بررسی اثرات گردشگری بر توسعه‌ روستایی از دیدگاه جامعه‌ میزبان

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 دانشگاه فردوسی مشهد

3 3دانشجوی کارشناسی‌ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

گردشگری طی چند دهه گذشته یکی از اصلی ترین و در عین حال مباحثه انگیزترین مفاهیم توسعه روستایی محسوب می گردد زیرا با استفاده از ظرفیت های طبیعی و فرهنگی موجود در نواحی روستایی می تواند نقش مهمی در تجدید حیات روستا، ایجاد اشتغال و درآمد برای روستاییان، حفاظت از میراث طبیعی، تاریخی و فرهنگی و در نهایت توسعه یکپارچه و پایدار روستایی داشته باشد. از آنجا که گردشگری برای جامعه میزبان قبل از هر چیز مسئله ای اقتصادی است، آگاهی از دیدگاه جامعه میزبان به عنوان عرضه کننده محصول گردشگری حائز اهمیت فراوان است. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثرات گردشگری بر توسعه روستایی از دیدگاه ساکنین انجام گردید. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای و میدانی بوده است. پرسشنامه جامعه میزبان به کمک 190 سرپرست خانوار در 6 روستای گردشگر پذیر بخش ماهان تکمیل گردید. آلفای کرونباخ 0.71 حاکی از پایایی مطلوب پرسشنامه است. همچنین نرمال بودن متغیرهای مورد بررسی با استفاده از کولموگروف اسمیرونوف مورد تائید قرار گرفت (Z=1.21). جهت تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه در نرم افزار SPSS از آزمون های تی تک نمونه ای و کروسکال والیس استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که از نظر جامعه میزبان اثرات گردشگری بر توسعه روستایی سکونتگاههای روستایی بخش ماهان کرمان با 74.18 بالاتر از میانگین مفروض 66 است با این حال ارزیابی روستائیان در مورد اثرات اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی گردشگری بر روستاهای مورد بررسی متفاوت است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که اگر چه روستاهای بخش ماهان کرمان از قابلیت بالایی در زمینه جذب گردشگر برخوردارند اما تقویت زیرساخت‌های مورد نیاز در گسترش جریان گردشگری روستایی بخش ماهان ضروری است.[1]
*نویسنده مسئول: magh30@um.acir

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study of the Effects of Tourism on Rural Development from Rural Households Viewpoint

نویسندگان [English]

  • S Ghanbari 1
  • M Ghasemi 2
  • M Pourjopari 3
1
2
3
چکیده [English]

The aim of this research is to study tourism effects on rural development. Tourismwas one of the main and controversial challenges during several past decades. In this respect, rural tourism could provide many chances with making employment, improvement rural income and preserve historical, cultural heritage. It could also play an effective role on revival and renewal of rural areas and substantial development. Tourism is of high economical importance; therefore, familiarity with host community as a producer of tourism product is also important.  Mahan villages in Kerman Township are facing with same problems as other villages in Iran. Some of these problems are: high vulnerability of economy and instability of income resources, climatic fluctuations, pressure increase on environmental basic resources, employment restrictions and lack of different job opportunities in rural areas, hidden and obvious unemployment, increase of poverty and etc. we analyzed  obtained data using the K-S test, one sample t test and a Kruskal Wallis Test. according to rural sustainable development pattern, using the tourism capabilities in rural areas are one of the  exit strategies to these condition. The purpose of this research is to enabling another income resource beside industry and agriculture, because ecological restriction on the region, increasing level of population, lack of employment and rural recession and etc, has increased irregular immigration of regional rural. The method of this research is based on analytical- description and completing questionnaire in two different group of host community with 190 households head in six touristy villages of Mahan section.  The obtained data from this research was concluded that on basis of host community tourism effects on rural habitat development of Mahan District are higher than that of assumed mean (74.18 versus 66). The result showed that the Mahan villages in Kerman Township have a high capability of attracting tourism given that the tourism structures are needed to reinforce the rural tourism to be properly provided.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rural tourism
  • Mahan District
  • Kerman Township
  • sustainable development

مراجع

1-ارمغان، سیمین. 1386. توریسم و نقش آن درجغرافیا. دانشگاه آزاد اسلامی اسلام­شهر.
2-استانداری کرمان. 1386. سالنامه آماری شهرستان کرمان، معاونت آمار سازمان مدیریت و برنامه­ریزی استان کرمان.
3-پوراحمد، احمد. و تجلی، محمدحسین. 1379. نقش جهانگردی در اشتغال  شهرستان  کرمان، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، شماره 156.
4-جمعه‌پور، محمود. و احمدی، شکوفه. 1390. تأثیر گردشگری بر معیشت پایدار روستایی (مطالعه موردی: روستای یرغان، شهرستان ساوجبلاغ، پژوهش­های روستایی)، بهار 90، سال دوم، شماره یکم.
5-جهاد کشاورزی بخش ماهان و کمیته امداد شهرستان کرمان.
6-حافظ نیا، محمدرضا. 1389. مقدمه­ای بر روش تحقیق در علوم انسانی. چاپ هفتم، تهران، انتشارات سمت.
7-حیدری‌چیانه، رحیم. 1387. مبانی برنامه­ریزی صنعت گردشگری. تهران، انتشارات سمت.
8-خانه­های بهداشت روستایی، آمار جمعیتی روستاهای مورد بررسی.
9-خانی، فضیله. و قاسمی وسمه جانی، ابوطالب. 1388. بررسی اثرات گردشگری ساحلی با تکیه بر نظرسنجی از خانوارهای روستایی (مطالعه موردی: روستاهای چمخانه، شهرستان لنگرود)، فصل­نامه علمی پژوهشی جغرافیای انسانی، سال اول، شماره چهارم.
10-رضوانی، علی ‌صغر. 1374. جغرافیا و صنعت توریسم. دانشگاه پیام نور.
11-رضوانی، محمدرضا.، جعفری مقدم، سعید. و رحیم‌اف، حمید. 1391. تأثیر گردشگری بر تقویت نگرش­های کارآفرینانه در مناطق روستایی، پژوهش­های روستایی، سال سوم، شماره دوم.
12-رضوانی، محمدرضا. 1387. توسعه گردشگری روستایی (با رویکرد گردشگری پایدار). تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
13-رکن­الدین افتخاری و قادری، عبدالرضا و اسماعیل. 1381. نقش گردشگری روستایی در توسعه روستایی نقد و تحلیل چهارچوب­های نظریه­ای، مدرس، تابستان 81، دوره 6، شماره دوم.
14-رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا، مهدوی، داوود. و پورطاهری، مهدی. 1389. فرآیند بومی­سازی شاخص‌های توسعه پایدار گردشگری روستایی در ایران، مجله پژوهش‌های روستایی، شماره ٤.
15-رکن‌الدین افتخاری، مهدوی، عبدالرضا. و داوود و پورطاهری، مهدی. 1390. ارزیابی پایداری گردشگری در روستاهای تاریخی- فرهنگی ایران با تأکید بر پارادایم توسعه پایدار گردشگری، فصل­نامه مطالعات گردشگری، شماره 14.
16-رهنمایی، محمدتقی، فرهودی، رحمت‌اله.، دیتمان، آندریاس. و قدمی، مصطفی. 1387. بررسی ظرفیت تحمل حوزه مقصد گردشگری با تأکید بر جامعه میزبان (نمونه‌موردی: شهر کلاردشت)، پژوهش­های جغرافیای انسانی، شماره 66.
17-سلیمانی‌هارونی، خدیجه، خسروی‌پور، بهمن.، برادران، مسعود. و غنیان، منصور. 1389. نگرش ساکنان مناطق گردشگری نسبت به پیامدهای گردشگری روستایی، مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 2-41، شماره 2.
18-شارپلی، ریچارد و جولیا. 1380. گردشگری روستایی، ترجمه رحمت­اله منشی­زاده، چاپ اول، عصر سبحان.
19-صیدالی، محسن.، سلیمان­گلی، رضا. و قراگوزلو، ‌هادی. 1391. بررسی اثرات گردشگری در توسعه روستایی (روستاهای دهستان چهل چاتی شهرستان مرودشت)، فصل­نامه فضای گردشگری، سال اول، شماره 3.
20-ضیایی، محمود. و ترابیان، پونه. 1389. سنجش سطح قابل قبول اثرات منفی اجتماعی گردشگران بر جوامع محلی در ایران، مورد مطالعه سکونت­گاه­های روستایی حوزه تالاب پریشان، فصلنامه انجمن جغرافیای ایران، سال هشتم، شماره 27.
21-غفاری، رضا و عسگریان، سیدمحمد. 1376. گذشته و آینده جهانگردی در کشور، مجموعه مقالات نخستین همایش جهانگردی، سازمان منطقه آزاد کیش، جلد سوم.
22-قاسمی، ایرج. 1388. برنامه­ریزی کالبدی حوزه­های گردشگری روستایی، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی تهران.
23-مهدوی، مسعود، قدیری معصوم، مجتبی. و قهرمانی، نسرین. 1387. اثرات گردشگری بر توسعه روستایی با نظرسنجی از روستائیان، فصل­نامه روستا و توسعه، سال 11، شماره 2، تابستان 1387.
24-وای‌گی، چاک. 1382. جهانگردی در چشم­انداز جامع، ترجمه دکتر علی پارسائیان و محمد اعرابی، دفتر پژوهش­های فرهنگی، ویراست دوم.
25.Arntzen, J., Setlhogile, T. and Barnes, J. 2007. Rural Livelhoods, poverty reduction, and food security in Southern Africa: Is CBNRM the answer? Washington, DC: International Resources Group.
26.Bahrami, R. and Noori, K. 2013. Analysis of the role of tourism and its impact on rural development (case study of the central part of Marivan), Technical Journal of Engineering and Applied Sciences, 3 (12):1074-1080.
27.Baoren, S. 2010, Tourism Management, China.
28.Baoren, S. 2011. Rural tourism in China, Tourism Management, 32(6).
29.Bodoşcă, Ş.L. 2013. Rural tourism - a sustainable solution for development of North-East Romanian region, 15th International Conference "Romanian rural tourism in the context of sustainable development: present and prospects", Vatra Dornei, Romania, 23-25 May 2013. pp. 123-128.
30.Butler, R., Hall, C.M. and Jenkins, J. 1997. Tourism and recreation in rural areas, University of Surrey, Guildford, Surrey, UK, pp. xii+261 pp
31.Chuang, Sh. 2013. Residents' attitudes toward rural tourism in Taiwan: a comparative viewpoint, Journal International Journal of Tourism Research, 15 (2): 152-170.
32.Condesso, F. 2011. Rural development, cultural heritage and tourism, Journal Cuadernos de Desarrollo Rural, 8 (66):197-222.
33.Gopal, R. & et al., 2008. Rural Tourism Development: Constraints and Possibilities with a special reference to Agri Tourism A Case Study on Agri Tourism Destination –

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار