سطح بندی پایداری امنیتی شهرستان‌های مرزی با استفاده از تحلیل خوشه ای. نمونه موردی: شهرستان‌های استان خراسان شمالی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری تخصصی جغرافیای سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران

2 دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری- دانشگاه پیام نور

3 کارشناس‌ارشد شهرسازی؛ گرایش برنامه‌ریزی شهری و منطقه ای دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

امنیت مرزها پشتوانه ای محکم برای امنیت با ابعاد متنوعش در داخل کشور است و هر گونه نا امنی در مرز قادر است در سیستم ها اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، و نظامی داخل کشور اخلال ایجاد نماید و در مقابل امنیت مطلوب قادر است در حد خود در امنیت داخل کشور سهم برجسته ای را به خوود اختصاص دهد. یکی از مهمترین ابعاد و ملاحظات آمایش سرزمین بعد دفاعی – امنیتی آن است. زیرا ضرورت های دفاعی نظامی و غیر نظامی مسایلی هستند که در جهان کنونی کلیه ابعاد زندگی را در برمیگیرند و تنها به ایجاد فعالیت و اسکان در مناطق استراتژیم نمی شود .در کشـور ایران نیز یکی از اهداف مهم در برنامه های اقتصـادی اجتماعی پس از انقلاب، کاهش محرومیـت و رفـع نابرابری بین منـاطق جهت ایجاد پایدرای امنیتی اسـت. روش تحقییق این مقاله از نوع تحلیلی کاربردی است و هدف از این مقاله سطج بندی شهرستان های استان خراسان شمالی به عنوان یکی از استان های محروم مرزی؛ با استناد به 4 بعد اصلی پایداری و 80 گویه است با استفاده از روش تحلیل خوشه ای که در محیط SPSS محاسبه شده و همچنین از ضریب همبستگی پیرسون جهت سنجش شباهت پایداری امنیتی شهرستان ها نسبت به هم محاسبه شده است و جهت ترسیم نقشه ها نتایج نهایی به Gis انتقال داده شده است. با توجه به یافته های تحقیق شهرستان راز و جرگلان در پایین ترین سطح پایداری امنیتی قرار دارد. که جهت رفع محرومیت و ایجاد تعادل ناحیه ای توجه جدی مسولان و برنامه ریزی استراتژیک را می طلبد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Security Stable ranking border city using the cluster analysis (Case city of North Khorasan province)

نویسندگان [English]

  • Sayed Mostafa Hashemi 1
  • Hasan Hekmat Nya 2
  • Abdolsalam Esmaeilzadeh 3
1 Ph.D of Political Geography-Islamic Azad University- Science and Research Branch- Tehran- Iran
2 Associate Professor of Geography and Urban Planning, Payam Noor University
3 M.Sc of Urban and Regional Planning, Allameh Tabataba'i University
چکیده [English]

Border Security firm support for the security of various dimensions within the country And any insecurity at the border could in the economic, cultural, political, social, military and interior interfere And enables the optimal security level in the country's internal security service provide a significant contribution to Hovd. One of the most important aspects of land use considerations of defense - its security. Because the need for military and civilian defense are issues which all aspects of life in today's world slush and settlement activities in the areas of strategy is not only to create. In Iran, an important objective of socio-economic programs after the revolution, reducing poverty and eliminating inequalities between regions is to create sustainable security. methods of this research is applied Analytical and the purpose of this article, the city of North Khorasan province As one of the deprived provinces border, according to four basic dimensions of sustainability, and the 80-item Using cluster analysis in SPSS environment as well as calculated the Pearson correlation coefficient To assess the similarity is calculated with respect to the sustainability of city security And to draw maps Gis been transferred to the final results. According to research findings city Jargalan secret and stability at the lowest level of security. For poverty elimination and balancing area requires serious attention and strategic planning officials.

Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract

کلیدواژه‌ها [English]

  • Classification
  • security stability
  • Border
  • North Khorasan
  • Cluster analysis

مراجع

  1. اکبـری، نعمت‌الـه، زاهـدی، کیـوان. 1387. کاربرد روش‌های رتبه بندی و تصمیم‌گیی‌های چند شاخصه. تهران؛ سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور.
  2. امیدی، علی. 1392. امنیت و توسعه پایدار و تقویت قانونمند حکومت‌های محلی در ایران؛ نشریه: تحقیقات جغرافیایی:  زمستان 1392، دوره 28، شماره 4 (پیاپی 111)؛ از صفحه 113 تا صفحه 136.
  3. پوراحمد، احمد. 1378. عدم تعادل در نظام شهری کشور وآمایش سرزمینی، مجموعه مقالات آمایش ودفاع سرزمینی، تهران، انتشارات دانشگاه امام حسین.
  4. پیله ور، علی‌اصغر. 1395. ارزیابی تعیین رویکرد سیاسی در نابرابری شهری- ناحیه‌ای (مطالعه موردی: خراسان شمالی)، دوره 6، شماره 22، زمستان 1395، صفحه 77-90.
  5. جانسون، ریچارد، آ. و ویچرن، دین دبلیو، 1379. مترجم دکتر حسنعلی نیرومند ؛ تحلیل آماری چند متغیری کاربردی.
  6. چوخاچی‌زاده مقدم، محمد باقر، امینی قشلاقی، داوود. 1389. بسترهای ناامنی در مناطق مرزی  استان آذربایجان غربی از منظر جغرافیای نظامی و امنیتی، فصلنامه ژئوپلتیک، سال ششم، شماره210 سوم، پاییز 1389، ص 186.
  7. چوخانی زاده، مقدم، محمدباقر. 1381. مجموعه مقالات همایش آمایش و دفاع سرزمینی، انتشارت دانشگاه امام حسین(ع).
  8. حمزه، فرهاد و رنجبرکلور، علی. 1389. تحلیل ژئوپلیتیکی روابط ایران وپاکستان وتاثیر آن بر امنیت نواحی مرز شرقی، نشریه: جغرافیا: زمستان 1389، دوره 4، شماره 15؛ از صفحه 1 تا صفحه 16.
  9. خطابی، غلامحسین. 1374. مرزبانی، معاونت آموزش ناجا، تهران.
  10. دلاور، علی. 1383. روش‌های تحقیق پیشرفته، تهران: واحد علوم و تحقیقات.
  11. دمپی، یر. 2007. تاریخ علم، ترجمه: عبدالحسین آذرنگ، تهران: انتشارات سمت.
  12. دواس، دی ای، 1385. پیمایش در تحقیقات اجتماعی، ترجمه هوشنگ نایبی، نشرنی، تهران.

13. ذولفقاری، وحید. 1394. امنیت، توسعه و انتخاب استراتژیک: تلاش چین برای دستیابی به جایگاه قدرت بزرگ، نشریه: روابط خارجی : تابستان 1394، دوره  7، شماره 2 (پیاپی 26)؛  از صفحه 163 تا صفحه 189.

14. رستم گورانی، ابراهیم و بیرانوند زاده، مریم و علی‌زاده، سید دانا و حشمتی جدید، مهدی. 1392. بررسی جایگاه مناطق آزاد تجاری جزیره قشم در توسعه پایدار و امنیت اجتماعی، نشریه: آمایش سرزمین : بهار و تابستان 1392، دوره  5، شماره  1، از صفحه 27 تا صفحه 49.

15. روشن، علی اصغر و سعادتی جعفر آبادی، حسن. 1391. بررسی نقش و کارکرد کنترل مرز استان خراسان رضوی با افغانستان و تاثیر آن بر امنیت استان، نشریه:  فصلنامه ژئوپلیتیک: پاییز 1391 , دوره  8 , شماره  3 (پیاپی 27)؛  از صفحه 154 تا صفحه 181.

  1. رهنمایی، 1381. محمدتقی آمایش سرزمین وکاربردهای دفاعی، مجموعه مقالات آمایش و دفاع سرزمینی، تهران انتشارات دانشگاه امام حسین.
  2. زرقانی‌هادی. 1389. تحلیل ملاحظات دفاعی امنیتی آمایش کلان‌شهر مشهد (با تأکید بر تهدیدات تروریستی) مجله جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای شماره 14 بهار و تابستان.

18. سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور. 1378. مستندات برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (1379-1383) جلد دوم: مقدمه‌ای بر مفاهیم برنامه‌ریزی و تعریف اصطلاحات؛ سازمان مدیریت برنامهریزی کشور؛ تهران.

  1. سرمد، زهره و بازرگان، عباس و حجازی، الهه. 1394. روش‌های تحقیق در علوم رفتاری، نشر آگه.

20. سرور، رحیم و محمدی حمیدی، سمیه و ویسیان، محمد. 1393. بررسی شاخص‌های توسعه در مناطق مرزی در راستای تحقق امنیت پایدار (مطالعه موردی شهرستان‌های مرزی استان آذربایجان غربی)؛ پژوهشنامه جغرافیای انتظامی (سال دوم، شماره هفتم، پاییز 1393، صص 25-54.

  1. شیخ­زاده، رجبعلی، محمدی، مهدی، دهباشی، مهدیه، حسینی، رفیع. 1391. جنگ نرم وجایگاه پدافند غیر عامل در آمایش استان مرزی سیستان و بلوچستان، اولین همآیش ملی توسعه سواحل مکران و اقتدار دریایی جمهوری اسلامی ایران،
  2. عباس زاده،‌هادی؛ کرمی کامران. 1390. سرمایه اجتماعی و امنیت ملی پایدار؛ فصلنامه مطالعات راهبردی سال چهاردهم، شماره اول، مسلسل 51.

23. عزتی، نصراله و حیدری پور، اسفندیار و اقبالی، ناصر. 1390. نقش و جایگاه آمایش مناطق مرزی در نظام برنامه ریزی (مطالعه موردی: مناطق مرزی ایران)؛ فصلنامه علمی - پژوهشی نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، سال سوم، شماره چهارم، پاییز 1390، صص179-197.

  1. عندلیب، علیرضا. 1380. نظریه پایه و اصول آمایش مناطق مرزی جمهوری اسلامی ایران، دوره عالی جنگ.

