برآورد حجم زباله تولید شده ناشی از فعالیت گردشگری و ارائه طرح مدیریتی آن (مطالعه موردی: حاشیه جاده پارک ملی گلستان)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 دانشگاه خواجه نصیرالدین توسی

3 دانشگاه گرگان

چکیده

در سال‌های اخیر با افزایش دسترسی به مناطق بکر و تغییر شیوه‌ی زندگی مردم، تعداد بازدیدکنندگان مناطق طبیعی نیز افزایش یافته است. متعاقب آن اثرات منفی وارده بر مناطق تفرجی با افزایش روبرو‌ بوده است. یکی از بارزترین این اثرات منفی بجا مانده از تفرج بازدیدکنندگان زباله است. پارک ملی گلستان به عنوان یکی از برجسته‌ترین منابع گردشگری کشور با تقاضای زیاد برای استفاده تفرجی و در نهایت ریخت و پاش زباله مواجه است. هم‌اکنون سطل‌های زباله‌ی ناکافی و در مکان نامناسب قرار گرفته و در مجموع کارایی کافی را ندارند و بنابراین زباله در طول کل حاشیه جاده در درون پارک دیده می‌شود. هدف این پژوهش بررسی نقش مدیریت بهتر زباله در کاهش هزینه‌های جمع‌آوری زباله در طول جاده پارک ملی گلستان است. برای این منظور در پی بررسی اولیه میدانی از منطقه در شهریور ماه 1391، با توجه به شرایط بیشترین پخش زباله و حداکثر فاصله آن‌ها از جاده اصلی، در فاصله‌ی حداکثر 200 متری در دو سمت جاده گلستان 200 واحد نمونه‌برداری در مکان‌هایی به صورت تصادفی به مساحت یک مترمربع درون پارک و در فواصل مختلفی از جاده در طول مسیر جاده پارک در نظر گرفته شد. هر یک از نقاط تصویربرداری شد و میانگین ارتفاع زباله در آنها اندازه‌گیری شد. در نهایت تجزیه و تحلیل 1000 عدد تصویر نشان از وجود حجمی برابر 140000 مترمکعب زباله در پارک داشت. هزینه جمع‌آوری این حجم زباله موجود توسط نیروی انسانی با معادلات ریاضی محاسبه گردید و نشان داد که هزینه‌ی جمع‌آوری همین حجم موجود از روی زمین – حتی اگر توسط بازدیدکنندگان جدید به آن اضافه نشود- بیش از هزینه‌ی نصب سطل‌های جدید و جمع‌آوری زباله از آنها است. بر این اساس می‌توان نتیجه گرفت با اجرای بهتر مدیریت زباله و اضافه کردن سطل‌های جدید در مکان‌های پیشنهادی، می‌توان کاهش هزینه‌کردهای جمع‌آوری زباله را کاهش داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Estimated the volume of garbage produced by the tourism activities and provide plans management (Case study: roadside of Golestan National Park)

چکیده [English]

Estimated the volume of garbage produced by the tourism activities and provide plans management (Case study: roadside of Golestan National Park)
In recent years, the rates of the natural areas visitors to unique territories are increased. As a result, it has been created a lot of negative effects on entertainment areas .one of the most common of these effects is collection of visitors' trash. One of these places is the Golestan national park as one of the most prominent tourism resources with a lot of request for visiting to use and the garbage on the earth faces. Overall they have no efficiency .At present inadequate trash can place at improper location collection and of role of management for this purpose following the initial assessment in shahrivar of 1391 according to the terms of most players to maximum of the garbage to main road distance up to 200meters at 2 side of golestan road 200 sampling unit in places in 1 square meter area inside of park and in different distances of road along of road path is considered. Any of imagines and the average height of rubbish were measured. Finally analyzing 1000 pictures show a volume of 140000 cubic meters rubbish in the park. Simply was calculated which the cost of collecting the same volume of garbage exist on the ground- even if non added by new visitors- Is More than the cost of new dustbin established of collecting their garbage. As a result, the cost of garbage collecting will be reduced by better performance management of waste and adding new dustbin in suggested places.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Golestan National Park
  • Waste Management
  • tourism
  • Promenade

مراجع

  1. اردکانی، طاهره. افشین دانه­کار و ملیحه عرفانی. 1389. کنترل و مدیریت اثرات بازدیدکننده در مکان‌های اکوتوریسمی. آمایش سرزمین، سال دوم، شماره دوم. ص 92-67.
  2. ایزدی، حسین. و سپیده برزگر. 1390. بررسی روش‌های ارزشگذاری اقتصادی در تحلیل مسائل زیست‌محیطی شهرها. اولین کنفرانس اقتصاد شهری ایران، ص 30.
  3. حسن­زاده­کیابی، بهرام. بهرام زهزاد و بیژن فرهنگ دره­شوری و هنریک مجنونیان و حسین گشتاسب میگونی،. 1372. پارک ملی گلستان. انتشارات سازمان حفاظت محیطزیست، 203 صفحه.
  4. خالدی، شهریار. رحمت‌اله منشی­زاده و جهانبخش ریکا و شاهین خالدی و شبنم خالدی. 1390. امکان‌سنجی جاذبه­های توریستی اگرواکوتوریستی در توسعه روستایی با تأکید بر باغات گیلاس و استفاده از مدل SWOT  (مورد: دهستان لواسانات کوچک). تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، شماره 29.
  5. درویش­صفت، علی‌اصغر. 1385. اطلس مناطق حفاظت شده ایران. انتشارات دانشگاه تهران، 157 صفحه.
  6. رفیعی، رضا. عبدالرسول ماهینی و نعمت­اله خراسانی. 1389. ارزیابی محیطزیستی چرخه حیات سامانه مدیریت پسماند شهری (مطالعه موردی شهر مشهد). علوم کشاورزی و منابع طبیعی، جلد 16، ویژه­نامه 2. ص 14.
  7. رودگرمی، پژمان. نعمت­اله خراسانی و سیدمسعود منوری و جعفر نوری. 1386. ارزشیابی گزینه­های توسعه در ارزیابی اثرات زیست­محیطی به روش ارزشیابی چند معیاره مکانمند. علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، دوره نهم، شماره چهارم، ص 73-84.
  8. سلیمانی، الهه. و سعید مقیسه. 1389. بررسی وضعیت اکوتوریسم (طبیعت­گردی در ایران). دفتر مطالعات زیربنایی گروه کشاورزی و منابع­طبیعی، ص 12.
  9. فائقی، سحر. و آرمان امیر. 1390. ضرورت توجه به ابعاد اجتماعی- فرهنگی اکوتوریسم از نظر امنیت محیط­زیستی و نقش آن در توسعه پایدار. همایش ملی صنایع فرهنگی و نقش آن در توسعه پایدار، ص 20.
  10. کریمی، طاهره. 1389. اثرات جغرافیایی و زیست‌محیطی گردشگری ساحلی و توسعه پایدار آن. اداره آموزش و پرورش گروه‌های آموزشی جغرافیا. ص 6.

11. کیانی‌سلمی، صدیقه. و محمد رضا بسحاق. 1395. تبیین اثرات جشنواره گلاب‌گیری از دیدگاه ساکنان محلی. فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، سال 11، شماره 34، صفحات 92-65.

12. مجنونیان، هنریک. بهرام زهزاد و بهرام کیابی و بیژن فرهنگ­دره­شوری و حمید میگونی. 1378. شناسنامه پارک ملی گلستان. سازمان حفاظت محیط­زیست. ص 129.

13. میرکریمی، سید حامد. 1389. مطالعه و تهیه طرح تفصیلی پارک ملی گلستان مرحله اول (زون­های تفرجگاهی)، اداره کل حفاظت محیط زیست استان گلستان.

  1. Arbulu, I., and Lozano Javier and Rey-Maquieira Javier. 2017. The challenges of  tourism to waste -to-energy public-private partnerships, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 72: 916-921.
  2. Arrowsmith, Colin and Perm Chhetri and Daran Zanon. 2005. Monitoring Visitor Patterns of Use in Natural Tourist Destinations in Chris Ryan. Concepts and Managerial Perspectives, Elsevier, The Netherlands, 33-52.
  3. Baawain, M. and Abdullah Al-Mamun and Hamid Omidvarborna and Wala Al-Amri. 2017. Ultimate composition analysis of municipal solid waste in Muscat. Journal of Cleaner Production, 148: 355–362.
  4. Campbell, Lisa. 1999. Ecotourism in rural developing communities, Annals of Tourism Research, 26(3): 534-553.
  5. Diaz, Rodrigo. and Warith, M. 2006. Life-cycle Assessment of Municipal Solid Wastes: Development of the Wasted Model. Journal of Waste Management. . 26 (8): 886–901.
  6. Doswill, Rajer. 2005. Tourism Management (Fundamentals, Strategies and Impacts). Translated by Arabi, Sayeed Mohammad. and Davoud Izadi. Cultural Research Bureau, Third Edition. (In Persian).
  7. Hickman, Louisia. 2000. A Brief History of Solid Waste Management in US. Part 4, Building A National Movement, MSW.
  8. Hornsby, C., and Ripa, M., and Vassillo, C., and Ulgiati, S. 2017. A roadmap towards integrated assessment and participatory strategies in support of decision-making processes. The case of urban waste management. Journal of Cleaner Production. 142: 157-172.
  9. Koens, Jacobus Franciscus. and Carel Dieperink and Miranda Miran. 2009. Ecotourism as a development strategy: experiences from Costa Rica. Environment, Development and Sustainability, 11: 1225–1237.
  10. Sohrabi, Mohammad. 2005. Lichens from Golestan National Park (Iran). Folia Crypotg, Fasc. 41: 105-108.
  11. Wilson, Scott P., and Krista Verlis. 2017. The ugly face of tourism: Marine debris pollution linked to visitation in the southern Great Barrier Reef, Australia. Marine Pollution Bulletin. 117(I.1–2): 239–246.
  12. Yang, Jing. and Fucai Huang. 2011. Research on Management of Ecotourism Based on Economic Models. Energy Procedia, 5: 1563–1567.


 

مجله آمایش جغرافیایی فضا
دوره 7، شماره 24
شهریور 1396
صفحه 72-85

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار