تحلیل رابطه میان تراکم ساختمانی و سطح پایداری محلات شهر بابلسر

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی‌ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه مازندران

2 استاد گرروه جغرافیا و برنامه ریزی، دانشگاه مازندران

3 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی، دانشگاه مازندران

چکیده

افزایش روزافزون جمعیت شهری، محدودیت منابع و لزوم بهره وری عقلایی از امکانات موجود، اهمیت توجه به مقوله تراکم در شهرها را دوچندان می نماید. زیرا تعیین تراکم جمعیتی و ساختمانی از مهم‌ترین ابزارهای شهرسازی در راستای تعادل بخشی و ایجاد نظم در سیستم پیچیده شهری است. بر این اساس، لزوم نگرشی ریشه‌ای و عمیق به مبحث تراکم شهری و تاثیرات آن بر سایر پدیده‌های شهری بیش از پیش احساس می‌گردد. روش‌شناسی تحقیق حاضر مبتنی بر رویکردهای تحلیلی-توصیفی می‌باشد. به‌منظور گردآوری اطلاعات جهت بررسی تراکم ساختمانی از بلوک‌های آماری سال‌ 1395 مرکز آمار ایران استفاده شده است. همچنین برای ارزیابی سطح پایداری محلات شهر، با انجام یک تحقیق میدانی 384 پرسش نامه جهت گردآوری داده‌های مورد نیاز تکمیل گردید. در این پژوهش از روش‌های مختلفی آماری از جمله کروسکال والیس و آزمون دوجمله‌ای استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که اختلاف در بین گروه‌های تراکم ساختمانی، تفاوت معناداری دارد و میزان پایداری محله ای در نقاط متلف شهر بابلسر از لحاظ تراکم برابر نیست. در واقع می‌توان اینطور بیان نمود که بین محله‌ها با تراکم ساختمانی متفاوت از نظر پایداری کالبدی و زیست محیطی و اقتصادی تفاوت معناداری وجود دارد. محله‌های دارای ترکم متوسط ساختمانی از نظر پایداری کالبدی، زیست محیطی و اقتصادی از محلات کم و پرتراکم (ساختمانی) وضعیت بهتری دارند. اما از نظر پایداری اجتماعی-فرهنگی بین محله‌های دارای تراکم ساختمانی متفاوت، تفاوت معناداری وجود ندارد و وضعیت این بعد از پایداری با تراکم ساختمانی در محله‌ها ارتباطی ندارد. به طور کلی بابلسر از نظر پایداری در وضعیت مناسبی قرار ندارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Relationship between Construction Concentration and Sustainability Levels in Babolsar city

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Allahgholitabar Nesheli 1
  • Sedighe Lotfi 2
  • Golamreza MALEKSHAHI 3
1 Master of Science in Geography and Urban Planning, Mazandaran University, Babolsar
2 Professor of Geography and Urban Planning, Mazandaran University, Babolsar
3 Assistant Professor of Geography and Urban Planning, Mazandaran University, Babolsar
چکیده [English]

Today, achieving sustainable development and proper and sustainable construction density in the cities to improve the quality of life and improve the urban environment is considered as a necessity of urban development. The increasing urban population growth, resource constraints and the rational efficiency of existing facilities increase the importance of paying attention to the density of urban areas. Since demographic and construction densification is one of the most important means of urban planning in order to balance and create order in a complex urban system. Accordingly, the need for a deep and deep view of the topic of urban density and its effects on other urban phenomena is felt more than ever.The present research is analytical-descriptive. In order to collect information for the study of construction density, statistical blocks of 2011 were used. 384 questionnaires were also used to assess the sustainability of urban neighborhoods. In this study, various statistical methods including Kruskal Wallis and binomial test were used. The results of the research showed that there is a significant difference between the groups of construction density and the level of neighborhood stability in the cities of Babolsar is not equal in terms of density. In fact, it can be stated that there is a significant difference between neighborhoods with different construction densities in terms of physical, environmental and economic sustainability. Neighborhoods with average building density in terms of physical, environmental and economic sustainability are better than low-density (construction) and high-density (construction) neighboroods. However, in terms of socio-cultural sustainability between neighborhoods with different construction densities, there is no significant difference and the situation of this aspect of sustainability is not related to the density of construction in the neighborhoods. In general, Babolsar is not in a good position in terms of sustainability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Building density
  • Sustainability
  • Urban neighborhood
  • Babolsar

مراجع

منابع
1.اقبالی، هدی. 1387.  تاریخچه بلندمرتبه سازی در ایران، نشریه مسکن. شماره 23. صص 44-31.
2. امیر بانی، مسعود. 1392. معماری غرب: ریشه‌ها و مفاهیم، نشر هنر معماری قرن، صص 415-416.
3.بارتون، الیزابت، ویلیامز، کیتی، جنز، مایک.1379. شهر متراکم و پایداری شهری، ترجمه: فریده باروقی، فصلنامه مدیریت شهری، شماره چهارم، صص 14-25.
4.پاکزاد، جهانشگاه. 1389. مقالاتی در باب مفاهیم معماری و طراحی شهری، نشر آرمانشهر، صفحات 184.
5. پرتوی، پروین، پژمانفر، سالار. 1392. مدل تحلیلی تراکم ساختمانی پایدار (موردپـــــژوهی: منطـــقه یک شهر ارومیه محدوده خیابان دانشکده)، نشریه علمی-پژوهشی نامه معماری و شهرسازی، دوره پنجم، شماره 10، صص 68-47.
6.جمعه پور، محمود، نجفی، غلامرضا، شفیعان، سعید.1392. بررسی رابطه تراکم و پایداری اجتماعی در مناطق شهرداری تهران، جغرافیا و برنامه ریزی محیطی،شماره 4، صص 185-213.
7.حکمت نیا، حسن. 1388. برنامه ریزی فضایی توسعه پایدار شهری مورد شهر یزد، پایان نامه دکتری بـــه راهنمایی دکتر علی زنگی آبادی، دانشگاه اصفهان.
8.دانشپور، عبدالهادی، مهدوی نیا، مجتبی، غیائی، محمد مهدی. 1388. جایگاه دانش روانشناسی محیطی در ساختمانهای بلندمرتبه با رویکرد معماری پایدار، نشریه هویت شهر، سال سوم، شماره پنجم، صص 38-29.
9. راجرز، ریچارد. 1392. شهرهای پایدار برای سیاره ای کوچک، مترجم: خسرو افضلیان، ناشر: کتابکده کسری، صفحات 192.
10.رفیعی، مینو.1380. تراکم در شهرها، مجله شهر، شماره هجدهم، صص 58-47.
11. زیاری، کرامت‌الله. 1380. توسعه پایدار و مسوولیت برنامه ریزان شهری در قرن بیست و یکم، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، دوره صد و شصتم، شماره 160، صص 385-371.
12.سروش، فهیمه، رحمانی، سحر، آجیلیان ممتاز، شیوا. 1392. تاثیرات بلندمرتبه سازی بر بافت پیرامون با توجه به اهداف توسعه پایدار شهری. نمونه موردی: پروژه باران1(منطقه 9 شهر مشهد، اولین همایش ملی جغرافیا، شهرسازی و توسعه پایدار.
13. شماعی، علی، جهانی، رحمان. 1390. بررسی اثرات توسعة عمودی شهر بر هویّت محلّه ای(مطالعه موردی منطقه 7 تهران)، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، دوره دو، شماره شش، صص 82-73.
14.عزیزی، محمدمهدی. 1382. تراکم در شهرسازی: اصول و معیارای تعین تراکم شهری، انتشارات تهران، صفحات 105.
15.عزیزی، محمد مهدی. 1385. محله مسکونی پایدار، مطالعه موردی نارمک، هنرهای زیبا، شماره 27، صص 46-35.
16.عزیزی، محمدمهدی، معینی، مرجانه. 1390. تحلیل رابطه بین کیفیت محیطی و تراکم ساختمانی (مطالعه موردی: شهرک گلسار-رشت)، نشریه هنرهای زیبا، شماره 45، صص 16-5.
17.فرهودی، رحمت‌اله، محمدی، علیرضا. 1380. تاثیر احداث ساختمان‌های بلند مرتبه بر کاربری‌های شهری، پژوهش‌های جغرافیایی، شماره چهل و یک، صص 82-71.
18.قدمی، مصطفی، میرکتولی، جعفر، مهدیان بهنمیری، معصومه، محمدی، سحر. 1390. مطالعه و بررسی روند و گسترش کالبدی- فضایی شهر بابلسر با استفاده از مدل‌های آنتروپی شانون و هلدرن، مجله مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه‌های انسانی، دوره 6، شماره 16، صص 133-115.
19.گلکار،کوروش. 1390. آفرینش مکان پایدار (تاملاتی در باب نظریه طراحی شهری) ، انتشارات: دانشگاه شهید بهشتی، صفحات 532.
20.نوریان، فرشاد، عبدالهی ثابت، محمدمهدی. 1387. تبیین معیارها و شاخص‌های پایداری در محله مسکونی، تشریه شهرنگار، شماره 50، 63-49.
21. Bentley, I., Alcock, A., Murrain, P., Mcglynn, S., and Smith, G. 2003. Responsive Environments. (M. Behzadfar, Trans.). Tehran: Iran University of Science and Technology.
22.Choguill, C.L. 2008. Developing sustainable neighbourhoods, Habitat International.
23. Dempsey, N. Brown, C., and Bramley, G. 2012. The key to sustainable urban development in UK cities? The influence of density on social sustainability, Progress in planning, 77(3): 89-141.
24.Richardson, H.W., Bea, C.H.C. and Baxamusa, M. 2000. «Compact Cities in Developing Contries, Assessment and Imlication» in M. Jenks and R. Buges (eds). Compact Cities, Sustainable Urban Forms for Develoing Countries, Spon Press, NewYork.
25.STAMPS, A.E. 1991. Public preferences for high rise buildings: stylistic and demographic effects. Perceptual and Motor Skills. (72): 839-844.
 
مجله آمایش جغرافیایی فضا
دوره 10، شماره 36
شهریور 1399
صفحه 163-178

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار