تدوین الگوی توسعۀ گردشگری سلامت با رویکرد آینده‌پژوهی در کلانشهر تبریز

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بزرگمهر قائنات، قاین، ایران.

2 دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

امروزه گردشگری به عنوان یکی از پویاترین صنعت‌های دنیا، بخش مهمی از فعالیت‌های اقتصادی و تولیدی کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه را به خود اختصاص داده است. از این رو برنامه‌ریزی استراتژیک در راستای شکل‌گیری و توسعۀ گردشگری در انواع مختلف آن، به عنوان یک راهبرد اساسی در طرح‌های آمایش سرزمین بسیاری از کشورها مطرح گردیده است. با توجه به اهمیت موضوع، هدف از این پژوهش تدوین الگوی توسعۀ گردشگری سلامت در کلانشهر تبریز با رویکرد آینده‌پژوهی است. روش تحقیق، آمیخته و ترکیبی از رویکردهای کمی-کیفی با ماهیت آینده‌پژوهی بوده که در راستای گردآوری اطلاعات از تکنیک دلفی نخبگان و مدیران شهری (20 نفر متخصص حوزۀ گردشگری) و به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از تکنیک تحلیل اثرات متقاطع در نرم‌افزار MICMAC استفاده شده است.  نتایج تحقیق حاکی از آن است که آیندۀ توسعۀ گردشگری سلامت در کلانشهر تبریز به شدت تحت تأثیر خصوصی‌سازی خدمات گردشگری سلامت؛ ایجاد هماهنگی و یکپارچگی بین دستگاههای ذیربط در امور گردشگری سلامت؛ و ارزیابی مستمر وضعیت موجود درمانی (پتانسیل‌ها، امکانات و کاستی‌ها) قرار خواهد گرفت؛ همچنین نتایج ارزیابی پایداری/ناپایداری سیستم و پیشران‌های تأثیرگذار بر توسعۀ گردشگری سلامت در کلانشهر تبریز حاکی از آن است که سیستم و پیشران‌ها ثابت و پایدار بوده و در اکثر معیارها نیاز به ارتقاء و در برخی معیارها نیاز به تغییر رویه و برنامه‌ریزی استراتژیک در ابعاد مختلف اجتماعی، ظرفیت‌سازی نهادی–مدیریتی، تدوین قوانین منسجم و خصوصی‌سازی خدمات گردشگری سلامت با حمایت و نظارت ارگان‌های دولتی در راستای دست‌یابی به توسعۀ پایدار گردشگری سلامت احساس می‌گردد

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Provide a model for the development of health tourism with futures studies approach in Tabriz metropolis

نویسندگان [English]

  • ahmad asadi 1
  • shahrokh zadvali khajeh 2
1 -Assistant Professor in Geography and Urban Planning, University of Bozorgmehr Ghaenat
2 Shahid chamran university of ahvaz
چکیده [English]

Nowadays, tourism, as one of the most dynamic industries in the world, it occupies an important part of the economic and productive activities of developed and developing countries. Therefore, strategic planning in order to form and develop tourism in its various types, has been proposed as a basic strategy in spatial planning projects of many countries. Given the importance of the issue, the aim of the present study is providing a model for the development of health tourism with futures studies approach in Tabriz metropolis. The research method in the present study is mixed and combination of quantitative and qualitative approaches with the nature of a futures studies, which has been used in order to collect information, from the Delphi technique of elites and city managers (20 experts in the field of tourism) and for the purpose of data analysis, cross-effects analysis technique in MICMAC software. The results indicate that the future development of health tourism in the Tabriz metropolis will be strongly influenced by the privatization of health tourism services; create harmony and integration between relevant agencies in health tourism; and evaluation of the current treatment status (potentials, facilities and shortcomings). Also, the results of stability/instability evaluation of the system and the drivers affecting the development of health tourism in Tabriz metropolis indicate that the system and drivers are invariable and stable and in most criteria need to be upgraded, and some criteria need to change procedure and strategic planning in various social dimensions, institutional-managerial capacity building, coherence of coherent laws and privatization of health tourism services are felt with the support and supervision of government agencies in order to achieve sustainable development of health tourism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tourism
  • Health Tourism
  • Tabriz Metropolis
  • Future studies

مراجع

  1. آقاجانی، حسنعلی. رمضان علیزاده. 1384. ارائۀ مدلی به منظور ایجاد همکاری­های بین‌سازمانی میان سازمان‌های متولی و مرتبط با صنعت توریسم در استان مازندران. مجموعه مقالات اولین همایش سراسری نقش صنعت گردشگری در توسعۀ مازندران، چاپ اول، تهران، نشر رنسانس.
  2. تقوایی، مسعود. امید مبارکی. 1388. بررسی و تحلیل فضاهای توریستی شهر تبریز به منظور برنامه‌ریزی توریسم در آن. جغرافیا و برنامه‌ریزی، دوره پانزده، شماره سی و سه، تبریز.
  3. تولایی، سیمین. 1385. مروری بر صنعت گردشگری. چاپ اول، تهران، نشر دانشگاه تربیت معلم.
  4. ربانی، طاها. 1391. کاربرد رویکرد آینده­پژوهی و تفکر راهبردی در برنامه­ریزی توسعه­ی شهری. رسالة کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه­ریزی شهری، استاد راهنما: دکتر کرامت‌الله زیاری، دانشگاه تهران، دانشکدۀ جغرافیا، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری.
  5. رضایی تالارپشتی، فاطمه. علی زنگی آبادی و مهین نسترن. 1398. اولویت‌بندی راهبردهای باززنده‌سازی بافت تاریخی شهر گرگان با رویکرد توسعۀ پایدار گردشگری. آمایش جغرافیایی فضا، دوره نه، شماره سی و چهار، گلستان.
  6. مروتی شریف‌آبادی، علی. فائزه اسدیان اردکانی. 1393. ارائۀ مدل توسعۀ گردشگری سلامت با رویکرد تلفیقی تاپسیس فازی و مدل‌سازی ساختاری تفسیری در استان یزد. مدیریت سلامت، دوره هفده، شماره پنجاه و پنج، تهران.
  7. ملکی، سعید. معصومه توانگر. 1394. بررسی و تحلیل چالش‌های گردشگری سلامت مشهد از منظر بیماران خارجی. جغرافیا و توسعۀ فضای شهری، دوره دو، شماره سه، مشهد.
  8. هاشمی، مناف. سید علی حسین­پور. 1389. بازبینی و ارزیابی اثرات گردش­پذیری روستایی در رویکرد فراتحلیل. مدیریت شهری، شماره 26، تهران.
  9. واعظی، رضا. میثم چگین و حسین اصلی‌پور. 1397. چالش‌های سیاست‌گذاری در حوزۀ گردشگری سلامت ایران مبتنی بر رویکرد تحلیل مضمون، مطالعات مدیریت گردشگری، دوره سیزده، شماره چهل و یک، تهران.
  10. یزدانی زنگنه، مریم. بهمن خسروی‌پور و منصور غنیان. 1388. راهبردهای توسعۀ پایدار اشتغال در بخش گردشگری روستایی. ماهنامۀ کار و جامعه، شماره 109، تهران.
  11. Arcade, J., Godet, M., Meunier, F. and Roubelat, F. 1999. Structural analysis with the MICMAC method and Actor's strategy with MACTOR method, Futures Research Methodology. American Council for the United Nations University: The Millennium Project (1999), Paris.
  12. Briedenhann, J., Wickens, E. 2004. Tourism routes as a tool for the economic development of rural areas: Vibrant hope or impossible dream?. Tourism Management, 2(5), England.
  13. Chen, C.-F., and Chiou-Wei, S. 2009. Tourism expansion, tourism uncertainty and economic growth: New evidence from Taiwan and Korea. Tourism Management, 5(30), England.
  14. Constantin Drăghici, C., Diaconu, D., Teodorescu, C., Pintilii, R.D., and Ciobotaru, A.M. 2016. Health Tourism Contribution to the Structural Dynamics of the Territorial Systems with Tourism Functionality. Procedia Environmental Sciences, No 32,
  15. Croes, R., and Venegas, M. 2008. Cointegration and causality between tourism and poverty reduction. Journal of Travel Research, No 47, United Kingdom.
  16. Eusébio, C., Carneiro, M.J., Kastenhol, E., and Alvelos, H. 2013. The Economic Impact of Health Tourism Programmes. In. Matias A, Nijkamp P, Sarmento M, editors. Quantitative Methods in Tourism Economics. Publisher Physica-Verlag HD; 2013. Pp 153-173, New Zealand.
  17. Gençay, C. 2007. Sağlik Turizmi=Health Tourism, Sürdürülebilir Rekabet Avantaji Elde Etmede Turizm Sektörü=Tourism Sector to Achieve Sustainable Competitive Advantage. Bulu, M., and İ.H. Eraslan, İ.H. (Ed.). Kazanci Hukuk Yayimevi, İstanbul.
  18. Griffin, K., and Stacey, 2011. Towards a ‘tourism for all’ policy for Ireland: achieving real sustainability in Irish tourism. Current Issues in Tourism, Vol 14, No 5, United Kingdom.
  19. Hall, C.M. 2011. Health and medical tourism: a kill or cure for global public health?. Tourism Review, No 66, United Kingdom.
  20. Harahsheh S. 2002. Curative tourism in Jordan and its potential development. Thesis, Bournemouth: Bournemouth University.
  21. Hofer, S., Honegger, F., and Hubeli, J. 2012. Health tourism: definition focused on the Swiss market and conceptualisation of healthness. Journal of Health Organization and Management, No 26, United Kingdom.
  22. Holzner, M. 2011. Tourism and economic development: The beach disease?. Tourism Management, 6(32), England.
  23. Kapczyński, A., and Szromek A.R. 2008. Hypotheses concerning the development of Polish spas in the years 1949–2006. Tourism Management, 5: 29, England.
  24. Kazemi, Z. 2008. Study of the Effective Factors for Attracting Medical Tourism in Iran. Master’s Thesis, Lulea University of Technolog,
  25. Košić, K., Pivac T., Romelić, J., Lazić, L., and Stojanović V. 2011. Characteristics of thermal–mineral waters in Backa region (Vojvodina) and their exploitation in spa tourism. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 15(1), United Kingdom.
  26. Langvinienė, N. 2014. Changing Patterns in the Health Tourism Services Sector in Lithuania. Procedia - Social and Behavioral Sciences, No 156, United Kingdom.
  27. Ma, M., and Hassink, R. 2013. An evolutionary perspective on tourism area development. Annals of Tourism Research, No 41, United Kingdom.
  28. Matarrita-Cascante, D. 2010. Changing communities, community satisfaction, and quality of life: A view of multiple perceived indicators. Social Indicators Research, Vol 98, No 1,
  29. Nikezic S., Djordjevic, M., and Bataveljic, D. 2012. Improvement of spa tourism in the Republic of Serbia as a pattern of positive impact on ecology and regional development. Technics Technologies Education Management, 7(2), Bosnia and Herzegovina.
  30. Özlem, O., and Sonğur, C. 2013. Türkiyenin Dünya Sağlik Turizmindeki Yeri ve Ekonomik Boyutu=Turkey's Position in the World Health Tourism and Its Economic Dimension. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi=Mehmet Akif Ersoy University. Journal of Social Sciences Institute, 4(7), Siirt.
  31. Peptenatu, D., Draghici, C.C., Papuc, R.M., Diaconu, D.C., and Visan M. 2015. Modeling the preeminent of the tourism function in the dynamics of the territorial systems with mineral water resources. Ecology, Economics, Education and Legislation Conference Proceedings, III: 415-423.
  32. Pesonen, J., Laukkanen, T., and Komppua, R. 2011. Benefit segmentation of potential wellbeing tourists. Journal of Vacation Marketing, No 17, United Kingdom.
  33. Ridderstaat, J., Singh, D., and DeMicco, F. 2019. The impact of major tourist markets on health tourism spending in the United States. Journal of Destination Marketing & Management, No 11, United Kingdom.
  34. Roberts, P., Graham, H., and Nell, H. 2006. Urban and Regional Planning. USA, Ash gate publishing company.
  35. Szymańska, E. 2012. Innovative character of health tourism. In T. Baczko (Ed.), Report of Innovativeness of the Health Sector in Poland in 2012. Warszawa: Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk.
  36. Szymańska, E. 2015. Construction of the Model of Health Tourism Innovativeness. Procedia Social and Behavioral Sciences, No 213, United Kingdom.
  37. Tang, C., and Tan, E. 2015. Does tourism effectively stimulate Malaysia's economic growth?. Tourism Management, No 46, England.
  38. Tugcu, C.T. 2014. Tourism and economic growth nexus revisited: A panel causality analysis for the case of the Mediterranean region. Tourism Management, No 42, England.
  39. World Bank. 2015. International tourism, receipsts. Available at: http://data.worldbank.org/ indicator/ST.INT.RCPT.CD. 2015.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار