ارزیابی شاخص‌های توسعه پایداری گردشگری در جوامع میزبان مطالعه موردی : شهرساری

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

تهران

چکیده

در دو دهه اخیر با ظهور پارادایم توسعه پایدار در ادبیات گردشگری معاصر در سپهر علمی و اجرایی در سطوح مختلف ملی و بین المللی نگرانی‌های فراینده ای در خصوص تاثیرات نامطلوب و مخرب گردشگری مطرح شد. لذا مطالعات و اقدامات تجربی زیادی برای عملیاتی کردن مفهوم توسعه پایدار و مدل‌های ارزیابی آن صورت پذیرفته است. اما علی رغم تمام این اقدامات نتایج حاصل از پیشرفت به سوی پایداری مطلوب نبوده است. از طرف دیگر مطالعات نخستین در کشور نیز حاکی از وجود چالش‌های عمده در جهت دستیابی به پایداری توسعه گردشگری بویژه در شهرهای شمالی کشور می‌باشد. لذا پژوهش حاضر با هدف «ارزیابی شاخص‌های توسعه پایدار گردشگری در شهر ساری» است. نوع تحقیق کاربردی – توسعه‌ای و روش تحقیق اسنادی- پیمایشی که برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز از ابزار پرسشنامه و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از تحلیل‌های رگرسیون خطی، همبستگی و آنالیز درختی استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که شاخص پایداری اکولوژیکی در بازه کمتر مساوی 8 تا بیشتر از 14 به‌عنوان ضعیف‌ترین وضعیت ازلحاظ پایداری گردشگری در شهر ساری و بعد پایداری اقتصادی با بازه میانگینی قوی‌تر یعنی کمتر مساوی 13 تا بیشتر از 16 دارای وضعیت مناسب‌تری از دیدگاه شهروندان جهت دستیابی به پایداری ارزیابی‌شده است. همچنین بررسی‌ها نشان داد که همبستگی درونی بین شاخص‌های پایداری گردشگری شهری در ساری از ارتباط معناداری برخوردار است، که دراین ‌بین شاخص پایداری اکولوژیکی با پایداری اجتماعی و سیاسی و اقتصادی ارتباط درونی ضعیف‌تری داشته است. همچنین نتایج مدل برازش آنالیز رگرسیونی نشان داده که ابعاد شش‌گانه پایداری در شهر ساری تغییرات محسوسی ایجاد کرده‌اند که این آزمون تایید می‌شود. در خاتمه برای بهبود وضع موجود راهکارهای ارائه شده که نیازمند توجه جدی مدیران و برنامه ریزان شهری و منطقه‌ای می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Sustainable Tourism Development Indicators on host communities Case Study: Sari

نویسندگان [English]

  • Ahmad Pour ahmad
  • mahnaz hoseini
  • amin safdari molan
چکیده [English]

Evaluation of Sustainable Tourism Development Indicators on host communities Case Study: Sari
Abstract:
In tow past decades the coming of stable paradigm development in modern tourism background at performing and scientific of national and international levels have made some increasing warning about the harmful and destructive effects of the tourism. So lots of experimental researches and actions have been done on making the ongoing development performable and using it’s evaluating models, but despite of these actions, all of results of development to being stable has not been successful. In other hand the first studies in country revealed some dominant challenges at accessing to stability of tourism development especially at the northern cities of country. "The purpose of this study was to assess the dimensions of the urban tourism development in the city of Sari. Applied research and development – type of research methodology documents collection is to collect the required information from the questionnaire and to analyze information, linear regression analysis, correlation and analysis of the tree were used. The results of the findings of the study indicate that the ecological sustainability index in the range of 8-14 more than the less equal as the weakest condition be the sustainability of tourism in the city of Surrey and later economic stability with stronger means less moving interval equal to more than 13 to 16 have the status of a more appropriate from the perspective of the citizens to achieve the sustainability assessment. It also showed that the correlation between internal urban sustainability indicators in tourism in Surrey has a significant relationship, that between the social and ecological sustainability index with the political and economic stability of internal communication have more weak. As well as the results of the analysis show that the regression model fitted to the dimensions of the six wings of the sustainability in the Sari, the changes have created that appreciably this verification test. Finally, to improve the status quo offered solutions that require serious attention managers and urban and regional planners.
Key words: Tourism, Sustainable Tourism, Sustainable Tourism Development Indicators and Sar

کلیدواژه‌ها [English]

  • tourism
  • Sustainable Tourism
  • Sustainable Tourism Development Indicators and Sar
  1. تیموری، راضیه، کرمی، فریبا، تیموری، زینب، صفدری، امین. 1393. عواملمؤثربرگردشگریمکان‌هایتاریخیشهری نمونۀموردی:بازارتاریخیکلانشهرتبریز، گردشگریشهری،دورة 1،شمارة 1،زمستان1393، ص63-78.
  2. حافظ نیا، محمدرضا1389.مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی. سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی
  3. حیدری، تقی، رشیدی ابراهیم حصاری، اصغر و تولایی، سیمین1392. ارزیابی قابلیت­های گردشگری شهر زنجان و راهبردهای توقیت جذب گردشگر، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات مدیریت گردشگری، سال هشتم، بهار، صص 57-29.
  4. درگاه الکترونیکی شهرداری ساری،1394،به نشانی آدرس اینترنتی: http://www.saricity.ir
  5. زنگی‌آبادی، علی، محمود ضیایی، هیمن بایزیدپور و اسفندیار کهزادی 1389. تحلیلی بر وضعیت امکانات و تسهیلات گردشگری استان کردشتان از دید گردشگران، فصلنامه علمی– پژوهشی جغرافیای انسانی، سال دوم، شماره 4.
  6. ساروخانی، باقر 1373. روش­های تحقیق در علوم اجتماعی: اصول و مبانی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. جلد اول. چاپ چهارم.
  7. ساروخانی، باقر،1382. روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی جلددوم،تهران:پژوهشگاهعلومانسانیومطالعاتفرهنگی،چاپچهارم .
  8. سرشماری عمومی نفوس و مسکن، مرکز آمار ایران، 1394. 
  9. شجاعی، منوچهر و نورالدین. 1386. بررسی سیاست‌های دولت در صنعت گردشگری و ارایه الگوی توسعه پایدار صنعت گردشگری کشور، فصلنامه دانش مدیریت، سال 20، شماره 78.

10. ضرابی، اصغر، جبار علیزاده اصل و عیسی بهاری.1393.تحلیلی بر زیرساخت­های گردشگری در مقصد اکوتوریستی بند ارومیه با استفاده از روش SWOT،جغرافیا و برنامه ریزی تابستان 1393 شماره 48.

11. ضرابی، اصغر، علیزاده اصل، جبار و عیسی. 1393.تحلیلی بر زیرساخت­های گردشگری در مقصد اکوتوریستی بند ارومیه با استفاده از روش SWOT، جغرافیا و برنامه ریزی تابستان 1393، سال 18، شماره 48.

  1. عظیمی، ناصرعلی. 1388. مدیریت گردشگری و توسعه پایدار مطلوب اکولوژیکی، فصلنامه علوم محیطی، شماره6.
  2. عظیمی، ناصرعلی. 1388. مدیریت گردشگری و توسعه پایدار مطلوب اکولوژیکی، فصلنامه علوم محیطی، دوره 6، شماره4.
  3. غریبی، ابوطالب و حامد درخشیده. 1390. اکوتوریسم و توسعه پایدار، همایش گردشگری و توسعه پایدار.

15. قادری، اسماعیل. 1382. نقش گردشگری روستایی در توسعه روستایی پایدار، رساله دوره دکتری گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس، استاد راهنما: عبدالرضا رکن‌الدین افتخاری

  1. قدمی و علیقلی زاده فیروزجانی. 1391. ارزیابی توسعه گردشگری مقصد در چارچوب پایداری، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 27 شماره اول.

17. قرخلو، مهدی، مهدی رمضان زاده لسبوئی و جواد گلین شریف دینی. 1388. اثرات زیست محیطی گردشگری بر سواحل شهر رامسر، فصلنامه پزوهشی جغرافیای انسانی، سال اول شماره سوم.

18. کاظمی، علی، علی صنایعی، بهرام رنجبریان و کریم آذربایجانی. 1389. شناسایی مزیت­های رقابتی در صنعت گردشگری به منظور جذب گردشگران خارجی مورد مطالعه اصفهان، مطالعات و پزوهشهای شهری و منطقه ای، سال دوم شماره پنج.

  1. کاظمی، مهدی، اسماعیلی، محمودرضا و فیروزی، اله‌یاربیگی1391. تدوین و اولویت­بندی استراتژی‌های مناسب توسعه­ی گردشگری پایدار (مطالعه موردی:ساتان لرستان)، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، سال هفتم، شماره 19، پاییز، صص89-69.

20. مبهوت، محمدرضا و نرگس قدمگاهی. 1392. ارائه راهکارهای جهت توسعه پایدار گردشگری شهر چناران با استفاده از مدل سوات»، همایش معماری و شهرسازی و توسعه پایدار، مشهد.

21. محسن، رضاعلی. 1388. گردشگری پایدار در ایران: کارکردها، چالش­ها و راهکارها، فصلنامه علمی-پژوهشی فضای جغرافیایی، سال نهم، شماره 28، صص 171-149.

  1. محسن، رضاعلی. 1388. گردشگری پایدار در ایران: کارکردها، چالش­ها و راهکارها، فصلنامه علمی – پژوهشی فضای جغرافیایی، سال نهم، شماره 28.

23. معنی فر، مریم و رویا معارف دوست. 1390.ارزیابی تاثیرات منطقه گردشگری شاندیز مشهد بر محیط زیست با هدف تحقق توسعه پایدار، همایش گردشگری و توسعه پایدار.

24. موسایی، میثم، سمیه‌هاشمی و میترا ابراهیمی. 1391. بررسی جامعه شناختی توسعه پایدار گردشگری در ایران، موانع، چالش­ها و راهکارها، فصلنامه تخصصی علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی – واحد شوشتر.

25. نیک­بین، مهتا و کرمی، مهرداد.1391. بررسی پایداری اجتماعی- فرهنگی توسعه گردشگری (مطالعه موردی: جزیره کیش)، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره پنجم، شماره 2،صص158-137.

  1. Altinay Mehmet, HussainKashif. 2005. Sustainable tourism development: a case study of North
  2. Cyprus, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 17 (3): 272–280.
  3. Fazenda, N., Da silva, F.N. and Costa, C. 2010. Douro Valley Tourism Plan; The plan as part of a sustainable tourist destination development pricess, Journal of World Hospitalitv and tourism.2(4):428-440.
  4. Franklin, J.F.1997. Ecosystem management: an overview. In: Boyce, M.S., Haney, A. (Eds), Ecosystemmanagement: Applications for Sustainable Forest and Wildlife Resources. YaleUniversity press, New Haven, CT.
  5. G.KO, James, 2001. Assessing Progress of Tourism Sustainability, Elsevier Science Ltd. All rights reserved, Annals of Tourism Research, 28(3): 817–820.
  6. John J.Pigram and Salah Wahab.2005.Sustainable tourism in a changing world, tourism, development and growth; The Challenge of Sustainability, Edited by Salah Wahab and John J.Pigram, London and New York.
  7. Lai, P. andNapal, S.K. 2006.”Local perspectives of ecotourism development inTawushan Nature Reserve, Taiwan”. Journal of Tourism Management, Vol.27.
  8. Mason, M.C.and Deventer Borg, J. 2002. Sustainable Tourism Development in Rural Areas, The case if the Dolomite Basin, Italy.
  9. Morales S.A. 2007. “Ecotourism in Mexico”, A Thesis Submitted in Conformity with the Requirements Forth Degree of Master of Laws (LLM), Graduate Department of Law, in the University of Toronto.
  10. Richard, Gerg, Hall, Derek. 2000.Tourism and Sustainable Community Development, Routledge publication.
  11. Walpole, M.J. andGoodwin, H.J. 2000.”Local Economic Impacts of Daragon inIndonesia”. Journal of Annals of Tourism Research, 27(3).
  12. World Tourism organization, 1993. Indicators for the Sustainable Management of Tourism, Report of the international Working Group on Indicators of Sustainable Tourism to the environment committee