25. عندلیب، علیرضا و مطوف، شریف. 1379. تجربه‌های آمایش مناطق مرزی جمهوری اسلامی ایران دوپاره آلمان و درس‌هایی برای ایران، صفه، شماره 29، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

26. عندلیب، علیرضا و مطوف، شریف. 1388. توسعه و امنیت در آمایش مناطق مرزی ایران، نشریه: باغ نظر: پاییز و زمستان 1388، دوره 6، شماره 12؛ از صفحه 57 تا صفحه 76.

27. قادری حاجت، مصطفی و عبدی، عرفان و جلیلی پروانه، زهرا، باقری سرنجیبانه، ناصر. 1389. تبیین نقش بازارچه‌های مرزی در امنیت و توسعه پایدار نواحی پیرامون مطالعه موردی: بازارچه­های مرزی استان خراسان جنوبی، نشریه:  فصلنامه ژئوپلیتیک: پاییز 1389، دوره  6، شماره 3 (پیاپی 19)؛ از صفحه 121 تا صفحه 151.

28. قاسمی، محمد و صفی‌پور، محسن. 1392. بررسی اقدامات انسدادی مرز استان سیستان و بلوچستان بر امنیت استان از دیدگاه صاحب­نظران، نشریه: پژوهشنامه جغرافیای انتظامی: زمستان 1392، دوره  1، شماره  4؛ از صفحه 105 تا صفحه 128.

29. کریمی، مرتضی و وفایی، علی‌اکبر. 1392. امنیت سازی با توسعه پایدار در مناطق مرزی (مطالعه موردی، شهر مریوان)؛ نشریه: پژوهش و برنامه ریزی شهری : زمستان 1392، دوره 4، شماره  15؛ از صفحه 95 تا صفحه 112

30. گنجعلی­زاده، بهناز، نسترن، مهین. 1388. تحلیل درجه توسعه یافتگی شهرستان­های استان آذربایجان شـرقی با استفاده از روش تحلیل خوشه‌ای و تحلیل عاملی فصلنامه ساخت شهر، شماره 12.

  1. ماندل، رابرت. 1379. چهره متغییر امنیت ملی، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران.

32. مدیری،  مهدی و کرمی، مهرداد و انصاری زاده، سلمان و حیدری موصلو طهمورث. 1392. شاخص‌های امنیت ساز پدافند غیرعامل در آمایش سرزمین، نشریه: راهبرد دفاعی: بهار 1392، دوره 11، شماره 41؛ از صفحه 33 تا صفحه 58 .

33. مک سویینی، بیل. 1390. مقدمه‌ای بر جامعه شناسی امنیت، ترجمه محمد علی قاسمی و محمدرضا  آهنی، تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

34. ملاشاهی، محمد و محمدرضا آذربهار. 1393. مرز و قومیت،تهدید یا فرصت، همایش ملی مرزنشینی توسعه پایدار و فرصت‌های سرمایه گذاری، شهرستان پارس آباد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد پارس آباد مغان، https://www.civilica.com/Paper-FSDIO01-FSDIO01_123.html

35. موسوی، میرطیب. 1389. اندیشه سرمایه اجتماعی: وفاق اجتماعی، توسعه سیاسی و امنیت ملی نشریه: علوم سیاسی: زمستان 1389، شماره  13؛ از صفحه 115 تا صفحه 138.

  1. مومنی، مصطفی. 1381. جایگاه دفاع نظامی و غیر نظامی در آمایش سرزمین. مجموعه مقالات همایشی آمایش و دفاع سرزمینی  دانشگاه امام حسین
  2. نصیری، حسین. 1384. امنیت ملی پایدار، فصلنامه اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره 215، مرداد و شهریور.

38. نظم فر، حسین و علی بخشی، آمنه. 1395. نابرابری فضایی درجه توسعه شهرستان‌های استان خوزستان با تاکید بر توسعه پایدار، مجله جغرافیایی آمایش فضا، دوره 6، شماره 22، زمستان 1395، صفحه 1-24.

  1. Case Study; Human Settlement Systems: International Perspectives on Structure Change and public Policy. Ballinger
  2. Gallegos, M.T., and Ritter, G. 2005. A Robust method for cluster analysis, The Annals of Statistics, 33 (1): 1-17.
  3. Hansen, Niles H. (ed.) 1978. Border Regions: A Critique of Spatial Theory and an European
  4. Jones, Phillip, N., and Wild, Trevor, 1994. Opening the Frontier: Recent Spatial Impacts in the Former Inner-German Border Zone; Regional Studies, 28: 3.
  5. Kaufman, L., and Rousseeuw, P.J. 1990. Finding groups in data: An introduction to cluster analysis. First Edition.New York: John Wiley and Sons, Inc Press: 270 P.
  6. Mona, L., Toms, M.A., Cummings, H., and David, G.C. 2001. Using Cluster Analysis for Deriving Menu Structures for Automotive Mobile Multimedia Applications, SAE 2001 World Congress Detroit, Michigan March 5-8, pp:1- 9.

 

 

 

 

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار