندی آن‌ها دچار کاهش می‌شود که در پی عدم رضایت ساکنان ساختمان‌های بلندمرتبه از وضعیت موجود پیشنهاد‌هایی در این زمینه ارائه گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of spatial justice indicators in high-rise buildings in Gorgan

نویسندگان [English]

  • Seyed Kambiz Latif Aghili 1
  • Jafar Mirkatouli 2
  • Gholamreza Janbaz Ghobadi 3
چکیده [English]

The high-rise building has been on the agenda of urban policymakers following the growing growthof large cities in recent years and the issue of housing shortages and efficient land use.Due to their tall stature and the number of residents,these buildings have a great impact on the performance of cities;therefore,in order to prevent their negative effects on the quality of life and satisfaction of the residents of these buildings,the location of these buildings is especially important for cities.The aim of this study is to analyze the factors influencing the satisfaction of residents of high-rise buildings that exist in the city because the measurement rate is a good guide for city managers so that if in the future high-rise building is selected as one of the strategic policies in land use.Considering the results and findings of this research,a suitable solution should be planned for this purpose.The study area of this research is the city of Gorgan and the existing high-rise buildings above20meters or seven floors are based on the comprehensive plan of the city.The research method of this study is documentary studies,survey method and questionnaire distribution.The researcher-made questionnaire included322questionnaires distributed among citizens and after collecting information,its reliability was reduced by97%using Cochran's method using Cronbach's alpha;statistical analysis was performed inferentially and descriptively in SPSS software environment and the study results showed that there are the significant relationship between Access and satisfaction levels of citizens living in high-rise buildings.The results of the hypothesis test show in both hypotheses that due to the inadequate access of the residents of high-rise buildings and the decrease in the quality of services, their level of satisfaction decreases and the residents of high-rise buildings are not satisfied with the current situation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • highrise
  • Gorgan
  • satisfaction
  • service
  • access
  1. منابع

    1. اسماعیلی، اکبر 1382. کاربرد GIS در فرایند مسیریابی ایستگاه‌های آتش‌نشانی، تازه‌های ترافیک، سال چهارم، شماره نوزدهم.
    2. بمانیان، محمدرضا. 1390. ساختمان بلند و شهر؛ تحلیل تأثیرات فرهنگی و اجتماعی ساختمان بلند بر شهرهای بزرگ، نشر، شهر.
    3. بهروان، مهندسین مشاور، 1386. طرح تحقیقاتی بررسی سرانه‌ها و مناسبات کالبدی در مجموعه مسکونی بلند، انتشارات وزارت مسکن و شهرسازی، جلد چهاردهم.
    4. تقوایی، علی اکبر، بمانیان، محمدرضا، پورجعفر، محمدرضاف بهرام پور، مهدی. 1393. میزان سنجی عدالت فضایی در چارچوب نظریه شهر عدالت محور(موردپژوهی: مناطق 22 گانه شهرداری تهران)، مدیریت شهری، شماره 38، صفحات 391-423.
    5. توکلی نیا، جمیله. 1394. تحلیل نابرابری‌های توسعه منطقه‌ای در بخش بهداشت و درمان استان اردبیل. برنامه‌ریزی منطقه‌ای، سال پنجم، شماره هجده، مرودشت.
    6. تیربند، مجید، اذاتی، مهری. 1391. توزیع امکانات و خدمات شهری براساس عدالت اجتماعی (موردی یاسوج)، جامعه شناسی کاربردی، سال بیست و سوم، شماره پیاپی (46)، شماره دوم، تابستان، صص 138-109.
    7. رضایی­راد، هادی، 1392. ارزیابی سیاست‌های بلندمرتبه‌سازی در طرح تفصیلی با تأکید بر سازمان فضایی -عملکردی شهر تهران، پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد رشته: شهرسازی، گرایش: برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای، استاد راهنما: مجتبی رفیعیان، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده‌ی هنر و معماری.
    8. رهنما، محمدرحیم و عباس زاده، غلامرضا. 1385. مطالعۀ تطبیقی سنجش درجه پراکنش، فشردگی در کلان‌شهرهای سیدنی و مشهد، فصلنامه جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، شماره 6.
    9. زیاری کرامت‌اله. 1378. اصول و روش‌های برنامه‌ریزی منطقه‌ای، انتشارات دانشگاه یزد.
    10. زیاری، کرامت اله و معصومه مهدیان. 1391. بررسی و سنجش عدالت فضایی بهره‌مندی از خدمات عمومی شهری در شهر بابلسر. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، شماره بیست‌وهشت، اصفهان.
    11. سازمان برنامه‌وبودجه. 1371 نشریه شماره 112، دستورالعمل اجرایی محافظت ساختمان در برابر آتش‌سوزی، مرکز مدارک اقتصادی، اجتماعی و انتشارات.
    12. ساسان پور، فرزانه، مصطفوی صاحب، سوران، احمدی، مظهر. 1394. تحلیل نابرابری فضایی در برخورداری از کاربری های خدمات شهری (مطالعه موردی: نواحی 22 گانه شهر سنندج)، نشریه پژوهش و برنامه ریزی شهری، سال ششم، شماره 23، زمستان.
    13. سرور، رحیم، بارگاهی، رضا. 1395. آمایش فضای سبز شهری با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی، مطالعه موردی شهر گرگان، مجله آمایش جغرافیایی فضایی، فصلنامه علمی -پژوهشی دانشگاه گلستان، سال دهم، شماره مسلسل سی و پنجم، بهار، صص 16-1.
    14. شریفی، عبدالنبی. 1385. عدالت اجتماعی و شهر، تحلیلی بر نابرابری‌های منطقه‌ای در شهر اهواز، پایان‌نامه دوره دکتری جغرافیا گرایش برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تهران.
    15. صدوقیان زاده، مینوش. 1371. بلندمرتبه‌سازی و فضای شهری، دانشگاه تهران.
    16. صدوقیان زاده، مینوش. 1375. بلندمرتبه‌سازی و فضای شهری، مرکز مطالعات برنامه‌ریزی شهری.
    17. عزیزی، محمدمهدی و شهاب سینا. 1391. کاربرد انتقال حقوق توسعه (TDR) به‌عنوان سازوکار تحقق‌پذیری طرح‌های توسعه شهری، نمونه موردی شهر کاشان، فصلنامه مطالعات شهری، شماره چهارم، صص 14-1، پاییز.
    18. عزیزی، محمدمهدی، متوسلی، محمدمهدی، 1391. ارزیابی انواع ساختمان‌های بلندمرتبه مسکنی ازلحاظ تأثیر بر سیما و منظر شهری؛ نمونه موردی: بافت‌های جدید شهر مشهد، فصلنامه مدیریت شهری، سال دهم شماره‌ی 30، صص 112-91.
    19. فرهودی، رحمت اله و محمدی، علیرضا. 1380. تأثیر احداث ساختمان‌های بلندمرتبه بر کاربری‌های شهری؛ مطالعه موردی مناطق 1، 2 و 3 شهر تهران، مجله پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 41، صص 82-71.
    20. گلابچی، محمود. 1380. معیارهایی برای طراحی و ساخت بناهای بلند، فصلنامه هنرهای زیبا، شماره 9، ص 62-52.
    21. مرادی مسیحی، واراز، 1384. برنامه‌ریزی استراتژیک و کاربرد آن در شهرسازی (نمونه‌ی موردی: مترو پلیس تهران)، تهران، انتشارات پردازش و برنامه‌ریزی شهری.
    22. مقررات شهرسازی و معماری و طرح‌های توسعه و عمران مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، (1388). تهران: انتشارات توسعه ایران.
    23. ملکی، سعید، احمدی، رضا، ترابی، ذبیح اله. 1394. جغرافیایی سرزمین، دوره 12، شماره 46، صص 22-1.
    24. نصیری هنده خاله، اسماعیل. 1397. تحلیل نابرابری های فضایی توزیع خدمات شهری با رویکرد عدالت فضایی با استفاده از مدل ویکور. مطالعه موردی: شهر قزوین، مجله آمایش جغرافیایی فضا، فصلنامه علمی-پژوهشی دانشگاه گلستان، سال هشتم، مسلسل بیست و هشتم، تابستان.
    25. وارثی، حمیدرضا و ص. قائد رحمتی و ا.باستانی فر 1386. بررسی توزیع خدمات شهری در عدم فضایی جمعیت مطالعه موردی شهر اصفهان، مجله جغرافیایی و توسعه، سال پنجم، شماره 9، زاهدان.
    26. وارثی، حمیدرضا، قائد رحمتی، صفر، باستانی فر، ایمان، 1386. بررسی اثرات توزیع خدمات شهری در دم تعادل فضایی جمعیت مطالعه موردی: مناطق شهر اصفهان، جغرافیا و توسعه، بهار و تابستان.
    27. هاروی، دیوید (1376). عدالت اجتماعی و شهر، ترجمه فرخ حسامیان و دیگران، تهران: شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری.
    28. هروی تربتی، محمد حسین؛ رضازاده، الناز. 1393. بررسی آثار بلندمرتبه سازی برمحیط شهری، کنفرانس مهند سی عمران، معماری و مدیریت پاید ار شهری، گرگان.
    29. Al-kodmany, K., and Ali, M.M. 2013. The futereof the city; tall buildings and urban design.
    30. Cuadras-Morato'a jose'-Luis pinto, 2005. Prades Equity Consideration in Health Care: the Relevance Claims. Health Economics Health econ.187-205.
    31. Dadashpoor, H.B. Alizadeh and F. Rostami. 2015. Spatial justice dialectic in city. First edition, Azarakhsh press.
    32. Gal, T., Lindberg, F., and Unger, J. 2009. Computing continuous sky view factor using 3D urban raster and vector database: comparison and application to urban climate, Theoretical and applied climatology, 95: 111-123.
    33. Hameed, A., Azeem, I., Qazi, A., Sharif, B. and Muhammad Khan, N. 2013. Drift and Cost Comparison of Different Structural Systems for Tall Buildings. Pak. J. Engg. & Appl. Sci, 2013. 12: p. 27-38.
    34. Jui-fen, R. 2006. Horizontal Equity in Health Care Utilization Evidence from Three High-income Asian Economic, Social science & Medicine, doi:10.
    35. Kaihi, et al. 2012. ''A Study on High-rise Structure with Oblique Columns by ETABS, SAP 2000, MIDAS/GEN and SATWE'', International Conference on Advances in Computational Modeling and Simulation. Procedia Engineering, 474–480
    36. Kaphle, I. 2006. evaluating people’s accessibility to public parks using Geographic Information Systems: A case study in Ames, Iowa, Iowa State University, USA.
    37. Ali, M. and Sun Moon, K. 2007. Structural Developments in Tall Buildings: Current Trends and Future Prospects. Structures Division, School of Architecture, University of Illinois at Urbana-Champaign, Champaign, IL 61820, USA.
    38. Mahgou Y,. Abbara, B. 2011. ''Tall Buildings Legislations in Doha, Qatar'', ASEAN Conference on Environment-Behavior Studies, Savoy Homann Bidakara Bandung Hotel, Bandung, Indonesia, 17-15, June.
    39. Rice, N., and Smith, P. 2001. Ethics and Geographical Equity in Health Care Utilization of New York, journal of Medical Ethics.
    40. Talen, E. 1998. Visualizing fairness: Equity maps for planners. Journal of the American Planning Association, 64(1), 22-38.
    41. XU, C., Liu, m., An, S., Chen, J., and Yan, P. 2013. Assessing the impact urbanization on regional net primary productivity in Jiangyin County, Chin, Journal of Environmental Management, 85: 3.