ارزیابی سنجه‌های پایداری در شهرهای کوچک. مطالعه‌ی موردی: شهرهای کوچک استان مازندران

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه پیام نور، ایران

2 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

3 استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه تهران، ایران

4 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با استفاده از روش‌شناسی تحلیلی - توصیفی و پیمایشی در صدد پاسخگویی به این سؤال کلیدی است که بر اساس ابعاد و مؤلفه‌های مؤثر در توسعه‌ پایدار شهری، شهرهای کوچک استان مازندران در چه سطحی از پایداری هستند؟ برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از مدل بارومتر پایداری پرسکات آلن و رادار استفاده شده است. جامعه‌ آماری در این تحقیق شامل شهرهای کوچک استان مازندران است. برای انتخاب جامعه نمونه، منطقه مورد مطالعه بر اساس وسعت و جمعیت به سه ناحیهمازندران شرقی، مرکزی و غربی تقسیم گردیده و در هر ناحیه چند شهر به‌عنوان نمونه انتخاب شده‌اند. نتایج به‌دست آمده نشان می‌دهد که از میان شهرهای مورد مطالعه، سه شهر در شرایط ناپایداری بالقوه، دو شهر در شرایط پایداری متوسط و دو شهر نیز در وضعیت پایداری بالقوه قرار داشته‌اند. همچنین مؤلفه‌های رفاه انسانی در شهرهای مورد مطالعه، پایداری ضعیف‌تری نسبت به مؤلفه‌های رفاه اکوسیستم دارند و در کل این شهرها از سطح پایداری نسبتاً ضعیفی برخوردارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

-Assessment of Sustainability indicators in small cities. case study: small cities in Mazandaran province

نویسندگان [English]

  • A. Divsalar 1
  • Z. Fanni 2
  • R.A. Farhodi 3
  • S. Barzegar 4
چکیده [English]

the present research is trying to respond the key question of “what levels of sustainability exist in small cities of Mazanadran province based on effective dimensions and components of sustainable urban development?” to answer this question, Prescott Alan’s Barometer of sustainability and Radar model have been used to analyze data. In order to select the sample, the study area has been divided to three eastern, central and western areas based on extent and population and it is selected a few towns or cities in each area. The results indicate that, among the studied cities and towns, three are in potentially unsustainable condition, two are medium level of sustainability and also two cities are potentially sustainable. It also shows that human welfare components are in poorer sustainable levels compare to ecosystem welfare components in studied cities, Furthermore, these cities have relatively poor level sustainablity generally

کلیدواژه‌ها [English]

  • Assessment
  • Sustainability
  • Small cites
  • The barometer of sustainability
  1. رهنمایی، محمد تقی ، شاه حسینی، پروانه 1388. مقایسه تطبیقی توسعه پایدار شهرهای استان مازندران و خوزستان، انتشارات سمت، تهران
  2. زاهدی، شمس السادات و غلامعلی نجفی. ۱۳۸۵. بسط مفهومی توسعه­ پایدار، فصل­نامه­ مدرس، سال دهم، شماره­ی ۴ (پیاپی ۴۹)، دوره زمستان.
  3. زیاری، کرامت­اله. 1387. برنامه‌ریزی منطقه‌ای، تهران. انتشارات سمت.
  4. شکوهی، حسین. 1382. دیدگاه‌های نو در جغرافیای شهری. تهران، انتشارات سمت.
  5. صرافی، مظفر. 1387. مبانی برنامه‌ریزی منطقه‌ای. تهران، انتشارات سازمان برنامه و بودجه.
  6. فنی، زهره. 1382. شهرهای کوچک رویکردی دیگر در توسعه منطقه ای، سازمان شهرداری‌ها (چاپ دوم)
  7. فنی، زهره و باقری اشرف‌السادات 1393. شهرهای کوچک و میانی (برنامه‌ریزی و توسعه)، تهران: نشر مدیران امروز.
  8. معارفی، فاطمه. 1381. ارائه الگوی ساختاری برای مدیریت نظام توسعه­ روستایی کشور مبتنی بر برنامه­ سوم توسعه­ی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد گروه مدیریت، استاد راهنما دکتر علی اصغر فانی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی.
  9. ملکی، سعید. 1390. سنجش توسعه­ی پایدار در نواحی شهری با استفاده از تکنیک‌های برنامه‌ریزی (مطالعه­ی موردی: شهر ایلام)، مجله­ی جغرافیا و برنامه‌ریزی، شماره 21، بهار، صفحات 136-117.
  10. نظریان، علی‌اصغر. 1388. پویایی نظام شهری. چاپ اول، تهران، انتشارات پرهام.
  11. یاری، ارسطو. 1390. سنجش و ارزیابی سکونت­گاه‌های روستایی حوزه­ی کلان‌شهری و ارائه­ مدل استراتژیک توسعه­ی پایدار (مطالعه موردی: حوزه­ی روستایی کلان‌شهر تهران). رساله­ی دکتری جغرافیا و برنامه­ریزی روستایی، استاد راهنما دکتر بدری، دانشگاه تهران، دانشکده جغرافیا

12. Baker, Susan, 2006. Sustainable Development, Rout ledge, London- New York; 

13. Cohen, Barney, 2005. Urbanization in developing Conuntries;Current Trends, Future Projections, And key challenges for sustainability, technology in Society xx, (1-18)

14. Dobie, P. 2004. Models for National Strategies: Building Capacity for Sustainable Development, Development Policy Journal, Vol. 1, and Special Issue: Capacity for Sustainable Development.

15. Doody, D.G. 2009. Evaluation of the Q-method as a method of public participation in the selection of sustainable development indicatores, ecological indicators, 809: 1129-1137.

16. Overton, J. 1999. Strategies for Sustainable Development: Experiences from the Pacific, Zed Book, London.

17. Tanguay, G. 2010. Measuring the sustainability of cities :an analysis of the use of local indicators, ecological indicators, 10: 407-418

18. Torjman, Sh., 2000, The Social Dimension of Sustainable Development, Caledon Institute Social Policy.

19. Umana, A., 2002. Generating Capacity for Sustainable Development: Lessons and Challenges, Choices, June 2002. Environmentally Sustainable Development Group Leader, UNDP, (www.undp.org).

20. Vouvaki. Dimitra & Xepapadeas. Anastasios,(2008), Changes in social welfare and sustainability: Theoretical issues and empirical evidence, ECOLOGICAL ECONOMICS, 67: 473-484.

21. Winograd and Farrow .2010. Sustainable development indicators for decision making:concepts, methods and definition, international centure for tropical agriculture (CIAT), cali, colombia

22. Zaslow, M. et al., 2000. Welfare Reform And Children: Potential Implications, Number A-23 in Series, New Federalism. (www.newfederalism.com).