بررسی وضعیت گردشگری روستایی و نقش آن در توسعۀ روستایی. مطالعۀ موردی: روستاهای شهرستان‌های املش و رودسر

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 دانشیار جغرافیای انسانی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

3 استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

       امروزه توجه به موضوع گردشگری امتیازات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست­محیطی قابل ملاحظه‌ای برای نواحی روستایی و کمتر توسعه یافته از طریق توسعۀ درآمدی و زیرساختی ایجاد می­نماید و از طرف دیگر با اتکا به ویژگی‌ها و تأثیرات خود می­تواند به گونه‌ای کاملاً مؤثر در تحرک و پویایی بخش‌های مختلف اقتصادی جوامع محلی، به توسعۀ نواحی روستایی کمک نماید. براین­اساس، این پژوهش با هدف تبیین نقش گردشگری در توسعۀ روستایی و با تأکید بر کارآفرینی بر روی روستاهای شهرستان­های املش و رودسر به دنبال پاسخ به این پرسش است که گردشگری روستایی چگونه می­تواند زمینۀ توسعۀ نواحی روستایی را فراهم کند؟ از این منظر، این پژوهش  با روش توصیفی- تحلیلی از طریق گردآوری اطلاعات به تکمیل پرسش­نامه در قالب طیف لیکرت طراحی شده و پرسش­های پژوهش از طریق نرم­افزار آماری SPSS و EXCEL  و نقشه­ها با استفاده از نرم‌افزارARC GIS  تهیه شده­اند. جامعۀ آماری این پژوهش 14 نقطۀ روستایی است، که از آن میان 383 نفر از سرپرستان خانوار روستایی به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که بین گردشگری و توسعۀ روستایی در سطح روستاهای مورد مطالعه یک نوع رابطۀ مستقیم وجود دارد؛ همچنین از طریق بررسی ضریب همبستگی اسپیرمن بین افزایش درآمد، ایجاد اشتغال، تحولات فرهنگی، افزایش تعاملات اجتماعی، افزایش آلودگی‌های زیست­محیطی و تغییرات کالبدی –فضایی در محدودۀ مورد مطالعه همبستگی وجود دارد. از طرفی نتایج تحلیل نشان می‌دهد، متغیری که بیشترین واریانس توسعۀ روستایی منطقه را تبیین می‌کند بُعد اقتصادی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Survey of Rural Tourism status and its Role in Rural Development with Emphasis on Entrepreneurship (Case study: The villages of Amlash and Rudsar)

نویسندگان [English]

  • Hassan Habibi Kaveshkouhi 1
  • Rahmatollah Monshizade 2
  • Mohammad Taghi Razavian 3
1 Ph.D. Condidate in Geography & Rural Planning , Faculty of Earth Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Dep. Of Human Geography, Faculty of Earth Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
3 Professor, Dep. Of Geograghy & Urban Planning, Faculty of Earth Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Nowadays tourism creates considerable subjects, economic, socio-cultural and biological advantages for rural and under-developed areas through income and infrastructural development, and on the other hand relying on its features and effects it can help in terms of movement and motion of various parts of rural economy in an effective way. Thus, the current study has been conducted with the aim of specifying the role of tourism in rural development and insisting on the impact of entrepreneurship on the villages of Amlash and Roudsar cities, so as to find the answer to this question that how rural tourism can provide the basis for the development of the rural areas? . Based on this perspective, the current study adopts descriptive approach and an analysis has been designed through gathering information to fill out a questionnaire in framework of Likert Spectrum, and the questions of the research has been provided through the SPSS and EXCEL statistical software. The statistical society of this study are 14 rural spots, among which 383 people out of the heads of rural families have been chosen as sample. The results indicate direct connection between tourism and rural development in eastern villages of Guilan province. There is also a correlation among income, creating job opportunities, cultural developments, enhancing social changes, raising environmental and biological pollutions and spatial modifications in the area of study through Sperimen correlation rate. On one side, the results of the study indicate that, the variable expressing the most variance of rural development is the economic factor.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rural Tourism
  • Rural development
  • Entrepreneurship

مراجع

  1. ازکیا، مصطفی و کامور نجمه.1392. توسعه پایدار گردشگری روستایی در روستای چاشم شهرستان مهدی شهر. مطالعات توسعه اجتماعی ایران، دوره پنجم، شماره سوم، تهران.
  2. ایمنی قشلاق، سیاوش. ­1388. نقش گردشگری در توسعه کارآفرینی جوانان روستایی(مطالعۀ موردی: روستای کندوان، دهستان سهند شهرستان اسکو). پایان­نامه کارشناسی ارشد به راهنمایی دکتر محمدرضا رضوانی، دانشکده رشته جغرافیا و برنامه روستایی، دانشگاه تهران.
  3. پورطاهری،مهدی. 1389.کاربرد روش­های تصمیم‌گیری چندشاخصه در جغرافیا. چاپ اول، تهران، انتشارات سمت.
  4. جمعه‌­پور، محمود و نرجس کیومرث. 1391. بررسی اثرات گردشگری بر دارایی­ها و فعالیت­های معیشتی مردم در چارچوب معیشت پایدار گردشگری (مطالعۀ موردی: روستای زیارت). فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، سال هفتم شماره 17، تهران.
  5. دادورخانی، فیصله و محمدرضا رضوانی و سیاوش ایمنی قشلاق و خدیجه بوذرجمهری .1390. تحلیل نقش گردشگری در توسعه‌ی ویژگی‌های کارآفرینانه و گرایش به کارآفرینی در بین جوانان روستایی(مطالعه‌ی موردی: روستای کندوان و اسکندران شهرستان اسکو). پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره 43، شماره 4، تهران.
  6. رحمانی، بیژن و پروین خدادادی.1391. ارزیابی پیامدهای گسترش خانه‌های دوم گردشگری بر ساختار روستاها (مطالعه موردی: روستاهای ییلاقی جواهرده رامسر). جغرافیایی فضای گردشگری، دوره اول، شماره سوم، ملایر.
  7. زرافشانی، کیومرث. لیدا شرفی و شهپر گراوندی و پرستو قبادی.1392. بررسی اثرات توسعه گردشگری در ارتقاء و شاخص‌های اقتصادی-اجتماعی نواحی روستایی (مورد: منطقه گردشگری ریجاب در استان کرمانشاه). اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال سوم، شماره سوم، تهران.
  8. شمس‌الدینی، علی.1389. گردشگری روستایی راهکاری سازنده برای توسعه روستایی نمونه موردی: روستایی فهلیان. مسکن و محیط روستا، جلد 29، شماره 131، تهران.
  9. عنابستانی، علی اکبر. عباس سعیدی و حسن درویشی. 1391. بررسی آثار اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی توسعه گردشگری در سکونتگاه‌های روستایی از دیدگاه گردشگران، روستائیان(مطالعه موردی: دشت ارژن- فارس). برنامه ریزی فضایی (جغرافیا)، سال دوم، شماره دوم، اصفهان.

10. غنیان، منصور و فضیله خانی و لیلا بقایی. 1390. ارزیابی فضای کارآفرینی در گردشگری روستایی (مطالعۀ موردی: منطقۀ اورامان). فصلنامه پژوهش های روستایی، دوره دوم، شماره 3 (پیاپی 7)، تهران.

11. فرجی­سبکبار، حسنعلی و منصور رضاعلی.1388. مقایسه مدل‌های گسسته و پیوسته مکانی مطالعۀ موردی:مکان­یابی محل واحدهای تولید روستایی بخش طرقبه. فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره67، تهران.

12. قدیری معصوم، مجتبی. سیدحسن مطیعی لنگرودی و حسن مهرپویا.1392. تبیین اثرات کالبدی گردشگری بر نواحی روستایی(مورد پژوهش: دهستان بیرون بشم-بخش کلاردشت). برنامه ریزی و توسعه گردشگری، دوره دوم، شماره پنجم، ساری.

13. قنبری، سیروس. مریم قاسمی و مرضیه پورچوپاری.1392. بررسی اثرات گردشگری بر توسعه روستایی از دیدگاه جامعه میزبان. آمایش جغرافیایی فضا، دوره سوم، شماره نهم، گرگان.

14. کرمی بنماران، زهرا. منصور غنیان و بهمن خسروی‌پور و مسعود برادران.1392. زمینه یابی فعالیت بنگاه‌های اقتصادی کوچک و متوسط با محوریت گردشگری روستایی در بخش کن استان تهران. برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، دوره دوم، شماره پنجم، ساری.

  1. کلانتری، خلیل.1391. مدل­های کمی در برنامه ریزی (منطقه­ای، شهری و روستایی). چاپ اول. تهران، انتشارات فرهنگ صبا.

16. کیوانی­زاده، سلیمه­ .1392. نقش گردشگری در کارآفرینی روستایی(دهستان شیرکوه، شهرستان تفت)، رساله کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی. استاد راهنما: دکتر سیروس قنبری. دانشگاه سیستان و بلوچستان، دانشکده جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، گروه جغرافیای انسانی.

17. مرکز آمار و اطلاعات سازمان برنامه و بودجه استان گیلان.1396. سالنامه آماری استان گیلان سال 1394. چاپ اول. تهران، انتشارات سازمان برنامه و بودجه کشور.

18. مشیری، سیدرحیم و سیداحمد سیدابوسعیدی.1390. نقش اکوتوریسم در توسعه‌ی پایدار و روستایی مطالعه‌ی موردی طرقبه(خراسان رضوی). دانشنامه جغرافیا، پیاپی 82، تهران.

19. مطیعی لنگرودی، سیدحسن و ماهره نصرتی.1390. امکان سنجی توسعه گردشگری در نواحی روستایی از دیدگاه گردشگران (بخش کرگانرود شهرستان تالش). جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، دوره بیست و دوم، شماره یکم، اصفهان.

20. میرکتولی، جعفر و راضیه مصدق.1389. بررسی وضعیت گردشگری روستایی و نقش آن در رونق اقتصادی مورد دهستان استرآباد جنوبی، شهرستان گرگان. مجلۀ مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، سال دوم، شماره هفتم، اصفهان.

  1. میرزایی، رحمت.1388. تاثیر توسعه گردشگری روستایی بر اشتغال در منطقه اورامانات کرمانشاه. روستا و توسعه، دوره دوازدهم، شماره چهارم، تهران.
  2. ناهید، مجتبی­.1388. چیستی و چرایی کارآفرینی و کارآفرینی سازمانی در یک نگاه. مجله بررسی‌های بازرگانی، شماره 34، تهران.

23. نجمی، سیمین و مجید ولی شریعت پناهی.1389. نقش گردشگری در توسعه پایدار روستایی(مطالعه موردی: دهستان لواسان کوچک، بخش لواسانات). فصلنامه جغرافیایی سرزمین، دوره هفتم، شماره یکم، تهران.

  1. Ateljevic, Jovo. 2008. Tourism Entrepreneurship and Regional Development: Example from New Zealand. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, Vol. 15, No. 3, Bradford.
  2. Bredvold, Randi,Per Skålen.2016. Lifestyle entrepreneurs and their identity construction: A study of the tourism industry. Tourism Management, Vol 56, P: 96, Exmouth.
  3. Dwivedi, Amit Kumar & Nivedita Dwivedi.2016. Agri-tourism entrepreneurship: a tool to rural development. Available at SSRN2869642.
  4. Dohar Bob M. Situmorang, Isti . Raafaldini Mirzanti. 2012. Social entrepreneurship to develop ecotourism, International Conference on Small and Medium Enterprises Development with a Theme “Innovation and  Sustainability in SME Development, pp: 398 – 405. Kuta bali.
  5. Hall, Colin Michael & John Michael Jenkins. 2004. Tourism and public policy. In A. Lew, C. M. Hall, &A. M. Williams (Eds.),A companion to tourism(pp. 526-540). Oxford: Blackwells.
  6. Jadidi,Omid , Tang Sai Hong, Fateme Firouzi, rosnah mohd yusuff & norhayah zulkifli.2008. Topsis and fuzzy multi-objective integration for supplier selection problem. Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering, 31(2), 762-769. Selangor.
  7. Mastura Jaafar. Abdul-Rashid Abdul-Aziz , Siti Aishah Maideen & Siti ZalehaMohd.2011. Entrepreneurship in the Tourism Industry: Issues in Developing Countries, International Journal of Hospitality Management, 30 (4), pp: 827-835. Birmingham.
  8. Jakovic, Bozidar and Dejan Tubić and Matina Durovic .2015. Sustainable Development of Rural Tourism by Developing New and Authentic Tourism Product. 3rd International Scientific Conference Tourism in Southern and Estern Europe. Opatija.  
  9. Kosmaczewska, Joanna.2008. The relationship between development of agrotourism in Poland and the local community potential. Studies In Physical Culture and Tourism, 15(2): 141-148.Warsaw
  10. Lordkipanidze, Maia. han brezet & Mikael Backman .2005. The entrepreneurship factor in sustainable tourism development. Journal of Cleaner Production, 13(8), 787-798. Amsterdam.
  11. Mace, David.2005. Factors motivating agritourism entrepreneurs. In Risk and Profit Conference, Manhattan, Kansas.
  12. Mihailovic, Bozo and Moric Iljia .2012. The role marketing philosophy in rural tourism development. Tourism & Hospitality Management, Vol. 18, Opatija.
  13. Pease. Wayne. and Michelle Rowe & Malcom Cooper .2007. Information and communication technologies in support of the tourism Industry.Igi Global.london.
  14. Songkhla, T Na & B Somboonsuke.2012. Impact of agro-tourism on local agricultural occupation: A case study of Chang Klang district, Southern Thailand. Journal of Agricultural Technology 8.4 : 1185-1198. Bangkok.
  15. Stavrolakis, Dimitrios, Stefanos Karagiannis, Roido Mitoula & Papagrigoriou, A.2013. Female entrepreneurship and agritourismcooperatives in the Greek periphery: an overview. American Journal of Economic and Business Administration, 5(4), 129.Dubai.
  16. Weibing zhao, J. R, brent Ritchie, Charlotte M. Echtner .2011.social capital and tourism entrepreneurship . Annals of Tourism Research, Volume 38, Issue 4. London.
  17. woods, Michael .2011. New directions in rural studies?. Journal of Rural Studies, 1(28), 1-4. Nottingham.
  18. Yang, Li. 2016. Tourism Development and Quality of Life". Tourism Travel and Research Association: Advancing Tourism Research Globally.2. Available at http://Scholarworks.umass.edu/ttra/2012/oral/2

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار