سنجش و رتبه‌بندی شاخص‌های توسعه فرهنگی در شهرستان‌های استان گستان

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی گردشگری، موسسه آموزش عالی حکیم جرجانی گرگان

2 دانشجوی کارشناسی‌ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه گلستان

3 کارشناس علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان

چکیده

بی‌شک بالاترین و والاترین عنصری که در موجودیت هر جامعه دخالت اساسی دارد، فرهنگ آن جامعه است. اساسا فرهنگ هر جامعه، هویت و موجودیت آن جامعه را تشکیل می-دهد و با انحراف فرهنگ، هر چند جامعه از بعد‌های اقتصادی، سیاسی، صنعتی و نظامی قدرتمند و قوی باشد، اما پوچ و میان تهی است. همه مکاتب بشری و نظام‌های سیاسی، اندیشه توسعه را به عنوان تلاش برای تعالی جامعه پذیرفته‌اند و هیچ جامعه و نظامی نیست که بخواهد و یا بتواند از سطح معین و ثابتی از فرهنگ مادی و غیر مادی متوقف شود. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی میزان توسعه‌یافتگی شهرستان‌های استان گلستان بر مبنای 30 شاخص فرهنگی در سال 1392، می‌باشد. نوع تحقیق کاربردی و از لحاظ روش‌شناسی، توصیفی- تحلیلی محسوب می‌شود. اطلاعات مورد نیاز برای انجام پژوهش، از طریق مطالعات اسنادی و کتابخانه‌ای بدست آمده‌اند و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزار آماری Excel و برای رتبه‌بندی شهرستان‌ از تکنیک‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره VIKOR ، SAW ,TOPSISو ادغام نتایج با تکنیک کپ‌لند استفاده گردید. همچنین برای امتیازدهی از روش آنتروپی شانون استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، 14 شهرستان استان گلستان بر اساس آخرین تقسیمات سیاسی- اداری می‌باشد. نتایج حاصل از این پژوهش بر اساس تکنیک ادغام کپ‌لند نشان می‌دهد که ، 28/14 درصد شهرستان‌ها برخوردار، 42/71 درصد نیمه برخوردار و 28/14 درصد در رده شهرستان‌های محروم قرارگرفتند. بنابراین بیشتر شهرستان‌های استان در سطح شهرستان‌های نیمه‌برخوردار و محروم قرار گرفته‌اند که نشان می‌دهد در توزیع شاخص‌های مختلف توسعه در سطح استان نابرابری زیادی وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluating and ranking the indicators of cultural development in the city Gstan

نویسندگان [English]

  • mohamad bagher masodi 1
  • ebrahim moamari 2
  • farhad moammari 3
چکیده [English]

Undoubtedly, the highest and most sublime element that is fundamental interference in the existence of the society, culture and society. Basically culture of each community, identity and existence of society and the diversion of culture, though society from the economic, political, industrial and military is powerful, but is empty and hollow.
No doubt all human doctrines and political systems, the Android development community have agreed to strive for excellence and do not want or can society and system of a fixed level of material and spiritual culture is stopped. The main objective of this study was to evaluate the development of the city based on 30 indicators of cultural Golestan in 1392, is. Applied research and in terms of methodology, is analytical. Information needed for research, through documentary and library have been obtained and analyzed data from Excel software and to rank the city of techniques MCDM VIKOR, SAW, TOPSIS and integrate the results with the technique Cup Land was used. Also the rate of Shannon entropy method is used. The study, based on 14 city Golestan province is the political-administrative divisions. The results of this study, according to Copeland method shows that the city was 28/14 percent, 42/71 percent and 28/14 percent had smoked in the category were deprived city. So most of the city's poor and half are in the city that shows the distribution of various indicators of development in the province, there are many inequalities.

Keywords :The cultural, technical TOPSIS, VIKOR, cultural indicators, Golestan province.

Keywords :The cultural, technical TOPSIS, VIKOR, cultural indicators, Golestan province.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The cultural
  • technical TOPSIS
  • VIKOR
  • cultural indicators
  • Golestan province
  1. زکیا، مصطفی و غلامرضا غفاری. 1384. جامعه شناسی توسعه. انتشارات کیهان، چاپ پنجم، تهران.
  2. اصغرزاده، علی. رجب حسانی و فرهاد ولی­پور. 1390. ارزیابی عملکرد مدیران با به کارگیری روش 360 درجه و تکنیک تصمیم­گیری ویکور، مطالعات مدیریت صنعتی، 9(23): 21-48.
  3. افضلی، رسول. 1387. جغرافیای فرهنگی دولت سرزمینی در ایران، پژوهش­های جغرافیای انسانی، شماره66، تهران.
  4. اکبری، نعمت‌اله و زاهد مرادی. 1387. بررسی اقتصادی و تعیین اولویت­های سرمایه‌گذاری صنعتی استان کردستان، پژوهشنامه­ی علوم انسانی و اجتماعی علوم اقتصادی، سال هشتم، شمار 3، پیاپی 30. پاییز.
  5. امیری، مهدی. 1386. تصمیم­گیری گروهی برای انتخاب ابزار ماشین با استفاده از روش ویکور فازی. مطالعات مدیریت صنعتی، 6(16)، 167-188.
  6. امین بیدخت، علی‌اکبر. 1385. رتبه‌بندی سطح توسعه یافتگی شهرستان­های استان سمنان. مجله آموزش جغرافیا، دوره بیست و یکم، شماره 10، انتشارات وزارت آموزش و پرورش.
  7. بزاززاده، مهدی، هاشم دادش­پور و شریف مطوف. 1393. بررسی و تحلیل عوامل کلیدی موثر بر توسعه منطقه­ای با رویکرد آینده­نگری منطقه­ای (مطالعه موردی: استان آذربایجان غربی). برنامه­ریزی فضایی، سال چهارم، شماره دوم، تابستان، صص 47-104.
  8. تقوایی، مسعود. اکبری، محمود. 1388. تحلیل فضایی شاخص­های توسعه در مادرشهر­های منطقه­ای ایران، جغرافیا، شماره 21.
  9. تودارو، مایکل. 1387. توسعه اقتصادی در جهان سوم (غلامعلی فرجادی)، تهران، انتشارات کوهسار.
  10. حاتمی نژاد، حسین و سمیرا نوذری. 1385. دیدگاه جغرافیای فرهنگی و شهر. مجله سپهر، دوره پانزدهم، شماره پنجاه و نهم.
  11. حکمت نیا، حسن. میر نجف موسوی. 1385. کاربرد مدل در جغرافیا با تاکید بر برنامه­ریزی شهری و ناحیه‌ای. علم نوین.

12. رضوانی، محمدرضا. 1383. سنجش و تحلیل سطوح توسعه یافتگی نواحی روستایی در شهرستان سنندج. مجله جغرافیا و توسعه ناحیه­ای، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، شماره سوم.

13. رضوانی، محمد­رضا. بهمن صحنه. 1382. سنجش سطوح توسعه یافتگی نواحی روستایی با استفاده از روش منطق فازی مطالعه موردی: دهستان­های شهرستان­های بندرترکمن. روستا و توسعه، شماره دوم.

14. زیاری، کرامت­الله. اسحاق جلالیان. 1387. مقایسه شهرستان­های استان فارس بر اساس شاخص­های توسعه 1355-1375. جغرافیا و توسعه، شماره 11، صص77-96.

  1. زیاری، کرامت­اله. 1379. سنجش درجه توسعه یافتگی فرهنگی استان­های ایران. مجله نامه علوم اجتماعی، شماره 16.
  2. سالنامه آماری استان گلستان. 1392. استانداری استان گلستان.

17. سرخ­کمال،کبری. مریم بیرانوند­زاده، و سیدمحمود زنجیر­چی. 1390. سطح­بندی شهرستان­های استان خراسان رضوی از لحاظ مولفه­های توسعه یافتگی فرهنگی. مجله برنامه­ریزی فضایی، سال اول، شماره دوم، 95-108.

18. شیخ­بیگلو، رعنا. مسعود تقوایی و حمیدرضا وارثی. 1391. تحلیل فضایی محرومیت و نابرابری­های توسعه در شهرستان­های ایران. رفاه اجتماعی، سال دوازدهم، شماره 46.

  1. صالحی امیری، سیدرضا. 1386. مفاهیم و نظریه­های فرهنگی، تهران، ققنوس.
  2. عطایی، محمد. 1389. تصمیم­گیری چند معیاره. شاهرود، دانشگاه صنعتی شاهرود، چاپ اول.
  3. فاضل­نیا، غریب. 1389. ارزیابی برنامه­های توسعه فرهنگی در مناطق روستایی بخش مرکزی شهرستان رستم. فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره 3، ش3.
  4. فاضلی، محمد. 1379. راهبردهای علمی توسعه فرهنگی.تهران ، انتشارات تبیان.
  5. فنی، زهره. 1388. بررسی ابعادی از تحولات فرهنگی شهر (مطالعه موردی: مناطق 1 و 12 شهر تهران). پژوهش­های جغرافیای انسانی، شماره 68، تهران.

24. قدیری معصوم، مجتبی. کیومرث حبیبی. 1383. سنجش و تحلیل سطوح توسعه یافتگی شهر­ها و شهرستان­های استان گلستان. نامه علوم اجتماعی، شماره 23، صص 143-170.

  1. کبیری. فاطمه، اصغر صرافی­زاده. 1389. بررسی نقش اینترنت در توسعه فرهنگی. مجله مدیریت فرهنگی، سال چهارم، شماره نهم، صص 59-46.
  2. کلانتری، خلیل. 1391. مدل­های کمی در برنامه­ریزی شهری- منطقه­ای. فرهنگ صبا، تهران.
  3. محمدی، جمال. 1381.تحلیلی بر مفاهیم کمی و نقش آن در برنامه­ریزی شهری و منطقه­ای. مجله فضای جغرافیایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر، سال دوم.

28. محمدی، جمال. اصغر عبدلی و محمد فتحی بیرانوند. 1391. بررسی سطح توسعه­یافتگی شهرستان­های استان لرستان به تفکیک بخش­های مسکن و خدمات رفاهی-زیربنایی، کشاورزی و صنعت. نشریه تحقیقات کاربری علوم جغرافیایی. سال دوازدهم، شماره 25.

29. محمدی، جمال، احمد شاهیوندو مرضیه سلطانی. 1390. تحلیلی بر توزیع فضایی خدمات فرهنگی و تعیین سطوح برخورداری استان­های ایران. فصلنامه انجمن جغرافیای ایران، دوره جدید، سال نهم، شماره 29، صص 150-164.

30. مشکینی، ابوالفضل. اکرم قاسمی .1391. سطح­بندی شهرستان­های استان زنجان بر اساس شاخص­های توسعه فرهنگی با استفاده از مدل TOPSIS. فصلنمه برنامه­ریزی منطقه­ای، سال دوم، شماره 7، صص 11-1.

31. مقدم، سلمانی، علی جعفری. 1390. شهرستان های استان همدان از نظر برخورداری از شاخص های منتخب آموزشی.نشریه اندیشه جغرافیایی زنجان، دوره 5، شماره 9، بهار و تابستان 1390، صفحه 1-44.

32. ملکی، سعید. محمدجواد کاملی‌فر، زهرا کاملی‌فر. 1397. تحلیل فضایی شاخص‌های توسعه اقتصاد منطقه‌ای در استان آذربایجان شرقی. مجله آمایش جغرافیایی فضا. دوره 8، شماره 27، بهار 1397.

33. میره­ای، محمد. هادی علیوردیلو، سهراب امیریان، محمود علیوردیلو. 1396. تحلیلی بر نابرابری‌های توسعه بهداشتی و سلامت در منطقه البرز جنوبی. مجله آمایش جغرافیایی فضا. دوره 7، شماره 26، زمستان 1396.

  1. وحید، مجید. 1386. بحثی در سیاست­گذاری فرهنگی. فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 37، شماره 3.
  2. الیاسی، حمید. 1368. واقعیات توسعه نیافتگی. تهران. شرکت سهامی انتشار.

 

  1. Bar-Ella. Raphael, Schwartz. Dafna, 2006. Review Regional development as a policy for growth with equity: The State of Ceara (Brazil) as a model, 13:140-155.
  2. Dawson, J.I. 2001. Latvia’s Russian minority: balancing the imperatives of regional development and environmental justice, Political Geography, 20: 787–815. 
  3. Diamantini, Corrado. and Bruno Zanon. 2000. "Planning the urban sustainable development the case of the plan for the province of trento, Italy, Elsevier Science Ltd.
  4. Hadder, R. 2003. Development Geography, Rutledge, London, New York
  5. Lee, Yung-Jaan, Huang, Ching-Ming, 2007. Sustainability index for Taipei.
  6. Martic´, M. and Savic´, G. 2001. An application of DEA for comparative analysis and ranking of regions in Serbia with regards to social-economic development, European Journal of Operational Research, 132: 343-356.
  7. McCann, E.J. 2002. The Cultural Politics of Local Economic Development: Meaning- Making, Place-Making, and the Urban Policy Process, Geoforum, 333: 385-398.
  8. Robert Riddell, 2004. Sustainable Urban Planning ‘Tipping the Balance’, Blackwell publishing.
  9. Rosenstein, Carole 2011. Cultural development and city neighborhoods, City, Culture and Society, 2: 9–15.
  10. Shen, G., and Huang, X. (2011) Advanced Research on Computer Science and Information Engineering, Wuhan, China.