ارزیابی میزان سازگاری و مطلوبیت پارکهای محله‌ای (مورد نمونه: پارکهای محله ای منطقه 2 شهرداری تبریز)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه تبریز

چکیده

اهمیت فضای سبز در داخل شهرها به حدی است که در بین 5 کاربری مهم شهری از آن یاد می‌شود. پارکهای محله‌ای از جمله فضاهای سبز شهری می‌باشند که در جهت روح‌بخشی به محله‌های شهری و در نتیجه زندگی مفرح شهری کمک شایانی می‌نمایند. در این میان سازگاری کاربریها نسبت به همدیگر و تناسب آنها با یکدیگر در جهت رفاه حال همشهریان و نیز ارائه بیشتر و بهتر خدمات شهری جای بسی تأمل را داراست. در این پژوهش با استفاده از ماتریس سازگاری، و نیز با استفاده از تحلیلهای نرم افزار GIS ، همجواریهای پارکهای محله‌ای منطقه 2 شهرداری تبریز مورد بررسی قرار می‌گیرد، تا ضمن بررسی چگونگی توزیع آنها در وضع موجود، درجه سازگاری و ناسازگاری و نیز مطلوبیت همجواریهای هر کدام از پارکها مشخص شود. نتایج حاصله نشان دهنده این هست که 4/36 درصد از پارکهای محله‌ای محدوده مورد مطالعه با کاربریهای همجوار خود کاملاً سازگار می‌باشند. همچنین در این مقاله سعی شده است تا مطلوبیت همجواریهای پارکهای محله‌ای محدوده مورد مطالعه نیز در قالب سه نوع کاربری عمده شهری (مسکونی، آموزشی و معابر اصلی) که سازگاری بیشتری با موضوع مورد مطالعه دارند، مورد ارزیابی و سنجش قرار گرفته و تناسب پارکهای محله‌ای در رابطه با نزدیکی به این سه کاربری مهم نیز مورد بررسی قرار گیرد. بررسیها نشانگر این مطلب هستند که همجواری پارکهای محله‌ای محدوده مورد مطالعه با کاربریهای عمده شهری در حد نسبتاً مطلوب می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The evaluation of suitability and compatibility of neighborhood parks (the case: neighborhood parks in the Municipality district 2 in Tabriz)

نویسندگان [English]

  • Razieh Teimouri
  • Shahrivar Roostayi
چکیده [English]

The evaluation of suitability and compatibility of neighborhood parks using GIS (the case: neighborhood parks in the Municipality district 2 in Tabriz) The green spaces in urban areas are so important that it is within 5 the most important land uses in urban area. Neighborhood parks are the part of urban green spaces that help for having joyful and happy urban life. The adjustment between land uses whit each other and they suitability whit together in order to the welfare of citizens and for providing more and better service is important and need to thinking. in this research whit using adjustment matrix and GIS analysis, adjustments of neighborhood parks of the Municipality of 2 district of Tabriz be studied. Thus, we examined how they are distributed in the present situation, and the degree of compatibility and incompatibility and also the desirability of each park's adjustment is identified. The results show that 36.4 percent of neighborhood parks in the study area are fully compatible with their neighbors. also in this paper we have been tried to study the desirability of adjustments of neighborhood parks in three major types of urban uses (residential, educational and Main streets) that are more consistent with the object of study, assessed and evaluated, and finally the suitability of neighborhood parks in relation to close suitability to the three major uses also has to be considered. Studies indicate that the adjustments of neighborhood parks in study area whit main urban uses are in relatively desirable situation. Key words: Compatibility, suitability, adjacency, neighborhood parks, GIS

کلیدواژه‌ها [English]

  • compatibility
  • suitability
  • adjacency
  • Neighborhood Parks
  • GIS
1.احمدی‌زاده، سعید و بنای‌رضوی، مسعود، 1388. تحلیل مکان مناسب فضای سبز شهری با استفاده از فرایند تحلیلی سلسله مراتبی، مورد نمونه شهر بیرجند، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 93.
2.اسمعیلی، اکبر، 1381. بررسی و تحلیل کاربری فضای سبز (پارک‌های درون شهری) از دیدگاه برنامه­ریزی شهری (نمونه موردی مناطق 1و 8 شهرداری تبریز. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
3.بهرام سلطانی، کامبیز، 1374. پیشنهاد روش محاسبه سرانه فضای سبز شهری، مجله آبادی، سال 5، شماره 17.
4.پاپلی یزدی، محمد حسین، رجبی سناجردی، حسین، 1386. نظریه‌های شهر و پیرامون، انتشارات سمت، تهران.
5.پورمحمدی، محمدرضا، 1382. برنامه­ریزی کاربری اراضی شهری، انتشارات سمت.
6. پیرموره، ژان، فضاهای شهری- طراحی و اجرای مدیریت، ترجمه حسین رضایی و همکاران 1373. اداره کل روابط عمومی و بین­الملل شهرداری تهران.
7.سازمان پارک‌ها و فضای سبز تبریز، دفتر طرح و برنامه 1391.
8.سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، 1374. ضوابط طراحی فضای سبز شهری، نشریه 203، معاونت امور فنی، دفتر فنی و تدوین معیارها.
9.سرشماری عمومی نفوس و مسکن، 1390.
10.سعیدنیا، احمد، 1382. فضای سبز شهری، کتاب سبز شهرداری، مرکز مطالعات و برنامه­ریزی شهری، وزارت کشور، جلد نهم.
11.شکویی، حسین، 1358. محیط‌زیست شهری، انتشارات دانشگاه تبریز، تبریز.
12.شیری، ابوالفضل، 1385. ارائه الگوی مکان‌یابی بهینه فضای سبز شهری با استفاده از GIS مورد نمونه پارک‌های شهر زنجان، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه زنجان.
13.قربانی، رسول، 1386. تحلیل فضایی توزیع پارک‌های شهری تبریز و نارسائی‌های موجود در آن، طرح تحقیقاتی، دانشگاه تبریز.
14.مجنونیان، هنریک، 1374. مباحثی پیرامون پارک‌ها، فضای سبز و تفرجگاه‌ها، سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری تهران.
15.مرصوصی، نفیسه و بهرامی، رحمت‌اله، 1389. توسعه پایدار شهری، انتشارات پیام‌نور.
16. مهندسین مشاور نقش محیط، مطالعات طرح جامع کلان‌شهر تبریز، 1391.
17.وارثی، حمیدرضا و همکاران، 1387. مکان‌یابی فضای سبز شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، نمونه موردی خرم‌آباد، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه­ای، شماره دهم.
18.وزارت کشور، مرکز مطالعات. برنامه­ریزی عمرانی وزارت کشور، 1369. فضای سبز شهری و استانداردها و انواع آن در ایران، تهران.
19. Caspersen, O., Cecil C., and Anton S. 2006. Green Sopace Planning and Land Use: An assessment of urban regional and green structure planning in Greater Colenhagen Geografisk Tidsskrift, Danish Journal of Geography, 106(2).
20. Girardet, 1992. EEA, two– third of all European now reside in towns or cities, Boston.
21. Gul, A., and G. 2006, Multi– criteria analysis for locating new urban forests: an example from Isparta, Turkey, journal of Urrban Foresty and Urban Greening. Vol. 5.
22. Savard, J., Clergeau, P., and Mennechez, G. 2000. Biodiversity concepts and urban ecosystem, Lanscape Urban Plann. 48: 131-142.
23. Shah Md. Atiqul Haq. 2011. Urban Green Spaces and an Integrative Approach to Sustainable Environment, Journal of Environmental Protection, No. 2., 601-608
24. Tarrant, M.C., and Cordell, H.K. 2002. Amenity values of public and private forests: examining the value-attitude relationship, Environ. Manage. 30(5): 692-703.
25. Werquin, A.C. et al. 2005. Green structure and urban planning: Final report of COST Action C!!. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities.
26. Yang Manlun, 2003. Suitability Analysis of Ursban Green Space System Based on GIS, international institute for geo-information science and earth observation enschede, the Netherlands.